Da của trẻ sơ sinh cần thời gian để phát triển hoàn chỉnh. Ảnh: freepik
Da trẻ cũng giống các cơ quan khác, khi mới sinh vẫn còn chưa hoàn chỉnh và sẽ tiếp tục phát triển hoàn thiện. Trong vài tháng đầu đời, da sẽ thực hiện chức năng làm lớp bảo vệ che chắn cho cơ thể.
Trong quá trình hoàn thiện, độ pH của da sẽ giảm, làm tăng tính acid để giết vi khuẩn, độ ẩm ướt tăng để tránh khô và ngứa da. Độ dày, chức năng của các tuyến mồ hôi và tuyến nhờn của da cũng được hoàn chỉnh dần.
Da chiếm diện tích lớn trên cơ thể, trẻ dễ bị mất nhiệt qua da và sẽ bị ảnh hưởng không tốt khi mất nhiệt.
Bài viết liên quan: Những điều cần lưu ý khi chăm sóc trẻ sơ sinh
Ba mẹ cần đợi tối thiểu 4 – 6 giờ sau sinh mới nên tắm cho trẻ. Ảnh: freepik
Không nên tắm ngay cho trẻ sau sinh, mặc dù trên người trẻ còn nhiều dịch nhầy. Trẻ khi vừa mới sinh được chuyển tiếp từ môi trường ẩm ướt, ấm áp trong bụng mẹ ra môi trường bên ngoài phải tự ổn định thân nhiệt, cần thời gian để làm quen với môi trường mới và tự điều chỉnh “hệ thống” của mình. Ba mẹ cần đợi tối thiểu 4 – 6 giờ sau sinh mới nên tắm cho trẻ.
Đối với những trẻ sinh ra bị bệnh phải nằm phòng cách ly để theo dõi, chỉ nên tắm tối thiểu 2 – 4 giờ sau khi trẻ đã được ổn định.
Mục đích của lần tắm đầu tiên là để loại bỏ những chất bẩn không mong muốn như phân su và máu.
Một số trẻ khi sinh ra, người được phủ một lớp mỡ nhầy màu trắng sáp gọi là “vernix”, lớp mỡ này có tác dụng bảo vệ tuyệt vời và hỗ trợ da phát triển. Vì vậy nên để lại lớp sáp nhầy này lại, không cần kì cọ, để lớp sáp tự tiêu đi.
Sữa tắm thích hợp cho trẻ sơ sinh có độ pH từ 5.5 - 7. Ảnh: freepik
Các loại sữa tắm cho bé với độ pH trong khoảng 5.5 – 7 được xem là lý tưởng vì hỗ trợ được môi trường acid của da trong độ tuổi này.
Các tiêu chuẩn khác cần thiết của một loại sữa tắm cho trẻ là: an toàn cho mắt, không kích thích da nhiều, không có quá nhiều mùi thơm hoặc chất bảo quản.
Nên tránh các loại sữa tắm hoặc sản phẩm chăm sóc da đựng trong lọ, khi sử dụng phải dùng tay để lấy vì có thể gây nhiễm trùng, nhiễm bẩn. Ba mẹ nên chọn các loại sản phẩm có thể ấn, xịt, bóp ra khi dùng.
Chưa có bằng chứng cho thấy rằng những sản phẩm mang thương hiệu “tự nhiên”, “organic” tốt hơn hoặc chất lượng hơn sản phẩm thông thường. Ví dụ những sản phẩm từ vỏ cam có thể chứa khoảng 24 loại hóa chất khác nhau, bao gồm một số loại có thể gây kích thích dị ứng.
Những phản ứng phụ thường gặp khi sử dụng các sản phẩm chăm sóc da là tình trạng chàm hay còn gọi là viêm da dị ứng hoặc viêm da tiếp xúc.
Nha đam, cây kim sa, chất bromelain từ dứa, thơm, hoa cúc, mao lương hoa vàng, dầu từ cây trà, cỏ thi và một số loại thảo dược đã được ghi nhận là có thể gây phản ứng kích thích, dị ứng da. Vì vậy, ba mẹ nên cẩn thận khi sử dụng các sản phẩm này cho trẻ sơ sinh.
Có 4 cách tắm thông dụng cho trẻ sơ sinh, bao gồm:
Lau người bằng khăn ướt: trẻ được lau từng bộ phận trên cơ thể bằng một khăn ướt. Phương pháp này thường không được ưa thích vì có thể làm mất nhiệt trên cơ thể trẻ. Trẻ được vệ sinh cách này thường khóc nhiều và khó chịu. Tuy nhiên, trong 1 - 2 ngày đầu tiên khi trẻ vẫn còn dây rốn, ba mẹ nên sử dụng phương pháp này để giúp dây rốn rụng nhanh và phục hồi tốt.
Tắm bằng bồn nhỏ: thường chỉ thực hiện ở một số bệnh viện. Trẻ được tắm trong các bồn nhỏ, cơ thể thường lớn hơn bồn nên phần thân trên hoàn toàn ở trên mặt nước, và vì vậy trẻ có thể bị lạnh, giảm thân nhiệt trong lúc tắm.
Tắm ngâm mình: đây là cách tắm trong bồn tắm lớn. Nước được cho vào đủ để ngâm toàn thân người của trẻ, nước ấm đến vai, chỉ chừa đầu và cổ. Với cách này trẻ thoải mái, dễ chịu, giảm nguy cơ mất nhiệt khi tắm.
Phương pháp tắm quấn khăn giúp trẻ cảm thấy an toàn. Ảnh: freepik
Tắm quấn khăn: ở phương pháp này trẻ được quấn quanh người bằng một cái khăn hoặc vải mềm, chừa phần đầu, mặt và cổ sau đó đặt trẻ vào bồn nước ấm (chung với khăn quấn). Ưu điểm là tránh trẻ cử động tay chân hoặc thân người đột ngột khi người tắm cho trẻ thay đổi tư thế, trẻ có cảm giác an toàn và được bảo vệ. Trẻ im lặng cũng giúp ba mẹ bình tĩnh và tự tin hơn trong những lần đầu tắm cho trẻ.
Bài viết liên quan: Hướng dẫn vệ sinh vùng kín cho trẻ sơ sinh an toàn
Nhiệt độ nước lý tưởng cho trẻ tắm là khoảng 38 độ C, hoặc phải thấp hơn 49 độ C. Ba mẹ nên thử nhiệt độ nước bằng tay trước khi cho trẻ vào bồn tắm để đảm bảo an toàn và không gây bỏng da trẻ.
Mức nước nên đủ lên đến vai trẻ khi đặt vào tắm, không cao quá lên cổ, tai và cằm.
Để bồn tắm ở một mặt phẳng vững, tốt nhất là đặt xuống sàn nhà, không nên đặt trên vật dụng khác như ghế, bàn, bồn cầu… Sàn đặt bồn tắm không trơn trượt, giúp giảm nguy cơ tai nạn cho người chăm sóc và cả trẻ nhỏ.
Đảm bảo phòng đủ ấm, đóng cửa phòng để tránh gió lùa gây lạnh và mất nhiệt cho trẻ.
Ba mẹ nên chọn thời điểm trẻ thoải mái để tắm. Ảnh: freepik
Không có khuyến cáo cụ thể về thời điểm tắm thích hợp, tùy vào thời điểm của ba mẹ, người chăm sóc hoặc thời điểm trẻ dễ chịu.
Nên tắm sau cữ bú khoảng 30 phút để tránh trẻ bị nôn trớ sữa.
Bài viết liên quan: Hướng dẫn tập cho bé bú bình
Trẻ trong vài tháng đầu đời có cơ cổ khá yếu, vì vậy ba mẹ nên tạo thư thế sao cho hỗ trợ đầu và cổ của trẻ. AVAKids gợi ý tư thế giữ trẻ khi tắm như sau:
Ba mẹ nên chuẩn bị sẵn sàng tất cả các vật dụng cần thiết trước khi tắm cho trẻ bao gồm: sữa tắm gội cho bé, khăn tắm, khăn quấn, khăn lau người. Không nên để trẻ một mình trong bồn nước, vì bất kỳ lí do gì. Chu trình tắm cho trẻ bao gồm các bước sau:
Khi tắm vùng đầu, ba mẹ nên cẩn thận tránh dây nước vào mắt trẻ. Ảnh: freepik
Không cần dùng các loại dầu mát-xa và các sản phẩm dưỡng da, ngoại trừ một số trẻ có những vấn đề về da từ lúc mới sinh. Ba mẹ chỉ cần thấm khô các nếp gấp da sau tắm như ở cổ, nách, bẹn… đây là cách tốt nhất tránh rôm sảy cho trẻ. Nếu ba mẹ vẫn muốn dùng dưỡng da sau tắm, nên chọn loại “hypoallergic”, ít tính dị ứng.
Ngọc Hà tổng hợp từ sách "Chào con! Ba mẹ đã sẵn sàng" của bác sĩ Trần Thị Huyên Thảo
Bài viết có hữu ích với bạn không?
Có
Không
Cám ơn bạn đã phản hồi!
