Bị cảm khi mang thai mẹ nên làm gì? Cách phòng ngừa hiệu quả

3 Tháng đầu của thai kỳ là thời điểm nhạy cảm nhất và sẽ rất nguy hiểm nếu mẹ bầu bị cảm khi mang thai. Hãy cùng AVAKids tìm hiểu về cảm cúm trong thai kỳ, những việc cần làm để mẹ nhanh chóng hồi phục sức khỏe và cách phòng ngừa hiệu quả.

1Nguyên nhân mẹ bầu bị cảm khi mang thai

Nhiều nguyên nhân khiến bà bầu bị cảm khi mang thai

Mẹ bầu bị cảm khi mang thai do các yếu tố chủ quan và khách quan, cụ thể:

• Nguyên nhân chủ quan: Nội tiết tố của mẹ bầu thay đổi làm cho hệ miễn dịch trở nên yếu hơn. Cơ thể của mẹ bầu trở nên nhạy cảm hơn khi bị tấn công bởi những tác nhân gây bệnh. 
• Nguyên nhân khách quan: Do sự thay đổi của thời tiết, thay đổi môi trường sống xung quanh cũng khiến cơ thể mẹ bầu dễ bị tấn công bởi tác nhân gây bệnh.

Ngoài ra, nếu mẹ bầu tiếp xúc với những người đang bị cảm cúm thì cũng có thể bị lây nhiễm. 

2Triệu chứng bị cảm khi mang thai

Hiểu được các triệu chứng bị cảm khi mang thai sẽ giúp mẹ bầu sớm phát hiện bệnh, từ đó đưa ra giải pháp kịp thời, tránh những hậu quả nặng nề. Một vài triệu chứng nhận biết mẹ bầu bị cảm khi mang thai như:

• Ho khan.
• Sốt nhẹ đến sốt cao.
• Viêm họng.
• Bị ớn lạnh.
• Đau cơ nghiêm trọng hoặc ê ẩm toàn bộ cơ thể.
• Đau đầu.
• Nghẹt mũi, chảy nước mũi.
• Tình trạng mệt mỏi kéo dài.

Những triệu chứng bị cúm ở bà bầu thường xảy ra nhanh chóng, kéo dài và có thể dần trở nên nghiêm trọng. Theo khuyến cáo, trong giai đoạn 3 tháng đầu của thai kỳ, mẹ bầu không nên sử dụng các loại thuốc, đặc biệt là kháng sinh nhằm tránh nguy cơ sảy thai, nhiễm độc thai nghén và các dị tật hoặc di chứng cho thai nhi.

Tuy nhiên, nếu bà bầu có nguy cơ bị biến chứng do cảm cúm nặng thì bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng virus.

3Bị cảm khi mang thai có nguy hiểm không? 

Mẹ bầu bị cảm khi mang thai có thể làm tăng tỷ lệ con sinh ra mắc bệnh tự kỷ

Mẹ bầu bị cúm hoặc cảm lạnh có kèm theo sốt ngay trước hoặc trong khi đang mang thai có thể khiến trẻ sinh ra bị một số dị tật bẩm sinh như:

• Suy nhược.
• Bệnh gai cột sống.
• Sứt môi hở hàm ếch.
• Viêm đại tràng co thắt.
• Suy thận hai bên.

Đặc biệt, trong những nghiên cứu gần đây cho thấy nếu bị cảm khi mang thai kèm sốt trong ba tháng đầu, tỷ lệ trẻ mắc bệnh tự kỷ sẽ là 34%, mẹ bị sốt ở tam cá nguyệt thứ hai, tỷ lệ trên tăng đến 40%. Bên cạnh đó, mẹ bầu bị sốt ở tam cá nguyệt thứ ba có thể khiến nguy cơ mắc bệnh tự kỷ ở con cao hơn 15%.

