9 cách trị đau lưng sau sinh đơn giản và hiệu quả

Đau lưng sau sinh là nỗi lo lắng của rất nhiều bà mẹ. Mặc dù không nguy hiểm nhưng gây khó chịu trong sinh hoạt hàng ngày. Cùng AVAKids tìm hiểu về những cách trị đau lưng sau sinh nhé. 

1Đau lưng sau sinh là gì?

Đau lưng sau sinh là tình trạng lưng của mẹ đau nhức kéo dài sau khi sinh em bé. Đau lưng sau sinh có thể kéo dài trong nhiều ngày liên tục, thậm chí kéo dài vài năm. Số liệu thống kê cho thấy có tới hơn ½ số lượng các mẹ gặp phải tình trạng đau lưng sau sinh này.

Một số dấu hiệu đau lưng sau sinh có thể kể đến như sau:

• Đau lưng khi vận động
• Cúi người xuống để bế em bé
• Bế em bé
• Chỉ đi bộ cũng bị đau

Sau khi thăm khám và xác định được nguyên nhân gây ra đau lưng sau sinh, các bác sĩ sẽ tư vấn biện pháp điều trị hợp lý tương ứng với mức độ nghiêm trọng của các cơn đau.

2Nguyên nhân dẫn đến đau lưng sau sinh

Đa số các trường hợp đau lưng sau sinh đều liên quan đến quá trình mang thai và sinh sản. Có những trường hợp, các mẹ bị chấn thương trong lúc sinh con, ở các khu vực xương chậu, lưng dưới, khớp, các mô mềm. Ngoài ra, tác dụng phụ của thuốc gây mê cũng là một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng đau lưng sau sinh.

Do tăng cân nhanh chóng

Sau khi sinh, cơ thể mẹ có xu hướng tăng cân nhanh chóng. Đây cũng là một nguyên nhân dẫn đến đau lưng sau sinh.

Sau khi sinh, cơ thể mẹ có xu hướng tăng cân nhanh chóng (Ảnh: Canva)

Ngoài ra, trong suốt thai kỳ, người mẹ thường đổ người về phía trước do kích thước và trọng lượng bụng tăng lên. Điều này khiến cột sống của các mẹ phải chịu áp lực lớn nên gây ra đau lưng sau sinh.

Tư thế di chuyển thay đổi

Như đã nói ở trên, mang thai làm cho trọng tâm cơ thể thay đổi, dần dần mẹ bầu thay đổi tư thế và cách di chuyển. Lâu dần, tình trạng này dẫn đến đau lưng sau sinh tại các vị trí cột sống, thắt lưng hoặc khối cơ lưng.

Tổn thương xương chậu sau sinh

Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc sinh em bé, vùng xương chậu của mẹ sẽ có những thay đổi. Những thay đổi này thường kéo dài rất lâu và gây ra đau lưng sau sinh, thậm chí đau cả vùng chậu.

Cho em bé bú sai tư thế

Khi cho em bé bú, các mẹ thường cúi mặt xuống nhìn con, điều này khiến phần cơ cổ bị căng từ đó gây ra đau nhức vùng cổ, rồi lan xuống lưng. Bên cạnh đó, vai hướng về phía em bé cũng là một tư thế có thể dẫn đến đau lưng sau sinh.

Do tác dụng của thuốc tê

Phương pháp gây tê màng cứng khi sinh em bé sẽ khiến các mẹ bị đau lưng sau sinh trong khoảng thời gian đầu. Phương pháp này được thực hiện bằng cách tiêm thuốc tê vào tủy sống của sản phụ và làm các vùng xung quanh co thắt theo từng cơn. Những cơn co thắt này vẫn tiếp diễn trong vài tháng sau sinh sẽ khiến mẹ bị đau lưng sau sinh.

Do thay đổi hormone trong cơ thể

Trong suốt thai kỳ, cơ thể mẹ bầu tại ra một loại hormone tên là relaxin. Loại hormone này làm dây chằng vùng xương chậu giãn ra, các khớp cũng lỏng lẻo hơn để chuẩn bị cho quá trình sinh em bé. Relaxin cũng làm dây chằng hỗ trợ cột sống nới lỏng ra khiến mất ổn định trục cột sống. Nguy cơ viêm khớp và dây chằng cũng vì thế mà tăng lên.

Sau khi sinh từ 3 - 4 tháng, hormone này vẫn tồn tại trong cơ thể mẹ ở mức cao. Chỉ khi về lại mức bình thường thì vấn đề đau lưng sau sinh mới thuyên giảm.

Do chứng căng thẳng sau sinh

Những suy nghĩ mông lung, những cảm xúc tiêu cực, lo âu… có thể khiến các mẹ bị căng cơ, nhất là cơ lưng. Nếu quá trình này kéo dài có thể khiến vùng lưng bị đau. Mức độ đau lưng sau sinh cũng tăng dần theo thời gian.

Chứng căng thẳng sau sinh (Ảnh: Canva)

Do bị loãng xương

Trong quá trình mang thai và cho con bú, xương của mẹ bị mất canxi trong các bè xương gây ra hiện tượng loãng xương vi thể. Hiện tượng này dẫn đến đau lưng sau sinh.

Đối với các mẹ lớn tuổi, cơ thể bắt đầu có những biểu hiện của thoái hóa đĩa đệm cột sống, cùng với đó là biến đổi hệ dây chằng khiến nguy cơ đau lưng sau sinh xuất hiện sớm hơn.

Các hoạt động như mang vác vật nặng, đột ngột thay đổi tư thế có thể gây tổn thương các khớp xương, dây chằng gây nên các cơn đau lưng sau sinh cấp tính, thậm chí cần nhập viện cấp cứu.

Bị nhiễm không khí lạnh

Sau khi sinh, đa số các mẹ bị tổn thương khí huyết nên dễ bị nhiễm gió lạnh, xâm lấn sức khỏe gây ra tình trạng cơ thể thừa độ ẩm, đau lưng sau sinh và xương khớp.

Bị giãn dây chằng

Cơ thể mẹ bầu thay đổi nội tiết tố trong suốt thai kỳ khiến các khớp xương và dây chằng trở nên lỏng lẻo, cấu trúc cột sống thiếu ổn định. Do đó, mẹ sẽ dễ bị đau lưng sau sinh khi đi, đứng, ngồi trong thời gian dài hoặc nâng nhấc vật nặng.

Do thiếu canxi

Trong thai kỳ, mẹ bầu cần được bổ sung đầy đủ vitamin và khoáng chất như vitamin A, B1, D, axit folic, canxi cho bà bầu, phốt pho… Nếu ăn uống không đủ chất, cơ thể sẽ lấy canxi từ mẹ để truyền cho thai nhi, từ đó gây ra loãng xương.

Sau khi sinh, sức khỏe của người mẹ chưa kịp phục hồi đã phải thường xuyên cho con bú dẫn đến suy giảm lượng canxi trong cơ thể. Vấn đề này trở thành nguyên nhân chính gây ra những cơn đau lưng sau sinh.

Do gây tê tủy sống

Phụ nữ dễ bị đau lưng sau sinh mổ và đau nhiều hơn so với sinh thường. Nguyên nhân là do quá trình gây tê tủy sống sinh mổ.

Sau khi sinh mổ, các mẹ sẽ thấy chỗ tiêm có thể bị nhức vài ngày nhưng không gây đau lưng sau sinh. Tuy nhiên, tác dụng phụ của thuốc sẽ khiến triệu chứng đau lưng sau sinh trở nên rõ ràng hơn. Theo thống kê, có khoảng 90% phụ nữ gây tê tủy sống khi sinh mổ bị đau lưng sau sinh.

Do giãn cơ bụng

Trong quá trình sinh con, tử cung của mẹ mở rộng khiến hai khối cơ hai bên từ lồng ngực đến xương mu bị tách ra. Sự tách giãn này có thể gây ra tình trạng đau lưng sau sinh do không còn sự hỗ trợ của khối cơ này.

Ít vận động

Sau khi sinh, một số bà mẹ chỉ nằm trên giường, ít vận động khiến khí huyết ở vùng chậu không được lưu thông. Tình trạng này cũng có thể dẫn đến đau lưng sau sinh.

3Tình trạng đau lưng sau sinh kéo dài bao lâu?

Thông thường, có khoảng 50% phụ nữ bị đau lưng trong tháng đầu tiên sau khi sinh, trong đó khoảng 20% tình trạng đau lưng sau sinh kéo dài tới 1 năm, thậm chí là 3 năm.

4Đau lưng sau sinh có nguy hiểm không?

Tình trạng đau lưng sau sinh ở phụ nữ nếu không được điều trị khỏi hoàn toàn sẽ dẫn đến các vấn đề xương khớp mãn tính. Ngoài ra, đau lưng sau sinh còn ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống, gây căng thẳng, mệt mỏi cho các mẹ.

5Cách trị đau lưng sau sinh

Dưới đây là một số cách trị đau lưng sau sinh mà mẹ có thể tham khảo:

Điều chỉnh tư thế khi cho con bú

Các mẹ nên điều chỉnh tư thế khi cho con bú để trị đau lưng sau sinh (Ảnh: Canva)

Khi cho con bú, các mẹ hãy lựa chọn tư thế thoải mái, hạn chế gặp người hoặc cúi người quá lâu. Các mẹ cũng nên thay đổi tư thế thường xuyên, kết hợp với các vận động nhẹ như: xoay cổ, xoay nhẹ thắt lưng…

Điều chỉnh tư tế là cách trị đau lưng sau sinh hiệu quả, cụ thể như sau:

• Ngồi ngả lưng về phía sau 1 góc 45 độ, kê gối sau lưng. Em bé nằm trên bụng và tì vào ngực mẹ để bú
• Nằm nghiêng và đặt bé nằm song song với mẹ, tay mẹ đỡ đầu bé, cho bé quay mặt vào đầu vú
• Ngồi tựa vào ghế, lưng thẳng, gác một chân lên ghế cao vừa đủ, kê gối mỏng sau lưng. Cho bé nằm bú thoải mái

Uống thuốc giảm đau điều độ

Có nhiều loại thuốc có tác dụng giảm đau lưng sau sinh như Acetaminophen, opioid,... Tuy nhiên, đối với các mẹ đang đang cho con bú thì không được tự ý sử dụng thuốc khi chưa có sự đồng ý của bác sĩ chuyên khoa.

Thực hiện vật lý trị liệu

Vật lý trị liệu là phương pháp được đánh giá là an toàn nhất để điều trị đau lưng sau sinh. Phương pháp này có thể được dùng thay thế cho thuốc giảm đau. Các mẹ nên tìm đến các trung tâm vật lý trị liệu uy tín để được tư vấn và điều trị.

Một số phương pháp vật lý trị liệu giúp giảm đau lưng sau sinh mà các mẹ có thể tham khảo:

• Sử dụng liệu pháp thủy sinh
• Sử dụng sóng âm, điện xung hoặc laser để kích thích dây thần kinh
• Sử dụng liệu pháp nhiệt nóng lạnh
• Massage hoặc dùng máy áp lực hơi

Tập vận động

Tập vận động cũng là cách trị đau lưng sau sinh hiệu quả:

• Các mẹ có thể tham khảo hướng dẫn từ bác sĩ chuyên khoa để tập các bài tập điều chỉnh tư thế sau sinh.
• Việc tập luyện này giúp kéo giãn cơ lưng, tăng cường sức mạnh các cơ quanh cột sống và mô mềm… giúp hạn chế tái phát tình trạng đau lưng sau sinh.
• Các mẹ cũng có thể tập gập người hoặc uốn dẻo để kéo thẳng vùng thắt lưng, tăng cường sức mạnh cơ bụng. Ngoài ra, các mẹ hãy tập thêm một số bài tập khác như: Co duỗi gối, nâng chân…

Luôn giữ tâm lý thoải mái

Giữ tâm lý thoải mái cũng là một cách hạn chế áp lực lên các cơ, đặc biệt là cơ lưng, giúp các mẹ hạn chế tình trạng đau lưng sau sinh.

Cải thiện chế độ dinh dưỡng

Sau khi sinh, các mẹ nên có một chế độ ăn uống hợp lý để bù đắp lượng vitamin và khoáng chất đã mất đi, đặc biệt là canxi. Bổ sung canxi là cách trị đau lưng sau sinh hữu hiệu:

• Các loại thực phẩm giàu chất kẽm giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn. Có thể kể đến: nấm, thị bò, ngũ cốc dinh dưỡng…
• Ăn nhiều thực phẩm giàu sắt như tim cật heo, lòng đỏ trứng gà, các loại đậu… Bổ sung vitam C và khoáng chất từ các loại trái cây như nho, táo, cam, lê, chuối, bơ…
• Bổ sung từ 2 đến 2.5 lit nước mỗi ngày.

Massage lưng thường xuyên

Massage lưng thường xuyên giúp tăng tuần hoàn máu (Ảnh: Canva)

Các phương pháp massage, bấm huyết sẽ giúp các mẹ dễ dàng lưu thông tuần hoàn máu, giảm đau lưng sau sinh. Bên cạnh đó, massage còn giúp giảm stress.

Các mẹ nên duy trì thực hiện phương pháp này đều đặn và tác động lực vừa phải. Kết hợp các bài thể dục nhẹ nhàng hoặc yoga cũng sẽ giúp các mẹ nhanh chóng đẩy lùi đau lưng sau sinh.

Gặp bác sĩ để tham vấn cách điều trị

Gặp bác sĩ để tham vấn cách điều trị (Ảnh: Canva)

Để đảm bảo các bài tập phát huy hiệu quả và xác định chính xác nguyên nhân gây đau lưng sau sinh, các mẹ nên gặp trực tiếp bác sĩ chuyên khoa để được tham vấn điều trị.

Sử dụng một số thảo dược dân gian

Sử dụng thảo dược dân gian cũng là cách trị đau lưng sau sinh hiệu quả, cụ thể như sau:

• Sử dụng lá ngải cứu: Rang là ngải cứu với muối. Đổ hỗn hợp này vào một chiếc khăn mong và chườm lên vùng lưng bị đau, đến khi nguội thì tiếp tục làm nóng và chườm lại
• Dùng rễ cây lá lốt: Rễ cây lá lốt, rửa sạch, ngâm với rượu trắng trong 1 tháng. Sau đó, thấm dung dịch bằng khăn rồi thoa lên vùng lưng đau
• Dùng lá ớt cay: Rửa sạch lá ớt, giã nát rồi sao nóng trên chảo. Cho thêm 1 chút rượt trắng vào, đảo đều. Lấy hỗn hợp ra, bỏ vào miếng vải mỏng và chườm lên vùng lưng bị đau

6Một số động tác thể dục giúp giảm đau lưng sau sinh

Sau đây là một số động tác thể dục giúp giảm đau lưng sau sinh:

• Động tác 1: Các mẹ hãy giữ cơ thể thăng bằng trên đầu ngón chân, chống 2 tay vào tường, lưng thẳng, chân thằng. Sau đó thực hiện tư thế chống đẩy với tường trong 1 phút.
• Động tác 2: Nằm ngửa trên sàn nhà, gập đầu gối, hai bàn chân chạm đất. Sau đó hóp bụng, nâng xương chậu lên, giữ tư thế này trong vài giây rồi hạ xuống.
• Động tác 3: Đứng thẳng, hai chân dang rộng bằng vai. Tay trái chống hông, tay phải giơ cao, nghiêng người sang trái. Đổi bên và thực hiện liên tục 8 lần.

Đau lưng sau sinh là điều không thể tránh khỏi của phụ nữ sau khi sinh em bé. Nếu được thăm khám, tập luyện và bổ sung dinh dưỡng phù hợp, tình trạng này sẽ nhanh chóng mất đi. AVAKids hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích cho các mẹ. Chúc các mẹ sớm hồi phục và khỏe mạnh.

Nguyệt Minh tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Anh Thư