Trật khớp khuỷu tay trẻ em có nguy hiểm không? Mách ba mẹ cách sơ cứu an toàn

Trẻ em thường rất dễ bị tổn thương do các tác động bên ngoài bởi các bộ phận trên cơ thể còn rất non yếu. Trong đó, trật khớp khuỷu tay trẻ em là chấn thương được bắt gặp nhiều nhất. Cùng AVAKids tìm hiểu cách xử trí tình trạng trật khuỷu tay ở trẻ ba mẹ nhé!

1Thế nào là trật khớp khuỷu tay trẻ em?

Theo y học, khuỷu tay là bộ phận nằm giữa phần cẳng tay và cánh tay. Trong các hoạt động thường ngày, khuỷu tay có vai trò rất lớn trong việc hỗ trợ con người thực hiện các động tác sấp ngửa, duỗi gập cẳng tay một cách nhanh chóng và dễ dàng hơn.

Về mặt cấu tạo, khớp khuỷu tay bao gồm 3 vùng xương nhô ra. Mặt phía ngoài của khuỷu tay có mỏm tại lồi cầu ngoài, bên trong có mỏm trên lồi cầu trong. Ngoài ra, xung quanh khớp khuỷu tay còn có bao khớp và dây chằng.

Trật khớp khuỷu tay trẻ em thường xảy ra ở trẻ từ 3 - 5 tuổi

Trật khớp khuỷu tay trẻ em là hiện tượng khớp khuỷu tay bị lệch và trượt khỏi vị trí ban đầu. Tuy có thời gian hồi phục khá nhanh nhưng nếu ba mẹ không quan tâm và đưa trẻ đi chữa trị kịp thời, chấn thương này sẽ khiến cuộc sống hằng ngày của trẻ gặp khá nhiều bất tiện.

Trật khớp khuỷu tay ở trẻ em cũng là loại chấn thương thường gặp, nhất ở các bé từ 3 - 5 tuổi. Đặc biệt, tổn thương trật khớp còn có thể kéo theo tình trạng gãy xương.

2Các dạng trật khớp khuỷu tay ở trẻ em

Phân loại chứng trật khớp khuỷu tay trẻ em sẽ dựa trên sự phức tạp và vị trí của chúng:

• Trật khớp khuỷu tay đơn giản.
• Trật khớp khuỷu tay phức tạp có thể do gãy xương hoặc một số vấn đề khác.
• Trật khớp khuỷu tay thành sau (chiếm 90% các trường hợp trật khớp khuỷu tay ở trẻ).
• Trật khớp khuỷu tay phía trước.
• Trật khớp khuỷu tay phía bên.

Ngoài ra, nếu khuỷu tay của trẻ vẫn có hình dạng bình thường, không có dấu hiệu đau nhưng lại không muốn thực hiện các hoạt động phải sử dụng cánh tay thì trẻ đã mắc triệu chứng “khuỷu tay Nursemaid”.

Có thể hiểu rằng, các dây chằng bao phủ mỏm tại lồi cầu trong cánh tay của trẻ đã bị trượt khỏi vị trí ban đầu. Tuy không nghiêm trọng như gãy xương,... nhưng ba mẹ vẫn cần đưa trẻ tới gặp bác sĩ để có biện pháp can thiệp trong thời gian sớm nhất.

3Nguyên nhân gây trật khớp khuỷu tay trẻ em

Trật khớp khuỷu tay trẻ em có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, nguyên nhân chính đó là do người lớn kéo tay của trẻ sai cách, do trẻ bị va đập, ngã trong khi vui đùa, sinh hoạt hằng ngày.

Kéo, nâng tay của trẻ tưởng chừng như một hành động hết sức bình thường nhưng nó có thể khiến khuỷu tay của trẻ chịu rất nhiều áp lực khiến chúng bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu. Thậm chí, việc người lớn kéo tay trẻ còn có thể gây ra tình trạng bong gân. 

Khi trượt ngã, phần lớn trẻ sẽ có xu hướng chống tay xuống mặt đất, từ đó khiến khớp khuỷu tay của trẻ bị tổn thương. Trong nhiều trường hợp, trẻ còn có thể bị đứt dây chằng hay thậm chí là gãy xương.

Bị ngã có thể khiến khớp khuỷu tay của trẻ bị trật

4Dấu hiệu nhận biết trẻ bị trật khớp khuỷu tay

Trật khớp khuỷu tay trẻ em thường có các biểu hiện sau:

• Trẻ bị đau dữ dội.
• Phần khớp ở cánh tay bị chật có dấu hiệu bị méo.
• Thời điểm trẻ bị trật khớp khuỷu tay, ba mẹ có thể nghe thấy âm thanh “bốp”.
• Trong trường hợp bị trật khớp một phần, khớp của trẻ có thể bị bầm tím, sưng tấy hoặc đau tại vị trí dây chằng bị căng hoặc rách.
• Khớp tay bị cứng, trẻ không thể uốn cong khuỷu tay.
• Cổ tay, bàn tay, cánh tay của trẻ bị tê và khả năng hoạt động bị giảm sút.
• Trật khớp tay ở trẻ em thường gây ra cảm giác đau khi cử động khuỷu tay, do đó, những trẻ mắc phải hiện tượng này thường có xu hướng giữ tay bên cạnh cơ thể và tránh cử động cánh tay.
• Trường hợp trẻ bị trật khớp ở đầu xương khuỷu tay, sẽ rất khó để ba mẹ có thể nhận ra bởi chấn thương này thường không gây nên các biến dạng cụ thể.

5Ba mẹ nên làm gì khi phát hiện trẻ bị trật khớp khuỷu tay?

Đối với tình trạng trật khớp khuỷu tay trẻ em, ba mẹ tuyệt đối không nên tự mình chỉnh lại khớp bị trật. Điều đó có thể gây tổn thương nặng hơn cho các mạch máu, dây thần kinh và các mô xung quanh khớp.

Thay vào đó, ba mẹ có thể xử trí như sau:

• Cố định cánh tay của trẻ vào một miếng bìa cứng hoặc một tấm gỗ. Ba mẹ cần nẹp các tấm bìa cứng vào chính xác vị trí mà trẻ bị thương.
• Sau khi khuỷu tay đã được cố định chắc chắn, ba mẹ cần đưa trẻ tới trung tâm y tế gần nhất.

Lưu ý không cho trẻ ăn hay uống bất cứ thứ gì như nước ép, cháo,... để đề phòng trường hợp trẻ phải phẫu thuật. Bởi nếu trong dạ dày có thức ăn, quy trình phẫu thuật sẽ bị trì hoãn bởi nôn trớ trong khi gây mê sẽ rất nguy hiểm.

Ba mẹ tuyệt đối không nên tự ý chỉnh khớp cho trẻ mà cần cố định vị trí trẻ bị trật khớp

Ngay khi được đưa tới bệnh viện, các trường hợp trật khuỷu tay ở trẻ sẽ được chụp X-quang để kiểm tra xem liệu xương có bị gãy hay không. Nếu xương không bị gãy nhưng các mô lại bị tổn thương, các bác sĩ có thể lập tức đưa xương lại vị trí ban đầu và cố định cánh tay cho trẻ.

Ngoài ra, trẻ cũng có thể cần tiến hành chụp cộng hưởng từ (MRI) khớp khuỷu tay để kiểm tra chi tiết các bộ phận xung quanh khớp như dây chằng, dây thần kinh, mao mạch,... có bị tổn thương hay không.

Nếu trật khớp khuỷu tay trẻ em xảy ra trên một khu vực rộng hơn, trẻ sẽ được giao lại cho các bác sĩ phẫu thuật chỉnh hình. Tại đây, các bác sĩ sẽ tiến hành nắn chỉnh để khớp trở lại đúng vị trí ban đầu và cố định lại cho tới khi các tổn thương hồi phục hoàn toàn.

Sau khi ra viện, ba mẹ cần hướng dẫn trẻ nâng cao khớp khuỷu tay mỗi khi có thể, chẳng hạn như kê gối lúc ngủ để giảm bớt tình trạng sưng tấy. Ba mẹ cũng nên chườm đá cho trẻ vài lần trong ngày, mỗi lần khoảng 15 phút trong 48h đầu tiên sau khi khớp khuỷu tay của trẻ được cố định.

6Cách phòng tránh trật khớp khuỷu tay trẻ em

Phòng tránh trật khớp khuỷu tay trẻ em

• Tuyệt đối không kéo, nâng cánh tay của trẻ (kéo từ cổ tay, dưới cánh tay đều không được), thay vào đó, khi muốn bế trẻ hoặc muốn trẻ đứng dậy, hãy nâng dưới nách trẻ.
• Đảm bảo trẻ chơi các trò chơi an toàn.
• Luôn quan sát trẻ trong quá trình vui chơi.

Những điều cần ba mẹ ghi nhớ 

• Trật khuỷu tay thường xảy ra khi trẻ bị ngã hoặc bị kéo tay một cách bất ngờ.
• Trật khuỷu tay không gây nên các biến chứng lâu dài ở trẻ.
• Trật khớp khuỷu tay trẻ em thường rất ít xảy ra với trẻ trên 5 tuổi.
• Không nhấc bổng, kéo xệch trẻ lên bằng một tay, phòng tránh luôn là yếu tố quan trọng nhất.

7Đôi lời từ AVAKids

Trật khớp khuỷu tay trẻ em thường rất dễ xảy ra bởi khi còn nhỏ, phần lớn trẻ đều rất hiếu động và không chịu ngồi im một chỗ cũng như do cách bế, kéo trẻ sai lầm của người lớn. Chính vì vậy, ba mẹ cần nắm rõ các biện pháp phòng tránh cũng như cách sơ cứu tại nhà để có thể xử trí kịp thời trong trường hợp cần thiết.

Bài viết của AVAKids chỉ mang tính chất tham khảo, không có tác dụng thay thế việc chẩn đoán và điều trị y khoa.

Lan Anh tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm