Giấc ngủ của trẻ khác với người lớn như thế nào? Trẻ sơ sinh cần bao nhiêu thời gian để ngủ?

Giấc ngủ là một phần quan trọng cho sức khỏe và sự phát triển của trẻ nhỏ. Khi trẻ không ngủ đủ giấc sẽ rất khó chịu vào ban ngày và về đêm khó khăn để vào giấc ngủ.

Việc nhận biết và thích ứng với nhu cầu của trẻ để điều chỉnh lại thói quen ngủ là một điều quan trọng mà ba mẹ nên học hỏi. Để việc ngủ không còn là “một cuộc đấu tranh” của ba mẹ và con, AVAKids sẽ cung cấp cho ba mẹ những thông tin cơ bản về giấc ngủ của trẻ trong 6 tháng đầu đời.

Trẻ nhỏ rất cần ngủ đủ giấc cho quá trình tăng trưởng và phát triển của cơ thể. Ảnh: unsplash

1Trẻ cần bao nhiêu thời gian để ngủ?

Ngủ là một hoạt động bắt buộc của con người, ngủ tốt sẽ đóng vai trò quan trọng trọng việc hỗ trợ và quyết định hoạt động của hệ miễn dịch, tốc độ chuyển hóa các chất, trí nhớ, sự học hỏi và những hoạt động thiết yếu của một cá nhân.

Đối với trẻ nhỏ, giấc ngủ là một hoạt động giúp tối ưu hóa tăng trưởng và phát triển não bộ. Việc thiết lập thói quen ngủ khỏe mạnh là một phần quan trọng nên được bắt đầu từ lúc trẻ ra đời.

Mỗi đứa trẻ khác nhau và vì vậy sẽ có nhu cầu khác nhau. Có trẻ ngủ rất nhiều và một số trẻ ngủ ít hơn hẳn. Dưới đây là thời gian trung bình mà trẻ ngủ trong 1 ngày (24 tiếng), bao gồm cả ngủ ngày và ngủ ban đêm:

• Trẻ sơ sinh (dưới 2 tháng tuổi): 16 – 18 giờ, mỗi giấc ngủ của trẻ khoảng 3 – 4 tiếng.
• 2 đến 6 tháng: 14 – 16 giờ/ngày
• 6 tháng đến 1 tuổi: 14 giờ/ngày
• 1 đến 3 tuổi: 10 – 13 giờ/ngày
• 3 đến 5 tuổi: 10 – 12 giờ/ngày
• 5 đến 10 tuổi: 10 – 12 giờ/ngày
• 10 đến 18 tuổi: 8 – 9 giờ/ngày.

Trẻ sơ sinh cần ngủ 16 - 18 tiếng mỗi ngày. Ảnh: unsplash

2Chu kỳ ngủ

Giấc ngủ con người gồm nhiều chu kỳ ngủ. Mỗi chu kỳ có 2 giai đoạn, bắt đầu với giai đoạn ngủ sâu (non – REM, mắt không di chuyển nhanh liên tục) và kết thúc bằng giai đoạn ngủ động (REM, mắt di chuyển nhanh).

Giai đoạn ngủ sâu của con người có 4 thì, cụ thể:

• Trong thì đầu tiên sẽ buồn ngủ, díp mắt lại.
• Thì thứ 2: ngủ nông, có thể cựa quậy người, dễ giật mình vì tiếng động, kích thích, di chuyển nhỏ.
• Thì thứ 3 và thứ 4: ngủ sâu và rất sâu, không cựa quậy người và chìm sâu vào giấc ngủ.

Trong giai đoạn ngủ sâu, não sẽ thực sự nghỉ ngơi và vì vậy mọi người rất khó bị đánh thức, có người ngủ sâu đến mức động chạm, lay mạnh… cũng không dậy được.

Trong giai đoạn ngủ động con người rất dễ tỉnh giấc, một tiếng động nhỏ cũng khiến giật mình. Đây là giai đoạn não hoạt động nhiều và là giai đoạn xuất hiện những giấc mơ.

Bài viết liên quan: Những sai lầm khiến trẻ biếng ăn, cha mẹ có đang mắc phải?

3Giấc ngủ của trẻ khác với người lớn thế nào?

Trẻ nhỏ trong 6 tháng đầu đời có giấc ngủ rất khác so với người lớn. Các nhà nghiên cứu cho rằng giai đoạn ngủ động rất quan trọng trong việc kích thích và hoàn thiện quá trình phát triển não bộ của trẻ.

Chu kỳ ngủ của trẻ

Chu kỳ ngủ của trẻ ngắn hơn so với người lớn. Ảnh: unsplash

Với người lớn, một chu kỳ ngủ kéo dài khoảng 90 phút, trong đó có ¾ thời gian là ngủ sâu và khoảng ¼ thời gian là ngủ động. Vì vậy, nếu tính một giấc ngủ 8 tiếng, chúng ta có khoảng 6 tiếng ngủ sâu và chỉ có 2 tiếng ngủ nông.

Trẻ nhỏ trong 6 tháng đầu đời có chu kỳ ngủ hoàn toàn khác. Mỗi chu kỳ ngủ của trẻ ngắn hơn, chỉ khoảng 20 phút đến 50 phút. Bên cạnh đó, thời gian ngủ động của trẻ rất nhiều, chiếm đến 50% chu kỳ ngủ.

Với trẻ nhỏ, nhất là trong 3 tháng đầu đời sẽ có 10 – 15 phút ngủ sâu sau đó 10 – 15 phút ngủ động và lặp lại như vậy trong suốt hơn mười mấy tiếng ngủ tổng cộng trong ngày của trẻ.

Đây là một lý do chính mà nhiều ba mẹ cảm thấy rất mệt mỏi, vì có cảm giác con mình ngủ rất ít mà lại rất dễ thức dậy. Vì thời gian ngủ động nhiều, nên ba mẹ thấy trẻ thường vặn vẹo người, trở người… đây là một biểu hiện hoàn toàn bình thường ở trẻ.

Ngủ động nhiều giúp trẻ dễ dàng báo động cho ba mẹ nếu thiếu năng lượng. Ảnh: unsplash

Thời gian ngủ động chiếm phần lớn trong những tháng đầu của trẻ là để giúp cho não bộ của trẻ phát triển tối ưu. Trẻ trong những tháng đầu đời rất mỏng manh, dễ bị tổn thương và không có nhiều năng lượng dự trữ. Khi ngủ động nhiều, trẻ có thể dễ dàng tỉnh dậy để nhận biết những nguy cơ tiềm tàng có thể ảnh hưởng đến trẻ và “báo động” cho ba mẹ kịp thời.

Khi đói bụng, trẻ dễ thức dậy để đòi bú chứ không ngủ vùi để bị hạ đường huyết và thân nhiệt do không có nguồn cung cấp năng lượng kịp thời. Bên cạnh đó, khi trẻ quá nóng hoặc quá lạnh, bị đau, khó chịu… cũng sẽ dễ thức dậy và phản ứng.

Trong 6 tháng đầu đời, ba mẹ nên cố gắng điều chỉnh lịch ngủ linh động theo trẻ để hỗ trợ tốt nhất, thuận theo nhu cầu và bản năng của con.

Giai đoạn “tỉnh trong yên lặng”

Một điều lưu ý, trẻ dưới 6 tháng tuổi khi vừa ngủ dậy, trẻ sẽ có 1 giai đoạn gọi là “tỉnh trong yên lặng”: trẻ mở mắt, nhưng im lặng nhìn quanh rồi sau đó chuyển qua giai đoạn tỉnh động, bắt đầu đáp ứng tương tác nhiều và sau đó là giai đoạn khóc.

Khi trẻ vừa lờ đờ thức dậy, tốt nhất mẹ nên cho trẻ bú ngay, nếu để qua giai đoạn trẻ quá đói sẽ có thể từ chối bú sữa. Nếu trẻ không muốn bú, ba mẹ nên bình tĩnh bằng cách ôm ấp, đung đưa, nhẹ nhàng để xoa dịu trẻ.

Có thể tập thói quen ngủ của trẻ theo ý muốn ba mẹ khi trẻ được 6 tháng tuổi. Ảnh: unsplash

Sau 3 tháng tuổi, giấc ngủ của trẻ sẽ dần thay đổi, thời gian ngủ sâu dài ra và thời gian ngủ động dần ngắn lại. Sau 6 tháng, đa số trẻ sẽ có giấc ngủ giống người lớn, một số vẫn có thể thức một vài lần vào ban đêm cho đến 1 tuổi. Vì vậy, nếu ba mẹ muốn điều chỉnh và tập cho trẻ ngủ theo ý muốn chỉ nên bắt dầu thực hiện khi trẻ khoảng 6 tháng tuổi trở lên.

Ngọc Hà tổng hợp từ sách "Chào con! Ba mẹ đã sẵn sàng" của bác sĩ Trần Thị Huyên Thảo