Các phương pháp và thuốc điều trị sót nhau thai sau sinh

Sót nhau thai là tình trạng thường gặp sau sinh, nếu không được xử lý kịp thời có thể gây nhiễm trùng hoặc mất máu đe dọa tới tính mạng sản phụ. Trong bài viết này, AVAKids sẽ cung cấp cho mẹ các phương pháp và thuốc điều trị sót nhau thai sau sinh.

1Sót nhau thai là gì?

Nhau thai là phần bám trên thành tử cung, giữ vai trò cung cấp oxy và chất dinh dưỡng từ mẹ đến thai nhi và vận chuyển ngược lại các chất thải từ thai về mẹ. Có thể nói nhau thai chính là sợi dây gắn kết giữa mẹ với thai nhi và bảo vệ thai nhi trong suốt thai kỳ.

Sót nhau thai là hiện tượng một phần nhau thai còn sót lại trong buồng tử cung của sản phụ. Tình trạng này có thể do một phần rau không được thoát ra khi cổ tử cung đóng hoặc bám chắc vào thành tử cung nên chưa thể bong ra cùng em bé khi chào đời.

2Nguyên nhân gây sót nhau thai

Nguyên nhân chính gây sót nhau thai thường thấy là:

• Nhau thai bị mắc kẹt: Là hiện tượng nhau đã tách ra khỏi thành tử cung nhưng lại bị mắc kẹt ở sau cổ tử cung, cho đến khi cổ tử cung co bóp đóng lại thì lại sót ở bên trong.
• Đờ tử cung: Nguyên nhân này là do tử cung co bóp không được mạnh hoặc đang co bóp bỗng nhiên ngừng lại khiến cho việc đẩy nhau thai ra ngoài không được hoàn thành triệt để.
• Nhau tiền đạo: Là hiện tượng một phần hoặc toàn bộ bánh nhau không bám ở đáy tử cung mà bám ở vùng đoạn dưới tử cung và cổ tử cung, gây cản trở đường di chuyển của thai nhi khi sinh và làm sót nhau thai.
• Nhau cài răng lược: Là hiện tượng một phần hoặc toàn bộ bánh nhau xâm lấn thành tử cung và rất khó tách ra dẫn đến băng huyết, rối loạn đông máu, sót rau, thậm chí là tử vong.

Ngoài những nguyên nhân kể trên hiện tượng sót nhau thai còn có thể do: 

• Nhân viên y tế không kiểm tra kỹ nên bỏ sót nhau thai.
• Sản phụ đã từng nạo phá thai gây ra hiện tượng viêm nhiễm, nhiễm trùng khiến nhau thai dính vào.
• Sản phụ đã từng sinh mổ và có sẹo, nhau thai bám vào vết sẹo và khó bong tróc hơn bình thường.
• Phụ nữ lớn tuổi khi sinh cũng rất dễ bị sót nhau thai.
• Thời gian sinh kéo dài khiến nhau thai dễ bị sót lại.

Nhau tiền đạo là nguyên nhân gây sót nhau thai

3Biểu hiện của sót nhau thai

Việc sót nhau thai có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời. Ngay khi có những biểu hiện sót nhau thai dưới đây mẹ cần lập tức thông báo cho bác sĩ:

• Ra máu âm đạo bất thường kéo dài với số lượng lớn kèm dịch màu đen và hôi.
• Sốt cao, môi nứt nẻ, hơi thở có mùi.
• Người mệt mỏi, choáng, thậm chí ngất do mất máu nhiều.
• Kinh nguyệt bất thường kèm theo đau bụng âm ỉ.

4Đối tượng dễ bị sót nhau thai

Sản phụ nào cũng đều có khả năng bị sót nhau thai, tuy nhiên, nếu ở trong những trường hợp dưới đây, nguy cơ bị sót nhau thai sau sinh sẽ cao hơn bình thường:

• Thai phụ sinh non trước tuần thứ 34 của thai kỳ rất dễ có nguy cơ bị sót nhau thai.
• Đã từng bị sót nhau thai ở những lần sinh trước.
• Sản phụ đã từng sinh con nhiều lần và những sản phụ sau độ tuổi 35 có tỷ lệ sót nhau thai cao hơn những sản phụ khác.
• Thai chết non hoặc sản phụ đã từng tác động phẫu thuật ở bộ phận tử cung.

Nếu nằm trong những đối tượng trên sản phụ nên thông báo với bác sĩ trước khi sinh để phòng nguy cơ biến chứng và có biện pháp xử lý phù hợp nhất.

Thai phụ sinh non trước tuần thứ 34 của thai kỳ rất dễ có nguy cơ bị sót nhau thai

5Sót nhau thai có nguy hiểm không? 

Sót nhau thai ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe sản phụ và tương lai sinh sản về sau này. Do vậy, mẹ tuyệt đối không được chủ quan, hiện tượng sót nhau thai có thể gây ra: 

• Mất máu quá nhiều dẫn tới băng huyết và tử vong. Rất nhiều trường hợp nghiêm trọng, bác sĩ bắt buộc phải lựa chọn phương pháp cắt bỏ tử cung để cầm máu.
• Nhau thai còn sót lại trở thành môi trường lý tưởng cho các vi khuẩn xâm nhập và phát triển từ đó lan rộng ra nhiều cơ quan khác trong cơ thể tạo thành ổ nhiễm trùng như: ống dẫn trứng, buồng trứng,...
• Nhau thai còn sót là nguyên nhân gây ra nhiễm trùng huyết rất nguy hiểm cho sản phụ.
• Sót nhau đi kèm triệu chứng đau bụng dữ dội, sốt, mệt mỏi ảnh hưởng tới sức khỏe sản phụ.

6Siêu âm có phát hiện được sót nhau thai sau sinh không?

Hiện tượng sót nhau thai có thể được phát hiện dễ dàng thông qua siêu âm kết hợp thăm khám lâm sàng và những dấu hiệu sót nhau thai như ra máu, đau bụng,...

Do vậy, sau khi sinh nếu cảm thấy cơ thể có những triệu chứng bất thường, mẹ tuyệt đối không được bỏ qua mà cần lập tức báo với bác sĩ để được kiểm tra và chữa trị kịp thời, tránh những biến chứng không mong muốn ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe và tính mạng của chính mình.

Hiện tượng sót nhau thai có thể được phát hiện dễ dàng thông qua siêu âm kết hợp thăm khám lâm sàng

7Phương pháp và thuốc điều trị sót nhau thai sau sinh

Lấy nhau thai bằng tay

Lấy nhau thai bằng tay là phương pháp loại bỏ nhau thai còn sót lại được áp dụng nhiều nhất hiện nay. Phương pháp này sẽ được áp dụng ngay tại cơ sở sinh vào thời điểm phát hiện tránh trường hợp bị mất máu quá nhiều. 

Tuy nhiên thủ thuật lấy nhau thai bằng tay thường gây đau đớn cho sản phụ, vì thế bác sĩ có thể thực hiện gây tê ngoài màng cứng hoặc gây mê toàn thân,...

Đi tiểu tiện

Tiểu tiện sau khi sinh là một trong những phương pháp điều trị sót nhau thai sau sinh được các bác sĩ khuyến khích. Bởi lúc này bàng quang đầy nên có khả năng tạo áp lực để đẩy nhau thai còn sót ra ngoài.

Thuốc điều trị sót nhau thai Misoprotol

Misoprotol là một trong những loại thuốc được dùng phổ biến trong lĩnh vực y khoa có tác dụng kích thích co bóp tử cung và đào thải nhau thai còn sót lại và các mô giữ lại trong tử cung ra bên ngoài. Tuy nhiên, phương pháp này cần thực hiện tại các cơ sở y tế, có sự giám sát của đội ngũ bác sĩ để đảm bảo an toàn cho mẹ.

Kháng sinh phòng ngừa nhiễm trùng

Rất nhiều trường hợp để nhau thai sót lại trong cơ thể quá lâu tạo ra tình trạng nhiễm trùng. Lúc này biện pháp sử dụng kháng sinh để ngăn chặn nhiễm trùng và biến chứng nhiễm trùng được bác sĩ khuyến cáo sử dụng trước và sau khi lấy nhau sót ra khỏi cơ thể. Nếu mẹ thấy mình đang có những biểu hiện của nhiễm trùng, hãy đến các cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Sử dụng kháng sinh để ngăn chặn nhiễm trùng và biến chứng nhiễm trùng sót rau thai

8Biện pháp phòng tránh

Biến chứng sót nhau thai gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho cơ thể. Do vậy, sản phụ cần áp dụng những biện pháp phòng tránh cũng như hạn chế tối đa tình trạng này:

• Tích cực bổ sung thêm sắt cho bà bầu từ tháng thứ 4, để bổ sung máu, đồng thời giúp hạn chế hiện tượng sót nhau sau sinh.
• Nếu có thể hãy chọn sinh theo phương pháp sinh thường khi thai nhi đủ tháng, để có thể đào thải hết nhau thai theo cơ chế tự nhiên nhất.
• Tuyệt đối không nạo phá thai bởi vì đây là nguyên nhân làm tăng nguy cơ sót nhau thai.
• Tìm hiểu kỹ lưỡng và ưu tiên chọn những cơ sở y tế chất lượng, uy tín khi sinh.

Nhau thai còn sót lại gây ra nhiều biến chứng và hệ lụy tới sức khỏe cũng như sinh sản của chị em phụ nữ. Hy vọng các phương pháp và thuốc điều trị sót nhau thai sau sinh hữu ích cho mẹ. Các bài viết của AVAKids/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.