Hướng dẫn bổ sung sắt cho bà bầu đúng cách trong suốt thai kỳ

Một trong những khía cạnh được nhiều bà bầu quan tâm là bổ sung sắt. Tuy nhiên, việc bổ sung sắt cho bà bầu cần tuân thủ một vài quy định. Cùng AVAKids tìm hiểu cách bổ sung sắt cho bà bầu đúng cách.

1 Mẹ bầu uống sắt có tác dụng gì?

Bổ sung sắt cho bà bầu có những tác dụng sau:

• Ngăn ngừa và điều trị thiếu máu: Trong quá trình mang thai, cơ thể mẹ cần nhiều máu hơn để cung cấp oxy và dưỡng chất cho sự phát triển của thai nhi. Sắt là thành phần chính của hemoglobin, chất vận chuyển oxy trong máu. Thiếu sắt dẫn đến thiếu máu, gây mệt mỏi, suy nhược, chóng mặt, khó thở.
• Tăng cường sức đề kháng: Sắt tham gia vào cấu tạo enzym hệ miễn dịch, giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ nhiễm trùng cho mẹ bầu.
• Cải thiện cảm giác ngon miệng: Thiếu sắt có thể gây chán ăn, khó ngủ. Bổ sung sắt giúp mẹ bầu ăn ngon miệng hơn, đảm bảo dinh dưỡng cho cả mẹ và bé.
• Giảm nguy cơ biến chứng thai kỳ: Đảm bảo đủ sắt giúp giảm nguy cơ sinh non, nhiễm trùng hậu sản, băng huyết sau sinh và suy nhược cơ thể sau sinh.
• Đảm bảo cung cấp đủ oxy: Sắt giúp vận chuyển oxy từ mẹ sang thai nhi, đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh của thai nhi.
• Hỗ trợ phát triển não bộ: Sắt rất quan trọng cho sự phát triển não bộ của thai nhi. Thiếu sắt có thể ảnh hưởng đến trí tuệ và khả năng học tập của trẻ sau này.
• Giảm nguy cơ suy dinh dưỡng bào thai: Bổ sung sắt đầy đủ giúp thai nhi phát triển toàn diện, giảm nguy cơ suy dinh dưỡng bào thai, nhẹ cân.
• Giảm nguy cơ thiếu máu ở trẻ sau sinh: Mẹ bầu đủ sắt giúp con sinh ra có lượng sắt dự trữ đủ để sử dụng trong những tháng đầu đời, giảm nguy cơ thiếu máu.

2 Khi nào có thể bổ sung sắt cho bà bầu?

Theo khuyến cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mẹ bầu nên bắt đầu bổ sung sắt ngay khi phát hiện mình mang thai. Nhu cầu sắt tăng cao ngay từ giai đoạn đầu của thai kỳ để đáp ứng sự phát triển của thai nhi và sự tăng thể tích máu của mẹ, vì vậy, việc bổ sung sớm giúp ngăn ngừa thiếu máu và hỗ trợ sự phát triển não bộ cũng như các cơ quan quan trọng khác của bé.

Việc bổ sung sắt trước khi mang thai giúp bà bầu có thể dự trữ được 300mg sắt. Điều này giúp cho quá trình thụ thai được diễn ra thuận lợi, giảm việc thai nhi dị tật.

Điều quan trọng là mẹ bầu cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về liều lượng và loại sắt phù hợp, đồng thời duy trì chế độ ăn uống giàu sắt từ thực phẩm tự nhiên như thịt đỏ, gan, cá, các loại đậu và rau xanh. Ngoài ra, WHO cũng khuyến cáo mẹ bầu nên tiếp tục bổ sung sắt đến một tháng sau sinh để phục hồi lượng sắt đã mất. Bằng cách bổ sung sắt kịp thời và đúng cách, mẹ bầu sẽ đảm bảo sức khỏe tốt nhất cho cả mình và bé yêu.

3 Liều lượng sắt cần thiết cho bà bầu

Vậy bà bầu nên bổ sung sắt với liều lượng như thế nào thì hợp lý? Bà bầu cần bổ sung hàm lượng sắt đúng cách trong suốt thai kỳ ở từng giai đoạn như sau:

3.1. Lượng sắt bổ sung cho bà bầu 3 tháng đầu

Ba tháng đầu mang thai là thời kỳ quan trọng trong quá trình hình thành và phát triển của thai nhi. Trong giai đoạn này, bào thai rất cần được bổ sung sắt để tạo máu. Khi đó, liều lượng sắt cho bà bầu cần bổ sung mỗi ngày là 3060 mg sắt nguyên tố.

3.2. Bổ sung sắt cho bà bầu 3 tháng giữa

Thai nhi sẽ tiếp tục phát triển mạnh trong tam cá nguyệt thứ hai và tiếp tục hoàn thiện các cơ quan. Lúc này, thai nhi cần nhiều máu hơn để phát triển các bộ phận trong cơ thể. Ở giai đoạn này, lượng sắt cho bà bầu trong khoảng 30 - 60 mg mỗi ngày.

3.3. Bổ sung sắt cho bà bầu 3 tháng cuối

Thời kỳ mang thai 3 tháng cuối hay còn gọi là kỳ tam cá nguyệt thứ ba là thời điểm quan trọng đối với cả bà bầu và thai nhi. Trong kỳ tam cá nguyệt thứ ba, thai nhi tăng nhanh về cân nặng và vóc dáng. Cơ thể bà bầu cũng bắt đầu trải qua nhiều thay đổi để chuẩn bị cho quá trình sinh con.

Dù là sinh mổ hay sinh thường, cơ thể bà bầu sẽ mất đi một lượng máu lớn trung bình từ 1,5 - 2 lít. Vì vậy, lượng sắt cho bà bầu cần là khoảng 50 - 60 mg sắt nguyên tố mỗi ngày và duy trì liên tục cho đến sau khi sinh.

Sắt cho bà bầu cần được bổ sung khoảng 50-60 mg vào 3 tháng cuối

4 Phân loại các dạng sắt cho bà bầu

Sắt cho bà bầu được chia thành nhiều loại khác nhau:

4.1. Sắt II - Sắt III

Sắt II là loại sắt cho bà bầu thường được các bác sĩ kê đơn vì nó có hàm lượng cao, dễ hấp thu qua đường ruột và giá cả khá hợp lý. Tuy nhiên, sắt II thường gây ra nhiều tác dụng phụ kèm theo như đầy bụng, buồn nôn, sốt, táo bón khi mang thai, đi ngoài phân đen.

Trong khi đó, sắt III thường ít có tác dụng phụ. Tuy nhiên dạng này thường có giá thành cao và cơ thể hấp thu sẽ chậm hơn vì phải chuyển sang dạng sắt II.

4.2. Sắt vô cơ - Sắt hữu cơ

Sắt vô cơ thường ở dạng sắt sunfat. Bổ sung sắt vô cơ cho bà bầu sẽ làm tăng hàm lượng sắt trong cơ thể. Các tế bào ruột hấp thụ sắt một cách thụ động và lượng sắt dư thừa sẽ lắng đọng trong đường tiêu hóa. Nếu bà bầu bổ sung sắt vô cơ dư thừa quá mức sẽ gây ra các phản ứng với thức ăn, lâu dần sẽ làm hỏng đường tiêu hóa.

Sắt hữu cơ cũng là loại sắt cho bà bầu. Sắt hữu cơ (sắt fumarate hoặc gluconate sắt) được hấp thu tích cực vào máu từ ruột một cách chủ động. Phần sắt được hấp thụ sẽ được gửi đến các cơ quan cần đến nó như tủy xương để hình thành và lưu trữ máu. Lượng sắt dư thừa sẽ được đào thải qua đường tiêu hóa, không làm lắng đọng trong cơ thể.

Có thể thấy, bà bầu bổ sung sắt hữu cơ sẽ đem lại hiệu quả tốt hơn so với sắt vô cơ.

4.3. Sắt dạng nước - Sắt dạng viên

Viên sắt là chế phẩm dạng viên nên có điểm cộng là dễ mang theo, dễ bảo quản, dễ uống, giá thành rẻ. Điểm trừ của nó là hấp thu kém và dễ gây nóng trong người hơn thuốc sắt dạng nước.

Sắt cho bà bầu dạng nước được bào chế dưới dạng lỏng và thường sẽ có thêm các chất tạo mùi cho bà bầu dễ uống, thường dễ hấp thu tuy nhiên hàm lượng sắt rất khó kiểm soát.

Viên Sắt Cho Bà Bầu Blackmores Women's Premium Iron 30 Viên

5 Tác dụng phụ của sắt đối với bà bầu

Ngoài các ưu điểm của việc bổ sung sắt cho bà bầu thì việc uống thuốc sắt có thể gây ra một số tác dụng phụ cho bà bầu, cụ thể như sau:

• Táo bón: Đây là tác dụng phụ thường gặp nhất khi uống viên sắt bổ sung cho bà bầu. Để hạn chế tình trạng táo bón khi mang thai, bà bầu nên bổ sung nhiều thực phẩm giàu chất xơ, uống ít nhất 2 lít nước mỗi ngày và thường xuyên vận động. Nếu tình trạng táo bón kéo dài, có dấu hiệu nặng hơn bà bầu nên đi khám tại các cơ sở y tế.
• Kích ứng tiêu hóa: Một trong những tác dụng phụ khác khi bổ sung sắt cho bà bầu là kích ứng đường tiêu hóa. Bà bầu có thể bị đau bụng và chuột rút khi uống thuốc sắt. Để hạn chế tình trạng này, bà bầu nên kết hợp bổ sung viên sắt cùng với chế độ ăn uống để giảm thiểu các triệu chứng trên.
• Buồn nôn và nôn mửa: Viên uống bổ sung sắt cho bà bầu có thể làm tăng thêm tình trạng ốm nghén. Vì vậy, để giảm nhẹ các triệu chứng, bà bầu nên uống viên sắt trong bữa ăn, không nên uống khi bụng đói. Nếu tình trạng nôn, buồn nôn nhiều kèm theo sốt cao, bà bầu nên đến cơ sở y tế để được bác sĩ chuyên khoa kiểm tra.
• Phân và nước tiểu sẫm màu: Có những bà bầu xuất hiện tình trạng phân thay đổi khi bổ sung thêm sắt. Phân sẫm màu, có thể là phân xanh hoặc đen và nước tiểu sẫm màu. Tác dụng phụ này bình thường và sẽ biến mất khi bà bầu ngừng uống thuốc sắt.

Tác dụng phụ của việc bổ sung sắt cho bà bầu sẽ không ảnh hưởng đến bà bầu cũng như thai nhi. Tuy nhiên, để hạn chế những tác dụng phụ trên, bà bầu cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, có lối sống điều độ, tránh căng thẳng.

6 Sắt cho bà bầu loại nào tốt? Top 7 loại sắt tốt cho thai kỳ

6.1. Sắt sinh học Ferrolip

Sắt sinh học Ferrolip là một lựa chọn bổ sung sắt hiệu quả cho bà bầu và người thiếu máu, được nhập khẩu chính ngạch từ Italia. Sản phẩm này nổi bật với thành phần sắt (III) Pyrophosphat được bao bọc bởi lớp màng liposome, giúp tăng cường khả năng hấp thu và loại bỏ mùi vị tanh khó chịu của sắt. Ferrolip có dạng bột tan ngay trong miệng, hạn chế tối đa các tác dụng phụ thường gặp khi uống sắt như nóng trong, táo bón và kích ứng niêm mạc đường tiêu hóa.

