Điều trị trẻ bị tăng động như thế nào? Phân biệt với hiếu động

Trẻ bị tăng động là vấn đề khiến các bậc phụ huynh đau đầu. Tuy nhiên, làm thể nào để phân biệt tăng động và hiếu động thì không phải ai cũng biết. AVAKids xin chia sẻ một số thông tin về trẻ bị tăng động dưới đây. 

1Trẻ bị tăng động là gì?

Tăng động còn được gọi rối loạn tăng động giảm chú ý (Attention Deficit Hyperactivity Disorder - ADHD) là hiện tượng rối loạn hành vi thường gặp ở nhiều trẻ và đang tăng dần trong thời gian gần đây.

Đây là bệnh lý về thần kinh, đặc tính nổi bật của bệnh là trẻ thường khó khăn trong việc điều chỉnh cảm xúc hay bốc đồng, khó kiểm soát những hành động thái quá, mất tập trung, phấn khích và hay kích động.

Các hành động rối loạn tăng động giảm chú ý thường gây ra hậu quả nặng nề đến việc học, vì trẻ không thể điều chỉnh sự tập trung dẫn đến kết quả học tập kém. Mối quan hệ xã hội của trẻ không tốt.

Tỷ lệ mắc bệnh này sẽ giảm khi trẻ trưởng thành, thông thường các bé trai có nguy cơ mắc bệnh lớn gấp 3 lần so với các bé gái cùng trang lứa (độ tuổi khởi phát khoảng 3 - 11 tuổi).

2Biểu hiện trẻ bị tăng động giảm chú ý

Để có thể kịp điều trị chứng rối loạn tăng động giảm chú ý ở trẻ, bố mẹ cần quan sát bé và chú ý những hành động bất thường tương tự dưới đây để nhanh chóng đưa bé đến các bác sĩ chuyên khoa tâm thần thăm khám nhanh nhất có thể, cụ thể:

Giảm chú ý: Trẻ không chú ý đến thầy cô hoặc bố mẹ đang hướng dẫn thực hiện công việc hay học tập. Trẻ thường lơ đãng, thất thần với mọi sự việc đang diễn ra. Trẻ dễ bị phân tâm bởi môi trường bên ngoài, giảm đi sự tập trung và quên đi công việc đang làm.

Trẻ không thích tham gia vào những trò chơi cần sự tập trung. Thậm chí bé còn không tập trung giao tiếp với bố mẹ, bạn bè, thầy cô và không thể nhớ nổi nội dung của cuộc trò chuyện.

Hậu quả của tình trạng này là trẻ gặp khó khăn trong việc lắng nghe hay bé không thể hoàn thành một việc trọn vẹn. Bé bắt đầu thiếu kiên nhẫn, bị hấp dẫn bởi tiếng động hay đồ vật trước mắt.

Tăng động ở trẻ làm giảm khả năng tiếp thu kiến thức, trẻ khó tập trung vào bài giảng, không thể nhớ nổi bài tập được giao, từ đó dẫn đến thành tích học tập xuống dốc.

Tăng động: Đây là dấu hiệu mà các bố mẹ hay nhầm lẫn với việc hiếu động ở trẻ. Trẻ bị tăng động thường vận động và nghịch ngợm quá mức.

Cảm thấy khó chịu khi ngồi yên một chỗ, luôn cựa quậy tay chân, tỏ vẻ lúng túng trên ghế, thường xuyên chạy nhảy leo trèo khắp nơi và nghịch phá với bất cứ món đồ vật.

Trẻ bị tăng động thường gặp khó khăn và bối rối khi chơi trò chơi giữ im lặng. Nói nhiều, hay đưa ra câu trả lời trước khi câu hỏi kết thúc, khó chịu trong việc chờ đợi, có tật xấu chen ngang làm gián đoạn chuyện người khác.

Tính hấp tấp, bất cẩn: Dấu hiệu điển hình cho triệu chứng rối loạn tăng động ở trẻ là tính hấp tấp, vội vã, trẻ ít quan tâm đến hậu quả sẽ xảy ra cho việc làm của bản thân.

Hậu quả của hành động vội vàng này có khả năng dẫn đến kết quả tiêu cực. VD: Trẻ không quan tâm đến tín hiệu đèn giao thông mà đột ngột chạy qua đường mà không quan sát xung quanh.

Khó kiểm soát cảm xúc: Các bé bị bệnh này thường rất khó điều chỉnh cảm xúc của bản thân. Các trẻ thường dễ cáu giận, nổi nóng khi bị một việc bất kỳ tác động hay khiến trẻ không vừa lòng.

Bởi vì các bé để cảm xúc làm chủ bản thân nên dễ xảy ra xung đột bằng bạo lực với bạn hay người nhà. Điều này làm bé bị cô lập, xa lánh, khó kết thân với người khác.

Trẻ bị tăng động khó kết bạn 

3Nguyên nhân trẻ bị tăng động giảm chú ý

Hiện nay, nguyên nhân chính gây nên bệnh rối loạn tăng động ở trẻ vẫn chưa được tìm ra. Tuy vậy, một số yếu tố dưới đây có thể tác động gây bệnh cho trẻ: 

Yếu tố môi trường: môi trường chật chội, đông người, ồn ào. Căng thẳng về tâm lý từ phía gia đình. Bị ảnh hưởng bởi các thiết bị có khả năng dẫn truyền tín hiệu như tivi, trò chơi điện tử, sử dụng Internet quá mức.

Yếu tố sinh học: do di truyền từ bố mẹ, bệnh lý của mẹ khi mang thai, bị tác động vào vùng não khi sinh, bệnh lý sau khi sinh.

4Phân biệt trẻ hiếu động và tăng động giảm chú ý

Trẻ bị tăng động

Những trẻ bị tăng động thường rơi vào độ tuổi khoảng 8 đến 11 tuổi. Bé thường hiếu động mọi lúc và rối loạn hành vi, bối rối khi bị bắt ngồi yên.

Không kiểm soát được cảm xúc, dễ cáu gắt, nổi giận, gặp khó khăn khi sử dụng ngôn ngữ.

Không ngoan ngoãn nghe lời hay tái phạm lỗi sai mặc dù đã được nhắc nhở, có thói quen chen ngang khi người khác nói chuyện.

Trẻ bị hiếu động

Những đứa trẻ hiếu động thông thường sẽ rơi vào độ tuổi bé biết đi, chỉ có những hành động nghịch ngợm và năng động trong nhà. 

Khi ra ngoài, bé thường nhút nhát với người lạ, ngồi yên một chỗ trong khoảng thời gian gần 30 phút, không quậy phá và lúng túng.

Có thể kiểm soát rõ cảm xúc, hành vi của bản thân. Vâng lời người lớn và biết nhận lỗi sai khi được nhắc nhở bởi người lớn. 

Khả năng dùng ngôn ngữ diễn đạt bình thường và phù hợp, không chen ngang vào cuộc đối thoại của người khác.

Trẻ hiếu động bị nhầm lẫn thành trẻ tăng động 

5Phương pháp chẩn đoán và đánh giá

Khi thấy trẻ có các biểu hiện tăng động giảm chú ý, bố mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ để chẩn đoán và đánh giá cũng như thiết lập một phương pháp điều trị phù hợp cho trẻ.

• Cần đi gặp các bác sĩ chuyên môn về nội khoa, thần kinh.
• Cho bé thực hiện một vài câu kiểm tra tâm lý.
• Nghe bác sĩ tư vấn biện pháp điều trị phù hợp cho bé, tái khám. 

6Điều trị trẻ bị tăng động giảm chú ý

Sử dụng thuốc

Tùy vào tình trạng và hành vi của trẻ mà phụ huynh cần sử dụng các nhóm thuốc làm giảm sự tăng động và tăng độ tập trung cho trẻ như các nhóm thuốc an thần, thuốc kích thần.

Dùng thuốc giúp trẻ tăng cường và cân bằng các chất trong bộ não được gọi là chất dẫn truyền thần kinh.  Những loại thuốc này làm giảm các triệu chứng tăng động giảm chú ý trong thời gian ngắn.

Bạn cần sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ để tránh trường hợp tác dụng phụ không mong muốn khi không có lời tư vấn của bác sĩ.

Sự giúp đỡ từ gia đình

Nhiều bố mẹ và anh chị em trong gia đình có thể đối phó với sự căng thẳng khi sống chung với trẻ bị tăng động bằng cách thể hiện tình yêu thương với trẻ, khen tặng trẻ khi làm đúng.

Hãy kiên nhẫn giải thích những việc làm, hành động chưa đúng, khi trẻ mắc lỗi hãy đưa ra hình phạt phù hợp ngay lập tức cho trẻ. Tìm điểm mạnh ở trẻ để khuyến khích trẻ.

Điều chỉnh hành vi

Bạn có thể điều chỉnh hành vi của trẻ bị tăng động theo hướng tích cực. Bạn nên dành lời khen, tặng những món quà nhỏ khi trẻ làm việc tốt nhằm khích lệ trẻ có thêm động lực.

Bố mẹ nên dành nhiều thời gian để trò chuyện và cùng chơi với trẻ nhiều hơn, nhắc nhở trẻ những quy tắc khi đến nơi công cộng. 

Tạo điều kiện cho con giao tiếp với nhiều người nhằm cải thiện mối quan hệ xã hội của trẻ, phát triển kỹ năng ngôn ngữ ở trẻ tốt hơn 

Tâm lý trị liệu 

Phụ huynh có thể giảm bớt căng thẳng và áp lực cho trẻ bằng cách giúp trẻ học cách kiên trì, học cách ứng xử với bạn trong khi chơi, thường xuyên hãy nói với trẻ rằng bạn luôn sẵn sàng giúp đỡ trẻ. 

Cho trẻ chơi trò chơi đòi hỏi tư duy và tham gia thể dục thể thao vừa sức, tránh cho trẻ chơi những trò chơi kích thích như game điện tử, trò chơi bạo lực. 

Những trò chơi lành mạnh giúp trẻ nâng cao sức khoẻ, giải phóng năng lượng dư thừa, giảm bớt biểu hiện tăng động và nghịch ngợm.

Trò chơi tư duy giúp bé giảm tăng động 

7Đôi lời từ AVAKids

Bố mẹ có thể gặp khó khăn trong việc nhận biết trẻ bị tăng động vì thường nhầm lẫn triệu chứng của tăng động thành hiếu động. 

Qua bài viết trên, AVAKids đã cung cấp một số thông tin về cách phân biệt tăng động và hiếu động ở trẻ cũng như biểu hiện thường gặp ở trẻ bị tăng động.

Các phương pháp điều trị trên chỉ mang thông tin tham khảo, nếu thấy trẻ có biểu hiện bất thường thì hãy đưa đến cơ sở y tế để chẩn đoán.

Bảo Nghi tổng hợp.

Kiểm duyệt bởi Anh Thư