Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả khi trẻ sơ sinh bị sôi bụng

Thời gian đầu sau sinh, trẻ thường xuất hiện tình trạng bị sôi bụng sau khi dùng sữa bột khiến ba mẹ vô cùng lo lắng. Vậy nguyên nhân trẻ sơ sinh bị sôi bụng là do đâu, có nguy hiểm cho sức khỏe của bé không? Hãy tham khảo ngay bài viết dưới đây cùng AVAKids để giải đáp vấn đề này nhé!

1Dấu hiệu trẻ sơ sinh bị sôi bụng

Trong giai đoạn đầu sau sinh, trẻ sơ sinh bị sôi bụng, đi ngoài nhiều lần là hiện tượng thường gặp, có thể do nhu động ruột của trẻ tăng. Lúc này, bụng của bé sẽ phát ra âm thanh ùng ục, mặc dù không gây đau đớn hay nguy hiểm nhưng khiến bé khó chịu, quấy khóc, đi ngoài và thường xảy ra ở trẻ sơ sinh từ 3 - 18 tuần tuổi.

Sôi bụng khiến bé khó chịu, tinh thần không thoải mái, ảnh hưởng đến chế độ dinh dưỡng và chất lượng cuộc sống của gia đình. Thế nên ba mẹ cần nhận biết đúng dấu hiệu trẻ sơ sinh bị sôi bụng để có những biện pháp khắc phục kịp thời. Ngoài 2 dấu hiệu dễ nhận biết nhất là sôi bụng và đi ngoài nhiều lần, còn một số dấu hiệu phụ huynh nên lưu ý như sau:

• Bụng của bé phát ra âm thanh ùng ục, ọc ọc.
• Trẻ thường bị nôn trớ, ọc sữa.
• Trẻ quấy khóc, bỏ bú.
• Trẻ bị tiêu chảy, đi ngoài.
• Trẻ hay bị đầy hơi, chướng bụng.

Những dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bị sôi bụng

2Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị sôi bụng

2.1 Chế độ ăn uống của mẹ chưa hợp lý

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính với trẻ đang bú mẹ. Trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ, chế độ ăn uống của mẹ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sữa và sức khỏe của trẻ sơ sinh. Mẹ nạp vào cơ thể lượng thực phẩm thế nào, con sẽ nhận nguồn sữa chứa chất dinh dưỡng từ thực phẩm ấy.

Vì thế, nếu thức ăn mẹ bổ sung có vấn đề như quá nhiều dầu mỡ, cay nóng, thừa đạm, bị nhiễm khuẩn hoặc ôi thiu từ các món tái, gỏi, quá hạn dùng,… sẽ ảnh hưởng đến chất lượng sữa bé hấp thụ. Điều này khiến bé bú vào dễ bị sôi bụng, đi ngoài.

Mẹ không nên ăn thực phẩm dầu mỡ, cay nóng vì sẽ ảnh hưởng đến trẻ

2.2 Chăm bé bú không đúng cách

Trong quá trình phát triển, có trẻ sơ sinh được bú bình song song với bú mẹ hoặc bú bình hoàn toàn. Thế nên đối với trẻ bú bình, trường hợp núm ti không vừa miệng, mẹ cho bé bú không đúng cách khiến sữa chảy không đều,… dễ khiến trẻ bị sôi bụng do nuốt nhiều không khí vào dạ dày.

Trường hợp bé bú bình bằng sữa công thức, nếu mẹ pha sữa không đúng tỷ lệ hoặc không vệ sinh dụng cụ pha sữa như bình sữa, núm ti,… sạch sẽ thì cũng dẫn đến tình trạng bé bị sôi bụng.

Bình sữa nhựa PP Dr Brown's cổ rộng 270 ml

2.3 Trẻ không hấp thụ được lactose trong sữa

Sữa và các chế phẩm từ sữa chứa một loại đường tên lactose. Có thể do nguyên nhân khách quan nào đó, trẻ phải bú ngoài quá sớm khiến enzym tiêu hóa lactase trong cơ thể không sản sinh đủ. Lúc này lactose bị tích tụ ở ruột, gây nên tình trạng sôi bụng ở trẻ sơ sinh.

Trẻ không hấp thụ được lactose trong sữa cũng là nguyên nhân gây sôi bụng

2.4 Một số nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân nêu trên, tình trạng trẻ sơ sinh bị sôi bụng còn có thể do các nguyên nhân khác như sử dụng thuốc kháng sinh cũng có thể khiến trẻ chịu những tác dụng phụ bao gồm táo bón, đi ngoài và sôi bụng.

Ngoài ra, nhiễm khuẩn E.coli, shigella, salmonella hoặc virus khi mút tay, mút chân,... hoặc bé ngậm ti giả không được vệ sinh kỹ. Điều này tạo điều kiện cho các loại vi khuẩn và virus trên phát triển mạnh, lấn át các lợi khuẩn của trẻ, gây rối loạn đường ruột và dẫn đến sôi bụng, tiêu chảy.

Ti ngậm Philips Avent SCF542/12

3Trẻ sơ sinh bị sôi bụng có sao không?

Tình trạng trẻ sơ sinh bị sôi bụng lúc đói hoặc sau khi ăn no không kèm các triệu chứng đau bụng, biếng ăn, mệt mỏi,... Đây là biểu hiện sinh lý hoàn toàn bình thường. Các bậc phụ huynh không cần quá lo lắng.

Tuy nhiên, hiện tượng trẻ bị sôi bụng kèm theo các triệu chứng đau bụng, đi ngoài, đầy hơi, ợ nóng,... có thể là biểu hiện của các bệnh lý từ thông thường đến nguy hiểm như sau:

• Rối loạn tiêu hoá, loạn khuẩn đường ruột: Đây là bệnh lý phổ biến và thường gặp nhất ở trẻ với biểu hiện đi kèm gồm bụng sôi và đau, chướng bụng, đầy hơi, táo bón hoặc tiêu chảy,… Tình trạng này kéo dài có thể gây biến chứng nặng như viêm ruột, viêm đại tràng.
• Viêm dạ dày tá tràng, viêm hang vị dạ dày: Chướng bụng, trẻ thường quấy khóc, co hoặc vặn người, đau thượng vị, bụng sôi là biểu hiện thường gặp của bệnh lý. Suy dinh dưỡng, biếng ăn sẽ là biến chứng thường gặp ở bệnh này.
• Bé có thể mắc bệnh Crohn (IBD): Biểu hiện của bệnh gồm sôi bụng, đau bụng kèm sốt, nôn, sụt cân,… Biến chứng nguy hiểm có thể dẫn đến là thiếu máu, suy dinh dưỡng, thậm chí thủng ruột.

Vậy nên, trẻ sơ sinh bị sôi bụng do sinh lý không ảnh hưởng gì đến sức khoẻ của bé vì đây là biểu hiện thông thường của cơ thể. Trường hợp trẻ bị sôi bụng do các vấn đề bệnh lý, ba mẹ nên đưa bé đi khám ngay để biết rõ nguyên nhân và có cách điều trị phù hợp kịp thời.

Nếu trẻ bị sôi bụng kèm đau bụng, đi ngoài có thể là bệnh lý nguy hiểm

4Cách chữa sôi bụng ở trẻ sơ sinh

4.1 Điều chỉnh chế độ ăn uống của mẹ khoa học

Trước tình trạng trẻ sơ sinh bị sôi bụng, thường xuyên đi ngoài, mẹ nên lưu ý đến chế độ ăn uống hằng ngày của mình. Đặc biệt nếu mẹ đang nuôi con bằng sữa mẹ thì không nên ăn một số thực phẩm gồm cải bắp, súp lơ, sản phẩm từ đậu nành, cà chua, cam, quýt, thức ăn nhiều dầu mỡ, cay nóng,...

Vì trong các thực phẩm trên có thể ảnh hưởng tới chất lượng sữa, khiến bé bị đầy hơi, chướng bụng. Đồng thời, trong chế độ ăn uống hằng ngày của mình, mẹ cũng nên bổ sung nhiều chất xơ để hỗ trợ hệ tiêu hoá của cả mẹ và bé hoạt động tốt hơn.

Mẹ nên thiết lập chế độ ăn uống khoa học hằng ngày 

4.2 Cho trẻ sử dụng men vi sinh

Cứu cánh an toàn và được nhiều người lựa chọn khi gặp các vấn đề về tiêu hóa là bổ sung men vi sinh. Bởi số lượng vi khuẩn có lợi ở đường ruột của bé sẽ suy giảm nghiêm trọng khi bị tiêu chảy. Trong khi đó vi khuẩn có hại lại sinh sôi không ngừng và gây rối loạn hệ vi sinh đường ruột.

Siro Biogaia Protectics Baby Drops bổ sung lợi khuẩn 5 ml

4.3 Điều chỉnh chế độ ăn uống với trẻ ăn dặm 

Ba mẹ nên chú ý về chế độ dinh dưỡng khi trẻ sơ sinh đang trong quá trình ăn dặm. Những loại thực phẩm có tính ngọt dịu, chứa tinh bột, chế biến thức ăn ở dạng lỏng như cháo tươi, súp,… nên cho trẻ dùng vào thời gian này để hỗ trợ hệ tiêu hoá hoạt động dễ dàng hơn.

Những thực phẩm trên không những bù nước cho trẻ mà còn giúp trẻ dễ tiêu hóa. Phụ huynh cũng cần hạn chế các thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ, đồ ăn đóng hộp, thức uống có gas, bánh kẹo, đồ ngọt,…

Cháo tươi Cây Thị vị cá hồi gói 240g

4.4 Bổ sung cho trẻ dùng các sản phẩm lợi khuẩn Probiotics 

Lợi khuẩn cần thiết cho hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh chính là probiotics, bằng cách cho bé sử dụng các loại sữa bổ sung có chứa probiotics. Đối với trẻ trong giai đoạn ăn dặm, cha mẹ nên cho bé ăn thêm sữa chua vì đây là nguồn bổ sung lợi khuẩn dồi dào và rất an toàn, giúp bé tiêu hóa dễ dàng hơn.

Lốc 4 hộp sữa chua có đường Nutimilk 100g

4.5 Thay đổi tư thế cho trẻ bú

Nếu đang bú trẻ có hiện tượng quấy khóc, sôi bụng, đi ngoài thì cha mẹ cần thay đổi tư thế cho trẻ bú. Mẹ nên đặt bé xuống giường ở tư thế nằm ngửa, nhẹ nhàng nâng gối kèm gập đầu gối bé liên tục.

Với trẻ bú bình nên cho trẻ ngậm vừa núm ti, tránh nuốt nhiều không khí. Bên cạnh đó, để giúp bé giảm triệu chứng sôi bụng, đầy hơi, hỗ trợ tiêu hóa cho trẻ được tốt hơn, cha mẹ có thể vuốt nhẹ lên lưng để bé ợ hơi ra.

Cần thay đổi tư thế cho trẻ bú khi có hiện tượng quấy khóc, sôi bụng

4.6 Massage bụng cho trẻ

Để đẩy lượng khí dư trong bụng trẻ ra ngoài, giúp giảm đau bụng, nôn trớ, massage bụng là cách rất hữu hiệu. Sau khi bé bú 30 phút, mẹ đặt bé nằm ngửa, dùng ngón trỏ, ngón giữa đặt cạnh rốn bé và ấn nhẹ, sau đó xoay nhẹ nhàng theo chiều kim đồng hồ thành vòng nhỏ quanh rốn.

Lưu ý, ba mẹ nên thực hiện thao tác này thật nhẹ nhàng, bắt đầu chậm rãi và tăng tốc độ dần đều, có thể mở rộng từ quanh bụng sang hai bên hông. Lặp lại thao tác này liên tục khoảng 10 phút, tình trạng sôi bụng của trẻ sẽ dần được cải thiện.

Nên massage bụng cho trẻ để đẩy lượng khí dư trong bụng ra ngoài

4.7 Thay đổi loại sữa công thức 

Phụ huynh nên đổi ngay loại sữa khác cho trẻ trong trường hợp trẻ sơ sinh bị sôi bụng do sữa công thức. Các loại sữa cho trẻ sơ sinh có tính mát, giàu chất xơ, ít hoặc không chứa đường lactose, chứa ít đạm và có thành phần protein giống sữa mẹ, dễ tiêu hóa nên được ưu tiên.

Ngoài ra, ba mẹ cũng nên pha sữa cho bé đúng công thức. Đồng thời, luôn vệ sinh, rửa sạch, tiệt trùng dụng cụ pha sữa như bình sữa, muỗng ăn dặm cho bé, núm ti,... trước khi cho trẻ bú để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bé.

Sữa bột Meiji Infant Formula 800g (0 - 12 tháng)

4.8 Pha sữa đúng chuẩn cho bé 

Với trẻ dùng sữa công thức, các bậc phụ huynh nên chọn loại sữa chứa ít hoặc không chứa thành phần đường lactose. Vì đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến trẻ bị sôi bụng, tiêu chảy, nôn trớ,…

Đồng thời, lưu ý pha lượng sữa - nước đúng tỷ lệ chuẩn theo hướng dẫn ghi trên bao bì. Ba mẹ chú ý vệ sinh tay sạch bằng nước rửa tay, xà phòng trước khi pha. Đừng quên rửa sạch, tiệt trùng bình sữa và dụng cụ pha sữa, núm ti bằng máy tiệt trùng bình sữa trước khi cho bé bú.

Máy tiệt trùng hơi nước và sấy khô Tommee Tippee Steri-Dry 423242

4.9 Thăm khám nếu trẻ bị sôi bụng kéo dài

Trường hợp nếu ba mẹ đã làm đúng theo các hướng dẫn trên, nhưng tình trạng sôi bụng ở trẻ sơ sinh không được cải thiện nhiều. Ngay lúc này, mẹ nên đưa bé đến gặp bác sĩ chuyên khoa nhi để được tư vấn điều trị kịp thời.

Nên thăm khám ngay nếu trẻ bị sôi bụng kéo dài

5Cách phòng ngừa tình trạng sôi bụng ở trẻ sơ sinh

• Cho bé bú hoàn toàn bằng sữa mẹ trong năm đầu đời: Mẹ có thể cho trẻ bú nhiều lần trong ngày để trẻ đủ no trong trường hợp mẹ có ít sữa. Đồng thời, đây cũng là cách mẹ kích thích cơ thể tiết ra lượng sữa nhiều hơn.
• Nếu phải sử dụng sữa công thức, nên lựa chọn loại phù hợp với bé, ít hoặc không chứa đường lactose: Trường hợp mẹ buộc phải dùng sữa công thức thay thế, nên lưu ý thành phần dinh dưỡng để chọn loại sữa có hàm lượng lactose thấp, giúp bé tiêu hóa dễ dàng.
• Pha sữa và cho bé bú bình đúng cách: Chỉ nên pha sữa trước khi cho trẻ bú khoảng 5 - 10 phút và để bình sữa đứng thẳng. Điều này giúp tăng thời gian phân hủy bọt khí. Mẹ cũng nên khuấy nhẹ sữa trong khi pha để tránh bong bóng khí tồn đọng trong bình.
• Chú ý chế độ ăn uống của mẹ: Mẹ nên chú ý chọn thực phẩm ít dầu mỡ, tránh đồ ăn có tính nóng trong thời kỳ cho con bú. Thay vào đó nên ăn nhiều rau củ, hoa quả, dùng thực phẩm tươi với cách chế biến là luộc, hấp và uống tối thiểu 2 lít nước/ngày.
• Trong lúc cho bé bú, mẹ nên vỗ lưng, xoa bụng, lắc nhẹ người bé: Mẹ nên đặt trẻ nằm ngửa xuống giường, sau đó vỗ lưng, xoa bụng, lắc nhẹ người bé. Các động tác này giúp giảm triệu chứng sôi bụng, đầy hơi từ đó hỗ trợ tốt hơn cho hệ tiêu hóa của trẻ.

Sữa bột ColosBaby Bio Gold 0+ hương vani 800g (0 - 12 tháng)

Hy vọng sau bài viết này, mẹ đã nắm được nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả chứng trẻ sơ sinh bị sôi bụng. Hãy nhanh tay truy cập vào website avakids.com hoặc liên hệ hotline 1900.866.874 để được tư vấn chi tiết nhé!