Các nhà nghiên cứu cho biết sốt có thể liên quan đến phản ứng cơ thể với nhiễm trùng, nên sẽ gây ra ảnh hưởng xấu tới sự phát triển não bộ của thai nhi, làm tăng nguy cơ mắc bệnh ở trẻ sơ sinh. Trường hợp mẹ bầu bị cúm hoặc cảm lạnh nhưng không bị sốt có thể không làm tăng khả năng con sinh ra bị dị tật bẩm sinh. 

4Mẹ bầu bị cảm phải làm sao?

Những biện pháp thực hiện tại nhà dưới đây có thể sẽ giúp mẹ bầu dễ chịu hơn nếu bị cảm khi mang thai.

Xông mũi

Xông mũi là phương pháp dân gian đơn giản và dễ áp dụng tại nhà, có ích cho mẹ bầu. Mẹ nên dùng các loại lá có chứa tinh dầu để xông như: lá sả, ngải cứu, lá bưởi, hương nhu, tía tô, bạc hà,... Khi nấu sôi các loại lá xông với nước sạch, mẹ bầu mở hé nắp nồi nước xông và hít hơi nóng bay lên. Điều này giúp mẹ bầu bớt nghẹt mũi, thông thoáng đường hô hấp. 

Lưu ý: Nên cẩn thận mở hé nhẹ nắp nồi, tránh bị bỏng.

Nhỏ mũi bằng nước muối sinh lý

Nước muối sinh lý có tác dụng vệ sinh và khai thông đường mũi, giúp đẩy chất nhầy, vi khuẩn và virus ra khỏi mũi. Vì thế, mẹ bầu bị cảm khi mang thai nên dùng nước muối sinh lý để rửa và vệ sinh mũi hàng ngày.

Súc miệng bằng nước muối

Cách trị cảm cho bà bầu 3 tháng đầu đơn giản mà hiệu quả chính là sử dụng nước muối để súc miệng giúp sát khuẩn họng. Mẹ bầu có thể tự pha nước muối loãng hoặc dùng nước muối sinh lý có bán tại các hiệu thuốc.

Thoa dầu tràm dưới mũi

Dầu tràm là sản phẩm từ thiên nhiên và rất tốt cho sức khỏe mẹ bầu khi bị cảm lạnh. Những cách dùng dầu tràm cho mẹ bầu khi bị cảm cúm:

• Thoa dầu tràm dưới mũi để hạn chế tình trạng nghẹt mũi, giúp thông mũi, hô hấp dễ dàng.
• Dùng dầu tràm thoa dưới gót chân mỗi ngày trước khi ngủ. 
• Thỉnh thoảng có thể dùng dầu tràm pha với nước ấm để tắm, rất tốt cho sức khỏe.

Giữ ấm, nghỉ ngơi

Khi bị cảm, mẹ bầu cần giữ ấm cho cơ thể nhằm tránh những triệu chứng cảm cúm trở nên tồi tệ hơn. Việc giữ ấm này cần thiết hơn khi trời lạnh.

Dùng chanh và mật ong

Mẹ bầu có thể hòa nước chanh và mật ong cùng nước ấm để uống mỗi ngày. Biện pháp này giúp mẹ bầu giải cảm, trị ho và bổ sung vitamin C, tăng sức đề kháng cho cơ thể.

Nằm kê cao gối

Trong khi ngủ, mẹ bầu nên kê cao gối, sao cho phần đầu ở vị trí cảm thấy thoải mái nhất. Điều đó sẽ giúp giảm nghẹt mũi, đờm không bị trào ngược. Ngoài ra, ngủ đủ giấc sẽ giúp mẹ bầu nhanh chóng hồi phục sức khỏe. 

