Trẻ bị nổi mần đỏ ở mặt như muỗi đốt: Nguyên nhân và cách xử lý

Có rất nhiều cha mẹ lo lắng, thậm chí hốt hoảng khi thấy trẻ bị nổi mẩn đỏ trên mặt, cổ, tay, chân hay trên người. Tuy nhiên, đây là một trong những bệnh thường gặp ở trẻ và không phải lúc nào cũng nguy hiểm. Hãy cùng AVAKids tìm hiểu về vấn đề này qua bài viết dưới đây.

1Trẻ nổi mẩn đỏ trông như thế nào?

Mẩn đỏ (phát ban) ở trẻ sơ sinh có thể có nhiều hình dạng và kiểu dáng khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân hình thành. Đưới đây là một số đặc điểm khi bé bị nổi mẩn đỏ trên người:

• Vị trí nổi mẩn đỏ: Trẻ nổi có thể mẩn đỏ ở một vùng cụ thể trên mặt, chẳng hạn như gần đường chân tóc hoặc da đầu, trên má, mũi, trán, hoặc xung quanh miệng. Bé cũng có thể bị nổi mẩn đỏ ở những vùng khác trên cơ thể.
• Hình dạng: Mẩn đỏ trên trẻ sơ sinh có thể xuất hiện dưới dạng một vùng da loang lổ, các chấm riêng biệt (giống như mụn nhọt), hoặc theo hình dạng ren hoa.
• Kết cấu: Các mẩn đỏ nổi trên trẻ có thể nổi lên và sần sùi hoặc phẳng và mịn, bong tróc, bong vảy hoặc đóng vảy.
• Màu sắc: Tùy thuộc vào màu da của bé, các nốt mẩn lên (phát ban) có thể trông đỏ, hồng, tím, hoặc xám. Ngoài ra, phát ban cũng có thể có màu khác như tâm màu trắng hoặc lớp vảy màu vàng.
• Ngứa: Bạn có thể nhận thấy bé gãi vùng da bị phát ban hoặc có dấu vết gãi.

Ngoài ra, có thể có những dấu hiệu khác như các triệu chứng kèm theo, sổ mũi, sốt, và những vùng khác trên cơ thể bị ảnh hưởng bởi phát ban (như tay, chân hoặc thân người).

Có nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị nổi mẩn đỏ

2Nguyên nhân khiến trẻ bị nổi mẩn đỏ

2.1. Các nguyên nhân thường gặp

Ngoài ra, trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt, trẻ bị nổi mẩn đó khắp người có thể do trẻ bị chàm sữa, rôm sảy, mụn nhọt, rôm sảy, hăm tã, sởi, kê, sốt phát ban,… Các biểu hiện dễ nhận thấy trong mỗi trường hợp như sau:

• Trẻ bị chàm sữa: Khi bị chàm sữa, 2 má của trẻ xuất hiện những mụn nước li ti, da ửng đỏ và khô. Sau đó, những mụn nước sẽ vỡ ra và gây ngứa ngáy, khó chịu cho trẻ.

• Trẻ bị mụn nhọt: Hiện tượng mụn nhọt khiến da trẻ bị mẩn đỏ thường xảy ra vào mùa hè. Mụn nhọt xuất hiện nhiều ở chân, tay, đầu và lưng của trẻ, kèm theo tình trạng sốt nhẹ. Nốt mụn có thể mọc ít hoặc nhiều, có mủ hoặc không có mủ, đỏ nhiều hay ít tùy thuộc vào giai đoạn và thời gian lưu lại trên da.

• Trẻ bị viêm da tiết bã: Viêm da tiết bã ở trẻ sơ sinh bắt nguồn từ đâu?

• Trẻ bị rôm sảy: Rôm sảy là tình trạng phổ biến ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, đặc biệt là trong thời tiết nóng ẩm. Nguyên nhân chính của rôm sảy là do tuyến mồ hôi của bé bị tắc nghẽn, khiến mồ hôi không thoát ra được và tích tụ dưới da, gây ra các nốt mẩn đỏ, ngứa.

• Trẻ bị hăm tã: Hăm tã là hiện tượng trẻ bị nổi mẩn đỏ ở những vùng da có nếp gấp như bẹn, háng, cổ tay, cánh tay,… do cha mẹ vệ sinh không đúng cách.

• Trẻ bị mụn sữa, kê sữa, nang kê: Trong trường hợp này, trẻ bị nổi mẩn đỏ ở mặt hoặc xuất hiện những mụn trắng nhỏ li ti, gây ngứa.

2.2. Bé bị nổi mẩn đỏ do virus và vi khuẩn

Các nốt mẩn đỏ trên mặt bé có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề sức khỏe, trong đó một số nguyên nhân phổ biến là do virus và vi khuẩn gây ra. Dưới đây là một số bệnh thường gặp:

• Bệnh ban đào: Bệnh này thường gặp ở trẻ nhỏ từ 6 tháng đến 2 tuổi, lây truyền qua đường hô hấp do virus. Bé thường sốt cao (39-41°C) trong vòng 3-6 ngày, sau đó xuất hiện mẩn đỏ trên cơ thể, lan rộng từ thân người đến cổ, cánh tay, mặt.
• Ban đỏ nhiễm khuẩn: Thường gặp ở trẻ mới biết đi, do virus Parvovirus B19 gây ra. Bé bị dị ứng nổi mẩn đỏ khắp người, bắt đầu từ má, lan sang thân người, mông, cánh tay và chân. Bệnh cũng khiến bé bị đau đầu và sổ mũi.
• Bệnh tay chân miệng: Bệnh này thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi, do một số loại virus khác nhau gây ra. Bé thường sốt, đau họng, biếng ăn, khó chịu và sau 1-2 ngày sốt, xuất hiện mụn nước ở cổ họng, đốm đỏ trên lòng bàn tay, bàn chân, mông hoặc vùng sinh dục.
• Bệnh tinh hồng nhiệt: Bệnh do vi khuẩn Streptococcus nhóm A gây ra, khiến bé sốt cao và nổi mẩn đỏ khắp người. Ngoài sốt và phát ban, bé có thể bị đau đầu, nhức mỏi cơ thể, buồn nôn, đau dạ dày hoặc nôn.
• Bệnh thủy đậu: Bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Varicella gây ra, lây lan nhanh chóng và phổ biến ở trẻ em. Biểu hiện ban đầu của bệnh là nổi các mụn nước trên da và niêm mạc, cơ thể sốt cao, mệt mỏi.

2.3. Sử dụng các sản phẩm tẩy rửa chứa nhiều hóa chất

Nước giặt, nước rửa chén, nước lau sàn, nước lau bếp, sản phẩm làm sạch toilet, nhà tắm, nước lau kính... thường chứa nhiều hóa chất độc hại, không được liệt kê đầy đủ trên nhãn sản phẩm. Hóa chất trong sản phẩm tẩy rửa có thể gây kích ứng da, ảnh hưởng khả năng sinh sản, tổn thương phổi, hệ thần kinh trung ương và gây ngộ độc.

Ví dụ:

• Alkylphenol ethoxylates (APEs) có thể gây rối loạn nội tiết tố, ảnh hưởng khả năng sinh sản.
• Amoniac gây kích ứng phổi, bỏng da và độc hại nếu nuốt phải.
• Volatile organic compounds (VOC) gây kích ứng, ảnh hưởng hệ thần kinh và có thể gây tổn thương gan, thận, hệ thần kinh trung ương, thậm chí tăng nguy cơ ung thư.

Do vậy khi sử dụng các chất tẩy rửa cho bé, mẹ cần chú trọng đến các thành phần hoặc chọn mua những dòng sản phẩm chuyên dụng cho trẻ nhỏ. Còn nếu mẹ là một người khéo tay hay làm thì cũng có thể tự pha chế nước tẩy rửa tại nhà bằng nguyên liệu tự nhiên.

2.4. Các hóa chất trong khăn ướt có thể làm bé nổi mẩn đỏ

Khăn giấy ướt dùng một lần thường chứa cồn, hóa chất tạo mùi và chất bảo quản, những thành phần có thể gây kích ứng da nhạy cảm, dẫn đến phát ban hoặc nổi mề đay, mẩn đỏ trên da trẻ. Để tránh điều này, cha mẹ có thể sử dụng khăn vải mềm để lau khô, vệ sinh cho bé.

2.5. Sử dụng bột giặt không phù hợp

Một số bột giặt, kể cả sản phẩm dành cho trẻ sơ sinh, có thể chứa formaldehyde, một chất gây kích ứng da, mắt, phổi và có thể làm trầm trọng thêm bệnh chàm. Vậy nên khi sử dụng bột giặt cho bé, cha mẹ hãy chọn mua loại không chứa hương liệu và hóa chất, ưu tiên sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên, dịu nhẹ với làn da.

2.6. Do sử dụng kem chống nắng gây kích ứng da

Kem chống nắng là "người bạn đồng hành" bảo vệ bé khỏi tác hại của tia UV, nhưng một số thành phần trong kem có thể gây kích ứng da nhạy cảm của bé, dẫn đến nổi mẩn đỏ.

Do vậy, khi chọn kem chống nắng cho bé cha mẹ cần chú ý:

• Chọn kem chống nắng phù hợp: Sử dụng kem chống nắng không chứa axit para-aminobenzoic (PABA), một hóa chất có thể gây kích ứng da.
• Hỏi ý kiến bác sĩ: Đối với trẻ em dưới 6 tháng tuổi, tốt nhất nên hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và nếu cần sử dụng kem chống nắng, hãy hỏi ý kiến bác sĩ.
• Ưu tiên sản phẩm an toàn: Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi, chọn kem chống nắng có thành phần an toàn cho da nhạy cảm, nguồn gốc rõ ràng và được cơ quan uy tín chứng nhận.

2.7. Rủi ro từ triclosan trong hóa mỹ phẩm

Triclosan là một hóa chất được tìm thấy trong một số loại xà phòng kháng khuẩn, kem đánh răng, sữa tắm và mỹ phẩm. Hóa chất này có thể gây phát ban da tiếp xúc ở một số trẻ có làn da nhạy cảm, khiến bé nổi mẩn đỏ. Một số nghiên cứu cho thấy triclosan có thể ảnh hưởng đến nồng độ hormone tuyến giáp, nhưng cần thêm nhiều nghiên cứu để xác định rõ ràng tác động của hóa chất này khi sử dụng lâu dài.

2.8. Chất làm mềm vải gây kích ứng

Nước xả vải và giấy thơm quần áo có thể chứa nhiều hóa chất và hương liệu độc hại, gây kích ứng cho làn da nhạy cảm của bé. Bởi limonene và benzyl acetate là hai hóa chất phổ biến trong nước xả vải và giấy thơm quần áo, có thể gây kích ứng da, mắt, mũi, cổ họng, thậm chí ảnh hưởng đến gan, thận, phổi và tăng nguy cơ ung thư.

Một mẹo nhỏ dành cho các mẹ là sử dụng baking soda hoặc giấm trắng để làm mềm quần áo thay vì nước xả vải.

2.9. Ô nhiễm không khí

Làn da bé thường nhạy cảm hơn so với người lớn, nhất là ở trẻ sơ sinh. Do vậy phấn hoa, bụi bẩn, lông thú và ô nhiễm không khí trong nhà có thể gây viêm da và dị ứng ở trẻ, dẫn đến tình trạng nổi mẩn đỏ.

Để tránh tình trạng trên, cha mẹ có thể:

• Giữ không gian sống sạch sẽ bằng cách lau dọn nhà thường xuyên và sử dụng sản phẩm dịu nhẹ.
• Sử dụng máy lọc không khí để loại bỏ bụi bẩn, phấn hoa và các chất gây dị ứng.
• Chọn các sản phẩm chăm sóc nhà cửa thân thiện với môi trường, an toàn cho sức khỏe của bé.

3Trẻ bị nổi mẩn đỏ có nguy hiểm không?

Mặc dù phần lớn trẻ sơ sinh bị nổi mẩn đỏ ở mặt thường không đáng lo ngại và tự khỏi sau vài tuần, nhưng đôi khi, mẩn đỏ lại báo hiệu điều gì đó nghiêm trọng hơn.

Thông thường, mẩn đỏ sẽ tự biến mất nếu không kèm theo các triệu chứng như nhiễm trùng hoặc ảnh hưởng đến các cơ quan khác. Tuy nhiên, bố mẹ cần lưu ý những dấu hiệu sau, vì chúng có thể là dấu hiệu của bệnh lý nghiêm trọng:

• Mủ hoặc dịch nước xanh vàng xuất hiện trên các nốt mẩn đỏ: Đây là dấu hiệu của nhiễm trùng da, cần được điều trị kịp thời.
• Mẩn đỏ lan rộng, đỏ hơn và sưng tấy: Có thể là dấu hiệu của phản ứng dị ứng hoặc nhiễm trùng da nghiêm trọng hơn.
• Sốt kèm theo ho khan nhiều: Có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường hô hấp, cần được bác sĩ theo dõi và điều trị.
• Trẻ mệt mỏi, bỏ ăn hoặc ngủ nhiều hơn bình thường, phản ứng kém hơn: Đây là dấu hiệu của tình trạng sức khỏe bất thường, cần được kiểm tra bởi bác sĩ.

Hãy nhớ rằng, nếu bé có những dấu hiệu bất thường đi kèm với mẩn đỏ, hoặc các triệu chứng trở nặng, hãy đưa bé đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Điều này giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp, bảo vệ sức khỏe cho bé yêu.

4Cha mẹ cần làm gì khi trẻ bị nổi mẩn đỏ?

Thông thường, trẻ bị nổi mẩn đỏ, đặc biệt là trẻ sơ sinh, nếu không xuất hiện thêm các triệu chứng như nôn trở hoặc sốt,… thì cha mẹ không nên quá lo lắng. Những nốt mẩn đỏ này sẽ biến mất sau một vài tuần mà không cần điều trị.

Dẫu vậy, cha mẹ cũng không nên chủ quan, trẻ cần được theo dõi và xác định nguyên nhân gây mẩn đỏ để có hướng xử lý kịp thời. Dưới đây là một số điều cha mẹ nên và không nên làm khi trẻ bị nổi mẩn đỏ.

4.1. Những điều cha mẹ không nên làm khi trẻ nổi mẩn đỏ

• Không nên tắm rửa hoặc lau người trẻ quá kỹ. Da của trẻ còn mỏng và yếu, càng lau rửa kỹ da càng dễ bị kích ứng bởi các yếu tố bên ngoài.
• Không cố nặn hoặc làm vỡ những mụn nước li ti ở vùng da bị mẩn đỏ của trẻ. Có rất nhiều trường hợp trẻ bị nhiễm trùng do mụn bị vỡ.
• Không sử dụng thuốc hoặc kem bôi da cho trẻ khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ.
• Không dùng sữa tắm có chứa chất tẩy rửa, chất tạo bọt để tắm cho trẻ. Những hóa chất có trong các loại sữa tắm này sẽ làm cho tình trạng mẩn đỏ trên da trở nên nghiêm trọng hơn.

4.2. Những điều cha mẹ nên làm khi trẻ bị nổi mẩn đỏ

• Giữ gìn vệ sinh thân thể cho trẻ bằng cách tắm nhanh hoặc lau người cho trẻ.
• Sau khi trẻ ăn và bú xong, cha mẹ cần vệ sinh cơ thể và miệng của trẻ.
• Luôn giữ không gian sinh hoạt, ăn ngủ của trẻ thoáng đãng, mát mẻ.
• Cha mẹ cần để ý hoạt động của trẻ, hạn chế tình trạng trẻ gãi do ngứa, làm vùng da mẩn đỏ bị trầy xước, nhiễm trùng.
• Cho trẻ mặc quần áo rộng rãi, thoáng mát, thấm hút mồ hôi tốt để tránh những mụn nước bị vỡ do cọ xát với quần áo.
• Sử dụng sữa tắm dành riêng cho do nhạy cảm.
• Cho trẻ uống nhiều nước, sữa, các loại thức uống có tác dụng làm mát, cải thiện hệ miễn dịch cho trẻ.

Cho trẻ uống nhiều nước, sữa, các loại thức uống làm mát

5Khi nào bé bị nổi mẩn đỏ cần đưa đi khám?

Phần lớn, phát ban trên mặt bé không phải là vấn đề nghiêm trọng. Tuy nhiên, một số phát ban có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng, dẫn đến biến chứng nguy hiểm. Nếu phát ban nghiêm trọng hoặc kèm theo các triệu chứng đáng lo ngại, hãy liên hệ với bác sĩ nhi khoa của bé ngay lập tức.

Hãy liên hệ với chuyên gia y tế nếu bé nổi mẩn đỏ kèm theo những dấu hiệu sau:

• Da bị trầy xước, chảy máu hoặc tiết dịch.
• Phát ban lan rộng hoặc trở nên nghiêm trọng hơn.
• Sốt.
• Đau.
• Ngứa dữ dội.
• Có mùi hôi.

AVAKids mong rằng, những thông tin được cung cấp trong bài viết này sẽ giúp cha mẹ có cách xử lý thích hợp khi trẻ bị nổi mẩn đỏ. Trong mọi trường hợp, cha mẹ nên giữ bình tĩnh, theo dõi tình trạng, hành vi và biểu hiện của trẻ. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc hoặc kem bôi cho trẻ khi chưa có sự tham vấn từ bác sĩ.

Các bài viết của AVAKids/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.