Hướng dẫn cha mẹ cách bế trẻ sơ sinh đúng kỹ thuật theo độ tuổi

Cơ thể trẻ sơ sinh còn khá non nớt, khi bế trẻ cha mẹ phải cẩn thận và khéo léo để tránh gây ảnh hưởng xấu đến cơ thể và sự phát triển của trẻ. Sau đây AVAKids xin chia sẻ cách bế trẻ sơ sinh chuẩn nhất, giúp bố mẹ tự tin hơn khi bế con mình.

1Vì sao cần phải bế trẻ sơ sinh đúng cách?

Việc bế trẻ sơ sinh đúng cách rất quan trọng vì nó giúp bảo vệ sức khỏe và hỗ trợ sự phát triển toàn diện của bé. Cụ thể:

• Bảo vệ an toàn cho bé: Trẻ sơ sinh có xương, cơ và hệ thống thần kinh còn non nớt, do đó, khi bế đúng cách – đặc biệt là hỗ trợ đầu, cổ và lưng – sẽ giảm nguy cơ bị chấn thương, ngạt thở hay các vấn đề về cột sống.
• Tạo cảm giác an toàn và ấm áp: Khi bé được bế đúng cách, bé cảm nhận được sự ấm áp, gần gũi của cha mẹ, từ đó giúp bé cảm thấy an toàn, giảm căng thẳng và dễ ngủ hơn.
• Hỗ trợ phát triển thể chất: Tư thế bế phù hợp giúp bé rèn luyện cơ bắp, đặc biệt là cơ cổ và vai, đồng thời kích thích các giác quan và hỗ trợ tiêu hóa, giảm nguy cơ ợ hơi hay trào ngược sau khi bú.
• Gắn kết tình cảm: Việc bế đúng cách tạo điều kiện cho sự tiếp xúc da kề da và giao tiếp bằng ánh mắt, góp phần tăng cường mối liên kết tình cảm giữa bé và cha mẹ, hỗ trợ sự phát triển cảm xúc và kỹ năng xã hội của bé.

Việc bế đúng cách không chỉ đảm bảo an toàn mà còn là cách để cha mẹ thể hiện tình yêu thương, tạo nên những khoảnh khắc gắn kết quý báu với bé.

2Nguyên tắc cần biết khi bế trẻ sơ sinh

Nhiều phụ huynh rất lúng túng trong việc bế trẻ sơ sinh sao cho đúng. Đặc biệt là đối với những người lần đầu làm cha mẹ. Khi bế trẻ, cha mẹ luôn băn khoăn bản thân đã bế trẻ đúng cách chưa? Và lo lắng bế bé ở tư thế này có ảnh hưởng gì tới đầu và cột sống bé không?

Dưới đây là những nguyên tắc cơ bản cần biết khi bế trẻ sơ sinh để đảm bảo an toàn cho bé và tạo cảm giác thoải mái:

• Luôn đỡ đầu và cổ: Trẻ sơ sinh chưa có cơ bắp phát triển để tự giữ đầu, vì vậy hãy luôn dùng tay đỡ phần đầu và cổ của bé.
• Bế bé sát vào cơ thể: Giữ bé gần cơ thể để tạo cảm giác ấm áp, an toàn và giúp phân bố trọng lượng đều, giảm áp lực lên cột sống của bé.
• Giữ tư thế tự nhiên cho bé: Đảm bảo rằng bé được bế theo tư thế tự nhiên, với đầu, cổ và lưng ở vị trí tựa vừa phải. Tránh bế theo cách làm lệch cổ hoặc gập quá nhiều.
• Chú ý đến sự hỗ trợ toàn diện: Không chỉ đỡ đầu, hãy hỗ trợ cả mông và lưng bé để bé luôn được giữ vững và ổn định trong quá trình bế.
• Kiểm soát vị trí đầu bé: Luôn để đầu bé cao hơn phần chân nhằm đảm bảo đường thở luôn thông thoáng, tránh trào ngược.
• Thay đổi tư thế phù hợp với giai đoạn phát triển: Ở những tháng đầu đời, bé cần được bế theo cách hỗ trợ tối đa đầu và cổ. Khi bé lớn hơn, có thể linh hoạt áp dụng các tư thế khác nhau nhưng vẫn cần đảm bảo hỗ trợ đúng vị trí quan trọng.
• Đảm bảo sự thoải mái của cả mẹ và bé: Khi bế, hãy điều chỉnh tư thế sao cho không gây căng thẳng cho cột sống của bạn và bé. Sử dụng các thiết bị hỗ trợ như địu trẻ nếu cần để giảm áp lực.

Những nguyên tắc này không chỉ giúp bảo vệ bé khỏi chấn thương mà còn tạo cảm giác an toàn, giúp bé thư giãn và phát triển tốt hơn cả về thể chất lẫn tinh thần.

Cha mẹ bế trẻ sơ sinh đúng ký thuật tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của bé

3Tư thế bế trẻ qua các tháng

Trẻ sơ sinh trong tháng đầu tiên, có cơ thể non nớt chưa phát triển hoàn thiện. Cha mẹ cần biết cách bế trẻ sơ sinh chuẩn để giúp bé thoải mái hơn, tạo tiền đề tốt cho sự phát triển thể chất sau này của trẻ. Khi trẻ được cha mẹ ôm ấp trẻ vào lòng, con sẽ cảm nhận được sự che chở và an toàn khiến tinh thần bé yên tâm hơn.

Dưới đây là một số cách bế trẻ sơ sinh phù hợp theo từng giai đoạn phát triển của trẻ, cha mẹ có thể tham khảo để tự tin bế trẻ.

3.1. Cách bế trẻ sơ sinh với tư thế nằm ngửa

Ở giai đoạn từ 0 đến 2 tháng tuổi, xương của trẻ còn yếu dễ bị tổn thương. Tư thế bé bé nằm ngửa là phù hợp nhất tại thời điểm này. Tư thế này cũng rất quen thuộc và phổ biến, được các mẹ áp dụng thường xuyên khi cho con bú.

Để bế bé theo tư thế nằm ngửa chuẩn nhất, cha mẹ thực hiện các bước sau:

• Bước 1: Mẹ đỡ đầu em bé bằng 1 tay bên phải hoặc bên trái, dùng lòng bàn tay mẹ đỡ trọn phần đầu và cổ, tiếp đến sử dụng toàn bộ cánh tay để đỡ dọc theo lưng trẻ và dùng tay còn lại đỡ mông.
• Bước 2: Mẹ sử dụng 2 tay nâng em bé lên nhẹ nhàng đến ngang ngực, kết hợp áp sát vào người mẹ ở tư thế mà hai mẹ con cảm thấy thoải mái.

Đây là cách bế trẻ sơ sinh đơn giản và dễ thực hiện nhất. Mẹ bế bé theo tư thế này sẽ dễ dàng dỗ dành và cho con bú. Bên cạnh đó, mẹ cũng có thể sử dụng 1 tay bế bé theo tư thế này mà không gây nguy hiểm.

Ưu điểm của cách bế trẻ theo tư thế nằm ngửa:

• An toàn tối đa: Đảm bảo hỗ trợ đầu, cổ và lưng của bé, giảm nguy cơ bé ngạt thở.
• Thích hợp cho giai đoạn sơ sinh: Vì xương và cơ bé còn mềm nên tư thế này giúp phân bố trọng lượng đều, hạn chế tác động lên cột sống.
• Tạo cảm giác an ủi: Bé cảm nhận được sự ấm áp và gần gũi từ cha mẹ, giúp bé dễ dàng thư giãn và ngủ ngon hơn.

Bế trẻ sơ sinh đúng cách

3.2. Bế trẻ sơ sinh theo tư thế bế vác lên vai

Ở giai đoạn 3 tháng tuổi, tư thế bế vác chỉ được áp dụng khi vỗ ợ hơi cho bé. Cha mẹ không nên lạm dụng cách bế này, sẽ dễ dẫn đến hậu quả trẻ bị cong vẹo cột sống và chùn xương. Bởi cột sống trẻ còn rất yếu, lúc này sẽ gây áp lực lớn lên cổ và lưng.

Sau giai đoạn 3 tháng tuổi, trẻ đã biết lẫy, cơ thể cứng cáp hơn mẹ đổi sang tư thế bế vác là rất hợp lý. Bởi vì, với cách bé trẻ sơ sinh này bé rất thích thú và có nhu cầu đòi bế kiểu thú vị này nhiều hơn.

Cách bế vác được tiến hành như sau:

• Bước 1: Mẹ sử dụng tay thuận đỡ đầu bé, dùng tay còn lại đỡ mông bé, đặt bé lên ngang ngực mẹ để bế.
• Bước 2: Áp cơ thể bé vào người mẹ nhẹ nhàng. Sau đó, mẹ dần dần nâng người bé lên.
• Bước 3: Đặt phần đầu bé vào hõm vai của mẹ, một tay đỡ lưng bé sao cho cổ lưng và mông bé thẳng hàng. Để an toàn nhất, mẹ hãy ngả nhẹ người về phía sau để tạo điểm tựa cho bé.

Ưu điểm của tư thế bế vác lên vai:

• Hỗ trợ ợ hơi: Tư thế này rất hiệu quả giúp bé ợ ra dễ dàng sau khi bú.
• Kích thích giác quan: Bé có thể quan sát thế giới xung quanh từ vị trí cao, góp phần kích thích thị giác và sự tò mò.
• Giảm áp lực cho người bế: Khi bé nằm trên vai, trọng lượng được phân bố đều, giúp giảm mỏi tay, lưng cho người bế.

Tư thế này cũng không quá khó và xa lạ, bởi cha mẹ thường sử dụng để vỗ ợ hơi cho bé.

Lưu ý: Để đảm bảo an toàn nhất khi sử dụng cách bế trẻ sơ sinh theo tư thế bế vác, mẹ nên sử dụng 1 tay đỡ sau lưng bé để có thể kịp thời đỡ bé trong các tình huống bất ngờ.

Tư thế bế vác dành cho các bé đã cứng cáp hoặc khi vỗ ợ hơi

3.3. Tư thế bế ngang hông

Ở giai đoạn 6 tháng tuổi, bé đã phát triển dần ổn định, biết ngồi, biết bò mẹ có thể bế bé với tư thế ngang hông. Phần hông của bé được đặt cạnh hông của mẹ, mẹ dùng tay ôm bao quanh người bé, dùng bàn tay cố định phần mông bé.

Ưu điểm của tư thế bế ngang hông:

• Giao tiếp và kết nối: Tư thế này tạo cơ hội cho sự tiếp xúc da kề da, giúp tăng cường mối liên kết giữa mẹ và bé.
• Thoải mái cho bé: Phù hợp với bé lớn hơn (khi bé đã cứng cổ) và dễ dàng tương tác, trò chuyện cùng bé.
• Linh hoạt: Dễ chuyển đổi sang các hoạt động khác như cho bé ăn hay chơi nhẹ nhàng.

3.4. Cách bế trẻ sơ sinh mặt hướng ra ngoài

Cách bế trẻ sơ sinh mặt hướng ra ngoài chủ yếu được áp dụng cho các bé có phần cổ phát triển cứng cáp.

Chi tiết cách bế trẻ sơ sinh hướng mặt ra ngoài như sau:

• Bước 1: Một tay mẹ đỡ mông, tay còn lại ôm ngang phần bụng và ngực bé.
• Bước 2: Nhẹ nhàng đưa bé lên sao cho toàn bộ lưng bé sát vào người bế, nhưng quay bé sao cho khuôn mặt bé hướng ra ngoài.
• Bước 3: Kiểm tra xem bé có được hỗ trợ đầy đủ và có thể thở dễ dàng không; bé nên được bế trong thời gian ngắn (đặc biệt với bé chưa cứng cổ).

Ưu điểm của tư thế bế trẻ sơ sinh hướng mặt ra ngoài/bế vò rượu:

• Kích thích khám phá: Bé được cho cơ hội quan sát môi trường xung quanh, kích thích sự tò mò và phát triển thị giác.
• Tăng cường cảm giác độc lập: Bé được khuyến khích ngắm nhìn thế giới, tạo cảm giác hứng khởi và tự tin.
• Giảm cảm giác buồn ngủ: Thay đổi tư thế giúp bé tránh cảm giác bế quá lâu trong cùng một vị trí, từ đó hạn chế bé buồn ngủ quá mức.

Bế vò rượu là kiểu bế bé thích thú nhất

3.5. Tư thế mặt đối mặt

Không giống với cách bế trẻ sơ sinh bằng tư thế bế đứng, tư thế mặt đối mặt lại giúp cho mẹ có thể giao tiếp, chơi đùa cùng con rất tốt. Cha mẹ có thể bế bé tư thế mặt đối mặt theo các bước sau:

• Bước 1: Ngồi hoặc đứng ổn định, sau đó đặt bé vào vòng tay sao cho khuôn mặt của bé đối diện trực tiếp với khuôn mặt của bạn.
• Bước 2: Dùng một tay đỡ đầu và cổ của bé, tay kia ôm chặt mông và lưng của bé.
• Bước 3: Giữ bé sát vào mình để tạo sự an tâm, đồng thời trò chuyện và giao tiếp bằng ánh mắt.

