Sự phát triển về mặt cảm xúc của bé mầm non được thể hiện qua một số đặc điểm sau:
Sợ hãi khi phải đến trường
Trong thời đại 4.0 hiện nay, trẻ nhỏ được ba mẹ cho đi học mầm non từ rất sớm, thậm chí có những bé chỉ mới tròn 6 tháng tuổi. Việc rời xa vòng tay ba mẹ, ông bà từ thời gian còn quá sớm - nơi trẻ cảm thấy an toàn nhất đã gây nên những xáo trộn về tâm lý nhất định đối với trẻ mầm non.
Tại giai đoạn này, bạn bè, thầy cô đều là những người hoàn toàn xa lạ. Vậy nên, môi trường mầm non có thể coi là “cơn ác mộng” đối với trẻ. Trẻ trở nên vô cùng lạc lõng trong thế giới ấy, từ đó nỗi sợ hãi khi phải đến trường dần dần hình thành.
Trẻ luôn sợ hãi khi phải đến trường
Trẻ luôn mong muốn được khám phá
Khám phá cuộc sống, thế giới xung quanh có vai trò rất lớn trong việc phát triển cảm xúc của bé mầm non. Ở độ tuổi này, tâm lý của bé sẽ có những chuyển biến nhất định. Bất kỳ hiện tượng, sự vật nào xảy ra xung quanh cũng khiến bé hiếu kỳ. Do đó, ba mẹ sẽ nhận được vô số các câu hỏi từ trẻ.
Điều quan trọng nhất khi giáo dục trẻ mầm non chính là kiên nhẫn. Ba mẹ nên trả lời các câu hỏi của trẻ một cách chi tiết, dễ hiểu để tạo cho trẻ nền tảng tư duy vững chắc.
Bên cạnh đó, ba mẹ cũng không nên ép trẻ học và sinh hoạt theo bất kỳ khuôn mẫu nào, hãy để trẻ thoải mái làm điều mình yêu, kiên nhẫn giải thích cho trẻ những điều mà chúng chưa biết.
Kỹ năng giao tiếp phát triển vượt bậc
Một trong những điểm quan trọng trong quá trình phát triển cảm xúc ở bé mầm non đó chính là sự cải thiện của kỹ năng giao tiếp.
Trong giai đoạn này, trẻ cảm thấy vô cùng thích thú khi được tiếp xúc nhiều hơn với mọi người và thế giới xung quanh. Theo đó, trẻ sẽ quan sát kỹ từng hành động, từng lời nói của thầy cô, bạn bè, ba mẹ và bắt chước theo.
Chính bởi đặc điểm tâm lý này, việc giáo dục trẻ mầm non cần được gia đình và nhà trường đặc biệt chú ý. Người lớn không nên nói tục, sử dụng từ lóng hay giao tiếp không đúng mực, tránh gây rối loạn khả năng ngôn ngữ của trẻ.
Sự phát triển của trí tưởng tượng
Ở độ tuổi mầm non, khả năng tưởng tượng và tư duy ở bé sẽ phát triển mạnh mẽ. Những âm thanh, hình ảnh, hiện tượng mà trẻ quan sát sẽ được lưu lại trong trí nhớ. Thông qua những hoạt động vui chơi, học tập, bé sẽ càng có nhiều cơ hội để tiếp thu và nâng cao kiến thức về thế giới xung quanh.
Chưa dừng lại ở đó, bé cũng có thể tự sáng tạo và chìm đắm trong khoảng trời của riêng mình. Bé thích tưởng tượng mình là công chúa, là anh hùng,... trong các câu chuyện được ba mẹ kể, các bộ phim mà mình được xem.
Vậy nên, ba mẹ hãy để bé được tự do trong thế giới kỳ diệu ấy, tránh ép buộc bé làm những điều mà mình không thích, khiến cảm xúc của bé mầm non trở nên tiêu cực.
Trẻ mầm non đã có thể bắt đầu hình thành chính kiến của riêng mình
Hình thành quan điểm, cá tính riêng
Trong độ tuổi mầm non, bé đã có thể bắt đầu hình thành những quan điểm riêng của bản thân và có cá tính mạnh mẽ. Các bé có thể tự đưa ra chính kiến của riêng mình. Đồng thời cũng luôn chú ý những lời nhận xét từ những người xung quanh.
