Bầu có tẩy giun được không? Gợi ý các loại thuốc tẩy giun cho bà bầu

“Bầu có tẩy giun được không?” là câu hỏi được các mẹ bàn luận khá sôi nổi trên mọi diễn đàn. Hiện nay, ngoài cách tẩy giun bằng thuốc còn có một số cách thông dụng khác. Cùng AVAKids tìm hiểu xem đó là những cách nào nhé!

1Nguyên nhân nhiễm giun sán

Nguyên nhân khiến bà bầu mắc giun sán

Trước khi tìm hiểu về câu hỏi "bầu có tẩy giun được không", hãy cùng AVAKids khám phá những nguyên gây nên tình trạng nhiễm giun nhé!

Khí hậu nhiệt đới gió mùa ở nước ta chính là điều kiện thuận lợi giúp giun sán sinh trưởng và phát triển. Do đó, nguyên nhân khiến bà bầu nhiễm giun sán trở nên rất đa dạng, một số nguyên nhân có thể kể đến như:

• Tiêu thụ các thực phẩm vỉa hè, không rõ nguồn gốc xuất xứ, thức ăn chưa được nấu chín. Không đảm bảo các yếu tố vệ sinh và an toàn thực phẩm.
• Có những thói quen sinh hoạt không tốt như cắn móng tay, không rửa tay trước khi ăn hoặc sau khi đi vệ sinh.
• Tiếp xúc trực tiếp với thú cưng đã nhiễm giun sán
• Đi chân đất giúp tạo điều kiện tốt cho các ấu trùng giun dễ dàng chui vào cơ thể qua lòng bàn chân.
• Môi trường sinh sống không đảm bảo: Giường, chăn, nệm không được vệ sinh sạch sẽ cũng chính là một trong rất nhiều nguyên nhân phổ biến làm cơ thể bị nhiễm giun sán.
• Không tiến hành sổ giun định kỳ tạo nhiều điều kiện cho giun có cơ hội tái nhiễm.

Chắc hẳn các bà bầu sẽ rất lo lắng vì những nguyên nhân kể trên điều rất thường gặp. Vậy bầu có tẩy giun được không?

2Bầu có tẩy giun được không?

Bầu có được tẩy giun không?

Trước đây, bà bầu uống thuốc tẩy giun còn gặp nhiều hạn chế vì thiếu các thông tin kiểm nghiệm về mức độ an toàn của thuốc tẩy giun trong thai kỳ. 

Vào những năm gần đây, các nghiên cứu đã chứng minh được tính an toàn của những loại thuốc tẩy giun cho bà bầu nếu được sử dụng đúng hướng dẫn. Tuy nhiên, bà bầu không nên uống thuốc tẩy giun khi mang thai tháng đầu.

Bên cạnh đó, bà bầu uống thuốc tẩy giun cần phải tuân thủ liều lượng đã được nhà sản xuất khuyến cáo. 

Bà bầu uống thuốc tẩy giun đem đến những lợi ích như sau:

• Giảm tình trạng thiếu máu khi mang thai.
• Hạn chế sinh con nhẹ cân.
• Giảm tỷ lệ tử vong của trẻ.
• Ở những vùng có tỷ lệ nhiễm giun sán do giun có thể truyền qua đất cao, bà bầu uống thuốc tẩy giun là rất cần thiết do lợi ích cao hơn nhiều so với nguy cơ trên cơ thể mẹ và thai nhi.

Hiện nay, chưa có bất cứ nghiên cứu nào chứng minh việc tẩy giun cho bà bầu ở liều lượng được khuyến cáo sẽ gây dị tật bẩm sinh ở trẻ. Vì vậy, nếu các bà bầu thắc mắc“bầu có tẩy giun được không?”, thì câu trả lời là bà bầu hoàn toàn có thể tẩy giun.

Tuy nhiên, bà bầu chỉ được sử dụng thuốc tẩy giun khi đang mang thai ở 3 tháng giữa hoặc 3 tháng cuối thai kỳ. Đồng thời, bà bầu cũng cần tuân thủ liều lượng sử dụng được chỉ dẫn của nhà sản xuất.

3Bà bầu có thể uống thuốc tẩy giun vào giai đoạn nào của thai kỳ ?

Phụ nữ mang thai ở các nước có thu nhập thấp và trung bình có nhiều khả năng mắc giun sán dẫn đến tình trạng thiếu máu. Trong đó, thiếu máu khi mang thai là tình trạng vô cùng nguy hiểm ở các bà bầu do dễ bị ốm yếu, sinh non, sinh con có cân nặng thấp do lượng dự trữ sắt thấp.

Nếu thiếu sắt cho bà bầu, có thể khiến giảm khả năng phát triển não bộ cũng như sự phát triển của thai nhi. Do đó, WHO - tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo mọi bà bầu nên dùng thuốc tẩy giun cho bà bầu khi sinh sống ở các khu vực:

• Có tỉ lệ phụ nữ mang thai nhiễm giun tóc hoặc giun móc trên 20%.
• Những nơi có tỷ lệ phụ nữ đang mang thai thiếu máu lớn hơn 40%.

Ngoài ra, tổ chức Giáo dục - Sức khỏe bà mẹ trẻ em Trust Hoa Kỳ khuyến cáo nên sử dụng các loại thuốc tẩy giun cho bà bầu như Mebendazole hoặc Albendazole:

• Liều thứ nhất khi đang mang thai từ tháng thứ 4 đến tháng thứ 6.
• Liều tiếp theo khi đang mang thai từ tháng thứ 7 đến tháng thứ 9.
• Tuyệt đối không được dùng thuốc tẩy giun cho bà bầu trong 3 tháng đầu tiên của thai kỳ.

4Uống thuốc tẩy giun Fugacar khi mới mang thai có ảnh hưởng gì không?

Thuốc tẩy giun Fugacar có thành phần chính là mebendazole lành tính, tác dụng làm ức chế quá trình tạo nên các vi cấu trúc có dạng hình ống tại cơ thể giun. Điều này khiến giun cạn kiệt glucose dẫn đến tình trạng thoái hóa, từ đó giun sẽ được đào thải ra bên ngoài theo đường phân.

Ngoài ra, thuốc tẩy giun Fugacar có chứa thành phần mebendazole an toàn, lành tính được sử dụng cho người lớn và trẻ nhỏ. Đối với trẻ nhỏ, nên sử dụng cho các bé từ 2 tuổi trở lên.

Đối với người lớn, có thể gia tăng liều lượng khi sử dụng để mang lại hiệu quả tốt nhất. Tuy nhiên, trước khi tăng liều lượng sử dụng phải cần có sự đồng ý từ bác sĩ, tuyệt đối không tự ý tăng liều.

Bên cạnh đó, Fugacar chống chỉ định với các đối tượng sau:

• Người sử dụng quá mẫn cảm với bất cứ thành phần nào của thuốc
• Tuyệt đối không uống thuốc tẩy giun fugacar khi mới mang thai cụ thể là 3 tháng đầu thai kỳ
• Trẻ em dưới 2 tuổi 
• Không được sử dụng thuốc Fugacar với những loại thuốc chứa cimetidin hoặc metronidazole
• Tuyệt đối không sử dụng thuốc tẩy giun Fugacar đã quá hạn sử dụng, có dấu hiệu đã bị hỏng như ẩm, mốc.

Fugacar (mebendazole) theo phân nhóm FDA là nhóm C. Những nguy cơ khi tẩy giun cho bà bầu bằng Fugacar ở giai đoạn mới mang thai là không rõ ràng. Hơn nữa, những tác động của thuốc tẩy giun còn phụ thuộc vào thời điểm, liều lượng đã dùng,...

Tính an toàn của thuốc tẩy giun Fugacar (mebendazole) khi được sử dụng trong thai kỳ: Các nghiên cứu được thực hiện trên động vật cho thấy loại thuốc này gây độc cho bào thai và gây dị tật bẩm sinh trên động vật. Tuy nhiên, chưa có những dữ liệu được kiểm soát dựa trên bào thai của người.

Mặt khác, mebendazole được sử dụng trong thai kỳ chưa ghi nhận các bằng chứng thuốc gây ra những tác dụng có hại. Mặc dù vậy, mebendazole được các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên sử dụng trong thai kỳ nếu như lợi ích mà chúng đem lại cao hơn sơ với nguy cơ có thể xảy ra.

Nếu bà bầu uống thuốc tẩy giun Fugacar khi mới mang thai, cần bình tĩnh theo dõi. Nếu phát hiện cơ thể có những triệu chứng bất thường, hãy đến bệnh viện thăm khám ngay. 

