Chuyên gia âm ngữ mách ba mẹ cách dạy trẻ chậm nói hiệu quả nhất

Hiện nay, tình trạng trẻ chậm nói rất phổ biến, khiến nhiều ba mẹ vô cùng lo lắng trong cách dạy con. Vậy cách dạy trẻ chậm nói hiệu quả là gì? Tham khảo bài viết đến từ chuyên mục Giáo dục sớm 0 - 6 tuổi của AVAKids để được giải đáp cũng như hiểu thêm về vấn đề trẻ chậm nói nhé!

111 Cách dạy trẻ chậm nói hiệu quả, giúp trẻ phát huy khả năng ngôn ngữ

Nói chuyện nhiều hơn với trẻ

Bước đầu tiên khi dạy trẻ chậm nói là cha mẹ nên dành nhiều thời gian để trò chuyện cùng con. Cho dù con có phản ứng hay không, cha mẹ vẫn nên tiếp tục trò chuyện, hát và đọc cho con nghe hàng ngày. Khi làm bất cứ việc gì với trẻ, cha mẹ nên tận dụng thời gian để nói với trẻ một cách nhẹ nhàng về việc mình đang làm để trẻ có thể bắt chước.

Cha mẹ thường xuyên nói chuyện với trẻ là cách dạy trẻ chậm nói hiệu quả

Dạy bé những từ đơn giản trước rồi đến từ phức tạp hơn

Cha mẹ có thể bắt đầu dạy con bằng những từ có 1 - 2 âm tiết và tăng dần độ phức tạp khi trẻ đã thành thạo. Dạy trẻ các từ ngữ liên quan đến các chủ đề mà trẻ đang quan tâm để thu hút sự chú ý của trẻ.

Đọc sách, kể chuyện hoặc hát cho trẻ

Có một cách dạy trẻ chậm nói mà cha mẹ không thể bỏ qua chính là đọc sách, kể chuyện hoặc hát cho trẻ. Những câu chữ trong truyện cổ tích và những giai điệu vui nhộn là liều thuốc tốt nhất giúp trẻ cảm nhận vẻ đẹp của ngôn ngữ và kích thích quá trình tạo ra âm thanh của trẻ.

Cho trẻ tiếp xúc với nhiều người

Trẻ trong độ tuổi biết nói phải được tiếp xúc với nhiều người khác nhau để cải thiện ngôn ngữ và khả năng giao tiếp. Cha mẹ có thể đăng ký cho con học tại trường mầm non, nơi con sẽ gặp gỡ những người bạn mới và được thầy cô dạy dỗ.

Không bắt chước cách nói của trẻ

Trẻ tập nói thường nói lắp và có thể phát âm không rõ ràng. Cha mẹ không nên bắt chước cách nói của trẻ mà nên lặp lại các cụm từ của trẻ theo âm chuẩn nhất để sau này trẻ học và thích nghi với cách nói của mình. Đây là cách dạy trẻ chậm nói hiệu quả nhưng cần thời gian dài áp dụng.

Hãy luôn trả lời trẻ

Để bồi dưỡng và nuôi dưỡng sự quan tâm của trẻ đối với môi trường xung quanh, cha mẹ phải luôn trả lời những câu hỏi của trẻ. Mỗi câu trả lời của cha mẹ sẽ cung cấp kiến ​​thức và từ vựng quan trọng để hỗ trợ trẻ trong quá trình giao tiếp.

Sử dụng hình ảnh trực quan

Sử dụng hình ảnh trực quan là cách dạy trẻ chậm nói hiệu quả. Khi trẻ quan tâm đến các đồ vật, con vật hoặc hành động cụ thể, cha mẹ hãy miêu tả sự vật đấy bằng lời nói để trẻ có thể từ vựng mới và học cách phát âm chính xác.

Tránh để trẻ tiếp xúc nhiều với điện thoại, tivi

Trẻ mới bắt đầu biết nói không nên cho trẻ xem tivi, điện thoại nhiều. Tiếp xúc sớm với các thiết bị điện tử dẫn đến khả năng giao tiếp kém với người khác, khả năng tập trung thấp hơn và giảm sự tò mò về thế giới xung quanh.

Hạn chế cho trẻ chậm nói tiếp xúc nhiều với các thiết bị điện tử

Để trẻ tự làm những việc trong khả năng

Vừa học vừa làm là một cách dạy trẻ chậm nói rất thành công. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ làm những việc trong khả năng của trẻ như dọn dẹp đồ chơi, tập lấy nước uống... Khi có sự cố, cha mẹ nên để trẻ tự giải quyết. Cha mẹ có thể hướng dẫn để con có nhận thức chuẩn xác. 

Tạo ra không gian nói chuyện mọi lúc mọi nơi

Việc cha mẹ giáo dục con cái nói chuyện ở nhà là chưa đủ. Để việc dạy trẻ chậm nói hiệu quả, cha mẹ nên tạo ra không gian nói chuyện, trong đó, cha mẹ có thể giao tiếp với con bất cứ lúc nào, ở bất cứ đâu và trong mọi điều kiện.

Trong khi chơi, dạo phố, khi tắm, đi chợ, nấu ăn... cha mẹ có thể trò chuyện cùng con để hỗ trợ con phát triển kỹ năng giao tiếp. Cha mẹ nên chọn chủ đề trò chuyện liên quan đến công việc mình đang làm để trẻ hình dung rõ hơn.

Cho trẻ chơi trò chơi trí tuệ

Ngày nay, có rất nhiều trò chơi trí tuệ dành cho trẻ chậm nói như như thẻ học, đồ chơi gỗ xếp hình thông minh, trò chơi toán học,... Trẻ vừa chơi vừa học tiếp thu thông tin nhanh hơn từ đó việc dạy trẻ sẽ dễ dàng hơn. 

2Các bài tập bổ trợ cho trẻ bị chậm nói

Ngoài việc áp dụng các cách dạy trẻ chậm nói, cha mẹ có thể cho trẻ tập các bài tập bổ trợ như:

Bài tập cho trẻ từ 2 - 5 tuổi

Nếu trẻ nằm trong độ tuổi từ 2 đến 5 mà vẫn đang nói chậm thì mẹ đừng lo, hãy dạy bé cách chu môi, bặm môi, rồi há miệng thật to,... để kích thích trẻ học cách lấy hơi và phát âm. Ngoài ra, mẹ cũng có thể dạy trẻ cách làm thông qua các trò chơi như thổi bóng hay thổi nến sinh nhật.

Bài tập cho trẻ trên 5 tuổi

Từ 5 tuổi trở lên trẻ đã khá lớn. Vì thế để giúp trẻ nói nhanh hơn, ba mẹ có thể áp dụng một số bài tập sau:

• Bài tập chu môi: Dạy trẻ chu môi trong vòng 5 giây, sau đó di chuyển môi sang bên trái rồi lại sang phải, làm đi làm lại 10 như thế 10 lần.
• Bài tập nụ cười: Đầu tiên trẻ cười lộ răng và nướu, 2 hàm trên cắn khít và không nheo mắt, giữ nguyên tư thế trong vòng 5 giây. Cuối cùng là thả lỏng cơ mặt. Lặp lại động tác này 10 lần.
• Bài tập đẩy hơi trong miệng: Mẹ hãy dạy trẻ bước đầu tiên là hít sâu và phồng má, rồi giữ chặt môi không cho không khí thoát ra ngoài trong 5 giây. Sau đó đẩy toàn bộ không khí trong miệng sang má bên trái, giữ 5 giây rồi làm tương tự với bên phải trong 5 giây. Cứ thế lặp lại động tác 10 lần.
• Bài tập bĩu môi: Trẻ bĩu môi trong vòng từ 5 đến 10 giây rồi giữ nguyên tư thế đó và ngẩng đầu lên, giữ tư thế trong vòng 10 giây.
• Bài tập căng lưỡi: Đầu tiên, mẹ hướng dẫn trẻ há miệng thật to, lè lưỡi dài nhất có thể trong 5 giây rồi di chuyển lưỡi sang bên phải, kéo căng lưỡi trong 5 giây. Tiếp tục làm như thế với bên tương tự và di chuyển lưỡi về vị trí chính giữa, đẩy lưỡi xuống dưới giữ trong 5 giây. Cuối cùng là di chuyển lưỡi lên trên, cố gắng chạm mũi và giữ trong 5 giây.
• Bài tập di chuyển hàm: Bước đầu trẻ mở miệng thật lớn, sau đó từ từ di chuyển hàm dưới phải, sau đó di chuyển hàm từ phải sang trái, trái sang phải 10 lần. Tiếp theo, di chuyển về tư thế mở miệng như ban đầu và di chuyển hàm lên xuống. Lưu ý hai hàm răng không chạm vào nhau.

Cha mẹ hãy cùng con luyện tập các bài tập cơ miệng, giúp trẻ nhanh biết nói

3Một số lưu ý trong cách dạy trẻ chậm nói

Dạy bé tập nói là một quá trình khó khăn và tốn thời gian, công sức. Do đó, để trẻ chậm nói học nói thành công hơn, cha mẹ nên lưu ý một số vấn đề sau:

• Theo dõi sự thay đổi: Cha mẹ phải luôn quan sát mọi thay đổi nào trong khả năng ngôn ngữ của con. Điều này sẽ hỗ trợ cha mẹ tìm ra cách dạy trẻ chậm nói hiệu quả nhất.
• Nói chuyện nhẹ nhàng với con: Nếu con tỏ ra bất hợp tác, cha mẹ nên nói chuyện nhẹ nhàng với con. Tuy nhiên, nếu trẻ tiếp tục chống cự, hãy để trẻ làm những gì trẻ muốn. Sau đó, cha mẹ nên lồng ghép những lời dạy để trẻ hứng thú hơn.
• Không la mắng, đánh đòn: Cha mẹ cần tránh đánh đòn, la mắng con vì điều đó sẽ gieo vào tâm lý trẻ sự lo lắng, tự ti hơn.
• Luôn thay đổi để khơi gợi sự hứng thú ở trẻ: Cha mẹ cần liên tục thay đổi cách dạy trẻ chậm nói, cách giao tiếp để truyền cảm hứng và khơi gợi trí tò mò của con.
• Phát âm đúng làm gương cho trẻ: Cha mẹ nên phát âm chuẩn từng từ, không nên nói lắp hoặc nói quá nhanh.
• Kiên nhẫn: Trên hết, cha mẹ phải kiên nhẫn để mang lại những điều tốt nhất cho con.

Chậm nói là tình trạng thường xảy ra ở trẻ nhỏ, gây nên nhiều trở ngại trong ngôn ngữ và ảnh hưởng tới cuộc sống sau này của trẻ. AVAKids hy vọng qua bài viết trên, ba mẹ sẽ hiểu rõ hơn về cách dạy trẻ chậm nói và chứng chậm nói ở trẻ để có thể chăm sóc tốt cho con yêu.