Do đó, ba mẹ tuyệt đối không được cổ xúy bất kỳ hành động không đúng mực nào của trẻ ở giai đoạn này. Tránh chê bai, trách móc hay khen trẻ trước mặt người khác, khiến trẻ cảm thấy quá tự mãn hoặc quá tự ti về bản thân.
Cảm xúc của bé mầm non ở giai đoạn này rất phức tạp, vậy nên ba mẹ cần lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp, tránh khiến nhân cách của trẻ phát triển lệch lạc.
Hình thành và phát triển khả năng tự lập
Đến giai đoạn mầm non, bé đã có thể tự làm những việc đơn giản như mặc đồ, vệ sinh chân tay, ăn hay sắp xếp đồ chơi, quần áo,...Do đó, ba mẹ có thể hướng dẫn và cổ vũ bé làm những công việc phù hợp với khả năng của mình để rèn luyện tính tự lập.
Sự xuất hiện của cái “tôi”
Lúc này, cảm xúc của bé mầm non đã có sự phát triển đáng kể. Bé đã có thể ý thức được mình là một cá thể độc lập và bắt đầu hành động theo những suy nghĩ riêng.
Vậy nên, vòi vĩnh, không nghe lời ba mẹ, cáu kỉnh là hiện tượng tâm sinh lý hết sức bình thường. Do đó, ba mẹ không cần quá lo lắng, thay vào đó hãy kiên nhẫn, quan tâm và nhẹ nhàng khuyên bảo con.
Để đem lại hiệu quả cao nhất trong hành trình giáo dục trẻ mầm non, ba mẹ cần lấy trẻ làm trung tâm và hướng tới trẻ.
Linh hoạt trong cách dạy con
Áp dụng cách dạy con của người khác sẽ khiến trẻ không thể tìm ra điểm mạnh của bản thân. Nếu trẻ ít nói, ngại giao tiếp, ba mẹ hãy quan tâm tới trẻ nhiều hơn để trẻ có thể dễ dàng nói ra quan điểm của mình.
Mỗi đứa trẻ đều có cá tính và cảm xúc riêng, vậy nên, ba mẹ không nên quá cứng nhắc khi giáo dục trẻ. Hãy nhẹ nhàng và chậm rãi chia sẻ với trẻ để trẻ có thể phát triển một cách tự nhiên và tốt nhất.
Ba mẹ cần linh hoạt trong cách dạy con
Thực hiện giáo dục con mọi lúc mọi nơi
Ở mọi thời điểm, kể cả ở trường hay những giờ sinh hoạt tại nhà, mặc dù bé đã có những suy nghĩ riêng, tuy nhiên vẫn không tránh được việc học theo những tật xấu của những người xung quanh mình.
Do đó, tất cả thành viên trong gia đình cần cư xử đúng mực, thực hiện uốn nắn trẻ khi chúng có những hành động, lời nói không phù hợp, tránh để trẻ hình thành thói quen xấu gây ảnh hưởng tới sự phát triển nhân cách của trẻ sau này.
Ngoài ra, ba mẹ cũng nên tạo bầu không khí tích cực cho trẻ thông qua các hoạt động trải nghiệm và thực hành ngoài trời. Điều này sẽ giúp các bé nâng cao nhận thức và cải thiện khả năng ứng xử một cách tốt nhất.
Làm gương cho trẻ
Một nguyên tắc cực kỳ quan trọng trong giáo dục cảm xúc của bé mầm non mà ba mẹ cần lưu ý đó chính là làm gương cho trẻ.
Trẻ nhỏ chính là tấm gương phản chiếu rõ nhất của người lớn. Vậy nên, bất kỳ hành vi ứng xử sai lệch nào của ba mẹ cũng có thể khiến bé học theo. Điều này sẽ gián tiếp gây ảnh hưởng tới sự phát triển của bé trong tương lai.
Để cảm xúc của bé mầm non phát triển một cách tốt nhất, bên cạnh những nguyên tắc trên, ba mẹ có thể tham khảo một số phương pháp sau đây:
Kiểm soát cảm xúc
Với lứa tuổi mầm non, vui chơi luôn là phương pháp giáo dục đem lại hiệu quả vượt trội nhất. Khi bé vừa có thể học vừa có thể chơi, bé sẽ cảm thấy thích thú, từ đó tiếp thu kiến thức một cách dễ dàng hơn.
Thông qua những hoạt động giải trí, cảm xúc, suy nghĩ và tính cách của các bé sẽ được bộc lộ. Theo đó, ba mẹ có thể hiểu bé và giáo dục bé một cách tốt hơn.
Ba mẹ có thể cùng bé chơi một số trò chơi như: dự đoán cảm xúc qua biểu cảm gương mặt, đóng vai nhân vật trong các câu chuyện, hoặc thể hiện cảm xúc của bản thân rồi hỏi bé “Mẹ đang làm gì?”, “Mẹ đang vui hay buồn?” để kích thích suy nghĩ và tư duy của trẻ.
Dạy trẻ kiểm soát cảm xúc
Giải phóng cảm xúc
Bên cạnh kiểm soát cảm xúc, ba mẹ cũng cần dạy bé cách giải phóng những năng lượng tiêu cực bên trong, giải thích cho trẻ hiểu được những cảm xúc không tốt sẽ tác động như thế nào tới bản thân trẻ.
Bên cạnh đó, ba mẹ cũng có thể giúp trẻ cân bằng cảm xúc thông qua các hoạt động như vẽ tranh, tô màu, nặn đất,...
Hoạt động nhóm
Tại mỗi giai đoạn phát triển, bé sẽ có những hành động riêng. Ở độ tuổi mầm non, ba mẹ có thể hướng bé hoạt động theo nhóm để các bé học tập lẫn nhau. Việc xây dựng đội nhóm sẽ là cơ hội rất tốt để bé trải nghiệm, quan tâm, chia sẻ, từ đó biết cách tôn trọng những người xung quanh.
Sử dụng tài liệu cảm xúc
Hiện nay, công nghệ vô cùng phát triển, do đó ba mẹ có thể dễ dàng tìm và lựa chọn những tài liệu phù hợp để giáo dục cảm xúc cho bé qua Internet. Bên cạnh đó, ba mẹ cũng có thể mua cho bé một số món đồ chơi để phát triển cảm xúc như sách, báo, tranh, ảnh hoặc tham khảo nhiều tài liệu khác nhau.
Ở trường, các bé cũng có thể được giáo dục về cảm xúc với những giáo án dành riêng cho trẻ mầm non. Mặc dù vậy, khi về tới nhà, ba mẹ cũng cần quan sát và chú ý tới bé. Đồng thời tiếp tục dạy bé theo những bài học đã được chuẩn bị từ trước để bé luôn có cảm xúc tích cực.
Nâng cao cảm xúc của bé mầm non thông qua các ứng dụng học tập
Sử dụng các ứng dụng học tập
Trên thực tế, cảm xúc của bé mầm non cũng có thể được phát triển từ trí tuệ. Vậy nên, ba mẹ hoàn toàn có thể kích thích sự phát triển tư duy của trẻ qua các ứng dụng học tập.
Ngoài ra, hình ảnh minh họa ngộ nghĩnh trên các ứng dụng này sẽ khiến bé thích thú hơn, từ đó bắt chước để thể hiện cảm xúc của bản thân. Các mẩu truyện ngắn hay cũng sẽ giúp bé hiểu được nhiều bài học ý nghĩa trong cuộc sống để bé vững bước hơn trong tương lai.
Bất cứ bậc phụ huynh nào cũng muốn con mình có nhiều bạn, được trang bị đầy đủ các kỹ năng cần thiết cho cuộc sống. Giáo dục cảm xúc của bé mầm non qua các hoạt động thiết thực sau đây sẽ đồng thời giúp ba mẹ hiểu được tâm lý của con cũng như giúp con nhận thức được cảm xúc của bản thân và những mối quan hệ khác.
Viết nhật ký
Viết nhật ký không chỉ mang lợi nhiều lợi ích cho người lớn mà còn có vai trò vô cùng quan trọng trong việc phát triển cảm xúc ở trẻ mầm non. Đặc biệt, việc ghi chép về lòng biết ơn còn giúp trẻ cải thiện khả năng nhận thức, suy nghĩ về cuộc sống theo chiều hướng tích cực.
Vậy nên, ba mẹ có thể tạo cho trẻ một không gian riêng để trẻ viết về những điều mà chúng cảm thấy quan trọng và cần thiết. Bên cạnh đó, ba mẹ cũng cần tôn trọng quyền riêng tư của trẻ, tránh đọc nhật ký khi chưa được trẻ cho phép.
Viết nhật ký là một hoạt động rất tốt để nâng cao cảm xúc của bé mầm non
Tạo một hộp đựng đầy màu sắc
Một chiếc hộp đựng đầy màu sắc sẽ đánh thức các giác quan, kích thích thị giác và giúp trẻ xoa dịu suy nghĩ tiêu cực. Ba mẹ hãy để bé ngắm nhìn chiếc hộp hoặc tung những mẩu giấy bên trong để cân bằng cảm xúc của mình. Trong khi bé làm bạn với chiếc hộp đầy màu sắc, ba mẹ có thể ở bên quan tâm và hỏi han bé, ví dụ như:
Vẽ một bức tranh, vẽ một bức thư
Suy nghĩ và kết nối chính là chìa khóa để con người cảm nhận niềm vui. Do đó, ba mẹ có thể khuyến khích bé thể hiện suy nghĩ của chính mình thông qua cách viết thư cho người khác hoặc vẽ tranh. Những hoạt động này sẽ giúp bé xây dựng kỹ năng giao tiếp và nhận thức về xã hội, là một cách rất tốt để phát triển cảm xúc của bé mầm non.
Lên danh sách việc cần làm
Lập kế hoạch và duy trì các hoạt động đã dự định từ trước sẽ giúp bé hình thành thói quen làm việc có nguyên tắc. Chính vì vậy, ba mẹ hãy cho phép bé thử xây dựng một kế hoạch hay đơn giản là một thời gian biểu.
Việc hoàn thành những công việc đã đề ra sẽ giúp trẻ có trách nghiệm hơn, đồng thời hỗ trợ trẻ phát triển và cải thiện các kỹ năng như lãnh đạo hay quản lý bản thân.
Ba mẹ cũng có thể nâng cao cảm xúc của bé mầm non bằng cách rèn luyện thể chất
Rèn luyện cơ thể
Khi trẻ trải qua những biến đổi về cảm xúc, cơ thể trẻ sẽ nảy sinh các phản ứng nhất định. Phương pháp giáo dục cảm xúc của bé mầm non tốt nhất trong giai đoạn này đó chính là rèn luyện thể chất.
Ba mẹ có thể cùng con vươn vai, hít thở, giãn cơ, chơi thể thao,... vào khoảng thời gian nhất định trong ngày hoặc vào bất kỳ thời điểm nào mà con muốn để cảm xúc bé ổn định hơn.
Để nâng cao cảm xúc của bé mầm non, trò chơi này là một gợi ý vô cùng tuyệt vời.
Mục đích trò chơi “cảm xúc của bé”
Trò chơi “cảm xúc của bé” giúp trẻ nhận biết và phân biệt các trạng thái cảm xúc như sung sướng, buồn vui, tức giận, hạnh phúc,...
Chuẩn bị dụng cụ chơi
Hướng dẫn chơi trò chơi “cảm xúc của bé”
Trên đây là một số nguyên tắc, phương pháp giúp ba mẹ giáo dục cảm xúc của bé mầm non. Để trẻ có thể trở thành một công dân Việt Nam gương mẫu, ngay từ những giai đoạn đầu tiên của cuộc đời, ba mẹ cần làm gương cho trẻ từ những hành động nhỏ nhất. Tránh khiến trẻ bị ảnh hưởng bởi những cảm xúc tiêu cực của mình. Chúc ba mẹ thành công!
Tổng hợp bởi Lan Anh
Ngọc Thanh kiểm duyệt
Bài viết có hữu ích với bạn không?
Có
Không
Cám ơn bạn đã phản hồi!