Dinh dưỡng đầy đủ

Chế độ dinh dưỡng đầy đủ giúp mẹ bầu nhanh chóng hồi phục sức khỏe

Nếu bị cảm khi mang thai, mẹ bầu nên có một chế độ dinh dưỡng đầy đủ nhằm tăng cường sức đề kháng, cần phải đa dạng thực phẩm trong bữa ăn hàng ngày. Ngoài ra, nên bổ sung các loại trái cây họ cam, quýt để tăng sức đề kháng, chống lại sự tấn công của vi khuẩn, virus.

5Bị cảm khi mang thai được dùng thuốc không?

Khi mang thai, mọi thứ xảy ra với mẹ bầu có thể ảnh hưởng đến cả cơ thể mẹ lẫn thai nhi. Đối với phụ nữ chưa mang thai, nếu bị cúm hoặc cảm lạnh có thể dùng thuốc không kê đơn nhưng khi mang thai dùng thuốc không kê đơn sẽ có thể gây ra nhiều vấn đề cho thai nhi.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), tốt nhất mẹ bầu nên tránh dùng tất cả các loại thuốc trong 12 tuần đầu thai kỳ. Vì đây là thời điểm quan trọng đối với sự phát triển các cơ quan quan trọng của con. Nhiều bác sĩ còn khuyến cáo mẹ bầu nên tránh dùng thuốc đến tuần thứ 28.

Một số loại thuốc được xem là an toàn, mẹ bầu có thể dùng khi thai kỳ qua 12 tuần:

• Tinh dầu bạc hà. Mẹ bầu có thể dùng để xoa lên ngực, thái dương và dưới mũi.
• Miếng dán giúp thông mũi.
• Viên ngậm trị ho.
• Acetaminophen (Tylenol) dùng để giảm đau nhức và sốt.
• Thuốc ho.
• Thuốc long đờm.
• Si-rô ho.

Bị cảm khi mang thai nên tránh các loại thuốc sau đây, trừ khi được bác sĩ kê đơn:

• Aspirin (Bayer).
• Ibuprofen (Advil, Motrin).
• Naproxen (Aleve, Naprosyn).
• Codeine.
• Bactrim - một loại kháng sinh.

6Mẹ bầu bị cảm nên ăn gì?

Dưới đây, AVAKids sẽ gợi ý cho mẹ bầu những món ăn có thể làm giảm tình trạng cúm, sốt, tăng cường dinh dưỡng cho cơ thể và nhanh chóng hồi phục sức khỏe.

Cháo trứng, hành và tía tô

Món cháo kết hợp ba nguyên liệu giàu dinh dưỡng này rất tốt cho mẹ bầu bị cảm. Trứng cung cấp nhiều protein và dưỡng chất cho cơ thể, hành có vị cay giúp giữ ấm, giải cảm, thông khí, sát trùng. Bên cạnh đó, tía tô có tính ấm, tác dụng giúp làm giảm các triệu chứng đau họng, buồn nôn.

Các loại quả giàu vitamin C

Mẹ bầu nên tăng cường ăn nhiều thực phẩm chứa vitamin C

Vitamin C có tác dụng giúp mẹ bầu nâng cao khả năng miễn dịch, chống lại bệnh tật, điển hình là bệnh cúm. Mẹ bầu có thể ăn những loại trái cây để bổ sung vitamin C cho cơ thể như: ổi, bưởi, cam, kiwi, dâu tây,... Những loại trái cây này giúp mẹ bầu có cơ thể khỏe mạnh và làm đẹp da.

Tỏi

Tỏi có chất kháng sinh giúp chống viêm nhiễm, các vi khuẩn và virus gây cảm cúm. Nếu mẹ bầu không ăn được tỏi sống thì nên cho tỏi vào các món ăn thông thường. Hoặc ngại hơi thở có mùi sau khi ăn tỏi, mẹ bầu có thể kết hợp tráng miệng với các loại trái cây giàu vitamin C.

