Bệnh giao mùa ở trẻ em là gì? 12 Bệnh thường gặp khi giao mùa thu đông

Bệnh giao mùa ở trẻ em có tỉ lệ lây lan nhanh khiến nhiều mẹ lo lắng. Cùng AVAKids tìm hiểu về các loại bệnh giao mùa, dấu hiệu nhận biết, các phương pháp chữa và cách phòng tránh. 

1 Bệnh giao mùa ở trẻ em là gì?

Bệnh giao mùa hay còn gọi là bệnh mùa đông là căn bệnh xuất hiện vào thời khắc giao mùa được gây ra bởi các vi khuẩn, virus có trong thời khắc giao mùa.

Hệ thống miễn dịch của trẻ em vốn còn non yếu, chưa kịp thích nghi với sự thay đổi thất thường của khí hậu, cộng thêm sự xâm nhập và tấn công của các loại vi khuẩn, virus gây ra căn bệnh khiến trẻ em dễ nhiễm các bệnh giao mùa.

2 Tại sao trẻ em dễ căn bệnh vào thời lúc giao mùa?

Khí hậu thất thường khiến hệ thống miễn dịch không kịp thích ứng dẫn đến dễ nhiễm bệnh giao mùa. Mặt khác, khí hậu ẩm ướt, độ ẩm cao cũng là điều kiện có lợi để virus, vi khuẩn, nấm phát triển nhanh và phát tán mầm bệnh trong không khí.

Bệnh giao mùa ở trẻ em khiến nhiều mẹ lo lắng

3 12 Bệnh giao mùa thường gặp ở trẻ em

Tình hình dịch bệnh mùa đông diễn biến khó lường, nhất là trẻ em – hệ thống miễn dịch còn non yếu là đối tượng nguy cơ bị bệnh giao mùa. Dưới đây là 12 bệnh mùa đông của trẻ em:

Bệnh sốt xuất huyết

• Đặc điểm để nhận biết: Triệu chứng nhẹ của sốt xuất huyết gồm có sốt cao kéo dài, có thể lên đến 40 độ C, đau đầu dữ dội, nổi mẩn, phát ban. Khi bệnh phát triển nặng, trẻ em có thể đau bụng, buồn nôn, chân tay lạnh, nôn hoặc ói ra máu.
• Giải pháp chữa trị: Hiện chưa có thuốc chữa trị đặc hiệu bệnh sốt xuất huyết. Bệnh được xếp vào nhóm bệnh giao mùa nguy hiểm, có thể phát triển nhanh và bùng phát thành dịch.
• Cách ngăn ngừa: Hiện chưa có vắc xin ngăn ngừa bệnh sốt xuất huyết, do đó cách ngăn ngừa bệnh tốt nhất là diệt muỗi, lăng quăng và bọ quậy, loại bỏ nơi sinh sản của chúng, phòng chống muỗi đốt trẻ em bằng cách cho trẻ em mặc quần áo dài, nằm ngủ mùng kể cả ban ngày, bôi kem chống muỗi cũng như các biện pháp khác.

Bệnh giao mùa ở trẻ em diễn biến khó lường

Bệnh tay chân miệng

• Đặc điểm để nhận biết: Trẻ em nhiễm bệnh tay chân miệng có thể có những nốt phỏng nước trên da, loét niêm mạc miệng. Nếu không được chữa trị đúng lúc, bệnh phát triển nặng với các triệu chứng như khó thở, nôn trớ, co giật và kéo theo các biến chứng nguy hiểm như viêm não, viêm cơ tim, viêm phổi. ca xấu có thể gây không qua khỏi.
• Giải pháp chữa trị: Hiện chưa có thuốc chữa trị đặc hiệu bệnh tay – chân – miệng. Các giải pháp chữa trị hiện tại nhằm giảm thiểu nguy cơ nhiễm các biến chứng nguy hiểm ở trẻ em.
• Cách ngăn ngừa: Hiện chưa có vắc xin ngăn ngừa bệnh, các biện pháp ngăn ngừa gồm có hạn chế tiếp xúc với người bệnh, rửa tay bằng xà phòng và theo dõi các triệu chứng bệnh để phát hiện sớm và chữa trị đúng lúc.

Bệnh viêm da dị ứng

• Đặc điểm để nhận biết: Các dấu hiệu đặc trưng của bệnh gồm có da nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy, có thể chảy dịch, phù nề. Một số trẻ em có thể ho, sốt, chán ăn và sụt cân.
• Giải pháp chữa trị: Mẹ cần đưa trẻ em đến đơn vị y tế để được bác sĩ thăm khám và chữa trị đúng cách, hiệu quả.
• Cách ngăn ngừa: Phòng ngừa viêm da dị ứng ở trẻ em bằng cách làm sạch nhà cửa, chăn gối, đồ chơi của trẻ em sạch, tránh để trẻ em tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng, dưỡng ẩm cho trẻ em, che chắn cẩn thận cho trẻ em khi ra ngoài, dung nạp chất dinh dưỡng tăng cường hệ thống miễn dịch cho trẻ em.

Bệnh sởi

• Đặc điểm để nhận biết: Các triệu chứng đặc trưng của sởi là sốt, sổ mũi, ho khan, phát ban, viêm kết mạc. Nếu không được chữa trị đúng lúc, bệnh có thể phát triển nặng, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như khô loét giác mạc mắt, viêm não, viêm tai giữa, viêm phổi.
• Giải pháp chữa trị: Cho trẻ em nghỉ ngơi ở nơi thông thoáng, đủ ánh sáng và làm sạch răng miệng đầy đủ. Bù nước, dung nạp chất đầy đủ chất dinh dưỡng vào chế độ ăn của trẻ em, lưu ý nên cho trẻ em sử dụng đồ ăn dạng lỏng dễ tiêu.
• Cách ngăn ngừa: Tốc độ lây lan bệnh sởi rất nhanh, do đó tiêm ngừa vắc xin đúng lịch và đủ mũi theo phác đồ là biện pháp ngăn ngừa bệnh đơn giản nhưng hiệu quả nhất, bảo vệ trẻ em, gia đình và cộng đồng.

Bệnh viêm não Nhật Bản

• Đặc điểm để nhận biết: Trẻ em nhiễm bệnh viêm não Nhật Bản không có bất cứ triệu chứng nào ở giai đoạn ủ bệnh. Đến giai đoạn khởi phát, trẻ em sẽ sốt cao 39 – 40 độ C hoặc hơn kèm theo các triệu chứng như đau đầu, đau bụng, nôn, thậm chí rối loạn nhãn cầu, mất nhận thức.
• Giải pháp chữa trị: Hiện viêm não Nhật Bản chưa có giải pháp chữa trị đặc hiệu. Khi có các triệu chứng bệnh, các mẹ hãy đưa trẻ em đi khám, tránh các biến chứng nguy hiểm như phù nề não, cơn co giật và các biến chứng ở hệ hô hấp và tim mạch.
• Cách ngăn ngừa: Để ngăn ngừa viêm não Nhật Bản cho trẻ em, Bộ Y tế đề nghị các mẹ cần đưa trẻ em đi tiêm vắc xin ngăn ngừa bệnh đủ mũi và đúng lịch. đồng thời làm sạch nơi ở, môi trường xung quanh. cho trẻ em mặc đồ dài, ngủ mùng kể cả ban ngày để tránh muỗi đốt truyền bệnh.

Bệnh giao mùa nếu không được chữa trị đúng lúc sẽ nguy hiểm

Bệnh cảm cúm

• Đặc điểm để nhận biết: Triệu chứng bệnh cúm rất dễ nhầm lẫn với dấu hiệu cảm lạnh thông thường nên nhiều các mẹ bỏ qua dấu hiệu ban đầu. Sau khoảng 2 ngày tiếp xúc với virus gây ra căn bệnh cúm, trẻ em có thể bị sốt, ớn lạnh, đau mỏi cơ bắp, chóng mặt, mệt mỏi.
• Giải pháp chữa trị: Tuân thủ chỉ định chữa trị của bác sĩ kết hợp cho trẻ em nghỉ ngơi, uống bù nước và dung nạp chất dinh dưỡng tăng cường hệ thống miễn dịch.
• Cách ngăn ngừa: Thiết lập thói quen rửa tay bằng xà phòng, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, mang khẩu trang y tế khi đến nơi công cộng như siêu thị, bệnh viện.

Bệnh hen suyễn

• Đặc điểm để nhận biết: Triệu chứng đặc trưng của hen suyễn là các cơn ho khò khè kéo dài, có thể tái phát nhiều lần. Các cơn ho có chiều hướng tăng vào ban đêm hoặc lúc gần sáng, đặc biệt là trẻ em có thể ho dữ dội dẫn đến khó thở khi chuyển mùa.
• Giải pháp chữa trị: Hiện chưa có giải pháp chữa trị dứt điểm hen suyễn. Các biện pháp chữa trị chủ yếu nhằm cắt cơn hen, hạn chế các biến chứng nguy hiểm. Do đó, chuyên gia đề nghị các mẹ theo dõi.
• Cách ngăn ngừa: Tránh để trẻ em sống hoặc tiếp xúc với môi trường ô nhiễm, đầy khói bụi, thuốc lá. Bổ sung dinh dưỡng đúng cách, tránh những thực phẩm làm tăng cơn hen đối với những trẻ em có tiền sử hen suyễn.

Bệnh nhiễm trùng hệ hô hấp

• Đặc điểm để nhận biết: Triệu chứng nhiễm trùng hô hấp ở trẻ em rất đa dạng, trẻ em có thể sốt cao, ho, nhịp thở nhanh, tiếng thở rít, tím tái quanh môi, bỏ bú hoặc bỏ ăn. Một số trẻ em có thể gặp các triệu chứng khác như nôn, chướng bụng, đi phân lỏng, khó thở, quấy khóc.
• Giải pháp chữa trị: Các giải pháp chữa trị hiện tại nhằm giảm thiểu các triệu chứng, ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm ở trẻ em.
• Cách ngăn ngừa: Các biện pháp ngăn ngừa bệnh bao gồm có làm sạch môi trường sống xung quanh trẻ em, dung nạp chất đầy đủ chất dinh dưỡng, tăng cường hệ thống miễn dịch, đặc biệt là tiêm ngừa vắc xin đầy đủ theo đề nghị giúp trẻ em phòng tránh được nhiễm trùng hô hấp cùng các bệnh giao mùa khác.

Bệnh giao mùa khiến trẻ mệt mỏi

Bệnh viêm phổi

• Đặc điểm để nhận biết: Thở nhanh là triệu chứng xuất hiện trước tiên ở trẻ em bị viêm phổi, tiếp đó là các dấu hiệu như sốt, ho, nghẹt mũi, đau bụng, đau tức ngực, nôn ói.
• Giải pháp chữa trị: Những ca trẻ em có triệu chứng nhẹ, trẻ em cần được đi khám để đánh giá tình trạng bệnh, bác sĩ có thể hướng dẫn các mẹ theo dõi, chăm sóc, chữa trị tại nhà. Tuy nhiên, khi bé xuất hiện các triệu chứng thở nhanh, mệt, sốt cao không đáp ứng thuốc chữa trị, các mẹ cần cho trẻ em nhập viện ngay.
• Cách ngăn ngừa: Viêm phổi là bệnh lý nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể ngăn ngừa bằng cách tiêm ngừa vắc xin đầy đủ, đúng lịch, bổ sung dinh dưỡng, tránh xa các nguồn lây nhiễm bệnh để đạt hiệu quả ngăn ngừa bệnh tối đa.