Mẹ có thể nhẹ nhàng di chuyển bé lên ngang tầm ngực, trò chuyện và âu yếm con để con cảm nhận được tình cảm của mẹ và an tâm hơn.

Ưu điểm của cách bế tư thế mặt đối mặt:

• Tăng cường giao tiếp: Bé có thể nhìn trực tiếp vào mắt cha mẹ, giúp kích thích phát triển ngôn ngữ và khả năng giao tiếp.
• Gắn kết mạnh mẽ: Sự tương tác trực tiếp tạo ra sự ấm áp, yêu thương, thúc đẩy mối liên kết cảm xúc sâu sắc giữa bé và người bế.
• Giúp bé phát triển kỹ năng xã hội: Bé dần học cách nhận biết biểu cảm và phản ứng theo cảm xúc của người lớn.

4Cách bế trẻ sơ sinh lên và đặt xuống chuẩn kỹ thuật

Việc bế trẻ sơ sinh tưởng chừng như đơn giản nhưng không phải ai cũng biết. Bên cạnh sự nhẹ nhàng, yêu thương phụ huynh cần nắm được những kỹ thuật cơ bản để tránh những ảnh hưởng xấu, có thể dẫn đến dị tật khó chữa khỏi.

Cha mẹ cùng tham khảo cách bế trẻ sơ sinh chuẩn mà các điều dưỡng bệnh viện phụ sản chia sẻ bên dưới:

4.1. Cách bế trẻ sơ sinh lên

Ở giai đoạn sơ sinh, phần đầu của bé còn khá non nớt và mềm yếu. Chính vì thế, khi bế trẻ mẹ cần chú ý, đảm bảo luôn đỡ đầu cho bé. Khi bế bé lên mẹ đảm bảo tốt hai kỹ thuật sau:

• Dùng một tay luồn xuống dưới cổ rồi đỡ lấy đầu bé.
• Tay còn lại luồn xuống dưới phần mông và lưng của bé sau đó đỡ phần thân dưới một cách chắc chắn.

Với cách ôm bé như thế này mẹ có thể dễ dàng thay đổi, di chuyển vị trí cho bé an toàn.

Tư thế mặt đối mặt giúp mẹ dễ dàng trò chuyện âu yếm bé

4.2. Cách bế trẻ lên từ tư thế nằm ngửa

Ngoài những lúc có người bế thì phần lớn bé luôn ở tư thế nằm ngửa. Vì thế mẹ sẽ luôn phải bế con lên trong tư thế này. Mẹ hãy tham khảo cách bế trẻ sơ sinh từ tư thế nằm ngửa dưới đây để tránh gây ảnh hưởng xấu cho con.

• Bước 1. Mẹ dùng tay đỡ lấy phần gáy và phần mông của bé: Cúi lưng xuống sao cho sát về phía bé sau đó dùng một bàn tay luồn xuống dưới cổ và đầu của trẻ, tay còn lại đồng thời đỡ mông trẻ. Mẹ hãy dùng lời nói dịu dàng, âu yếm để trấn an tinh thần bé và tạo cảm giác an toàn cho bé.
• Bước 2. Từ từ nâng bé lên một cách nhẹ nhàng: Vẫn ở tư thế cúi xuống, mẹ dùng 2 tay đỡ lấy toàn bộ cơ thể của bé, luôn đảm bảo đầu bé được giữ vững, cố định. Mẹ nhìn vào mắt bé, thì thầm âu yếm, nhẹ nhàng đỡ bé lên.
• Bước 3. Ôm bé vào tầm ngực của mẹ: Sau khi đã nâng được bé lên, mẹ đặt bé song song, áp sát với ngực của mình. Nhẹ nhàng nâng phần đầu cao hơn so với phần thân của bé.
• Bước 4. Gấp khuỷu tay tạo chỗ nằm cho bé: Khi bé ở tư thế áp sát ngực mẹ, lúc này mẹ đặt đầu bé vào chỗ gấp khuỷu tay, cánh tay đỡ dọc thân bé, tay còn lại phụ đỡ cơ thể bé.

4.3. Cách bế trẻ lên từ tư thế nằm sấp

Cũng như cách bế trẻ lên ở tư thế nằm ngửa, bế trẻ lên từ tư thế nằm sấp cũng cần có kỹ thuật để đảm bảo cho sự an toàn của bé.

• Bước 1. Đỡ phần cổ và bụng của bé bằng 2 tay: Mẹ dùng tay luồn giữa 2 chân của con sao cho lòng bàn tay chạm tới và áp vào ngực của bé. Tay còn lại, mẹ đặt phía dưới má của bé, đỡ phần đầu thật vững.
• Bước 2. Nâng và xoay bé từ từ về phía mẹ: Nâng bé lên từ từ đồng thời giữ vững trọng lượng cơ thể của mẹ. Phần đầu được chỉnh cao hơn so với phần thân của bé. Đầu được đỡ tại vị trí chỗ gập khuỷu tay.
• Bước 3. Ôm bé vào lòng: Khi bé đã được nâng lên, mẹ từ từ di chuyển tay ở vị trí giữa 2 chân bé chuyển sang đỡ mông. Đầu bé được cố định tại chỗ gập khuỷu tay, cánh tay đỡ dọc theo thân bé.

Lưu ý: Trong lúc thực hiện cách bế trẻ từ tư thế nằm sấp, mẹ cần đảm bảo đầu bé luôn được giữ vững và thẳng hàng so với thân. Tuyệt đối không để đầu của bé bị ngửa ra sau hoặc tay mẹ đè chặt cổ bé sẽ khiến bé khó thở.

4.4. Cách đặt trẻ sơ sinh xuống

Khi bế con lên mẹ cần chú ý phần đầu thì khi đặt con xuống mẹ cũng cần chú ý giữ đầu bé và nhẹ nhàng đặt xuống. Điều này giúp cho bé cảm thấy an toàn, không bị giật mình theo phản xạ.

Khi đặt con xuống, mẹ đừng quên dùng cánh tay đỡ phần thân và cổ bé. Cách làm này giúp cho bé tránh được những ảnh xấu, giúp bé phát triển an toàn nhất.

5Một số điều cần lưu ý khi bế trẻ sơ sinh

Bên dưới là một số lưu ý giúp mẹ tự tin bế con đúng cách:

• Khi bế trẻ, mẹ nên thường xuyên quan sát, theo dõi biểu hiện của con. Từ đó hiểu được sở thích, và sự khó chịu của bé, mẹ có thể dễ dàng căn chỉnh cách bế cho con thoải mái nhất.
• Cố định đầu bé vững vàng vẫn tạo được sự thoải mái cho bé di chuyển đầu và dễ thở.
• Luôn tạo ra những va chạm nhẹ để tăng độ tiếp xúc da với bé. Tạo sợi dây tình cảm gắn kết giữa mẹ và bé.
• Khi bế bé mà bạn vẫn chưa cảm thấy yên tâm. Hãy nhẹ nhàng đặt con xuống và căn chỉnh lại cách bế phù hợp tạo sự thoải mái cho bé.
• Trong trường hợp mẹ vừa làm việc nhà, nấu ăn vừa bế bé, hãy để các vật dụng tránh xa tầm tay với của con.
• Khi mẹ di chuyển lên xuống cầu thang, hãy đảm bảo an toàn cho bé bằng cách sử dụng cả 2 tay bế bé.
• Trong lúc mẹ nóng giận bực bội không nên bế con. Bởi trong lúc tinh thần không kiểm soát được sẽ gây tổn thương cho bé.
• Khi con quấy khóc hãy bình tĩnh xử lý. Mẹ hãy thủ thỉ, âu yếm và ôm con vào lòng dỗ dành để con có cảm giác an toàn.
• Khi bế con lên xuống luôn hỗ trợ năng đỡ phần đầu cho con.

Trên đây là hướng dẫn bế trẻ sơ sinh chi tiết hiệu quả nhất mà các phụ huynh có thể tham khảo nếu không có nhiều kinh nghiệm chăm con. Cách bế trẻ sơ sinh chuẩn góp phần mang lại sự phát triển tốt về thể chất và tinh thần cho bé. Hy vọng bài viết của AVAKids phần nào giúp cha mẹ có thêm hiểu biết trong cách chăm sóc và nuôi dạy con trẻ.