Cách vệ sinh vùng kín sau sinh thường và sinh mổ mau lành

Chăm sóc vùng kín sau sinh là điều quan trọng, việc chăm sóc, vệ sinh một cách khoa học giúp tránh tình trạng viêm nhiễm và đẩy nhanh quá trình phục hồi tầng sinh môn, âm đạo, cổ tử cung. Hiện nay các mẹ hay sử dụng các phương pháp xông hơi hay sử dụng dung dịch vệ sinh phụ nữ,... Vậy chăm sóc, vệ sinh thế nào là đúng? Hãy cùng AVAKids tham khảo ngay bài viết sau đây để tìm hiểu nhé! 

1Tại sao phải chăm sóc vùng kín sau sinh?

Vùng kín là nơi tập trung nhiều vi khuẩn và rất dễ bị viêm nhiễm. Do đó, dù là sinh thường hay sinh mổ bạn cũng cần phải chăm sóc vùng kín đúng cách để ngăn chặn vi khuẩn gây ra viêm nhiễm.

Đặc biệt khi sinh thường, tầng sinh môn bị cắt hoặc rạch rồi khâu lại. Điều này sẽ gây ra tình trạng sưng, đau, ngứa,... nếu không được chăm sóc cẩn thận thì rất dễ xuất hiện các vấn đề phụ khoa, viêm nhiễm.

Việc mang thai và sinh con không chỉ khiến cho phụ nữ mất đi vóc dáng vốn có mà còn khiến vùng kín bị thâm sạm và có mùi. Chính vì thế, chăm sóc và phục hồi vùng kín sau sinh là cách giúp hạn chế viêm nhiễm, vùng kín được trẻ hoá, khiến chị em tự tin và quyến rũ hơn.

2Một số vấn đề của vùng kín sau khi sinh

2.1. Khô âm đạo

Âm đạo bình thường sẽ luôn được giữ ẩm và bảo vệ nhờ vào quá trình tiết ra phần dịch nhầy từ tử cung. Tuy nhiên, sau khi sinh thì âm đạo sẽ trở nên khô hơn và không còn giữ được độ ẩm ổn định. Vì thế, khô âm đạo là tình trạng rất thường gặp sau sinh.

Vấn đề này xuất hiện là do lượng estrogen trong cơ thể trở nên suy giảm. Hơn nữa, tình trạng thiếu hụt estrogen ở phụ nữ đang cho con bú còn nghiêm trọng hơn rất nhiều. Ngoài ra, khô âm đạo không chỉ làm phát sinh nhiều bệnh lý mà còn ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt vợ chồng. 

2.2. Vùng kín thâm đen

Vùng kín thâm đen, tối màu là một tình trạng vô cùng phổ biến ở những mẹ sau sinh. Vấn đề này xuất hiện là do có sự thay đổi nội tiết tố bên trong cơ thể, làm cho nhiều chị em tự ti hơn, không chỉ gây ảnh hưởng đến tâm lý mà còn ảnh hưởng đến đời sống vợ chồng.

2.3. Vùng kín bị nặng mùi hơn

Cơ thể phụ nữ thường trở nên nặng mùi hơn sau khi sinh em bé, đặc biệt là vùng kín. Để khắc phục tình trạng này, các mẹ cần vệ sinh vùng kín thường xuyên với nước ấm và có thể sử dụng lá xông để xông hơi. Mẹ bỉm có thể xông hơi 2 - 3 lần/tuần. Cần chú ý xong kỹ vùng kín để giúp khu vực này sạch sẽ và thoải mái hơn.

Bên cạnh đó, các mẹ có thể sử dụng các dung dịch vệ sinh phụ nữ có thành phần an toàn và lành tính để hỗ trợ làm giảm tình trạng nặng mùi gây khó chịu ở vùng kín. Đây là một phương pháp tiện lợi và dễ dàng mà các mẹ có thể áp dụng. 

2.4 Sản dịch sau sinh sẽ kéo dài vài tuần

Sau khi sinh, vùng kín của phụ nữ sẽ xuất hiện nhiều sản dịch. Sản dịch này là hỗn hợp gồm máu, các mảng hoại tử bong ra từ niêm mạc cổ tử cung và các vi khuẩn. Trong thời gian những ngày đầu sau khi sinh, sản dịch sẽ thường xuất hiện máu màu đỏ tươi tương tự như máu ở chu kỳ kinh nguyệt.

Tuy nhiên, bạn không cần phải quá lo lắng về vấn đề này. Bởi sản dịch sẽ giảm dần về màu sắc và sẽ ít ra dịch hơn ở 10 ngày tiếp theo và hết hẳn sau 2 - 4 tuần sau sinh. 

2.5 Mẹ bị són tiểu

Bị són tiểu cũng là một trong những tình trạng thường gặp ở phụ nữ sau sinh. Sản phụ sẽ có cảm giác đau buốt khi tiểu, nước tiểu đổi màu, mùi khai, cơ thể mệt mỏi,… Tuy nhiên, mẹ bỉm không cần quá lo lắng về tình trạng này vì chúng ta có thể khắc phục được. 

3Cách chăm sóc vùng kín sau sinh thường

3.1 Vệ sinh vùng kín đúng cách

Để vùng kín luôn sạch sẽ và khỏe mạnh, mẹ cần biết vệ sinh đúng cách khu vực này. Các mẹ hãy rửa vùng kín nhẹ nhàng với nước ấm pha muối và lau khô bằng khăn mềm sạch ít nhất 3 lần/ngày. Hãy rửa âm hộ và 2 âm môi trước rồi đến hậu môn, tránh rửa từ hậu môn đến âm hộ vì sẽ dễ gây ra tình trạng viêm nhiễm.

3.2 Thay băng vệ sinh thường xuyên

Ở những tuần đầu sau khi sinh, âm đạo sẽ thường xuyên ra máu và tiết dịch. Do đó, các mẹ có thể sử dụng băng vệ sinh ở những ngày này. Tuy nhiên, khi sử dụng băng vệ sinh bạn cần phải đảm bảo vệ sinh và thay băng thường xuyên sau mỗi 4 giờ để vùng kín luôn được khô ráo.

Để mang lại sự thoải mái và sạch sẽ cho vùng kín, các mẹ nên lựa chọn các loại băng vệ sinh có độ thấm hút tốt, hạn chế sử dụng các loại băng vệ sinh có mùi hương để tránh viêm nhiễm hay kích ứng.

3.3 Chườm đá nếu vùng kín bị sưng

Nếu sau khi sinh em bé, vùng kín của mẹ có dấu hiệu bị sưng tấy thì đừng quá lo lắng. Tình trạng này rất thường xuyên xảy ra ở những mẹ sinh thường. Mẹ hãy dùng đá lạnh để chườm vào sẽ giúp giảm sưng rất hiệu quả.

Tuy nhiên, bạn không nên chườm đá trực tiếp lên vùng kín, hãy cho đá lạnh vào một lớp vải sạch và cho vào bên trong quần lót, để tối đa 20 phút/lần. Cách này sẽ giúp vùng kín giảm sưng nhanh chóng.

3.4 Giảm đau khu vực xung quanh vùng kín

Quá trình chuyển dạ và rạch tầng sinh môn sẽ thường gây ra tình trạng sưng đau khu vực âm đạo và hậu môn. Các mẹ có thể thực hiện một số cách sau để giảm sưng đau vùng kín:

• Cho nước ấm vào trong bình xịt, sử dụng nước ấm để rửa sau khi đi vệ sinh hoặc ngâm mình vào nước ấm.
• Sau khi đi đại tiện, dùng khăn giấy thấm hoặc khăn sạch lau vết thương nhẹ nhàng.
• Dùng tấm lót sơ sinh mềm hoặc gối vòng để lót khi ngồi.
• Chườm đá giữa âm đạo và trực tràng.
• Có thể dùng thuốc giảm đau theo chỉ định của bác sĩ.

3.5 Xông hơi vùng kín

Vùng kín sau khi sinh thường xuất hiện mùi hôi và nhiều vi khuẩn. Để khắc phục mẹ có thể xông hơi cho vùng kín để giảm mùi hôi, sát khuẩn, chống sưng viêm, thúc đẩy quá trình phục hồi âm đạo. 

Bạn hãy sử dụng lá trầu không, tinh dầu lá trầu không hoặc lá xông để xông cho vùng kín của mình. Chú ý cần xông ở những nơi kín gió, có nhiệt độ vừa đủ và tránh việc xông khi nước còn quá nóng bởi có thể gây bỏng.

3.6 Lưu ý khi đi tiểu

Do vùng kín sau khi sinh đã bị tổn thương nên khi đi tiểu cần phải đặc biệt chú ý, bạn hãy vừa đi tiểu vừa dùng vòi hoa sen xả nhẹ để giảm cảm giác đau rát. Sau đó, dùng khăn mềm để thấm, lau khô tránh ẩm ướt gây viêm nhiễm. Nếu gặp trường hợp bí tiểu thì hãy chườm nóng kết hợp massage bụng dưới để việc đi tiểu dễ dàng hơn. 

3.7 Bổ sung chất xơ và uống nhiều nước

Chất xơ là một thành phần rất quan trọng đối với phụ nữ sau sinh vì nếu bị thiếu sẽ gây ra tình trạng táo bón cho mẹ. Khi rặn nhiều sẽ gây bục chỉ khâu tầng sinh môn. Do đó, các mẹ cần bổ sung các thực phẩm có chất xơ cho cơ thể để hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

Đồng thời, nước luôn là một thành phần không thể thiếu đối với cơ thể, đặc biệt là phụ nữ sau sinh. Các mẹ cần ăn nhiều rau xanh, trái cây, uống nhiều nước để hạn chế tình trạng táo bón và nhiều vấn đề về tiêu hóa khác.

Mẹ bầu cần bổ sung nhiều chất xơ trong thực đơn hằng ngày

3.8 Tránh mặc quần áo quá chật

Sau khi sinh, cơ thể phụ nữ rất nhạy cảm. Do đó, các chị em nên ưu tiên chọn các loại quần áo rộng rãi, thoáng mát để mang lại sự thoải mái, dễ chịu và hạn chế sự tiếp xúc quần áo với vết thương. Đặc biệt, bạn không nên chọn quần áo lót quá chật và bó sát vào người sẽ ảnh hưởng đến vùng kín.

3.9. Kiểm tra dịch âm đạo sau sinh

Xuất hiện sản dịch sau sinh là tình trạng hoàn toàn bình thường. Sản dịch có thể là màu đỏ tươi và đặc trong những ngày đầu tiên. Dần dần màu sắc sẽ chuyển sang đỏ nâu và lượng dịch cũng giảm dần. Thông thường, sau khoảng 7 -14 ngày sản dịch sẽ giảm lượng và đặc lại, màu ngã sang vàng hoặc trắng, kèm theo mùi khó chịu.

Trong những ngày này bạn nên sử dụng băng vệ sinh hoặc tampon, và nhớ thay thường xuyên. Nếu sử dụng tampon, bạn cần cẩn thận vì nó có thể gây ảnh hưởng không tốt trong trường hợp sử dụng sai cách. Bạn cần lưu ý nếu máu âm đạo chảy nhiều, kèm sốt hoặc dịch có mùi hôi thì phải thăm khám bác sĩ.

4Cách chăm sóc vùng kín sau sinh mổ

Sau khi sinh mổ, vùng kín thường xuất hiện tình trạng ứ đọng sản dịch do ít vận động. Do đó, các mẹ nên thường xuyên vận động nhẹ nhàng, tránh việc nằm một chỗ để sản dịch hạn chế bị ứ đọng lại trong cơ thể.

Đồng thời, các mẹ cũng cần phải vệ sinh vùng kín sau sinh đúng cách để tránh bị viêm nhiễm. Cách vệ sinh cũng tương tự như khi vệ sinh vùng kín sau sinh thường, tuy nhiên có một số điểm cần lưu ý thêm như sau:

• Thay băng vệ sinh thường xuyên, khoảng 3 giờ/lần.
• Các mẹ nên sử dụng nước ấm để vệ sinh vùng kín sạch sẽ sau khi đi tiểu tiện hoặc sau khi thay băng. Nên rửa vùng kín theo chiều từ trước ra sau và rửa âm đạo trước rồi mới đến hậu môn.
• Kiêng quan hệ từ 6 - 12 tuần sau sinh.
• Có thể dùng dung dịch vệ sinh phụ nữ nhưng cần chọn loại dịu nhẹ, độ pH phù hợp.

5Lưu ý khi chăm sóc vùng kín sau sinh

Để chăm sóc vùng kín sau khi sinh các mẹ cần lưu ý các điều sau:

• Mẹ nên kết hợp tập các bài tập tăng cường sàn chậu như bài tập Kegels, bài tập Glute bridge,... để có thể tránh ứ đọng sản dịch và tăng cường quá trình hồi phục. 
• Khi nằm mẹ nên nằm nghiêng về phía không có vết thương để tránh va chạm lâu lành.
• Hãy chọn quần lót có chất liệu vải cotton thông thoáng, thoải mái. Tránh mặc các loại vải sợi hóa học vì không thấm hút mồ hôi, gây bí bách và viêm nhiễm.
• Sau sinh mẹ cũng không nên kiêng tắm gội quá lâu.
• Mẹ hãy tập di chuyển và đi lại nhẹ nhàng, không nên đi quá nhiều.
• Hạn chế ăn thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc chứa chất kích thích.
• Mẹ tuyệt đối không nên ra ngoài để tránh nhiễm lạnh.
• Kiêng cữ chuyện vợ chồng trong những tuần đầu tiên sau sinh. Bố mẹ hãy cân nhắc dùng dầu bôi trơn âm đạo. 
• Từ 7 - 10 ngày sau sinh nên đi khám bác sĩ để kiểm tra vết khâu tầng sinh môn.

6Câu hỏi liên quan đến cách vệ sinh vùng kín sau sinh

6.1. Có nên vệ sinh vùng kín sau sinh bằng nước muối sinh lý?

Sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh vùng kín sau sinh là cách làm đơn giản mà vẫn hiệu quả và an toàn. Bạn có thể sử dụng nước muối sinh lý để vệ sinh vùng kín theo hướng từ trước ra sau, với tần suất khoảng 1 - 2 lần/tuần.

Tuy nhiên, bạn nên nhớ tuyệt đối không nên thụt rửa sâu vào trong âm đạo. Điều này có thể gây tổn thương niêm mạc bên trong và khiến cho vi khuẩn dễ xâm nhập, dẫn đến viêm nhiễm.

Vùng kín sẽ luôn sạch sẽ, thông thoáng, mang lại sự thoải mái, tự tin cho phụ nữ sau sinh nếu được vệ sinh đúng cách. Hy vọng với những chia sẻ trên có thể giúp bạn có thêm kiến thức về vệ sinh vùng kín sau sinh. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào vui lòng liên hệ tổng đài 1900.866.874 (8:00 - 21:30) hoặc truy cập website avakids.com để được hỗ trợ hướng dẫn và tư vấn miễn phí nhé!