Ferrolip sở hữu nhiều ưu điểm nổi bật như chứa 30mg sắt nguyên tố trong mỗi gói nhỏ, đáp ứng nhu cầu sắt hàng ngày cho mẹ bầu và các đối tượng cần bổ sung. Công nghệ vi bao Liposome giúp sắt không còn tanh, đồng thời hạn chế tình trạng nóng táo. Dạng buccal tan ngay trong miệng cùng hương chanh thanh mát giúp Ferrolip dễ sử dụng cho mọi người. Sản phẩm được sản xuất bởi U.G.A Nutraceuticals tại Italy, một công ty có gần 2 thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực nghiên cứu và phát triển các sản phẩm chất lượng cao, đạt những tiêu chuẩn chất lượng khắt khe từ các tổ chức Quốc tế, đảm bảo an toàn và hiệu quả cho người thiếu máu thiếu sắt, đặc biệt là phụ nữ mang thai và sau sinh.

Sắt sinh học Ferrolip cho bà bầu và người thiếu máu

6.2. Thuốc sắt tổng hợp Elevit

Thuốc sắt cho bà bầu tổng hợp Elevit rất giàu chất dinh dưỡng và khoáng chất cần thiết để đáp ứng nhu cầu dinh dưỡng của cơ thể bà bầu. Trong sản phẩm chứa i-ốt cần thiết cho sự phát triển trí não của thai nhi. Axit folic có trong sản phẩm là một vitamin được sử dụng để ngăn ngừa các khuyết tật ống thần kinh như chứng thiếu não và nứt đốt sống.

Thành phần của thuốc sắt cho bà bầu tổng hợp Elevit gồm có sắt, canxi cho bà bầu, phốt pho, magiê, đồng, mangan, kẽm, vitamin B1, B2, B3, B6, B12, C, D3, E, H, axit folic.

Vitamin tổng hợp Elevit cung cấp 14 mg sắt trong mỗi viên

6.3. Lọ xịt Valens Fe-max bổ sung sắt

Valens, thương hiệu dược phẩm danh tiếng đến từ châu Âu, được thành lập năm 2005 và nổi tiếng với các sản phẩm dạng xịt chất lượng cao. Valens Pharma (Slovenia) là đơn vị tiên phong đã chinh phục nhiều thị trường khó tính như Đức, Áo, Anh, Bỉ, Tây Ban Nha nhờ tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn sản xuất như ISO 9001:2008, GMP và IFS. Các sản phẩm của Valens được sản xuất theo tiêu chuẩn thuốc, đảm bảo chất lượng cao, mang lại hiệu quả và an toàn cho người sử dụng.

Lọ xịt Valens Fe-max là sản phẩm bảo vệ sức khỏe, giúp bổ sung sắt hữu cơ cho những người có nguy cơ thiếu sắt, như người xanh xao, chóng mặt, phụ nữ bị rong kinh hoặc mất máu do chấn thương, và người có chế độ ăn thiếu sắt hoặc khả năng hấp thụ sắt kém. Sản phẩm này được cải tiến với công thức sắt hữu cơ mới giúp hạn chế tình trạng đóng cặn và giảm thiểu các tác dụng phụ như táo bón, nóng trong người, và răng xỉn màu. Fe-max nổi bật với bảng thành phần an toàn, vị thơm ngon tự nhiên từ nước ép cô đặc (táo, cam, cà rốt), hương cam tự nhiên và vị xylitol chiết xuất từ trái cây, không chứa đường hay các chất hóa học điều hương vị. Sản phẩm mang lại công dụng hỗ trợ bổ sung sắt hữu cơ, giúp tạo máu và cải thiện tình trạng thiếu máu, đồng thời bổ sung sắt cho phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú, phòng ngừa dị tật ở thai nhi và phù hợp cho trẻ trên 1 tuổi, phụ nữ có nhu cầu bổ sung sắt và người bị thiếu máu.

Valens Fe-max bổ sung sắt, hỗ trợ tạo máu hương cam, 50 ml dạng xịt

6.4 Thuốc sắt Ferrovit

Ferrovit là một loại sắt cho bà bầu của Úc. Ngoài ra, sản phẩm này có thể ngăn ngừa tình trạng thiếu sắt và axit folic ở trẻ em, thanh thiếu niên và người vừa trải qua phẫu thuật. Đây là thuốc kê đơn nên bà bầu cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi mua.

Thuốc Ferrovit dạng viên nang mềm, có vị vani nên rất dễ uống. Ngoài ra, thuốc được bào chế từ các thành phần hữu cơ giúp cơ thể dễ hấp thu, giảm tác dụng phụ. Công dụng chính của sản phẩm này là bổ sung sắt cho bà bầu và hạn chế sự phát triển của dị tật ống thần kinh ở trẻ (là một trong những dị tật bẩm sinh ở trẻ em).

Thuốc sắt Ferrovit có chứa các thành phần như sắt fumarate 162mg, axit folic 750 mcg và vitamin B 127,5 mcg.

Thuốc Ferrovit bổ sung sắt trị thiếu máu do thiếu sắt

6.5. Sắt dạng nước Fogyma

Fogyma đã có hơn 6 năm trên thị trường và được tin dùng tại nhiều cơ sở y tế như bệnh viện Từ Dũ, bệnh viện Phụ sản Trung ương, bệnh viện Bạch Mai. Sắt cho bà bầu Fogyma được phân liều theo dạng ống nhựa, mỗi ống chứa 50mg sắt nguyên tố giúp hỗ trợ quá trình sản sinh máu.

Bà bầu trong giai đoạn ốm nghén cũng có thể yên tâm sử dụng loại sắt cho bà bầu này. Bởi nó có hương vị thơm ngọt dễ uống, vị tanh của sắt nước được hạn chế tối đa. Loại này ít gây ra kích ứng dạ dày và hạn chế những tác dụng phụ thường gặp như buồn nôn, táo bón, nóng trong người.

Thành phần Sắt III Hydroxide Polymaltose có thể uống trước hoặc sau bữa ăn đều được giúp linh hoạt được thời gian dùng thuốc, thuận tiện khi bổ sung sắt cho bà bầu

Bổ sung sắt dạng nước FOGYMA dung dịch uống hộp lớn 8 vỉ x 5 ống

6.6. Thuốc sắt Safoli

Avisure Safoli là sản phẩm thuốc sắt cho bà bầu có dạng viên nén đến từ Thái Lan. Đây là loại thuốc dùng được cho phụ nữ mang thai đã qua sự kiểm duyệt nghiêm ngặt của Bộ Y tế về chất lượng cũng như giá cả. Avisure Safoli là sản phẩm sắt đầu tiên của Việt Nam có chứa sắt hữu cơ dưới dạng viên nang mềm cho phụ nữ mang thai dễ uống.

Hầu hết các chế phẩm sắt trên thị trường thường là thành phần sắt có tính oxi hóa cao, có thể gây viêm đường tiêu hóa và buồn nôn. Tuy nhiên, khi sử dụng Avisure Safoli, bà bầu hoàn toàn an tâm vì thuốc được làm từ sắt hữu cơ IPC có thể hòa tan trong nước. Thuốc không có tác dụng phụ và rất dễ tiêu hóa, giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ.

Mỗi viên thuốc có thể cung cấp cho bà bầu 166,67 mg sắt và 350 mcg axit folic, đáp ứng đầy đủ nhu cầu bổ sung sắt của phụ nữ mang thai. Avisure Safoli được Cục Dược phẩm Việt Nam (Bộ Y tế) bảo hộ và trải qua quy trình kiểm tra chất lượng tập trung trước khi đưa ra thị trường.

Mẹ đang có thai có thể uống từ 1 - 2 viên mỗi ngày. Nên uống chung thuốc sắt với nước cam giúp tăng hiệu quả hấp thụ sắt cho bà bầu.

Thuốc sắt Avisure Safoli dành Cho Bà Bầu - Sắt hưu cơ dễ uống, không gây táo bón 30 viên

6.7. Siro sắt nước Ferrumplus

Được bào chế dưới dạng siro sắt nên dễ hiểu lý do Ferrumplus được nhiều bà bầu đánh giá cao về hương vị. Sản phẩm được bào chế với chiết xuất dâu tây nên có hương vị thơm ngon đặc trưng, dễ uống và kích thích vị giác.

Siro sắt dạng nước cho bà bầu Ferrumplus với công nghệ Liposome giúp sắt được hấp thu ở cả dạ dày, tá tràng và đường tiêu hoá. Điều này giúp Ferrumplus trở thành sản phẩm có tỉ lệ được cơ thể hấp thu vượt trội, thuốc không có mùi tanh, không gây táo bón.

Siro sắt Ferrumplus 120 ml (Chính hãng) - Bổ sung Sắt cho mọi đối tượng, không tanh, không táo bón

7 Hướng dẫn bổ sung sắt qua thực phẩm

7.1. Thực phẩm giàu sắt tốt cho bà bầu

Nguồn bổ sung sắt cho bà bầu an toàn và đa dạng nhất chính là những loại thực phẩm hàng ngày. Sắt được tìm thấy nhiều trong các loại thịt có màu đỏ như tim, gan, thịt gia cầm, cá, nghêu, hàu, lòng đỏ trứng, các loại đậu, bông cải, bí ngô, ngũ cốc, các loại rau có lá xanh đậm và trái cây khô.

Ngoài việc bổ sung chất sắt thì các bà bầu cũng nên lưu ý bổ sung thêm các chất khác như Folate và dạng acid folic tổng hợp của nó bởi các chất này cũng tham gia vào quá trình tạo máu.

Các loại thực phẩm giàu chất sắt

7.2. Lưu ý khi bổ sung sắt qua thực phẩm

Khẩu phần ăn hàng ngày của một người bình thường sẽ chứa trung bình 10 - 15 mg sắt. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 5 - 10% lượng sắt nói trên được hấp thu trong khi đó lượng sắt cho bà bầu có thể tăng lên đến 20 - 30%. Vì vậy, ngoài thực phẩm bà bầu cần bổ sung sắt từ các sản phẩm bổ sung.

Ngoài ra, một lưu ý khi chế biến thức ăn cho bà bầu có thai là nấu, chiên, xào, luộc quá kỹ sẽ làm mất lượng sắt có trong thực phẩm. Vì thế, khi chế biến hãy lưu ý rửa sạch nguyên vật liệu và thời gian chế biến phù hợp để đảm bảo thức ăn vừa chín tới, tránh làm mất đi dinh dưỡng bên trong thực phẩm.

8 Một số lưu ý khi bổ sung sắt cho bà bầu

Thuốc bổ sung sắt cho bà bầu thường sẽ có hai loại là sắt vô cơ (Sắt sulfat) và sắt hữu cơ (Sắt fumarate và sắt gluconate). Trong đó sắt hữu cơ dễ được hấp thu hơn và ít gây táo bón so với sắt vô cơ. Khi bổ sung thuốc sắt cho bà bầu, cần chú ý những điều sau đây:

• Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng bất cứ loại thuốc sắt cho bà bầu nào.
• Không dùng thuốc sắt cùng thời điểm với sữa, thuốc bổ sung canxi và vitamin D hay thực phẩm giàu canxi vì canxi làm cản trở khả năng hấp thụ sắt của cơ thể.
• Khi uống viên bổ sung sắt cho bà bầu cần bổ sung nhiều nước và ăn những thực phẩm giàu chất xơ để phòng ngừa táo bón.
• Chỉ uống thuốc sắt cho bà bầu bằng nước đun sôi để nguội, tránh sử dụng trà hay cà phê vì sẽ làm giảm sự hấp thu sắt.
• Trước khi bổ sung thuốc sắt, bà bầu nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa. Khi sử dụng thuốc, bà bầu phải tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, tránh uống sắt quá liều lượng có thể gây ra nguy cơ xơ gan, bệnh cơ tim, đái tháo đường.

Bài viết trên đã cung cấp các thông tin cần thiết cho việc bổ sung sắt cho bà bầu đúng và đủ giúp quá trình mang thai diễn ra thuận lợi. AVAKids hy vọng các mẹ bầu sẽ tìm được loại sắt phù hợp cho bản thân giúp thai kỳ khoẻ mạnh nhé!