Giải đáp thắc mắc cho mẹ bầu: Mới có bầu có nên siêu âm đầu dò không?

Siêu âm đầu dò được các bác sĩ chỉ định thực hiện nhằm chẩn đoán những bệnh lý liên quan tử cung, buồng trứng hay phần tiểu khung, ngoài ra còn giúp các mẹ bầu thăm khám được tình trạng của bào thai.

1Siêu âm đầu dò là gì?

Kỹ thuật siêu âm đầu dò

Siêu âm đầu dò là phương pháp siêu âm vùng chậu phổ biến được các bác sĩ chuyên khoa chỉ định. Phương pháp này thực hiện đối với chị em phụ nữ đã lập gia đình hoặc từng quan hệ tình dục. Mục đích của siêu âm đầu dò là giúp bác sĩ đánh giá về sức khỏe sinh lý - sinh sản nữ giới.

Phương pháp siêu âm này sử dụng sóng âm tần cao qua ngõ âm đạo để hiển thị hình ảnh chuyên sâu và có độ chính xác rất cao. Bác sĩ sẽ dùng dụng cụ có đầu tròn nhỏ (khoảng 5cm – 7,5cm) để tiếp xúc với thành âm đạo, nhờ đó có thể quan sát được hình ảnh từ bên trong và để xác định được tình trạng sức khỏe.

Siêu âm đầu dò thường được các bác sĩ chuyên khoa sản thực hiện và có kinh nghiệm, chuyên môn cao. Trong quá trình siêu âm, bác sĩ di chuyển thiết bị quanh âm đạo sẽ không gây bất kỳ ảnh hưởng xấu đến tử cung và cổ tử cung, do đó, phương pháp này hoàn toàn an toàn.

2Tác dụng của siêu âm đầu dò

Đối với thai phụ

Siêu âm đầu dò giúp mẹ có thể phát hiện những bất thường của bào thai

Siêu âm đầu dò có thể xác định được vị trí chính xác của thai nhi khi mẹ bầu đi khám thai ở những tuần thứ 4 – 5. Nhờ đó, các bác sĩ có thể phát hiện được những trường hợp mang thai ngoài tử cung, ngăn ngừa hậu quả đáng tiếc xảy ra như gây nhiễm trùng ổ bụng, vỡ ống dẫn trứng... Đối với những trường hợp nguy hiểm này nếu mẹ bầu chỉ thực hiện siêu âm qua thành bụng sẽ không phát hiện được.

Khi siêu âm đầu dò, bác sĩ có thể đánh giá tim thai ở tuần thứ 6 - 8 và phát hiện sớm những hoạt động bình thường hoặc bất thường của tim thai. Ngoài ra, phương pháp này còn giúp đánh giá sớm số lượng thai, một noãn hoặc khác noãn.

Trường hợp khi thai nhi đã lớn, đầu thai nhi quay xuống phía dưới và che khuất sóng âm, nghi ngờ nhau tiền đạo. Ở trường hợp này, bác sĩ cũng sẽ thực hiện siêu âm đầu dò nhằm xác định vị trí của bánh nhau.

Khi thăm khám phụ khoa

Khi khám phụ khoa bằng siêu âm đầu dò sẽ giúp chẩn đoán một số bệnh phụ khoa như:

• U nang buồng trứng: là căn bệnh phổ biến ở chị em phụ nữ. Bệnh phát triển mà không gây bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào, do đó chị em cần siêu âm phụ khoa định kỳ giúp phát hiện sớm bệnh này.
• U xơ tử cung: là những khối u nhỏ được hình thành và phát triển từ lớp cơ của tử cung. Qua hình ảnh từ siêu âm đầu dò tử cung, có thể đánh giá tình trạng và kích thước của khối u này. U xơ tử cung có thể gặp ở bất cứ ai nhưng tỉ lệ mắc bệnh này cao nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.  
• Ung thư tử cung: tương tự như u nang buồng trứng, những tế bào ung thư có thể phát triển bên trong tử cung mà chị em không hề hay biết. Chỉ có thể phát hiện được ung thư trong quá trình siêu âm định kỳ.
• Viêm tắc ống vòi trứng: thông qua hình ảnh siêu âm đầu dò, các bác sĩ sẽ chẩn đoán được vị trí ống vòi trứng bị tắc và đưa ra phương pháp điều trị.

3Khi nào cần siêu âm đầu dò?

Siêu âm đầu dò là phương pháp giúp đánh giá chi tiết về những bất thường ở tử cung, cổ tử cung, vòi trứng, buồng trứng... Do vậy, khi chị em phụ nữ nhận thấy cơ thể có những triệu chứng hoặc dấu hiệu sau đây cần đi siêu âm đầu dò:

• Đau vùng bụng dưới hoặc xương chậu nhiều lần trong ngày
• Nghi ngờ bị u nang buồng trứng, u xơ tử cung
• Rối loạn kinh nguyệt
• Chảy máu vùng kín ở giữa chu kỳ kinh nguyệt mà không rõ nguyên nhân
• Xuất hiện máu bất thường ở vùng kín khi đang mang thai
• Đau khi quan hệ tình dục
• Khí hư ra nhiều, màu sắc bất thường và có mùi hôi.
• Ngứa hoặc khô vùng kín

Ngoài ra, chị em có thể thực hiện siêu âm đầu dò để kiểm tra sức khỏe định kỳ, cụ thể:

• Các mẹ bầu muốn theo dõi nhịp tim thai nhi
• Kiểm tra vị trí đặt vòng tránh thai
• Kiểm tra vùng xương chậu
• Đánh giá tình trạng sức khỏe sinh sản

4Ưu điểm và nhược điểm của siêu âm đầu dò

Kết hợp siêu âm đầu dò và siêu âm bụng để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh

Kỹ thuật siêu âm đầu dò rất quan trọng trong việc ngăn ngừa những biến chứng của mang thai ngoài tử cung. Phương pháp dùng đầu dò siêu âm có những ưu điểm và nhược điểm như sau:

• Ưu điểm: siêu âm đầu dò âm đạo giúp bác sĩ quan sát rõ cơ quan sinh dục phần bên trong, qua đó có thể phát hiện những bệnh lý ở vùng tiểu không, mà siêu âm thành bụng khó quan sát thấy.
• Nhược điểm: kỹ thuật này không thể quan sát được các tầng cao hơn trong ổ bụng. Do đó, để bác sĩ có thể chẩn đoán chính xác những bệnh lý phụ khoa, chị em cần kết hợp siêu âm bụng và siêu âm đầu dò.

5Quy trình siêu âm đầu dò

Chị em nên giữ tâm lý thật thoải mái khi thực hiện siêu âm đầu dò

Quy trình siêu âm đầu dò thường tiến hành nhanh chóng, đơn giản với những bước cơ bản sau:

• Bước 1: người bệnh được kê một chiếc gối nhỏ dưới mông nằm tư thế sản phụ khoa hoặc gác 2 chân lên giá đỡ.
• Bước 2: bác sĩ sẽ đưa đầu dò sau khi được bọc bằng bao cao su durex và bôi gel vào âm đạo. Đối với những trường hợp khó, bác sĩ có thể truyền nước muối (SIS) vào lòng tử cung giúp hình ảnh rõ nét hơn. Tuy nhiên, thủ thuật này không được thực hiện đối với phụ nữ mang thai hoặc đang bị nhiễm trùng.
• Bước 3: đầu dò phát sóng âm và sau đó thu lại phản xạ của sóng. Những tín hiệu được mã hóa tạo ra hình ảnh của những cơ quan trong vùng chậu. Hình ảnh sẽ được hiển thị trên màn hình và bác sĩ siêu âm nhẹ nhàng xoay chuyển đầu dò siêu âm để quan sát tổng thể.

6Tổng hợp các thắc mắc về siêu âm đầu dò

Siêu âm đầu dò có nguy hiểm không?

Hiện tại, hồ sơ y tế không ghi nhận bất kỳ tác hại nào của siêu âm đầu dò đến cơ thể con người. Bên cạnh đo, kỹ thuật này thường được thực hiện bởi những bác sĩ tay nghề cao nên sẽ không có rủi ro diễn ra trong lúc siêu âm.

Siêu âm đầu dò có đau không?

Khi đầu dò được đưa vào âm đạo, một số chị em phụ nữ có thể cảm thấy hơi áp lực hoặc khó chịu. Tuy nhiên, kỹ thuật này sẽ thực hiện không quá lâu, chị em nên có tâm lý thoải mái để quá trình siêu âm được diễn ra dễ dàng và nhanh chóng.

Siêu âm đầu dò có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Đối với phụ nữ đang mang thai khi thực hiện phương pháp này, bác sĩ sẽ di chuyển đầu dò siêu âm trong vùng âm đạo và không đưa sâu vào phía trong cổ tử cung hoặc tử cung của người mẹ. Do đó, siêu âm đầu dò là kỹ thuật an toàn, không gây bất lợi gì đến thai nhi.

Siêu âm đầu dò khi thai chưa vào tử cung có được không?

Tùy theo chu kỳ kinh nguyệt của mỗi người mà thời điểm thai vào tử cung sẽ khác nhau. Siêu âm đầu dò là phương pháp giúp xác định thai đã vào tử cung hay ở vị trí bất thường, từ đó có những biện pháp xử trí kịp thời.

Chưa quan hệ tình dục có siêu âm đầu dò được không?

Người chưa từng quan hệ tình dục không thể thực hiện siêu âm qua đường âm đạo, nhưng có thể siêu âm đầu dò qua đường trực tràng.

Siêu âm đầu dò âm đạo có thể phát hiện được bất thường nào?

Siêu âm đầu dò giúp phát hiện những bất thường vùng chậu

• Nhân xơ tử cung
• Lạc nội mạc tử cung
• Nang buồng trứng
• Thai ngoài tử cung
• Viêm nhiễm vùng chậu
• Xoắn phần phụ
• Dị tật bẩm sinh tử cung
• Dấu hiệu nghi ngờ ung thư tử cung, buồng trứng và các cấu trúc vùng chậu khác

Có được siêu âm đầu dò âm đạo khi có kinh nguyệt không?

Nếu chị em đi khám bệnh trong kỳ kinh nguyệt sẽ được các bác sĩ hẹn lại lịch khám khi hết kinh hoặc chỉ định những kỹ thuật khác nếu cần thiết. 

Nguyên nhân là vì dịch của kinh nguyệt sẽ làm nhiễu kết quả siêu âm. Bác sĩ không thể chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh. Hơn nữa, việc thực hiện phương pháp này khi đang ở kỳ kinh có thể gây nhiễm trùng hay kích thích niêm mạc tử cung âm đạo. 

Siêu âm đầu dò âm đạo là một phương pháp an toàn giúp chẩn đoán được các bất thường ở những cơ quan vùng chậu và theo dõi sự phát triển của thai nhi. Đây là một kỹ thuật thăm khám vùng âm đạo phổ biến và hiệu quả. Hy vọng những chia sẻ từ AVAKids sẽ giúp các chị em phụ nữ có thêm nhiều thông tin để lựa chọn phương pháp thăm khám phụ khoa phù hợp.