Trẻ hay đánh bạn - Những dấu hiệu cho thấy trẻ cần được thăm khám bởi bác sĩ, cha mẹ chớ nên bỏ qua

Đóng góp bởi: Huỳnh Thị Thanh Lam
Cập nhật 10/01
882 lượt xem

Nhiều trẻ ở độ tuổi mới biết đi thường có xu hướng gây hấn và bạo lực, điều này làm cho các bậc phụ huynh vô cùng lo lắng. Tuy nhiên, hành động gây hấn hay hung hăng lại là một cách để trẻ thể hiện cảm xúc. Nhưng nếu cảm xúc đó được diễn ra và trẻ không thể điều khiển được thì đây lại là một vấn đề. Vì thế, cha mẹ phải làm thế nào để giúp trẻ kiểm soát được những cuộc gây hấn? Cùng AVAKids tìm câu trả lời trong bài viết này nhé! 

Nguyên nhân và cách phòng ngừa trẻ hung hăng, bạo lực. Nguồn từ theasianparent

Nguyên nhân và cách phòng ngừa trẻ hung hăng, bạo lực. Nguồn từ theasianparent

1Tính cách gây hấn, hung hăng có bình thường ở trẻ mới biết đi không? 

Theo các chuyên gia, tính hung hăng, gây hấn là một phần của quá trình phát triển bình thường ở trẻ mới biết đi. Tính cách này thường có ở trẻ 17 tháng và đạt đến đỉnh điểm từ 18 đến 24 tháng tuổi với các cơn các thịnh nộ dẫn đến hành động bạo lực. Nguyên nhân chủ yếu của những cơn giận dữ này ở trẻ là do sự thất vọng với hành động của người khác.

2Nguyên nhân trẻ mới biết đi gây hấn và hung hăng

Ở người trưởng thành, tính hiếu chiến được xem là một điểm tốt để giúp họ bảo vệ quan điểm và những điều chính đáng. Còn đối với trẻ mới biết đi tố chất này giúp thể hiện sự tự tin. 

Tuy nhiên có một điểm khác biệt, người lớn có thể kiểm soát được tính cách đó, nhưng trẻ thì vẫn chưa và dễ dẫn đến hành vi gây hấn và bạo lực, làm tổn thương đến người khác. Nếu hành vi đó trở thành phương thức tương tác chủ yếu của trẻ khi giao tiếp với người khác thì sẽ rất dễ dẫn đến các tình huống căng thẳng và mất kiểm soát. Dưới đây là một số nguyên nhân dẫn đến sự hung hăng và bạo lực ở trẻ mới biết đi. 

Nguyên nhân làm cho trẻ mới biết đi hung hăng. Nguồn từ chinadaily

Nguyên nhân làm cho trẻ mới biết đi hung hăng. Nguồn từ chinadaily

Không đạt được những gì trẻ muốn 

Trẻ sẽ có hành vi hung hăng và mất kiểm soát trước một tình huống như những đứa trẻ khác lớn hơn cướp đồ chơi của chúng thì phản ứng của trẻ sẽ là tức giận, đuổi đánh, đẩy hoặc kéo tóc của những đứa trẻ đó. Trong trường hợp này, trẻ mới biết đi hành xử như vậy là do thiếu kỹ năng xã hội để đàm phán và lấy lại đồ chơi.

Sự giận dữ và buồn bã 

Việc trẻ mới biết đi trở nên hung hăng khi chúng tức giận và buồn bã về một việc gì đó xảy ra là điều khá phổ biến. Chẳng hạn trẻ mới biết đi có thể trở nên hung hăng khi mẹ đưa chúng đến nhà trẻ trong những ngày đầu đi học. Trẻ sẽ khóc và nằm vạ để bày tỏ sự không đồng tình với việc mẹ rời đi. Hơn nữa, trẻ có thể lên cơn điên cuồng, hung hăng và dẫn đến hành vi bạo lực, đánh những đứa trẻ khác hay cả người trông trẻ. 

Tình huống căng thẳng 

Tình huống căng thẳng cũng là một nguyên nhân dẫn đến trẻ gây hấn.

Tình huống căng thẳng cũng là một nguyên nhân dẫn đến trẻ gây hấn.

Trong các tình huống căng thẳng, trẻ mới biết đi có thể gây hấn và trở nên sự hung hăng. Một số trường hợp cụ thể dẫn đến sự hung hăng của trẻ là khi chúng bị choáng ngợp vì đến những nơi quá đông người như buổi họp mặt gia đình hoặc những lúc trẻ buồn chán hay đói, đến sự thay đổi đột ngột hoạt động này sang hoạt động khác và chuyển đến một nơi sinh sống mới.

Ảnh hưởng từ môi trường

Không có đứa trẻ mới biết đi nào có hoàn cảnh giống nhau. Một số trẻ sẽ được sinh ra trong môi trường có cha mẹ hay cãi vã và gây hấn với nhau. Điều này làm cho trẻ rất nhạy cảm với các tác động từ môi trường xung quanh, dễ dàng nổi giận, hung hăng và có hành vi bạo lực. 

Bài viết liên quan: Ba mẹ nên xử lí thế nào khi trẻ hay cắn người khác?

3Cách phản ứng với sự gây hấn của trẻ mới biết đi 

Thông thường những lúc trẻ trở nên hung hăng và có hành động gây hấn thì cha mẹ sẽ nên làm gì? Dưới đây là những điều mà cha mẹ có thể kiểm soát trẻ, khi chúng gây hấn. 

Hãy bình tĩnh 

Cha mẹ đừng nên quát mắng khi trẻ gây hấn mà thay vào đó là bình tĩnh và giải thích cho chúng hiểu về những gì nên làm và không nên làm. Thêm vào đó, cha mẹ hãy nói bằng giọng điệu trầm để giúp trẻ bình tĩnh trở lại, tương tác trực tiếp bằng mắt và sử dụng các từ có ý nghĩa mạnh mẽ như "dừng lại" và "không" để ngăn cản hành vi gây hấn của trẻ.  

Khi trẻ gây hấn thay vì la mắng, cha mẹ hãy bình tĩnh. Nguồn từ freepik

Khi trẻ gây hấn thay vì la mắng, cha mẹ hãy bình tĩnh. Nguồn từ freepik

Nếu các bậc phụ huynh chọn cách dùng bạo lực sau những hành vi gây hấn của trẻ. Điều này sẽ làm cho trẻ càng trở nên hung hăng và bắt chước theo hành động của cha mẹ đánh bạn hoặc người khác. Vì vậy, giữ bình tình cho trẻ trong trường hợp gây hấn là vô cùng cần thiết đối với các bậc phụ huynh. 

Hiểu về nguyên nhân làm cho trẻ gây hấn 

Cha mẹ có thể hiểu được nguyên nhân trẻ trở nên gây hấn và hung hăng khi quan sát các tình huống như chúng bất ngờ bị giật lấy đồ chơi hay không có được món đồ mà chúng muốn. 

Ngoài ra, các bậc phụ huynh cũng có thể nhờ trẻ giải thích những nguyên nhân làm cho chúng trở nên hung hăng và có hành vi gây hấn. Sau khi đã hiểu được nguyên nhân cốt lõi dẫn đến hành đồng của trẻ, cha mẹ hãy diễn đạt bằng ngôn ngữ giản dị và gần gũi để chỉ chúng cách bày tỏ những điều không hài lòng bằng lời nói thay vì hung hăng, gây hấn. 

Rút lui khỏi cuộc gây hấn 

Nếu cha mẹ không thể kiểm soát được hành vi của trẻ thì hãy đưa trẻ ra khỏi cuộc gây hấn đó. Đây là cách tốt nhất để đặt giới hạn cho những hành vi gây hấn của trẻ. Trẻ có thể phản kháng và khó chịu với cha mẹ khi đưa chúng rút lui khỏi cuộc gây hấn. Tuy nhiên, cha mẹ hãy bình tĩnh và nói chuyện với trẻ bằng giọng nhẹ nhàng để trẻ bình tĩnh trở lại. 

Trong giai đoạn trẻ mới biết đi thường bùng phát những cảm xúc hung hăng, nổi giận và điều quan trọng nhất là cha mẹ hãy giúp đỡ trẻ trong việc quản lý cảm xúc của chúng. 

Nếu cha mẹ không thể kiểm soát được hành vi của trẻ thì hãy loại bỏ trẻ ra khỏi cuộc gây hấn đó. Nguồn từ raisingchildren

Nếu cha mẹ không thể kiểm soát được hành vi của trẻ thì hãy loại bỏ trẻ ra khỏi cuộc gây hấn đó. Nguồn từ raisingchildren

Thêm vào đó, ở độ tuổi này, trẻ thường có tính khí thất thường, rất dễ nổi giận vì bất kể lý nào, cho dù là ngớ ngẩn hay đơn giản.

Sử dụng thời gian chờ 

Thời gian tạm dừng là một cách tốt để cha mẹ cho trẻ biết những hành vi cụ thể như đánh, cắn là không thể chấp nhận được về mặt giao tiếp xã hội. Cha mẹ đừng bao giờ để trẻ một mình với những cảm xúc nổi giận và hung hăng vì chúng sẽ rất dễ mất kiểm soát. Khi trẻ gây hấn, cha mẹ hãy đứa trẻ ra khỏi đó và đến một nơi yên tĩnh. Cho đến khi trẻ đã bình tĩnh để lắng nghe thì một khoảng thời gian ngắn để cha mẹ giải thích và bày tỏ cũng rất hữu ích. 

Các bậc phụ huynh hãy cởi mở và kiên nhẫn lắng nghe với những gì trẻ chia sẻ. Vì đây có thể manh mối cung cấp cho cha mẹ một số thông tin chi tiết về nguyên nhân cơ bản dẫn đến hành vi gây hấn ở trẻ mới biết đi. 

Bài viết liên quan: 5 cách giúp ba mẹ dạy trẻ về kỹ năng quản lý sự nóng giận

4Làm thế nào để ngăn chặn gây hấn dẫn đến bạo lực ở trẻ mới biết đi?  

Đặt giới hạn rõ ràng

Cha mẹ hãy dạy cho trẻ cách đặt giới hạn về những gì trẻ có thể làm và không thể làm để thể hiện bản thân khi không thể kiềm chế được cảm xúc nóng giận, hung hăng. Các bậc phụ huynh hãy dặn dò trẻ trong mọi trường hợp không được đánh và tấn công người khác. Đồng thời đặt ra những kỳ vọng rõ ràng khi chơi để giúp trẻ giảm cảm thấy không bị lấn áp ngay từ đầu. 

Cha mẹ hãy đặt cho trẻ giới hạn để kiềm chế được cảm xúc nóng giận, hung hăng. Nguồn từ istockphoto

Cha mẹ hãy đặt cho trẻ giới hạn để kiềm chế được cảm xúc nóng giận, hung hăng. Nguồn từ istockphoto

Có cách chia sẻ với những lứa tuổi khác nhau khi gây hấn

Đối với trẻ mới biết đi cha mẹ có thể sử dụng ngôn ngữ đơn giản như “không”, “dừng lại” để tình huống gây hấn không diễn ra. Còn đối với trẻ lớn hơn, cha mẹ có thể dùng nhiều kỹ năng ngôn ngữ để giải thích và thuyết phục để trẻ hiểu cách kiểm soát trong tình huống gây hấn đó.

Cha mẹ hãy là hình mẫu 

Các bậc cha mẹ thường lo lắng rằng việc trẻ mới biết đi bị đánh đòn có thể cho thấy một vấn đề đối với tính hung hăng của trẻ trong tương lai. Tuy nhiên những lo lắng này có thể tăng lên khi các thành viên khác trong gia đình cũng phải chịu đựng những hành vi bạo lực khi trưởng thành. 

Nếu cha mẹ vẫn đủ bình tĩnh và không quá khích thì hãy kiểm soát hành vi của mình. Cha mẹ hãy trở thành một người làm mẫu, bình tĩnh đối diện với các tình huống khó chịu, gây hấn và dạy trẻ cách để kiểm soát trong những tình huống đó. 

Cha mẹ không nên gây hấn và cãi nhau vì điều này có thể ảnh hưởng đến tính hung hăng của trẻ mới biết đi.

Cha mẹ không nên gây hấn và cãi nhau vì điều này có thể ảnh hưởng đến tính hung hăng của trẻ mới biết đi.

Đưa ra các lựa chọn 

Trước khi trẻ trở nên hung hăng và mất kiểm soát thì cha mẹ hãy đưa ra các sự lựa chọn thay thế thích hợp với những mong muốn của trẻ. Chẳng hạn thay vì trẻ sẽ nổi cơn thịnh nộ về việc chơi game trước khi đi ngủ thì cha mẹ có thể cho trẻ lựa chọn một câu chuyện và kể cho chúng nghe trước khi tắt đèn. Đây là một cách giải quyết có thể đem ra lợi ích cho cả trẻ và các bậc phụ huynh. 

Tạo môi trường thuận lợi 

Một môi trường thuận lợi có thể làm cho khả năng gây hấn và tính hung hăng của trẻ giảm đi. Nếu trẻ mới biết đi choáng ngợp và có những hành vi bạo lực khi chơi theo nhóm thì cha mẹ hãy để trẻ chơi với một hoặc hai đứa trẻ khác. 

Nếu trẻ luôn xung đột với một người anh chị em họ thì cha mẹ hãy theo dõi chặt chẽ việc chơi của chúng để giúp trẻ vượt qua những xung đột mà không tạo ra những sự gây hấn.

Chuẩn bị để trẻ thay đổi 

Trẻ thường sẽ choáng ngợp với những thay đổi đột ngột. Vì thế cha mẹ hãy chuẩn bị cho trẻ trong các tình huống khác nhau để có thể ngăn chặn phản ứng hung hăng xảy ra. Cha mẹ hãy nói rõ với trẻ trước khi sự kiện được diễn ra. Điều này sẽ giúp trẻ có thời gian để chuẩn bị xử lý thông tin và chấp nhận điều đó. 

Ví dụ nếu cha mẹ thông báo với trẻ rằng chỉ còn 20 phút nữa sẽ phải rời sân chơi thì tùy vào khả năng trẻ có thể quản lý thời gian để chơi phù hợp với thời gian đó. 

Cha mẹ hãy nói rõ với trẻ trước khi sự kiện được diễn ra. Nguồn từ i0.wp

Cha mẹ hãy nói rõ với trẻ trước khi sự kiện được diễn ra. Nguồn từ i0.wp

Đặt ra những hình mẫu tích cực 

Trẻ mới biết đi thường bắt chước những hành động của những người xung quanh chúng. Trẻ sẽ học cách cư xử khi thấy cha mẹ hoặc một nhân vật trong tivi hoặc trò chơi mà trẻ chơi có mang tính hung hăng quá mức. 

Vì vậy cha mẹ hãy cẩn thận về những thứ xung quanh mà trẻ tiếp xúc. Nên theo dõi các chương trình truyền hình và trò chơi mà trẻ đang xem. Sau đó, hãy kể cho trẻ về một số cách ứng xử bình tĩnh và điềm đạm của ông bà khi nóng giận để chúng học hỏi theo.

Một số cách khác để giải tỏa sự khó chịu

Mỗi người đều cần một cách để trút bỏ sự bực bội của mình và trẻ mới biết đi cũng không ngoại lệ. Chúng cũng cần trút bỏ sự khó chịu, đôi khi về mặt thể chất. Nếu cha mẹ cảm thấy trẻ cần giải tỏa sự tức giận hoặc khó chịu bị dồn nén thì hãy cho trẻ những ý tưởng hữu ích như ngồi lên, đấm vào không khí, chạy trên đường đua và nhảy một điệu nhảy. 

Động viên trẻ 

Khen ngợi là một phần quan trọng trong việc ngăn chặn sự hung hăng và gây hấn quá mức của trẻ. Cha mẹ hãy thể hiện thái độ đồng tình và chia sẻ sự tự hào khi trẻ giải quyết tình huống gây hấn một cách thân thiện. 

Khen ngợi là một phần quan trọng trong việc ngăn chặn sự hung hăng quá mức của trẻ. Nguồn từ i0.wp

Khen ngợi là một phần quan trọng trong việc ngăn chặn sự hung hăng quá mức của trẻ. Nguồn từ i0.wp

Bài viết liên quan: Khi trẻ gây gổ, cắn và có hành vi hung hăng, cha mẹ nên áp dụng ngay những cách cực hiệu quả này!

5Khi nào cần gặp chuyên gia về tình hình gây hấn của trẻ mới biết đi 

Tìm kiếm sự giúp đỡ của chuyên gia nếu cha mẹ liên tục nhận thấy những điều sau đây ở trẻ:

  • Mặc dù cha mẹ đã đặt giới hạn cho hành vi gây hấn của trẻ nhưng không thể làm giảm sự tổn thương bản thân và người khác.
  • Trẻ trở nên quậy phá và khó bảo khi tham gia các hoạt động của gia đình.
  • Hành vi bạo lực của trẻ làm cho chúng không thể đến trường vì có thể gây hại đến những đứa trẻ khác ở đó. 
Khi nào cần lời khuyên của chuyên gia? Nguồn từ istockphoto

Khi nào cần lời khuyên của chuyên gia? Nguồn từ istockphoto

Để xác định được trẻ thể hiện hành vi gây hấn và hung hăng có liên quan đến vấn đề tâm lý hay không? Cha mẹ cần quan sát và theo dõi trẻ. Nếu bé có biểu hiện hung hăng trong 6 tháng đầu thì điều đó có thể liên quan đến một vấn đề hành vi tâm lý tiềm ẩn. Trong những tình huống như vậy, cha mẹ nên tìm kiếm sự trợ giúp của chuyên gia hoặc bác sĩ nhi khoa.

6Liệu hành động quyết đoán của trẻ mới biết đi có cần cha mẹ can thiệp không? 

Nếu hành vi gây hấn không làm gián đoạn đáng kể đến các hoạt động của gia đình và khả năng tham gia xã hội của trẻ thì có thể chúng đang gặp căng thẳng. Cha mẹ hãy dành thời gian để hiểu và giải quyết nguồn gốc của căng thẳng đó. 

Hành động gây hấn ở trẻ rất cần sự can thiệp từ bố mẹ.

Hành động gây hấn ở trẻ rất cần sự can thiệp từ bố mẹ.

Sự hung hăng, gây hấn ở trẻ mới biết đi là một phần của sự phát triển bình thường. Vì vậy hành vi hung hăng thường không phải là nguyên nhân để dẫn đến hành vi gây hấn và bạo lực mà chỉ khi nó đi kèm với những đặc điểm làm tổn thương người khác và trở thành một phần tương tác nổi bật của trẻ.

Trẻ ở độ tuổi mới biết đi thường làm cho nhiều bậc phụ huynh lo ngai về những thay đổi thể chất và tinh thần trong đó có tính hung hăng, gây hấn và bạo lực. Tuy vậy, cha mẹ hãy bình tĩnh trước những cuộc gây hấn của trẻ và giúp chúng tìm cách giải quyết cho những tình huống đó. Đây cũng chính là điều mà AVAKids hy vọng mang đến cho cha mẹ trong bài viết này.

Thanh Lam tổng hợp từ Mom Junction

1. Liu et al. Understanding Aggressive Behavior Across the Life Span; National Center for Biotechnology Information https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pm/articles/PMC3411865/

2. Paratibha Reebye; (2005); Aggression During Early Years – Infancy and Preschool. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2538723/

3. Childhood Aggression, The University at Tennessee https://www.yalemedicine.org/conditions/anger-issues-in-children-and-teens

4. 10 Tips to Prevent Aggressive Toddler Behavior. https://www.healthychildren.org/English/ages-stages/toddler/Pages/Aggressive-Behavior.aspx

5. Challenging behavior – toddlers and young children. https://www.rch.org.au/kidsinfo/fact_sheets/Challenging_behaviour_toddlers_and_young_children/

6. Anger and frustration in toddler; Michigan State University https://www.canr.msu.edu/news/anger_and_frustration_in_toddlers

7. Dryden; Excessive tantrums in preschoolers may indicate serious mental health problems; Washington University in St. Louis https://source.wustl.edu/2007/12/excessive-tantrums-in-preschoolers-may-indicate-serious-mental-health-problems/

Bài viết có hữu ích với bạn không?

Không

Cám ơn bạn đã phản hồi!

Xin lỗi bài viết chưa đáp ứng nhu cầu của bạn. Vấn đề bạn gặp phải là gì?

Bài tư vấn chưa đủ thông tin
Chưa lựa chọn được sản phẩm đúng nhu cầu
Bài tư vấn sai mục tiêu
Bài viết đã cũ, thiếu thông tin
Gửi