Súp gà

Súp gà là món ăn nhiều dinh dưỡng, vitamin và là chất chống viêm. Ngoài ra, súp gà còn có thể làm giảm các triệu chứng của cảm. Khi nấu súp gà trị cảm, mẹ bầu có thể cho vào súp một ít gia vị như tỏi, một ít ớt bột, gừng, húng tây, hành tây, nấm,...

7Bà bầu bị cảm nên uống gì?

Nước ấm

Uống nước ấm sẽ có ích nếu mẹ bầu bị cảm khi mang thai. Nước ấm giúp làm giảm nghẹt mũi, ngăn ngừa mất nước và giảm đau họng.

Trà gừng tươi

Gừng là thực phẩm lành tính, giúp giữ ấm cơ thể và làm sạch các chất độc, virus, vi khuẩn. Mẹ bầu bị cảm nên uống 1 ly trà gừng tươi, cho thêm mật ong và 1 lát chanh tươi (hoặc nước cốt chanh).

Giấm táo

Giấm táo có thể giúp làm sạch các hạch bạch huyết, thanh lọc các cơ quan nội tạng, tạo ra môi trường kiềm, từ đó giúp tiêu diệt vi khuẩn rất hữu hiệu. Vì thế, nếu bị cảm khi mang thai, mẹ bầu nên pha giấm táo vào nước ấm để uống hoặc súc miệng mỗi ngày. Trong ngày có thể uống vài lần cho đến khi các triệu chứng giảm hẳn.

Lưu ý: Nếu mẹ bầu đang có triệu chứng ợ nóng, không nên uống giấm táo.

8Khi nào mẹ bầu nên đến bác sĩ?

Mẹ bầu nên đến gặp bác sĩ nếu có những triệu chứng cảm nghiêm trọng

Nếu mẹ bầu gặp biến chứng cúm có thể làm tăng nguy cơ sinh non và trẻ bị dị tật bẩm sinh,  thì nên đến gặp bác sĩ ngay lập tức. Các trường hợp cụ thể:

• Chóng mặt.
• Khó thở.
• Đau ngực.
• Chảy máu âm đạo.
• Nôn mửa dữ dội.
• Sốt cao không giảm.
• Thai nhi giảm chuyển động.

9Cách phòng bệnh cảm khi mang thai

• Hiện chưa có thuốc điều trị cho bà bầu bị cảm khi mang thai. Cách tốt nhất để ngăn ngừa là mẹ bầu tiêm vacxin phòng cúm để bảo vệ cho bản thân mình và con yêu.
• Mẹ bầu nên hạn chế tối đa việc đến những nơi đông người bởi các virus gây cảm cúm có thể lây lan qua không khí dễ dàng.
• Nên thường xuyên rửa tay sạch bởi cảm cúm có thể lây lan khi sử dụng chung đồ dùng với người bệnh. Bên cạnh đó, mẹ bầu nên tránh đưa tay sờ lên mắt, mũi miệng.
• Mẹ bầu cũng nên lựa chọn tập những bài thể dục nhẹ nhàng, phù hợp để nâng cao sức khỏe.
• Chế độ dinh dưỡng hợp lý, ăn nhiều trái cây, rau củ. Đồng thời, bổ sung các loại sữa cho bà bầu uy tín, chất lượng như sữa bầu similac, sữa bầu wakodo, sữa bầu enfa, sữa bầu Frisomum,... cũng là cách giúp mẹ bầu nâng cao hệ miễn dịch cho cơ thể

10Đôi lời từ AVAKids

Bị cảm khi mang thai sẽ khiến cả mẹ và thai bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Mẹ bầu nên áp dụng những biện pháp đơn giản tại nhà nhằm giảm thiểu tình trạng khó chịu khi bị cảm và không nên dùng thuốc nếu chưa có sự chỉ định của bác sĩ. Việc tốt nhất chính là người mẹ nên có biện pháp phòng ngừa cúm hiệu quả ngay từ khi có kế hoạch mang thai.

Các bài viết của AVAKids/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Ngọc Hà tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm