Biểu đồ chuyển dạ là gì? Những điều mẹ bầu cần biết

Khi mẹ sinh thường qua đường âm đạo sẽ được bác sĩ theo dõi biểu đồ chuyển dạ. Vậy biểu đồ chuyển dạ là gì? Để có được thêm nhiều thông tin hữu ích, hãy cùng chuyên mục Thai Kỳ của AVAKids tham khảo bài viết dưới đây nhé!

1Biểu đồ chuyển dạ là gì?

Biểu đồ chuyển dạ được biết đến là một cách để theo dõi diễn biến chuyển dạ của mẹ bầu. Dễ hiểu hơn thì biểu đồ nãy sẽ ghi lại quá trình chuyển dạ theo thời gian bằng các ký hiệu được quy định.

Dựa trên biểu đồ chuyển dạ, nhân viên y tế có thể đánh giá được tình trạng sức khỏe của mẹ và bé. Từ đó, các bác sĩ và nhân viên y tế có thể biết khi nào cần can thiệp và kết thúc cuộc chuyển dạ đúng lúc.

Ngoài ra, dựa vào biểu đồ chuyển dạ, các bác sĩ có thể cho mẹ chuyển tuyến khi cần thiết, giảm được những tai biến không may xảy ra cho cả mẹ và bé. 

Một số trường hợp không ghi biểu đồ chuyển dạ bao gồm:

• Ra máu trước sinh
• Tiền sản giật nặng hoặc sản giật
• Thai có dấu hiệu ngừng phát triển
• Có vết mổ sinh cũ
• Thiếu máu hoặc mang đa thai
• Ngôi thai bất thường
• Sinh non

Theo dõi quá trình chuyển dạ của mẹ bầu trên biểu đồ chuyển dạ

2Những yếu tố cần quan tâm khi theo dõi biểu đồ chuyển dạ

Trên biểu đồ chuyển dạ sẽ có những yếu tố cần quan tâm, trong đó với 6 nhóm chỉ số sau:

• Các dấu hiệu toàn thân
• Cơn co tử cung
• Nhịp tim của thai nhi
• Tình trạng chỉ số nước ối
• Xóa mở cổ tử cung
• Tiến triển của ngôi thai

3Khi nào cần sử dụng biểu đồ chuyển dạ?

Khi cổ tử cung mở dưới 3cm, diễn biến chuyển dạ của mẹ bầu sẽ được ghi vào phiếu theo dõi trong bệnh án. Cho đến khi tử cung từ 3 - 4 cm trở lên, bắt đầu ghi vào biểu đồ chuyển dạ. Trừ khi có các vấn đề đặc biệt không có chỗ ghi trong biểu đồ thì mới phải ghi trong bệnh án. 

4Mẫu biểu đồ chuyển dạ Bộ Y tế

Thời điểm bắt đầu ghi biểu đồ chuyển dạ

Biểu đồ chuyển dạ sẽ được ghi khi có 2 cơn co tử cung trong 10 phút, mỗi cơn kéo dài trong khoảng ít nhất 20 giây. Nhưng biểu đồ chuyển dạ sẽ không ghi được các chuyển biến bất thường như: mẹ đột nhiên ra máu nhiều, hạ huyết áp, co giật,... Các vấn đề này sẽ được ghi vào bệnh án để được chẩn đoán và điều trị.

Thời điểm bắt đầu ghi biểu đồ chuyển dạ sẽ được làm tròn số nên sẽ có sự khác biệt so với thời gian ghi trên phần thủ tục. Ví dụ: Mẹ bầu vào viện đã chuyển dạ lúc 15h30 thì sẽ làm tròn thành 16h.

Thời gian của quá trình chuyển dạ

Nội dung của biểu đồ chuyển dạ

Đối với các bệnh viện tuyến cơ sở, sơ đồ chuyển dạ chỉ sử dụng cho những trường hợp không có nguy cơ cao và được tiên lượng có thể sinh thường bằng đường âm đạo. Còn đối với những trường hợp không thể sinh thường thì phải chuyển ngay lên tuyến trên.

Các nội dung có trong biểu đồ chuyển dạ sẽ bao gồm 3 yếu tố sau: tình hình thai nhi, tình trạng mẹ bầu và diễn biến của các đợt chuyển dạ.

Tình trạng thai

• Nhịp tim thai: Phần này sẽ hiển thị hai đường kẻ đậm 120 lần/phút đến 160 lần/phút để đảm bảo giới hạn bình thường của tim thai nhi và đảm bảo theo dõi sát sao nhịp tim của thai nhi.
• Màng ối, nước ối: Phản ánh được tính trạng nước ối: còn hay đã vỡ ối, màu sắc nước ối, nước ối còn ít hay nhiều.
• Xương sọ: Theo dõi được sự chồng khớp hay còn gọi là uốn khuôn của đầu thai nhi trong tiểu khung của mẹ bầu.

Diễn biến của chuyển dạ

• Pha tiềm ẩn: Khi bắt đầu chuyển dạ cho đến khi tử cung mở được 3cm, kéo dài từ 0 đến 8 giờ (pha tiềm ẩn không kéo dài quá 8 giờ) và đường ngang nằm ở pha tiềm ẩn được kẻ đậm.
• Pha tích cực: Khi tử cung mở được 3cm cho đến khi mở hết, hai đường chéo được tô đậm, đó là đường báo động và đường hành động. Nếu đồ thị mở tử cung chạm hoặc vượt quá đường báo động là mẹ bầu có chuyển dạ bất thường và cần được xử lý kịp thời.
• Độ lọt: Phần này sẽ được vẽ trên cùng của đồ thị mở tử cung và đường biểu diễn đi xuống dẫn để bác sĩ đánh giá được độ lọt của thai nhi bằng cách nắn đầu qua thành bụng.
• Diễn tiến cuộc chuyển dạ: Đồ thị mở tử cung sẽ là một đường đi lên dần, nếu chuyển dạ tiến triển tốt thì tử cung của mẹ bầu phải mở tương xứng với độ lọt của thai nhi.
• Cơn co tử cung: Phần này sẽ được ghi nhận nhiều thông số như: tần số, cường độ và thời gian co của từng mẹ bầu.

Tình trạng mẹ

• Mạch, huyết áp, nhiệt độ cơ thể: Để đảm bảo các yếu tố này nằm trong mức độ an toàn.
• Nước tiểu: Dựa trên biểu đồ để phân tích về thể tích, protein, acetone
• Thuốc và dịch truyền: Được ghi lại trong phần ghi cơn co tử cung, để bác sĩ theo dõi được thuốc và dịch truyền đã sử dụng trong chuyển dạ.

Sức khỏe của mẹ bầu sẽ được theo dõi trên biểu đồ chuyển dạ

5Nhận biết chuyển dạ bình thường và bất thường trên biểu đồ chuyển dạ

Chuyển dạ bình thường

• Pha tiềm ẩn sẽ không kéo dài quá 8 tiếng khi tử cung mở 3cm.
• Pha tích cực không giao với đường báo động.

Chuyển dạ bất thường

• Khi pha tiềm ẩn kéo dài quá 8 tiếng tử cung di chuyển về bên phải và cắt đường báo động.
• Khi pha tiềm ẩn vượt qua đường hành động thì sẽ chuyển dạ kéo dài.
• Khi pha tích cực có tốc độ tử cung dưới dưới 1cm/giờ hoặc tiến đến đường báo động.
• Một số bất thường như: suy thai, ối có màu, mất máu,...

Bài viết trên, AVAKids đã chia sẻ về biểu đồ chuyển dạ mà các mẹ bầu có thể tham khảo. Thông qua quá trình chuyển dạ được hiển thị trên biểu đồ, mẹ bầu được theo dõi, đánh giá sát sao và có hướng can thiệp kịp thời để không làm ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của mẹ và bé. 

Hà Trang tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm