Các mốc siêu âm thai quan trọng và những điều mẹ bầu cần lưu ý

Siêu âm thai là một phương pháp phổ biến và quan trọng để theo dõi sự phát triển của thai nhi qua từng giai đoạn. Mời các mẹ cùng AVAKids lưu lại những cột mốc cần siêu âm để đảm bảo cho sự phát triển an toàn của bé nhé!

1Các mốc siêu âm thai quan trọng 

1.1 Siêu âm ở tuần 11 - tuần 14 của thai kì

Thời điểm 12 tuần đến 13 tuần 6 ngày, siêu âm thai có thể đánh giá tuổi thai và ngày dự sinh theo chiều dài đầu mông. Đây cũng là thời điểm đánh giá chính xác nhất để sàng lọc nguy cơ bất thường nhiễm sắc thể bằng siêu âm đo độ mờ da gáy em bé. 

Ngoài ra, siêu âm thai thời điểm này cũng quan sát sớm các cấu trúc giải phẫu như tay, chân, thành bụng, tim, hộp sọ, bánh rau,... để phát hiện các bất thường lớn của thai, đánh giá khoảng mờ trong não (IT) để có thể phát hiện sớm dị tật ống thần kinh nếu có.

1.2 Siêu âm thai vào tuần 18 - tuần 22

Đây là khoảng thời gian tốt nhất trong thai kỳ để đánh giá cấu trúc của thai. Quan sát hình thái và cấu trúc của hộp sọ, não bộ, hệ tiêu hóa, hệ hô hấp, hệ tuần hoàn, hệ tiết niệu, bàng quang, hệ xương, giới tính, khuôn mặt. Mặt khác, siêu âm thời điểm này có thể đo chiều dài cổ tử cung để đánh giá nguy cơ sinh non. 

1.3 Siêu âm thai ở tuần 30 - tuần 32

Mẹ bầu cần siêu âm thai ở tuần 30 đến 32 vì đây là thời điểm đánh giá sự tăng trưởng, đánh giá kích thước và cân nặng thai nhi theo tuần. Mặc khác dùng siêu âm Doppler có thể đánh giá về tuần hoàn của thai. Từ đó đánh giá nguy cơ về thiếu hụt oxy, suy giảm chức năng bánh rau của thai.

Ngoài những quan sát cấu trúc các cơ quan giống như tuần 22 thì có thêm một số khác biệt như đánh giá tổn thương vỏ não, hẹp vùng nối bể thận - niệu quản, tắc ruột, nhiễm trùng Zika, Rubella bẩm sinh, CMV nếu có.

Bác sĩ sẽ tư vấn cho mẹ bầu sau khi siêu âm thai

2Siêu âm thai được thực hiện như thế nào?

Phương pháp siêu âm thường được thực hiện trong phòng kín, ánh sáng yếu để đảm bảo hình ảnh hiển thị trên máy được tốt nhất. Các mẹ sẽ được nằm trên giường siêu âm, lộ vùng bụng nơi cần siêu âm (siêu âm qua đường bụng) hoặc bộc lộ vùng kín (siêu âm đầu dò).

Bác sĩ sẽ bôi 1 ít gel lên vùng cần siêu âm. Khi siêu âm thai, hình ảnh thai nhi hiển thị trên màn hình và mẹ có thể theo dõi cùng bác sĩ.

3Các hình thức siêu âm thai nhi

3.1 Siêu âm thai qua ngả âm đạo

Siêu âm thai qua ngả âm đạo thường được thực hiện ở giai đoạn đầu thai kỳ. Kỹ thuật siêu âm thai này cho ra những hình ảnh rõ ràng. Đầu dò siêu âm rất nhỏ được đưa vào âm đạo để đánh giá tình trạng hiện tại của em bé và một số cơ quan vùng chậu. 

Qua đó, bác sĩ đưa ra những chẩn đoán xác định về tình trạng thai nhi, xác định tuổi thai, đoán ngày dự sinh và kiểm tra những bất thường của mẹ và bé trong giai đoạn này.

Siêu âm thai qua ngả âm đạo

3.2 Siêu âm qua thành bụng

Phương pháp siêu âm thai qua thành bụng này tương tự siêu âm vùng bụng tổng quát, được thực hiện bằng cách di chuyển đầu dò trên bụng của mẹ. Đối với mẹ bầu có thành bụng dày hoặc phôi thai còn nhỏ thì siêu âm qua thành bụng có thể sẽ khó quan sát rõ tình trạng thai nhi. Phương pháp này thích hợp khi thai nhi đã lớn hơn.

3.3 Siêu âm 3D, 4D

Cách siêu âm 3D, 4D cũng tương tự siêu âm tiêu chuẩn. Siêu âm 3D, 4D ngoài khảo sát hình thái và dị tật thai nhi còn sử dụng một đầu dò và phần mềm chuyên dụng, để tạo ra hình ảnh sắc nét về khuôn mặt, chuyển động và trạng thái của em bé tại thời điểm siêu âm.

3.4 Siêu âm Doppler

Siêu âm Dopper có tác dụng tầm soát nguy cơ tiền sản giật, thai chậm phát triển, nhau cài răng lược và đánh giá vòng tuần hoàn tử cung - nhau thai, đánh giá sức khỏe thai nhi. Loại hình siêu âm thai này đo được những thay đổi nhỏ trong sóng siêu âm trên mạch máu. Ngoài ra còn cung cấp chi tiết về lưu lượng máu em bé.

3.5 Siêu âm tim thai

Khi bác sĩ nghi ngờ thai nhi có biểu hiện dị tật tim bẩm sinh thì có thể sẽ chỉ định siêu âm tim thai chi tiết. Siêu âm tim thai chi tiết khảo sát về cấu trúc, hình thái, hoạt động tim thai, qua đó giúp phát hiện các bất thường về tim thai.

4Tầm quan trọng của việc siêu âm thai

4.1 Tầm soát dị tật bẩm sinh

Các bất thường về nhiễm sắc thể là nguyên nhân gây những dị tật bẩm sinh cho thai nhi như hội chứng Down, hội chứng Patau, hội chứng Edwards, hội chứng Turner, hội chứng tam bội thể. Tùy vào bệnh lý mắc phải mà mỗi thời điểm siêu âm sẽ phát hiện được các dị tật thai nhi khác nhau.

Siêu âm cũng được sử dụng trong khám sàng lọc di truyền, sàng lọc các bất thường của tử cung hoặc cổ tử cung của mẹ. Siêu âm thai đo độ mờ da gáy em bé vào tuần thứ 11 - 13 của thai kỳ, có thể dự đoán một số bất thường về nhiễm sắc thể. Sau tuần thứ 13 chỉ số này không chính xác và không còn giá trị nữa.

Siêu âm thai giúp tầm soát dị tật bẩm sinh

4.2 Kiểm tra các biến chứng trong thai kỳ 

Khi mang thai sẽ có một số triệu chứng thai kỳ bình thường, nhưng cũng có thể xuất hiện một số biến chứng bất thường phản ánh bệnh lý. Vì vậy siêu âm thai định kỳ sẽ giúp mẹ bầu kiểm tra và phòng ngừa các biến chứng trong thai kỳ như:

• Chảy máu bất thường tử cung - âm đạo
• Dấu hiệu thai ngừng phát triển
• Thai ngoài tử cung
• Các biến chứng trong song thai một bánh nhau.

4.3 Xác định các yếu tố khác

Siêu âm trong giai đoạn thai kỳ có vai trò quan trọng giúp các bác sĩ có thể theo dõi sự phát triển của em bé. Trong tam cá nguyệt đầu tiên, siêu âm giúp xác định các yếu tố sau:

• Xác nhận mẹ đã có thai
• Xác định tim thai 
• Xác định số lượng thai, túi ối, bánh nhau trong trường hợp mang thai đôi, đa thai
• Xác định tuổi thai và ước tính ngày dự sinh
• Đánh giá sự phát triển của thai nhi tương ứng với tuổi thai
• Xem xét có bất thường ở thai nhi hay không
• Đánh giá sức khỏe tử cung, phần phụ của mẹ

Tam cá nguyệt thứ hai có một lần siêu âm quan trọng ở khoảng 20 - 25 tuần để:

• Theo dõi sự phát triển của thai nhi theo tuổi thai
• Siêu âm 4D hình thái học thai nhi giai đoạn II

Ở tam cá nguyệt thứ ba, siêu âm có thể được thực hiện để:

• Theo dõi sự phát triển của thai nhi theo tuổi thai
• Xem rõ hình thái học thai nhi giúp phát hiện các dị tật bẩm sinh có thể có
• Kiểm tra tình trạng nhau thai, nước ối 
• Xem xét các vấn đề với buồng trứng, tử cung của mẹ

5 Giải đáp thắc mắc của mẹ bầu khi siêu âm thai

5.1 Siêu âm thai có an toàn không?

Siêu âm thai đã được sử dụng rộng rãi qua thời gian lâu dài. Đến nay đã có quy trình và tiêu chuẩn cụ thể, đầy đủ, và cho đến hiện tại chưa ghi nhận trường hợp nào về việc siêu âm gây hại cho thai nhi, kể cả siêu âm đầu dò âm đạo.

5.2 Siêu âm tầm soát thai nhi kéo dài bao lâu?

Tầm soát dị tật thai nhi bằng siêu âm thường mất khoảng 15 - 30 phút. Một số trường hợp do có tư thế khó, cử động quá nhiều, hoặc lớp mô thành bụng mẹ dày cản trở, làm sóng siêu âm đi qua khó hơn, nên thời gian siêu âm có thể phải kéo dài hơn hoặc đợi thực hiện lần tiếp theo.

5.3 Giá siêu âm ước tính là bao nhiêu?

Chi phí siêu âm thai sẽ khác nhau tùy theo các yếu tố như giai đoạn thai kỳ, hình thức mang thai, hình thức siêu âm. Ví dụ giá siêu âm ở giai đoạn đầu thai kỳ sẽ thấp hơn giai đoạn cuối thai kỳ. 

5.4 Siêu âm ở đâu thì tốt?

Một số bệnh viện lớn, phòng khám sản phụ khoa uy tín:

• Bệnh viện Hùng Vương
• Bệnh viện Vinmec
• Bệnh viện phụ sản Hà Nội
• Bệnh viện sản nhi Hải Phòng
• Bệnh viện Từ Dũ
• Phòng khám phụ sản 315
• Phòng khám sản phụ khoa Tâm Phúc

Siêu âm thai định kỳ sẽ giúp mẹ an tâm và biết chính xác về tình hình thai nhi đang phát triển. AVAKids hy vọng với những thông tin về các mốc siêu âm quan trọng khi mang thai, các mẹ đã có thể theo dõi sự phát triển của bé chi tiết và an tâm nhất!