Gây tê tủy sống sinh mổ là gì? Những tác dụng phụ khi gây tê tuỷ sống sinh mổ

Gây tê tủy sống sinh mổ là kỹ thuật thường áp dụng vào các ca phẫu thuật lấy thai giúp sản phụ vượt qua mà không thấy đau. Hãy cùng AVAKids tìm hiểu ngay trong bài viết dưới đây.

1Gây tê tủy sống sinh mổ là gì?

Gây tê tủy sống sinh mổ là thủ thuật được thực hiện trước khi bắt đầu phẫu thuật lấy thai nhi. Nhờ được gây tê tủy sống sinh mổ, sản phụ sẽ không cảm nhận được cảm giác đau trong lúc sinh mổ.

Sản phụ sau khi tiêm gây tê tủy sống sinh mổ vẫn có thể giữ được trạng thái tinh thần tỉnh táo, nhìn thấy và cảm nhận được các thao tác trong quá trình phẫu thuật mà không đau. Sản phụ sẽ cảm nhận trở lại sau khi thuốc gây tê tủy sống hết tác dụng.

Nhờ phương pháp này, các chỉ số huyết áp, nhịp tim đều an toàn và hạn chế nguy hiểm tính mạng cho mẹ và bé trong quá trình phẫu thuật. Biện pháp này được đánh giá cao về tính an toàn và hiệu quả.

Tuy nhiên, sau khi gây tê tủy sống sinh mổ, sản phụ có khả năng sẽ gặp một số tác dụng phụ không mong muốn sau khi sinh.

Gây tê tủy sống sinh mổ được áp dụng rộng rãi trong quá trình mổ lấy thai

2Tiến hành gây tê tủy sống sinh mổ như thế nào?

Các bước tiến hành gây tê tủy sống sinh mổ như sau:

• Trước tiên, cần xác định và sát trùng cẩn thận vị trí gây tê nhằm phòng tránh nhiễm trùng khi tiến hành gây tê tủy sống sinh mổ.
• Tiếp theo, bác sĩ sẽ gây tê tại vị trí gần tủy sống đã được xác định và sát trùng trước đó, sau khoảng 20 phút, thuốc có tác dụng ngay và sản phụ sẽ có cảm giác hơi nhói, dần mất cảm giác tại vùng bụng rồi lan nhanh xuống chân.
• Cuối cùng, bác sĩ sẽ kiểm tra kỹ càng để xác minh chính xác thuốc tê có tác dụng hoàn toàn hay chưa bằng cách nhấc chân của sản phụ lên. 

3Trường hợp nào không được gây tê tủy sống sinh mổ? 

Bộ Y tế đã yêu cầu các cơ sở y tế không được sử dụng thủ thuật gây tê tủy sống sinh mổ đối với các sản phụ có khả năng cao mắc các bệnh nguy hiểm như sau:

• Tắc mạch ối
• Rối loạn hay ngừng tim
• Tình trạng đông máu rối loạn

4Một số tác dụng phụ khi gây tê tủy sống sinh mổ

Tạo cảm giác buồn nôn

Cảm giác buồn nôn là một trong các tác dụng phụ sau khi gây tê tủy sống sinh mổ, sản phụ sẽ cảm thấy bồn chồn, có cảm giác muốn nôn, đồng thời giảm huyết áp. Nếu sử dụng kỹ thuật gây tê tủy sống sinh mổ thì đây là hiện tượng bình thường ở các sản phụ.

Vì vậy, sản phụ không nên quá căng thẳng, đây chỉ là phản ứng của cơ thể để tự vệ và không có ảnh hưởng đến sức khỏe của sản phụ và thai nhi.

Nhức đầu

Nhức đầu là trường hợp mà các sản phụ sẽ gặp phải sau khi thực hiện gây tê tủy sống sinh mổ, tác dụng phụ này xuất hiện là do dịch não rò rỉ qua lỗ thủng màng cứng ở lưng làm cho các dây thần kinh ở vị trí cản đệm bị giảm xuống, gây áp lực đè nặng lên não tủy.

Nguyên nhân trên khiến sản phụ có cảm giác đau nhức ở vùng đầu, đặc biệt là vùng trán. Có một số trường hợp cơn đau còn kéo dài với nhiều dạng khác nhau (đau nhói, đau từng cơn theo giai đoạn, đau nhức kéo dài, lan xuống vùng cổ) làm sức khỏe của sản phụ giảm xuống.

Tác dụng phụ này sẽ dần biến mất trong vài ngày sau khi sinh mổ. 

Sản phụ có thể cảm thấy nhức đầu sau khi gây tê tủy sống sinh mổ

Lạnh người

Lạnh người là một trong các tác dụng phụ của kỹ thuật gây tê tủy sống sinh mổ khiến sản phụ gặp nhiều khó khăn sau khi sinh mổ. Lạnh người sẽ xảy ra sau khi quá trình phẫu thuật lấy thai nhi kết thúc. Lúc này, sản phụ cần yêu cầu giúp lấy chăn, tất, thay bộ quần áo ấm hơn nhằm phòng ngừa nhiễm lạnh.

Bởi sản phụ còn rất yếu sau khi phẫu thuật nên sẽ dễ bị lạnh người. Do đó có khả năng sức khỏe của sản phụ sẽ giảm xuống.

Cảm thấy ngứa

Gây tê tủy sống sinh mổ có thể khiến sản phụ gặp vài trường hợp tác dụng phụ, trong đó sản phụ thường cảm thấy ngứa, khó chịu trong người.

Tình trạng này chỉ kéo dài khoảng 24 - 48 tiếng đồng hồ. Nhưng vẫn có một số trường hợp cơn ngứa kéo dài và gây nên tình trạng nghiêm trọng cho sản phụ.

Sản phụ cảm thấy ngứa ngáy trong người sau khi gây tê tủy sống

Khó thở

Khó thở chỉ là tác dụng phụ phổ biến thường gặp sau khi thuốc gây tê tuỷ sống sinh mổ tác dụng. Sản phụ sẽ có cảm giác khó thở nhẹ, tê cánh tay và cơ thể yếu hơn. 

Sản phụ có thể ổn định tình trạng này bằng cách tư vấn bác sĩ và bổ sung oxy, tiêm tĩnh mạch, là cách tốt nhất khi gặp tác dụng phụ khó chịu này.

Đau lưng hậu sản

Đau lưng hậu sản là hiện tượng thường gặp sau khi sinh, bao gồm sản phụ sinh mổ và sinh thường đều gặp phải tình trạng này. Hiện nay, chưa có ai chứng minh được hiện tượng này xuất hiện là do sử dụng kỹ thuật gây tê tủy sống sinh mổ. 

Khi gặp tình trạng này, sản phụ thường đau lưng nhẹ, nặng hơn nữa là đau dữ dội, cơn đau kéo dài, liên tục khiến sản phụ mất ngủ vì đau. 

Tổn thương thần kinh

Tổn thương thần kinh là một trong các tác dụng phụ trong kỹ thuật gây tê tủy sống sinh mổ không mong muốn nhất đối với các bác sĩ thực hiện phẫu thuật cũng như sản phụ.

Tình trạng này bắt nguồn do kỹ thuật của bác sĩ trong quá trình tiêm thuốc. Nếu vị trí tiêm không xác định chính xác thì kim tiêm có thể đâm vào rễ thần kinh gây nên tình trạng nguy hiểm đối với sản phụ.

5Gây tê tủy sống khi sinh mổ có đau không?

Trong lúc sinh

Trong quá trình phẫu thuật, sản phụ đã được bác sĩ gây tê toàn bộ thân dưới nên trong lúc mổ sẽ không cảm nhận được đau đớn. Bên cạnh đó, sản phụ vẫn giữ được trạng thái tỉnh táo và có thể nhìn rõ quá trình phẫu thuật đang diễn ra cũng như có thể cảm nhận được các thao tác của bác sĩ.

Vì vậy, trong suốt quá trình thực hiện gây tê tuỷ sống khi sinh mổ, sản phụ sẽ không nhận được bất kì cơn đau nào cả.

Sau khi sinh

Sau khi kết thúc phẫu thuật, thuốc tê sẽ dần hết tác dụng và cơn đau từ vết mổ sẽ đến ngay. Vì lý do này, sản phụ chỉ có thể nằm trên giường và hạn chế di chuyển nhất có thể. 

Bên cạnh đó, tác dụng của thuốc còn gây cho sản phụ một số tác dụng phụ như tạo cảm giác buồn nôn, nhức đầu, lạnh người, cảm thấy ngứa, khó thở,...

Bình thường, sản phụ sau 5 ngày mới dần hồi phục và có thể hoạt động tự nhiên hơn. Sản phụ sau khi sinh không nên nằm quá lâu trên giường, mặc dù vô cùng đau đớn nhưng sản phụ nên ngồi dậy và tập đi đứng nhằm giúp cơ thể nhanh hồi phục.

6Biện pháp hạn chế tác dụng phụ của gây tê tuỷ sống khi sinh mổ và giảm đau sau sinh mổ

Nhờ bác sĩ giảm đau

Sau khi phẫu thuật, cơ thể của sản phụ rất yếu nên thường gặp nhiều ảnh hưởng xấu về sức khỏe cũng như các tác dụng phụ của thuốc gây tê tủy sống sinh mổ. 

Do đó, sản phụ có thể đến các cơ sở y tế gặp bác sĩ để tư vấn và kê thuốc phù hợp với tình trạng mà sản phụ đang gặp phải. Những tác dụng của thuốc giảm đau sẽ không thể giúp sản phụ thoát khỏi cơn đau hoàn toàn.

Nghỉ ngơi hợp lý

Sau khi thực hiện gây tê tuỷ sống sinh mổ, sản phụ cần có chế độ nghỉ ngơi hợp lý. Khi nằm nghỉ ngơi, sản phụ không nên vận động vì có thể ảnh hưởng đến vùng bụng (vết mổ), cần thả lỏng toàn thân. Đi tiểu ngay khi buồn tiểu, hạn chế nhịn tiểu vì có khả năng dẫn đến các cơn đau ở vùng tử cung.

Cần nghỉ ngơi hợp lý sau khi sinh

Hạn chế ăn ngay sau sinh mổ

Sau khi gây tê tủy sống sinh mổ và thực hiện phẫu thuật lấy thai nhi, sản phụ cần lưu ý rằng trong thời gian này không nên ăn bất kì đồ ăn nào vì hệ tiêu hóa vẫn còn yếu nên sẽ dẫn đến việc đầy bụng, khó tiêu, dễ táo bón. 

Nhưng khoảng sau 6 tiếng đồng, có thể cho sản phụ ăn các loại thực phẩm lỏng, dễ nuốt, dễ tiêu hóa như cháo, súp,... Sau 2 ngày, sản phụ có thể ăn các món bình thường nhưng hạn chế ăn quá no và chú ý đến chế độ dinh dưỡng.

Chế độ dinh dưỡng khoa học

Trong quá trình hồi phục sức khỏe ở sản phụ, cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng và bổ sung các chất cần thiết như protein, vitamin và khoáng chất, chất béo, nhằm giúp cơ thể đủ chất, nhanh chóng hồi phục.

Không nên sử dụng các loại thực phẩm sau trong thực đơn của sản phụ như: rau muống, lòng trắng trứng, các món ăn có chế biến cùng rượu, cafe,...

Vận động nhẹ nhàng

Vận động nhẹ giúp sản phụ tuần hoàn máu tốt hơn, mặc dù khó khăn nhưng việc vận động này có thể làm cơ thể giảm đau và sức khỏe hồi phục nhanh chóng. Sản phụ có thế tập đi sau 2 ngày sinh mổ và nhờ người khác giúp đỡ.

Vệ sinh vết mổ đúng cách

Vệ sinh vết mổ sạch sẽ đúng cách là điều cần thiết nhằm phòng chống việc nước dính vào vết mổ. Việc này cũng hạn chế tác dụng phụ do gây tê tuỷ sống sinh mổ. Nếu sản phụ thấy tình trạng vết mổ bắt đầu sưng tím, chảy dịch mủ, sản phụ cần tới các bệnh viện chuyên khoa để tư vấn và điều trị nhằm tránh bị nhiễm trùng ở vết mổ.

Gây tê tủy sống sinh mổ là kỹ thuật luôn có những rủi ro nhất định. Trong bài viết trên, AVAKids đã cung cấp một số lưu ý cần thiết khi sinh mổ và các biện pháp hạn chế tác dụng phụ của thuốc gây tê. Hy vọng rằng nội dung trên sẽ giúp ích cho các sản phụ sau khi sinh giải quyết được các vấn đề liên quan đến tủy sống và nhanh chóng hồi phục.

Các bài viết của AVAKids/Vũ Trụ Bỉm Sữa chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Bảo Nghi tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm