Những hoạt động phát triển năng lực cảm xúc và xã hội cho trẻ

Các năng lực cảm xúc và xã hội giúp một đứa trẻ học được những giá trị như hợp tác và đồng cảm. Đồng thời, trẻ cũng có thể hiểu, quản lý và thể hiện cảm xúc của mình tốt hơn. Dưới đây là hoạt động bạn có thể sử dụng để giúp bé học được những kỹ năng có ích trong suốt cuộc đời.

Giáo dục năng lực cảm xúc và xã hội (Social-emotional learning) viết tắt là SEL, đề cập đến quá trình phát triển nhận thức về bản thân, kỹ năng xã hội và khả năng tự kiểm soát của một người. Điều này nên được học tập và rèn luyện khi còn bé. Sau đây là những thông tin mà AVAKids tổng hợp giúp bé có thể đến gần hơn với những hoạt động xã hội thú vị. Cũng là bước đầu giúp trẻ xây dựng mối quan hệ với người khác và môi trường xung quanh.

1Lợi ích của các hoạt động giáo dục năng lực cảm xúc – xã hội đối với trẻ

Một đứa trẻ ngay từ khi sinh ra đã bắt đầu học các kỹ năng cảm xúc và xã hội. Dưới đây là cách các hoạt động phát triển năng lực cảm xúc và xã hội mang lại lợi ích cho trẻ nhỏ:

• Trẻ em có các kỹ năng cảm xúc và xã hội mạnh mẽ hơn sẽ tự giải quyết vấn đề cá nhân tốt hơn.
• Trẻ có sự nổi trội trong học tập và các môn học đều tốt như nhau.
• Giao tiếp, ứng xử cũng như biểu cảm của trẻ tốt hơn.
• Một đứa trẻ có năng lực cảm xúc và xã hội có thể thành công trong cuộc sống sau này.
• Năng lực này có ảnh hưởng lâu dài đến khả năng giải quyết vấn đề và kỷ luật tự giác.
• Trẻ có thể duy trì các mối quan hệ lành mạnh.
• Trẻ có thể quản lý tốt sự căng thẳng và tuân thủ các chuẩn mực xã hội.
• Những hoạt động này giúp thiết lập các mối quan hệ tích cực.

Năng lực cảm xúc và xã hội cần được hình thành ở trẻ nhỏ. Nguồn ảnh: freepik

2Những hoạt động giáo dục năng lực cảm xúc và xã hội dành cho trẻ nhỏ

Dưới đây là một số hoạt động giáo dục năng lực cảm xúc và xã hội thú vị mà bạn có thể áp dụng với trẻ:

Starfish and tornadoes: Sao biển và lốc xoáy

Vẽ nhiệt kế cùng với một con sao biển ở dưới cùng và một cơn lốc xoáy ở trên cùng. Trò chơi này giúp trẻ nhận biết năng lượng bên trong. Hãy hỏi trẻ đang cảm thấy quay cuồng như một cơn lốc xoáy hay yên bình như một chú sao biển. Nếu bé cảm thấy quay cuồng và quá nhiều năng lượng thì có thể giúp bé giải phóng căng thẳng bằng cách chơi một vài trò thú vị như ném bóng.

Turtle time – thời gian trôi chậm

Hãy đưa trẻ đến công viên và đi dạo xung quanh để quan sát mọi thứ. Trong hoạt động này, điều quan trọng là phải di chuyển chậm. Ngoài ra, bạn có thể hướng dẫn trẻ tự quan sát hành vi của mình trong những tình huống xã hội. Ví dụ, nếu quá nhiều người khiến bé không thể chơi cầu trượt thì bé có thể tự chơi với xích đu.

"Bây giờ, tôi là ai?”

Vẽ hình ảnh trẻ đang làm điều gì đó tốt đẹp lên một số mảnh giấy nhỏ, ví dụ như bé đang giúp đỡ ai đó. Và cho trẻ xem những hình ảnh đó, khen ngợi việc làm tốt của trẻ. Bạn cũng có thể cho trẻ biết bạn sẽ vẽ nhiều hơn khi trẻ làm điều tốt. Điều này sẽ khuyến khích trẻ sống có ích và tử tế.

Bài viết liên quan: Tận dụng công cụ trong nhà giúp trẻ chơi một cách khoa học, lành mạnh

Những trò chơi giúp bé có năng lực cảm xúc và xã hội. Nguồn ảnh: freepik

Bình tĩnh và cùng trẻ thỏa thuận

Đôi khi trẻ có thể rất quấy khóc và không nghe lời. Lúc này, bạn có thể im lặng, chọn một bài hát giúp trẻ bình tĩnh lại và cùng nhau tìm ra ý tưởng để giải quyết vấn đề. 

Thay phiên làm chủ

Bạn có thể tạo nên một truyền thống gia đình, nơi mà mỗi người sẽ có một tuần để chọn trò chơi hoặc bộ phim ưa thích của mình. Những người khác trong nhà sẽ tôn trọng điều đó và thực hiện theo. Trẻ sẽ học cách đánh giá cao sự lựa chọn của người khác và cũng có cơ hội để làm những việc mà trẻ muốn cùng với gia đình.

Chơi các trò dân gian

Hoạt động này giúp trẻ cải thiện tương tác với bạn bè. Những đứa trẻ có thể cùng nhau chơi kéo búa bao hoặc chơi cờ, ô ăn quan.

Trò chơi “rồng rắn lên mây”

Ở hoạt động này, trẻ sẽ xếp thành một hàng và nắm lấy áo hoặc vai của người đứng trước. Hoạt động này giúp bé tăng sự kết nối với người khác.

Đồ chơi xếp lego hoặc xếp hình khối

Với những hình khối, trẻ có thể đưa ra ý tưởng sáng tạo và xây dựng một thứ gì đó thú vị từ món đồ chơi lego này. Khi chơi theo nhóm, hoạt động này cũng dạy trẻ tính kiên nhẫn và hợp tác.

Xây dựng nhà búp bê

Một ngôi nhà búp bê với nhiều đồ chơi khác nhau như đồ dùng, đồ nội thất tương tự với một ngôi nhà trong thực tế. Bé có thể chia sẻ không gian này với bạn bè và tạo ra một trò chơi thú vị. Điều này cũng sẽ giúp bé nhận thức rõ hơn về không gian sống và cách ứng xử khi đến nhà người khác.

Trò chơi tập làm bác sĩ

Một bộ đồ chơi bác sĩ sẽ giúp trẻ hiểu vấn đề cũng như thông cảm với người khác. Trẻ có thể đóng vai bác sĩ, lúc khác lại là bệnh nhân.

Trò chơi nấu ăn

Hướng dẫn trẻ sắp xếp bộ đồ chơi nấu ăn và chơi với các bạn. Trẻ có thể thực hiện các hoạt động như thái rau, rửa sạch đồ dùng nấu ăn. Các hoạt động luân phiên và có tương tác sẽ tốt cho trẻ.

Sự tương tác giúp bé hoàn thiện năng lực cảm xúc và xã hội. Nguồn ảnh: freepik

Chơi xúc cát

Để trẻ chơi với một nhóm nhỏ bạn bè, hướng dẫn trẻ xây dựng lâu đài cùng nhau. Hoạt động này liên quan đến sự tương tác và hợp tác, giúp trẻ hiểu được tầm quan trọng của làm việc nhóm.

Chơi trò tưởng tượng

Trong trò chơi này, trẻ làm công việc của người lớn như gọi điện thoại bán hàng, làm công an bắt cướp hay nấu ăn. Cùng với trò chơi và bạn bè, trẻ sẽ nhanh chóng học được cách hiểu công việc của bố mẹ.

Xếp ghế thành hàng

Đối với hoạt động này, bạn cần những chiếc ghế nhỏ được sắp xếp dưới dạng một đoàn tàu. Yêu cầu các bé chọn một chỗ ngồi và mỗi bé sẽ đều có cơ hội trở thành người lái tàu.

Bắt chước

Yêu cầu các bé xếp thành một vòng tròn và gõ vào vai của một bé. Người được chỉ định sẽ phát ra âm thanh hoặc hành động và những đứa trẻ còn lại phải bắt chước.

Xem múa rối

Xem một buổi biểu diễn múa rối sẽ giúp trẻ tìm hiểu và xác định các loại cảm xúc khác nhau đang diễn ra trước mặt. Mỗi cảm xúc được thể hiện bằng biểu hiện và ngôn ngữ cơ thể khác nhau. Nhờ đó, bé có thể liên hệ và xác định được cảm xúc của mình.

Chia sẻ một chiếc bảng

Hoạt động này nhằm giúp trẻ biết cách chia sẻ không gian của mình với người khác. Ví dụ như một chiếc bảng phải được phân chia công bằng dành cho 3 người.

Chăm sóc động vật

Đối với hoạt động này, bạn sẽ cần một vài con thú nhồi bông. Trước tiên, hãy nói cho trẻ biết động vật có thể bị thương như thế nào và có thể sơ cứu bằng cách nào. Tiếp theo bạn có thể để trẻ thực hành trên thú nhồi bông. Điều này giúp trẻ nhận thức về việc yêu động vật và tăng lòng thương cảm.

Chăm sóc động vật giúp bé hình thành khả năng thấu cảm. Nguồn ảnh: freepik 

Tạo nên một câu chuyện bằng tay

Bạn có thể sử dụng ý tưởng này để khuyến khích khi trẻ nhút nhát hoặc để khen ngợi trẻ. 5 ngón tay có thể là những nhân vật tạo thành một câu chuyện, bài học ý nghĩa nào đó.

Hát đồng dao

Anh chị em lớn hơn hoặc bạn bè có thể dạy trẻ các bài đồng dao vui nhộn. Điều này tạo nên sự tương tác vui vẻ. Bạn cũng có thể thực hiện các động tác trong bài đồng dao để trẻ bắt chước. 

3Kết luận

Việc học tập và rèn luyện năng lực cảm xúc và xã hội cho trẻ vô cùng quan trọng. Trẻ sẽ điều chỉnh hành vi cũng như kết nối với mọi người nếu có năng lực tốt và ngược lại. Khi người lớn dạy một đứa trẻ ngay từ khi còn nhỏ về sự đồng cảm và quan tâm đến cảm xúc của người khác, trẻ sẽ phát triển thành một người tốt trong tương lai. 

Thu Phương tổng hợp từ momjunction