Trẻ ăn dặm bị táo bón - Nguyên nhân, cách xử lý và đề phòng

Khi trẻ bắt đầu bước vào quá trình ăn dặm sẽ rất dễ gặp phải tình trạng bị táo bón. Điều này đã làm các bậc phụ huynh rất lo lắng và bối rối. Vậy khi trẻ ăn dặm bị táo bón thì các bậc phụ huynh cần xử lý như thế nào? Cùng AVAKids tìm câu trả lời qua bài viết dưới đây nhé!

1Nguyên nhân gây táo bón ở trẻ ăn dặm

1.1. Hệ tiêu hoá chưa kịp làm quen với thức ăn mới

Khi bé bắt đầu làm quen với việc ăn dặm. Mẹ dễ quan sát thấy những thay đổi trong phân của bé như: Màu sắc, số lượng, mùi, tần suất đại tiện của bé,... Đó là những biểu hiện cơ bản khi hệ tiêu hoá của bé bắt đầu phải làm quen với thức ăn mới.

Hệ tiêu hoá chưa kịp làm quen với thức ăn mới

1.2. Do trẻ ăn dặm quá sớm

Trong nhiều trường hợp bé bị táo bón cũng có thể nguyên nhân xuất phát từ việc độ tuổi của bé chưa phù hợp để bắt đầu ăn dặm nhưng mẹ đã tập cho bé ăn hoặc cho bé ăn quá nhiều. Điều này làm cho hệ tiêu hoá của bé bị quá tải dẫn tới táo bón.

Do trẻ ăn dặm quá sớm

1.3. Trẻ uống không đủ nước

Khi bắt đầu quá trình ăn dặm, hệ tiêu hoá của bé đang phải tập thích nghi dần với thức ăn mới, nếu mẹ không bổ sung đủ nước cho bé sẽ dễ dẫn đến tình trạng phân khô, cứng, khó có thể đẩy ra ngoài, tích tụ lâu dần sẽ khiến bé bị táo bón kéo dài.

Trẻ uống không đủ nước

1.4. Chế độ dinh dưỡng chưa phù hợp

Một nguyên nhân khá phổ biến khi bé bắt đầu ăn dặm dễ dẫn đến táo bón đó là bé không được bổ sung đầy đủ chất xơ trong chế độ ăn uống hằng ngày, bố mẹ cần lưu ý bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau xanh,... để hạn chế tình trạng táo bón ở bé.

Khi trẻ hấp thụ quá nhiều chất béo, tinh bột nhưng lại thiếu đi chất xơ. Hoặc thiếu nước, thừa chất đạm cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng táo bón ở trẻ.

Chế độ ăn dặm thiếu chất xơ

1.5. Tỷ lệ sữa công thức bị pha sai

Lượng sữa bột mà trẻ uống hàng ngày bị sai cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng táo bón. Nếu trẻ uống sữa pha ít nước sẽ gây ra nóng trong và dẫn đến táo bón, còn nếu trẻ uống sữa pha quá nhiều nước thì lại không hấp thụ được dưỡng chất có trong sữa.

Ngoài ra, nếu mẹ cho thêm nước trái cây, đường hay ngũ cốc vào sữa công thức thì có thể gây rối loạn tiêu hóa, từ đó dẫn đến táo bón ở trẻ.

Tỷ lệ sữa công thức bị pha sai

2Biểu hiện bị táo bón của trẻ

• Tình trạng táo bón dễ nhận biết bằng việc bé đi đại tiện ít hơn so với bình thường. Bố mẹ nên để ý, quan sát sự thay đổi này ở bé để kịp thời phát hiện.
• Bé ăn dặm bị táo bón khi đi đại tiện sẽ thấy phân bị cứng, kết cấu phân rất rời rạc.
• Đôi khi kích thước phân quá lớn, khiến bé đại tiện khó, phải gắng sức rặn gây đau cho bé.
• Khi bé bị táo bón, mỗi lần bé đi đại tiện sẽ đi lâu hơn.

Biểu hiện bị táo bón của trẻ

3Táo bón ảnh hưởng sức khỏe bé như thế nào? 

• Làm độc tố tích tụ: Việc đi đại tiện mỗi ngày sẽ giúp loại bỏ được các chất cặn bã và thanh lọc cơ thể. Nếu tình trạng táo bón ở trẻ kéo dài sẽ ảnh hưởng đến vấn đề thải độc, từ đó gây tích tụ độc tố trong cơ thể của trẻ.
• Táo bón ngày càng nặng: Đi đại tiện trong tình trạng táo bón thì phân sẽ khô cứng lại, trẻ sẽ cảm thấy khó chịu và đau rát hậu môn, do vậy mà nhịn đi đại tiện. Thói quen này diễn ra thường xuyên sẽ làm cho tình trạng táo bón ở trẻ càng nặng hơn.
• Bị nứt kẽ hậu môn: Táo bón kéo dài sẽ khiến phân lớn và cứng hơn so với bình thường, khi đi đại tiện sẽ làm cho hậu môn giãn nở. Có một số trường hợp trẻ bị chảy máu hậu môn trong thời gian dài, dẫn đến thiếu máu.
• Bệnh trĩ: Khi bị táo bón, trẻ thường phải rặn để đẩy phân ra ngoài. Nếu rặn quá mức sẽ làm tĩnh mạch hậu môn và tĩnh mạch ở quanh trực tràng bị giãn ra, từ đó hình thành các búi trĩ gây bệnh trĩ.

Táo bón làm độc tố tích tụ

4Hướng xử lý khi bé ăn dặm bị táo bón

• Massage bụng cho bé: Dùng 3 ngón tay giữa chụm lại, ấn lực vừa phải và di chuyển tròn xung quanh rốn trong khoảng 3 - 4 phút. Điều này sẽ giúp bé bớt chướng bụng, làm thức ăn mềm ra và chuyển động xuống dưới hậu môn, từ đó dễ đi đại tiện hơn.
• Bổ sung nước: Mẹ cần khuyến khích bé uống nhiều nước để có tác dụng làm mềm phân, giúp quá trình đào thải phân diễn ra dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, mẹ cũng cần phải bổ sung nguồn chất xơ trong khẩu phần ăn hằng ngày của bé để cải thiện hệ tiêu hoá của bé.
• Chú ý đến chế độ ăn: Trẻ bắt đầu ăn dặm, trong các chế biến, bố mẹ nên ưu tiên món dạng mềm, lỏng, sau đó mới chuyển sang dạng đặc, cứng. Đồng thời bổ sung thêm chất xơ bằng các thực phẩm như mồng tơi, rau dền, táo, khoai lang, súp lơ xanh,...
• Tăng cường vận động: Vận động nhiều là một trong những cách trị táo bón cho trẻ cũng như làm giảm thiểu các triệu chứng do ruột của bé được chuyển động. Do đó, mẹ hãy khuyến khích trẻ vui đùa từ 30 - 60 phút mỗi ngày.
• Ngâm hậu môn với nước ấm: Mẹ cũng có thể ngâm hậu môn của bé trong nước ấm từ 5 - 10 phút. Việc làm này sẽ giúp cơ vòng hậu môn của bé giãn ra, dễ dàng đưa phân ra ngoài.

Những thực phẩm giàu chất xơ

5Biện pháp phòng ngừa

5.1. Có chế độ ăn dặm phù hợp

Khi chuyển giao giữa sữa mẹ và ăn dặm, mẹ cần có chế độ ăn dặm phù hợp, để hệ tiêu hoá của bé từ từ tập làm quen dần với các loại thức ăn mới, mẹ không nên bắt bé ăn quá nhiều sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ của bé.

Có chế độ ăn dặm phù hợp

5.2. Bổ sung thêm chất xơ

Mẹ không nên tập trung quá nhiều vào việc bổ sung chất đạm mà nên cân bằng cả bổ sung chất xơ trong khẩu phần ăn hằng ngày. Các loại thực phẩm giàu chất xơ có thể kể đến như các loại trái cây, rau xanh,...

Bột ăn dặm Heinz bột ngũ cốc, súp lơ, bông cải và phô mai lon 200g (từ 6 tháng)

5.3. Tập thói quen đại tiện

Mẹ nên tập hình thành cho bé thói quen đi đại tiện vào các khung giờ cố định trong ngày, điều này sẽ tạo cho bé thói quen đi đại tiện, tránh trường hợp bé nhịn đại tiện dẫn đến táo bón.

Tập thói quen đại tiện

5.4. Tăng cường vận động

Đối với bé chưa biết bò hoặc đang nằm trên giường, mẹ có thể di chuyển chân của bé lên xuống một cách nhẹ nhàng như đang đạp xe. Việc di chuyển lên xuống đều đặn sẽ giúp đường ruột của bé hoạt động tốt hơn. 

Tăng cường vận động

5.5. Bổ sung lợi khuẩn

Mẹ cũng cần bổ sung các lợi khuẩn cho bé để duy trì cân bằng hệ vi sinh đường ruột và ức chế sự phát triển của các vi khuẩn có hại qua những thực phẩm như sữa chua hoặc bột ăn dặm cho bé.

Bột ăn dặm Vinamilk RiDielac Gold gạo sữa hộp 200g

Hy vọng với những thông tin mà AVAKids đã chia sẻ ở trên đã giúp bố mẹ hiểu thêm về nguyên nhân và cách xử lý khi trẻ bị táo bón, từ đó lựa chọn được phương pháp trị táo bón phù hợp cho bé yêu nhà mình. Nếu có bất kỳ thắc mắc gì cần tư vấn, bạn hãy liên hệ tổng đài miễn phí 1900.866.874 hoặc truy cập website avakids.com để được hỗ trợ ngay!