Bệnh quai bị

• Đặc điểm để nhận biết: Trẻ không có bất cứ triệu chứng nào ở giai đoạn ủ bệnh. Đến giai đoạn khởi phát, trẻ em có thể sốt cao 38 – 39 độ C, mệt mỏi, chán ăn, đau họng, tuyến mang thai to và đau nhức.
• Giải pháp chữa trị: Hiện chưa có thuốc chữa trị đặc hiệu, các giải pháp chữa trị chủ yếu nhằm giảm triệu chứng, chống việc nhiễm trùng gây biến chứng. Tuyệt đối không sử dụng các bài thuốc dân gian chữa trị cho trẻ em vì có thể gây nhiễm trùng, dẫn đến các biến chứng nguy hiểm, có nguy cơ không qua khỏi.
• Cách ngăn ngừa: Tiêm vắc xin là biện pháp ngăn ngừa bệnh hữu hiệu nhất. Chủ động cho trẻ em tiêm phòng vắc xin ngừa quai bị là cách để bảo vệ trẻ em khỏi nguy cơ nhiễm bệnh và các biến chứng nguy hiểm của bệnh như viêm tinh hoàn, viêm buồng trứng, viêm tụy cấp tính, viêm cơ tim, viêm màng não.

Sốt phát ban

• Đặc điểm để nhận biết: Triệu chứng đặc trưng của sốt phát ban ở trẻ em là sốt cao, có thể lên đến 39 – 39,5 độ C và nổi những nốt đỏ trên da, thậm chí có thể sưng. Một số triệu chứng khác gồm có sưng mí mắt, chán ăn, tiêu chảy.
• Giải pháp chữa trị: Khi có dấu hiệu bệnh, các mẹ cần đưa trẻ em đến đơn vị y tế để được khám loại trừ các bệnh lý khác và được hướng dẫn chăm sóc trẻ em tại nhà. Tuy nhiên, những ca bệnh chuyển nặng, các mẹ cần cho trẻ em nhập viện ngay để được can thiệp đúng lúc.
• Cách ngăn ngừa: Hiện chưa có vắc xin phòng sốt phát ban ở trẻ em, do đó cách ngăn ngừa bệnh tốt nhất là cho trẻ em tránh xa các nguồn bệnh. Cách ly trẻ em khi lớp học có trẻ em nhiễm bệnh, rửa tay sạch ngăn ngừa virus và dung nạp chất dinh dưỡng cho cơ thể trẻ em khỏe mạnh.

Sốt phát ban thường phổ biến ở trẻ em

Bệnh tiêu chảy

• Đặc điểm để nhận biết: Bệnh tiêu chảy bắt đầu với triệu chứng sốt, đau bụng, tiêu chảy và ói mửa. Nếu không được chữa trị đúng lúc, trẻ em có thể bị mất nước từ nhẹ đến nặng, nguy cơ không qua khỏi cao.
• Giải pháp chữa trị: Các ca tiêu chảy nhẹ có thể tự khỏi sau vài ngày. Trường hợp nặng cần đến ngay đơn vị y tế để được bác sĩ thăm khám và hướng dẫn chữa trị bù nước, điện giải, thuốc kháng sinh hoặc có phác đồ chữa trị khác.
• Cách ngăn ngừa: Bảo đảm làm sạch an toàn thực phẩm, chỉ sử dụng nguồn nước sạch, làm sạch môi trường sống và cho trẻ em uống vắc xin ngăn ngừa bệnh tiêu chảy theo đề nghị của WHO.

4 Cách chăm sóc nếu trẻ em nhiễm căn bệnh giao mùa

Khi trẻ mắc bệnh giao mùa thường có dấu hiệu sốt, ho, nôn ói và tiêu lỏng. Khi đó mẹ cần:

• Nếu trẻ sốt khi bệnh giao mùa: Mẹ cho trẻ mặc quần áo thoáng mát, uống nhiều nước, lau khăn làm mát cho trẻ và nên đưa trẻ đến khám ở cơ sở y tế.
• Nếu trẻ ho khi bệnh giao mùa: Để làm giảm cơn ho của trẻ, nếu trẻ dưới 12 tháng, các mẹ nên vệ sinh mũi họng cho trẻ bằng nước muối sinh lý. Đối với trẻ trên 12 tháng các bố mẹ có thể cho con dùng nửa muỗng cà phê mật ong trước khi ngủ 30 phút, sẽ giúp làm thuyên giảm cơn ho và dễ ngủ.
• Nếu trẻ nôn ói và tiêu lỏng khi bệnh giao mùa: Lý do thường gặp nhất là viêm dạ dày ruột do siêu vi hay còn gọi là tiêu chảy cấp. Tình trạng nôn ói sẽ cải thiện trước và tiêu lỏng sẽ ổn sau 5 - 7 ngày. Nếu thấy trẻ nôn và tiêu lỏng ngày càng nhiều thì nên đưa trẻ bị bệnh giao mùa đến bác sĩ.

5Cách phòng tránh căn bệnh giao mùa ở trẻ em

AVAKids chia sẻ các cách để tránh nhiễm bệnh giao mùa ở trẻ em:

Cân bằng chế độ dinh dưỡng

Một chế độ ăn khoa học là rất cần thiết với trẻ em nhỏ để tránh mắc bệnh giao mùa. Mẹ nên chú ý đến thành phần đạm và các vi chất. Đặc biệt kẽm và sắt là hai vi chất cực kỳ quan trọng có nhiều trong thịt bò, gà, cá, trứng và hải sản.

Ngoài ra, mẹ nên cho bé ăn nhiều rau quả, uống nước ép trái cây có màu vàng, cam, đỏ như: Cam, cà rốt, cà chua. nhằm dung nạp chất vitamin A, vitamin nhóm B, vitamin C cũng góp phần rất quan trọng tăng cường hệ thống miễn dịch của con và tránh mắc bệnh giao mùa.

Thay đổi chế độ sinh hoạt cho trẻ em

• Cần giữ ấm cho trẻ em: Các mẹ cần lưu ý trang phục cho trẻ em trong ngày để đảm bảo thân nhiệt. Luôn giữ ấm cơ thể cho trẻ em, đặc biệt là vào ban đêm, chú ý phần cổ, tay, chân.
• Cần chú ý đến làm sạch cho trẻ em: Bên cạnh việc làm sạch môi trường xung quanh, việc làm sạch cá nhân cho trẻ em cũng hết sức lưu ý như cắt móng tay chân cho trẻ em, thường xuyên làm sạch tay cho trẻ em bằng xà phòng diệt khuẩn để tránh bệnh giao mùa.
• Cần cho trẻ em ngủ đủ giấc: Giấc ngủ đóng vai trò rất quan trọng cho sự phát triển toàn diện của trẻ em. Mẹ hãy đảm bảo rằng con được ngủ đủ 9 - 12 tiếng mỗi ngày tùy theo lứa tuổi. Phòng ngủ của trẻ em phải thoáng, đủ ánh sáng và duy trì độ ẩm nhất định, giúp trẻ em không gặp khó khăn khi hô hấp.
• Hạn chế cho trẻ em tiếp xúc với động vật: Những sợi lông từ chó, mèo hay từ chăn gối, vỏ đệm. không được làm sạch là lý do chính khiến trẻ em dễ bị ho, hen suyễn.

Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ em

Để ngăn ngừa bệnh giao mùa trẻ em tiêm phòng đúng lịch, đủ mũi theo đề nghị của Bộ Y tế nên cho trẻ em được tiêm ngừa cúm, đặc biệt là ở nhóm tuổi trên 6 tháng và uống ngừa tiêu chảy cấp do Rotavirus.

Trẻ được tiêm ngừa nếu nhiễm cúm có thể nhẹ hơn và thời gian nhiễm bệnh giao mùa ngắn hơn trẻ em không được tiêm ngừa.

Còn tiêu chảy cấp do Rotavirus thường gặp nhất gây ra căn bệnh cảnh tiêu chảy cấp ở trẻ em dưới 6 tháng tuổi, liều trước tiên được uống vào thời lúc 2 tháng tuổi.

6Đôi lời từ AVAKids

Bệnh giao mùa ở trẻ em khá phổ biến tuy nhiên mẹ nên thận trọng trong chăm sóc bé để tránh nhiễm bệnh. Với các phương pháp phòng tránh và điều trị ở trên, AVAKids tin rằng mẹ sẽ giúp bé tránh khỏi bệnh giao mùa.

Linh Linh tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Anh Thư