7 cách nhận biết sữa mẹ bị hỏng và những lưu ý mẹ không nên bỏ qua

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng vô giá cho trẻ sơ sinh, giúp tăng cường hệ miễn dịch và phát triển toàn diện. Nhiều bà mẹ có thói quen hút sẵn sữa và sử dụng các dụng cụ bảo quản sữa để trữ cho bé uống. Tuy nhiên, nếu thực hiện sai cách, sữa mẹ có thể bị hư hỏng và gây nguy hại cho sức khỏe của trẻ. Cùng AVAKids tìm hiểu 7 cách nhận biết sữa mẹ bị hỏng thông qua mùi vị, màu sắc của sữa và lưu ý khi bảo quản ngay nhé!

1Nguyên nhân khiến sữa mẹ bị hỏng

Sữa mẹ bị hỏng là tình trạng sữa bị biến đổi về thành phần hoá học và vi sinh vật, làm giảm hoặc mất hoàn toàn giá trị dinh dưỡng, thậm chí gây hại cho trẻ. Dưới đây là một trong số các nguyên nhân ảnh hưởng đến sữa:

1.1. Do chế độ dinh dưỡng của mẹ

Chế độ dinh dưỡng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến mùi vị của sữa mẹ. Thực đơn ăn uống không phù hợp có thể khiến sữa mẹ tiết ra không còn giữ được mùi thơm và vị ngọt nhẹ đặc trưng. Những loại gia vị cay nồng như tỏi, ớt, hành hoặc thực phẩm quá tanh có thể khiến sữa mẹ mang mùi hôi nồng và dễ hỏng.

Bên cạnh đó, nếu mẹ sử dụng nhiều thuốc kháng sinh trong lúc cho con bú cũng dễ làm ảnh hưởng đến chất lượng sữa. Điều này thường biểu hiện thông qua tình trạng mùi vị, hương vị sữa mẹ bị biến đổi

Ngũ cốc Anpaso hỗ trợ lợi sữa 500g

1.2. Do bảo quản sữa quá thời gian

Sữa mẹ bảo quản quá lâu cũng có thể bị biến chất, giảm hàm lượng dinh dưỡng và mất đi các vitamin và khoáng chất cần thiết cho sự phát triển của bé. 

• Ở nhiệt độ phòng (trên 26 độ C), sữa mẹ chỉ có thời hạn sử dụng tối đa trong 1 tiếng đồng hồ.
• Trong ngăn mát tủ lạnh thì sữa mẹ chỉ giữ được trong vòng 48 tiếng.
• Nếu bỏ ngăn đá (đối với loại tủ lạnh 2 cửa thông thường) thì bạn có thể bảo quản tối đa 4 tháng.
• Đối với ngăn đá tủ lạnh loại nhỏ, 1 cửa thì sữa mẹ có giữ được trong khoảng 2 tuần.

Bảo quản sữa mẹ tốt nhất đối với các dòng tủ đông lạnh chuyên dụng để trữ sữa vì có thể giữ được chất lượng sữa lên đến 6 tháng. Sữa để lâu hơn khoảng thời gian này có thể gây hại cho sức khỏe của bé.

30 túi trữ sữa Gluck Baby GP06 250 ml

1.3. Do các dụng cụ hút sữa chưa được vệ sinh đúng cách

Các dụng cụ cần thiết cho việc hút sữa như máy hút sữa, túi trữ sữa, máy hâm sữa,... nếu không được vệ sinh đúng cách sẽ lưu lại bụi bẩn và vi khuẩn có hại trên bề mặt mà mắt thường không thể thấy được. Đây có thể là nguyên nhân khiến cho sữa mẹ mới vắt ra đã nhanh bị hư hỏng.

Máy hút sữa điện đôi Spectra 9S

1.4. Do để sữa ở cánh tủ lạnh

Cánh tủ lạnh là vị trí không đảm bảo duy trì độ lạnh ở mức ổn định do chúng ta thường xuyên mở cửa tủ lạnh ra để lấy các loại thức ăn khác. Để sữa ở cánh tủ lạnh sẽ khiến chúng dễ bị các loại vi khuẩn có hại bên ngoài xâm nhập cũng như nhanh hỏng hơn bình thường.

1.5. Đổ sữa vào bình, túi quá đầy hoặc đổ chung sữa cũ và sữa mới vắt

Đổ sữa quá đầy bình hoặc túi trữ sữa cũng có thể là nguyên nhân làm sữa dễ bị hỏng hơn. Nhiều bà mẹ cũng mắc phải sai lầm nghiêm trọng là dồn chung sữa đã tích trữ từ trước đó với sữa mới. Sữa cũ không còn giữ nguyên dưỡng chất, nhiễm khuẩn một phần vô tình khiến sữa mới vắt cũng bị nhiễm khuẩn theo.

1.6. Rã đông sữa mẹ sai cách

Rã đông sữa bằng cách cho vào lò vi sóng hay đun trên bếp giúp sữa được làm nóng nhanh. Tuy nhiên, cách này rất dễ khiến các chất dinh dưỡng bị biến mất trong quá trình thực hiện do không kiểm soát được nhiệt độ đun.

Ngoài ra, nhiều mẹ chọn phương pháp rã đông là cho sữa ra khỏi tủ và để ở nhiệt độ phòng. Tuy nhiên, cách làm này lại khiến chất lượng sữa bị ảnh hưởng, vi khuẩn gây bệnh dễ dàng xâm nhập hơn. Để khắc phục, mẹ hãy cân nhắc dùng máy hâm sữa thay cho các phương pháp rã đông truyền thống nhiều rủi ro khác.

Máy hâm sữa Tommee Tippee all-in-one 423224

1.7. Vệ sinh bầu ngực chưa sạch

Nhiều trường hợp sữa mẹ bị rỉ ra ngoài, không được vệ sinh sạch sẽ kịp thời có thể gây nên mùi khó chịu cũng như ảnh hưởng tới sữa được hút ra sau đó. Sữa mẹ hút ra khi đó dễ bị ám mùi hôi, bị nhiễm khuẩn, nấm mốc và không thích hợp cho bé uống nữa.

2Bé uống sữa mẹ bị hỏng ảnh hưởng như thế nào?

Sơ sinh là giai đoạn các cơ quan của bé, nhất là hệ tiêu hóa vẫn còn rất non nớt và yếu ớt. Vì thế, nếu uống phải sữa bị hỏng sẽ dẫn đến những nguy hại nhất định cho bé như sau:

• Tiêu chảy: Sữa không được bảo quản kỹ sẽ khiến chất lượng bị giảm, nhiễm khuẩn, nhanh bị chua, ôi thiu. Uống sữa hỏng có thể khiến cho hệ tiêu hóa non nớt của bé bị rối loạn, làm bé đau bụng, tiêu chảy, khó chịu.
• Nôn mửa: Nôn mửa là một trong những triệu chứng báo hiệu đường ruột của bé đang gặp vấn đề. Dấu hiệu này thường xảy ra vài giờ sau khi bé uống phải sữa hỏng. Đây là cơ chế tự nhiên để đẩy độc tố ra ngoài cơ thể.
• Co thắt dạ dày: Những cơn co thắt dạ dày do uống phải sữa ôi thiu sẽ khiến bé đau bụng dữ dội từng cơn. Con có thể thường xuyên quấy khóc, tím tái, không chịu bú mẹ hoặc bỏ ăn do triệu chứng này.
• Ngộ độc thực phẩm: Đây là tình trạng cơ thể bị nhiễm độc tố sau khi ăn phải những thực phẩm bị nhiễm khuẩn, nhiễm độc hoặc thực phẩm bị ôi thiu, quá hạn sử dụng. Bị ngộ độc khiến bé mệt lả vì bị mất nước, bụng liên tục đau quặn và có thể sốt, trường hợp không được chữa trị kịp thời có thể dẫn tới tử vong.

Siro BioGaia Protectics Baby Drops hỗ trợ cải thiện hệ vi sinh đường ruột 5 ml (từ 0 tháng)

3Tìm hiểu 7 cách nhận biết sữa mẹ bị hỏng đơn giản nhất

Sữa mẹ tốt là sữa có màu trắng đục, hơi vàng hoặc xanh nhạt. Có mùi thơm hoặc nhiều mẹ sẽ có cảm giác tanh nhẹ. Khi lắc nhẹ sẽ hòa tan lại ngay. Nếu sữa không có các điểm nhận dạng này thì có thể sữa đã hỏng. Cùng tìm hiểu kỹ hơn nhé!

3.1. Sữa mẹ rã đông có mùi chua

Thông thường, sữa mẹ tiết ra sẽ có mùi thơm, ngọt nhẹ đặc trưng. Ngược lại, khi bị hỏng, protein trong sữa bị phân hủy sẽ khiến chúng có mùi chua khó chịu. Nếu mẹ phát hiện sữa có mùi lạ sau khi rã đông thì nên bỏ ngay, tránh cho bé uống để loại trừ nguy cơ con bị ngộ độc.

3.2. Sữa có mùi hôi

Sữa càng để lâu dẫn tới bị hỏng sẽ càng nặng mùi, hôi nồng rất khó chịu. Mẹ nên ngửi thử trước khi đưa bé uống để tránh cho con dùng phải sữa đã ôi thiu, quá hạn.

3.3. Váng sữa không tan

Váng sữa là lớp chất béo có trong sữa, thường nổi lên bề mặt sữa sau khi sữa nóng được để nguội. Thường thì mẹ chỉ cần khuấy hoặc lắc nhẹ, lớp váng sẽ tự động hòa tan vào sữa, đem tới nguồn dưỡng chất bổ dưỡng cho bé. Tuy nhiên nếu đã khuấy mà lớp váng này không tan, rất có thể sữa mẹ đã bị hư.

Khi sữa hỏng, lớp váng béo nổi lên và rất khó khuấy tan

3.4. Sữa có vị lạ

Sữa mẹ có vị ngọt thanh hơi béo, thơm dịu và nhạt rất đặc trưng. Trước khi cho bé bú, mẹ có thể nếm thử để xem sữa có mùi vị khác lạ so với bình thường hay không. Nếu sữa có vị lạ, tanh nồng thì có nghĩa là đã chúng đã ôi thiu, không nên cho bé sử dụng nữa.

3.5. Bé không chịu bú

Vị giác của trẻ nhỏ thường rất nhạy cảm, chỉ những sự biến đổi nhỏ cũng có thể khiến bé khó chịu, quấy khóc cả ngày dài. Nếu con không chịu hợp tác bú, liên tục né tránh mỗi khi đưa bình sữa đến gần, mẹ rất nên kiểm tra lại chất lượng của sữa sau khi rã đông nhằm đảm bảo an toàn cho sức khỏe trẻ.

3.6. Sữa mẹ quá thời gian bảo quản

Mỗi lần vắt sữa, các mẹ đều cần ghi chú lại thời hạn bảo quản. Dựa vào đó, các mẹ có thể dễ dàng biết được phần sữa được vắt ra nào đã bị để quá hạn và nhanh chóng bỏ đi, tránh khiến bé uống phải.

3.7. Màu sắc sữa mẹ bị biến đổi 

Đây là dấu hiệu đơn giản và nhanh chóng mà mẹ có thể nhận biết chất lượng của sữa có bị thay đổi hay không. Màu sắc đặc trưng, phổ biến của sữa mẹ là màu trắng ngà hoặc màu vàng nhạt. Nếu màu sắc có sự thay đổi, ví dụ màu đậm hơn sữa mới hút ra thì mẹ cần phải nếm thử hoặc ngửi mùi sữa để kiểm tra trước khi cho bé uống.

Sữa mẹ thường có màu trắng ngà hoặc màu vàng nhạt

4Cách bảo quản sữa mẹ an toàn và lâu hỏng nhất

Thời gian bảo quản sữa ở nhiệt độ phòng thường là tối đa 4 tiếng, trong ngăn mát tủ lạnh tối đa 4 ngày. Nếu bảo quản ở tủ đông riêng có thể lên đến 6 tháng hoặc 1 năm còn ở ngăn đông chung, tủ lạnh thông thường khoảng 2 đến 3 tháng. Ngoài thời gian thì mẹ có thể tham khảo qua các cách bảo quản sữa mẹ dưới đây nhé:

• Nên dán nhãn ghi chú ngày vắt sữa lên bình hoặc túi trữ sữa: Dùng bút đánh dấu hoăc dán giấy ghi chú thời điểm vắt sữa cụ thể lên trên bình hoặc túi đựng sữa. Điều này giúp mẹ nhận biết được đâu là sữa còn dùng được, đâu là sữa đã quá hạn tránh trường hợp cho con bú sữa đã hỏng, biến chất
• Dụng cụ trữ sữa phải tốt: Độ an toàn của các dụng cụ đựng, trữ sữa có ảnh hưởng khá lớn đến chất lượng sữa. Cha mẹ nên chọn mua những loại cốc, túi trữ sữa đến từ các thương hiệu uy tín, được làm từ chất liệu nhựa đảm bảo an toàn cho trẻ em và có nắp đậy, khóa zip miệng túi chắc chắn.
• Tiệt trùng kỹ các dụng cụ hút, đựng và dự trữ sữa: Máy hút sữa, bình sữa, túi trữ sữa,... đều phải được đảm bảo vô khuẩn trước khi đựng sữa. Ngoài tiệt trùng bằng nước sôi, mẹ có thể tham khảo mua máy tiệt trùng bình sữa để tiết kiệm thời gian nếu sử dụng các loại bình hoặc cốc dự trữ.

Máy tiệt trùng và sấy khô bình sữa Philips Avent SCF293.00

• Nên trữ đông sữa ngay sau khi vắt: Nếu không sử dụng ngay trong ngày, mẹ nên lập tức bảo quản sữa mới vắt vào tủ lạnh hoặc tủ đông, tránh để bên ngoài quá lâu sẽ làm tăng nguy cơ sữa tiếp xúc với vi khuẩn.
• Bỏ phần sữa dư nếu trẻ không bú hết: Nếu sau khi bé bú mà sữa vẫn còn thừa, mẹ nên uống nốt hoặc đổ đi. Tuyệt đối không đổ sữa cũ, sữa đã dùng vào chung với sữa mới vắt để tránh tình trạng ôi thiu. Đồng thời cũng không nên trữ đông sữa thừa một lần nữa vì sẽ làm giảm chất lượng sữa.
• Lưu ý khi dùng tủ đông/tủ lạnh để trữ sữa: Mẹ không nên dự trữ sữa ở khu vực cánh tủ lạnh hoặc để chung với các loại thức ăn khác, nhất là các loại thịt tươi sống. Ngoài ra, các túi sữa cũng cần được sắp xếp khoa học để người lớn nào trong gia đình cũng có thể tiện lấy cho bé khi cần.
• Sữa mẹ nên được bảo quản trong ngăn đá, nơi lạnh nhất của tủ lạnh: Trong trường hợp mẹ không có nhu cầu cho bé uống sữa ngay sau khi vắt thì cần cho vào tủ lạnh, ngăn lạnh nhất càng sớm càng tốt.
• Lắc nhẹ sau khi rã đông: Phần sữa mẹ sau khi được rã đông thường có lớp sữa và kem bị tách ra. Khi đó, mẹ có lắc nhẹ bình hoặc khuấy đều để hòa tan chúng với nhau. 
• Nếu muốn di chuyển túi trữ sữa mẹ: Các mẹ khi di chuyển túi trữ sữa từ tủ này sang tủ khác thì cần thực hiện nhanh chóng, đảm bảo sữa vẫn giữ nguyên tình trạng đông lạnh và không bị rã đông trong lúc dịch chuyển.
• Không nên đem sữa đã dùng đi đông lạnh lại: Một số mẹ có tâm lý muốn tiết kiệm bằng cách cấp đông sữa còn dư sau khi bé uống. Việc này sẽ ảnh hưởng xấu đến chất lượng vì làm giảm giá trị lipid và thậm chí làm hỏng sữa.
• Thực hiện quy trình rã đông đúng cách: Mẹ có thể ngâm trong nước nóng để rã đông sữa, hoặc đặt dưới vòi nước đang chảy. Phương pháp tối ưu và hiệu quả nhất là sử dụng máy hâm sữa. Mẹ lưu ý không rã đông bằng cách để ở nhiệt độ phòng hoặc đun nóng sữa. 

25 túi trữ sữa Pigeon 180 ml

5Quy tắc nhiệt độ bảo quản sữa mẹ

Nhiệt độ và thời gian bảo quản là những yếu tố quan trọng mà các mẹ cần biết để lưu trữ sữa một cách hiệu quả. Dưới đây là bảng quy tắc về nhiệt độ khi bảo quản sữa mẹ nhằm duy trì chất lượng sữa một cách tốt nhất.

6Mua máy hâm sữa và dụng cụ bảo quản sữa ở đâu?

Các mẹ nên mua máy hâm sữa và các dụng cụ bảo quản sữa tại những địa điểm phân phối chính hãng, uy tín chẳng hạn như hệ thống cửa hàng AVAKids đã có mặt trên toàn quốc. Bạn có thể mua sắm trực tiếp tại cửa hàng hoặc đặt online thông qua website avakids.com.

Thông qua bài viết trên, AVAKids hy vọng đã đem tới cho mẹ bỉm những mẹo hữu ích để nhận biết sữa mẹ hỏng và các lưu ý khi bảo quản nguồn dinh dưỡng quý báu này. Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào, vui lòng liên hệ hotline 1900.866.874 (7h30 - 22h00) hoặc truy cập website avakids.com để được giải đáp và hỗ trợ nhé!