5Các loại thuốc tẩy giun cho bà bầu

Theo khuyến cáo của WHO - tổ chức Y tế Thế giới, liều tẩy giun duy nhất albendazol 400mg hay mebendazol 500mg được xem là biện pháp can thiệp sức khỏe cộng đồng đối với phụ nữ mang thai. 

Với liều lượng này, albendazol và mebendazol dung nạp rất tốt và chưa thấy bất cứ tác dụng phụ nào xuất hiện ở bà bầu và trẻ sơ sinh. Một số loại thuốc tẩy giun cho bà bầu có thể kể đến như sau:

Thuốc tẩy giun cho bà bầu Praziquantel

Praziquantel có tên biệt dược là Distocide 600mg hay Prazintel là thuốc tẩy giun cho bà bầu

Chỉ định

Loại thuốc tẩy giun cho bà bầu được sử dụng đối với sán lá gan nhỏ, sán máng, sán phổi, sán ruột sán Opisthorchis, ấu trùng sán ở não, sán dây,…

Tác dụng phụ

Những tác dụng không mong muốn thường gặp khi sử dụng thuốc tẩy giun cho bà bầu nhưng chỉ có dấu hiệu nhẹ và tương đối nhanh hết. Một số tác dụng phụ thường xảy ra như:

• Toàn thân: đau đầu, khó chịu, sốt,…
• Thần kinh: chóng mặt, buồn ngủ
• Tiêu hóa: đau bụng, co cứng bụng, kém ăn, buồn nôn, nôn, tiêu chảy có xuất hiện máu.

Thuốc tẩy giun cho bà bầu Mebendazol

Mebendazol có tên biệt dược là Fugacar 500mg, Fubenzol, Mebendazol MKP 500 cũng là loại thuốc tẩy giun cho bà bầu

Chỉ định

• Sử dụng thuốc tẩy giun cho bà bầu nếu bị nhiễm một hoặc nhiều loại giun về đường ruột như: giun kim, giun đũa, giun tóc, giun móc.
• Nhiễm các loại giun ngoài ruột như giun chỉ, giun xoắn, Toxocara canis, Trichinella spiralis, T. cati, Dracunculus medinensis, Trichostrongylus và Capillaria philippinensis.

Tác dụng phụ khi sử dụng thuốc tẩy giun cho bà bầu

• Rối loạn tiêu hóa: Nôn, buồn nôn, đau bụng thoáng qua, tiêu chảy.
• Toàn thân: Đau đầu, chóng mặt, ù tai, tê cóng. 
• Dùng với liều lượng cao để điều trị nang sán: Gây dị ứng (mày đay, ban đỏ, sốt, phù mạch, ngứa); tăng enzyme gan, suy tủy, rụng tóc, giảm bạch cầu trung tính.
• Có trường hợp giun đũa bò ra ở mũi và miệng.

6Cách tẩy giun cho bà bầu không cần dùng thuốc

Ngoài việc sử dụng các loại thuốc tẩy giun cho bà bầu, dưới đây là một số cách tẩy giun cho bà bầu không cần dùng thuốc

Hạt đu đủ

Cách tẩy giun bằng hạt đu đủ

Hạt đu đủ là cách tẩy giun cho bà bầu vô cùng hiệu quả. Trong hạt đu đủ chứa rất nhiều hợp chất flavonoid và phenolic, canxi cho bà bầu, magie, protein và phốt pho… có hiệu quả trong tiêu diệt vi khuẩn E.coli, Salmonella cùng các loại giun sán khác trong đường ruột.

Chính những dưỡng chất có trong hạt đu đủ có thể loại bỏ các loại ký sinh trùng đường ruột và trứng do các ký sinh này tạo ra. Mỗi ngày, bà bầu nên trộn 1 thìa hạt đu đủ vào 1 ly sữa ấm rồi uống trong ba ngày liên tiếp sẽ giúp cơ thể loại bỏ những triệu chứng bị nhiễm giun sán một cách rõ rệt.

Quả trâm bầu

Một trong những cách tẩy giun cho bà bầu là sử dụng quả trâm bầu. Để tẩy giun cho bà bầu hiệu quả, các mẹ bầu nên ăn bánh được làm từ quả trâm bầu kết hợp với lá mơ tam thể sẽ giúp mẹ bầu tẩy giun hiệu quả mà không cần dùng đến bất cứ loại thuốc nào. 

Đây được xem là loại bánh dùng để ăn vào bữa sáng có thể làm giảm nguy cơ mắc giun đũa. Đồng thời, món bánh này còn giúp đường ruột của bà bầu sạch hơn.

Rau sam

Ngoài tác dụng giải nhiệt, mát gan, rau sam có thể sử dụng để tẩy giun cho bà bầu. Rau sam được biết đến là một loại rau rừng chứa khá nhiều chất béo, phốt pho, sắt, các loại vitamin A, B1, B2, vitamin C. 

Rau sam có tác dụng tốt trong việc làm co nhỏ các mạch máu của các loại vi khuẩn thương hàn, trùng ly, trực khuẩn coli khiến vi khuẩn không thể phát triển và dần chết đi. Bà bầu uống nước cốt rau sam liên tiếp trong khoảng 3 đến 5 ngày sẽ mang lại hiệu quả rõ rệt.

Củ tỏi

Dùng củ tỏi cũng là cách tẩy giun cho bà bầu hữu hiệu. Tỏi chứa các thành phần như allicin, allistatin và những khoáng chất canxi, sắt, phốt pho. Chính vì vậy, tỏi có khả năng kháng khuẩn, chống viêm vô cùng hiệu quả. 

Bà bầu nên dùng khoảng 200 gam tỏi đã nghiền vụn cho vào thực phẩm, ăn sống hoặc làm nước để rửa hậu môn để tiêu diệt trùng roi và giun kim nhanh chóng.

Củ cà rốt

Cách tẩy giun bằng cà rốt cho mẹ bầu

Cà rốt cũng được xem là thực phẩm tẩy giun cho bà bầu hiệu quả khi chúng chứa rất nhiều lưu huỳnh, khoáng chất, kali, folic acid, thiamine, vitamin A, B6, C. Từ đó, giúp nhuận tràng, tăng sức đề kháng, tẩy giun, cải thiện đường tiêu hóa, tiêu chảy.

Cách tẩy giun cho bà bầu bằng cà rốt như sau:

• Uống nước ép cà rốt khoảng 3 lần trong tuần sẽ giúp cơ thể ngăn ngừa được vấn đề giun sán và giúp loại bỏ bớt một lượng giun sán ra khỏi cơ thể.

Lá mơ lông

Cách tẩy giun cho bà bầu bằng lá mơ lông như sau:

• Dùng một nắm lá mơ lông (lá màu tím) mang đi rửa sạch, giã nát sau đó vắt lấy nước cốt.
• Cho vài hạt muối và nước cốt lá mơ và uống.
• Nước cốt lá mơ lông có tác dụng hiệu quả khi dùng để tẩy giun cho bà bầu.

Nếu bà bầu bị nhiễm giun đũa, hãy dùng khoảng 50 gam lá mơ lông rửa sạch, giã nát và vắt lấy nước cốt đồng thời cho thêm vài hạt muối để uống vào mỗi buổi sáng khi bụng đang đói. Uống liên tục từ 2 đến 3 ngày giun sẽ được tẩy triệt để.

7Biện pháp phòng ngừa giun sán ở bà bầu

Mang thai là giai đoạn rất nhạy cảm, bà bầu cần bảo vệ cơ thể cẩn thận để hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực đến thai nhi. Để tránh việc lam dụng thuốc tẩy giun cho bà bầu, dưới đây là một số biện pháp phòng tránh nhiễm giun sán ở bà bầu:

• Giữ gìn, chăm sóc vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Rửa tay với dung dịch sát khuẩn trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
• Không ăn thức ăn sống, chỉ ăn những thực phẩm đã được nấu chín hoàn toàn, uống nước đã được đun sôi.
• Nếu gia đình có nuôi thú cưng, hãy tắm và tẩy giun cho chúng thường xuyên.
• Vệ sinh nhà cửa, môi trường sống xung quanh sạch sẽ.
• Tốt nhất nên hạn chế nuôi chó, mèo khi mang thai. Nếu có nuôi, hãy hạn chế tiếp xúc với chúng trong khoảng thời gian mang bầu.

Trong bài viết này AVAKids đã giúp các bà bầu giải đáp thắc mắc “Bà bầu có tẩy giun được không?”, các loại thuốc tẩy giun cho bà bầu và các cách tẩy giun cho bà bầu tại nhà. Đồng thời, để hạn chế tình trạng giun sán xâm nhập vào cơ thể, bà bầu nên thực hiện các chế độ ăn uống lành mạnh và an toàn.

Chúc các mẹ bầu có một thai kỳ thật khỏe mạnh. Các bài viết của AVAKids/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Thùy Trang tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm