Mâm cúng 30 Tết gồm những gì? Hướng dẫn chi tiết và đầy đủ nhất

Giao thừa là khoảnh khắc thiêng liêng nhất trong năm, là thời điểm chuyển giao giữa năm cũ và năm mới. Việc chuẩn bị mâm cúng giao thừa chu đáo không chỉ thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, thần linh mà còn là mong cầu một năm mới Bính Ngọ 2026 bình an, tài lộc. Đặc biệt, năm Bính Ngọ này, đêm giao thừa rơi vào ngày 29 Tết (tháng thiếu), hãy cùng AVAKids tìm hiểu cách chuẩn bị mâm cỗ đúng phong tục nhất qua bài viết sau!

1Ý nghĩa của mâm cúng 30 Tết (giao thừa)

Cúng giao thừa (hay còn gọi là lễ Trừ Tịch) có ý nghĩa là "đuổi đi những điều xấu của năm cũ và đón nhận những điều tốt đẹp của năm mới".

Theo quan niệm dân gian, mỗi năm sẽ có một vị quan Hành khiển trông nom hạ giới. Vào thời khắc giao thừa, vị quan cũ sẽ bàn giao công việc cho vị quan mới. Do đó, mâm cúng giao thừa mang ý nghĩa:

• Tiễn đưa quan Hành khiển cũ và đón chào quan Hành khiển mới.
• Mời ông bà tổ tiên về ăn Tết cùng con cháu.
• Tạ ơn thần linh đã che chở cho gia đình trong suốt một năm qua.
• Cầu mong sự hanh thông, may mắn cho năm Bính Ngọ.

Mâm cúng giao thừa

2Mâm cúng giao thừa ngoài trời 29 Tết Bính Ngọ gồm những gì?

Lễ cúng ngoài trời nhằm tiễn quan cũ, đón quan mới. Do các vị quan rất bận rộn nên lễ thường được đặt ở trước cửa nhà hoặc trên sân thượng, ban công thoáng đãng.

Mâm lễ mặn truyền thống thường bao gồm:

• Gà luộc: Phải là gà trống thiến, miệng ngậm hoa hồng đỏ, dáng chầu uy nghiêm.
• Xôi gấc: Màu đỏ của xôi gấc tượng trưng cho sự may mắn.
• Bánh chưng/Bánh tét: Đại diện cho sự no đủ.
• Khoanh giò lụa: Tượng trưng cho sự trong ấm ngoài êm.
• Trái cây, hoa tươi: Thường là hoa cúc hoặc hoa hồng.
• Các vật phẩm khác: 1 đĩa gạo muối, 1 ly rượu, 1 ly nước trắng, 5 nén nhang, 2 cây đèn cầy (nến), trầu cau và giấy tiền vàng mã (mũ áo quan Hành khiển).

Mâm cúng giao thừa ngoài trời

3Mâm cúng giao thừa trong nhà 29 Tết Bính Ngọ gồm những gì?

Cúng giao thừa trong nhà là lễ cúng tổ tiên và các vị thần tại gia (Thổ Công, Táo Quân). Mâm cúng này thường ấm cúng và mang đậm nét đặc trưng của từng gia đình.

• Mâm ngũ quả: Chọn 5 loại quả tượng trưng cho Kim - Mộc - Thủy - Hỏa - Thổ (thường là chuối, bưởi, quýt, hồng, lê hoặc mãng cầu, sung, dừa, đu đủ, xoài).
• Hoa tươi: Bình hoa lay ơn, hoa ly hoặc hoa cúc đặt bên cạnh bàn thờ.
• Mâm cỗ mặn: Gồm các món ăn truyền thống như canh măng, gà luộc, nem rán, giò chả, xôi...
• Hương, đăng, trà, rượu: 3 nén hương, 2 cây nến, 3 chén rượu, 3 chén nước.
• Vàng mã: Tiền vàng, giấy áo cho tổ tiên.
• Mâm cúng giao thừa trong nhà

4Mâm cúng giao thừa 3 miền gồm những gì?

Tùy vào điều kiện khí hậu và phong tục tập quán, mâm cỗ giao thừa ở mỗi miền sẽ có những nét đặc trưng riêng biệt:

4.1 Mâm cúng giao thừa miền Bắc

Mâm cỗ miền Bắc thường tuân theo quy tắc nghiêm ngặt về số lượng bát, đĩa (4 bát 4 đĩa hoặc 6 bát 6 đĩa):

• Bánh chưng: Linh hồn của ngày Tết miền Bắc.

• Canh bóng thả: Món canh thanh tao với da heo, tôm khô, đậu hà lan.

• Gà luộc lá chanh: Giữ màu vàng ươm, da giòn.

• Nem rán: Giòn tan, đại diện cho sự sung túc.

• Hành muối: Ăn kèm thịt đông hoặc bánh chưng để chống ngán.

Mâm cúng giao thừa miền Bắc

4.2 Mâm cúng giao thừa miền Trung

Mâm cỗ rất cầu kỳ và chỉn chu:

• Bánh chưng và bánh tét: Người miền Trung thường cúng cả hai loại bánh này.

• Thịt heo ngâm mắm: Món ăn đặc sản không thể thiếu trong dịp Tết.

• Dưa món: Gồm đu đủ, cà rốt, kiệu ngâm chua ngọt.

• Các món xào, món ram: Tỉ mỉ trong cách chế biến và trình bày.

Mâm cúng giao thừa miền Trung

4.3 Mâm cúng giao thừa miền Nam

Người miền Nam thường chú trọng sự phóng khoáng và ý nghĩa qua tên gọi của các món ăn:

• Bánh tét: Thay vì bánh chưng, người Nam dùng bánh tét nhân đậu mỡ hoặc nhân chuối.

• Thịt kho hột vịt (thịt kho tàu): Miếng thịt vuông, quả trứng tròn tượng trưng cho sự vẹn toàn.

• Canh khổ qua nhồi thịt: Với mong muốn mọi nỗi "khổ" của năm cũ sẽ "qua" đi.

• Mâm ngũ quả: Thường theo tiêu chí "Cầu - Sung - Dừa - Đủ - Xoài".

Mâm cúng giao thừa miền Nam

5Các câu hỏi liên quan đến mâm cúng giao thừa

5.1 Mâm cỗ giao thừa có cúng chay không?

Hoàn toàn có thể. Nếu gia đình theo đạo Phật hoặc muốn hướng tâm thanh tịnh, tránh sát sinh đầu năm thì có thể chuẩn bị mâm cỗ chay. Mâm chay thường gồm: Giò chay, nem chay, canh nấm, rau củ xào, xôi gấc và chè trôi nước. Ý nghĩa tâm linh vẫn được giữ trọn vẹn miễn là gia chủ có lòng thành.

5.2 Đặt mâm cúng giao thừa ở đâu?

• Lễ ngoài trời: Đặt trên một chiếc bàn vững chãi giữa sân, trước cửa chính hoặc ban công. Khi cúng nên quay mặt về hướng Đông Bắc (hướng Hỷ Thần) hoặc hướng Nam (hướng Tài Thần) tùy theo năm Bính Ngọ (hãy tham khảo thêm hướng tốt theo tuổi gia chủ).

• Lễ trong nhà: Đặt trực tiếp trên bàn thờ gia tiên hoặc một chiếc bàn phụ thấp hơn phía trước bàn thờ chính.

5.3 Mâm cúng giao thừa có cần gạo muối không?

Cần phải có. Gạo và muối là hai thứ thiết yếu tượng trưng cho sự no đủ, may mắn và dùng để xua đuổi tà ma, xui xẻo. Sau khi cúng xong, gia chủ thường đem muối và gạo rắc ra đường (lễ ngoài trời) hoặc trộn chung để vào hũ với ý nghĩa tích lộc.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn nắm rõ cách chuẩn bị mâm cúng giao thừa 29 Tết Bính Ngọ 2026. Dù lễ vật có cầu kỳ hay đơn giản, điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm và không khí ấm áp của các thành viên trong gia đình khi quây quần bên nhau. Chúc bạn và gia đình một năm mới An Khang Thịnh Vượng!