Trẻ bị viêm phế quản có nguy hiểm không? Cách điều trị như thế nào?

Trẻ bị viêm phế quản khiến các mẹ lo lắng và quan tâm đến việc tìm hiểu cách trị viêm phế quản ở trẻ. Cùng AVAKids tìm hiểu về căn bệnh viêm phế quản ở trẻ em và các triệu chứng viêm phế quản.

1 Viêm phế quản là bệnh gì?

Viêm phế quản là bệnh lý liên quan đến đường hô hấp. Trẻ bị viêm phế quản khi có sự viêm nhiễm tại các lớp niêm mạc của ống phế quản khiến các đường ống dẫn khí này bị thu hẹp lại. Viêm phế quản ở trẻ em làm ứ đọng các chất dịch, hình thành đờm tại phế nang, lâu dài làm suy giảm chức năng phổi và gây ra các vấn đề cho hệ hô hấp.

Trẻ bị viêm phế quản nếu không chữa sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm

Trẻ bị viêm phế quản sẽ chia làm hai 2 dạng, cụ thể:

Viêm phế quản cấp tính

Viêm phế quản cấp tính hay còn gọi là viêm khí phế mạc cấp là tình trạng viêm nhiễm kéo dài trong vài ngày đến vài tuần. Bệnh lý này gây ra các tác động khiến đường hô hấp bị sưng và xuất hiện nhiều dịch nhầy.

Viêm phế quản mạn tính

Bệnh được xem là mạn tính khi tình trạng bệnh kéo dài từ nhiều tháng đến nhiều năm. Quá trình viêm ống dẫn khí diễn ra liên tục nhưng trong âm thầm. Khi chịu tác động của các tác nhân kích ứng, bệnh dễ bùng phát thành những cơn cấp tính. Viêm phế quản mạn tính là được xem là nghiêm trọng và phức tạp hơn rất nhiều so với viêm phế quản cấp tính.

Ngoài ra, viêm phế quản mạn tính lại được chia ra thành ba dạng bệnh cơ bản là:

• Viêm phế quản mạn tính đơn thuần: Triệu chứng của bệnh là các cơn ho dai dẳng. Bệnh sẽ tái phát liên tục.
• Viêm phế quản dạng hen hay còn gọi là viêm phế quản co thắt: Bệnh có triệu chứng là các cơn ho đi kèm cảm giác khó - ngạt thở, cơ thể mệt mỏi.
• Viêm phế quản mạn tính tắc nghẽn: Người bệnh sẽ thường xuyên cảm thấy mức độ tắc nghẽn đường thở cao, tần suất dày đặc. Bệnh sẽ thường gặp ở người có độ tuổi cao, người hút thuốc lá.

2 Nguyên nhân trẻ bị viêm phế quản

Trẻ bị viêm phế quản thường do các loại virus truyền nhiễm gây ra. Một loại virus gây cảm lạnh có thể gây ra viêm phế quản cấp tính nếu bệnh diễn biến kéo dài.

Đầu tiên, virus sẽ ảnh hưởng đến mũi, xoang và cổ họng của trẻ. Sau đó, nhiễm trùng sẽ di chuyển đến niêm mạc của các ống phế quản. Khi cơ thể trẻ chống lại virus, cổ họng sẽ xảy ra sưng tấy và tạo ra chất nhầy. Trẻ có thể nhiễm virus khi hít thở hoặc có nguy cơ nhiễm virus cao hơn nếu tiếp xúc gần với người đã bị viêm phế quản cấp tính.

Trẻ bị viêm phế quản còn do nhiều nguyên nhân khác gây ra như:

• Nhiễm trùng do các các vi khuẩn hoặc nấm.
• Tiếp xúc thường xuyên với các chất gây kích ứng như khói, bụi.
• Trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nếu ống phế quản đã bị tổn thương.
• Mắc bệnh trào ngược dạ dày thực quản, gây ra chứng ợ nóng, axit trong dạ dày sẽ xâm nhập vào các ống phế quản.

3 Trẻ nào dễ mắc bệnh viêm phế quản?

Tất cả trẻ em đều có thể bị mắc bệnh viêm phế quản, tuy nhiên, trẻ bị viêm phế quản dễ hơn nếu rơi vào các trường hợp sau đây:

Trẻ bị thừa cân

Một số cuộc nghiên cứu đã cho biết rằng chỉ số khối cơ thể cao có liên quan đến viêm phế quản. Cụ thể, tỷ lệ xuất hiện bệnh viêm phế quản sẽ cao ở thanh thiếu niên thừa cân và béo phì.

Nguyên nhân chính là do sự giảm hoạt động của hệ hô hấp và hạn chế luồng khí gây ra bởi trọng lượng cơ thể. Vì vậy, duy trì cân nặng ở mức phù hợp là một trong những cách giảm nguy cơ mắc viêm phế quản ở trẻ nhỏ.

Trẻ bị dị ứng với phấn hoa, bụi, lông súc vật

Trẻ có cơ địa bị dị ứng sẽ dễ bị viêm phế quản hơn các trẻ khác trong điều kiện sống như nhau.

Trẻ em thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc lá

Khói thuốc lá chứa khoảng 4000 chất độc hại do đó chúng gây viêm các tế bào lông ở đường hô hấp. Đặc biệt ở trẻ em, nếu hít phải khói thuốc lá thụ động thường xuyên, trẻ có nguy cơ mắc viêm phế quản mãn tính.

Trẻ sinh sống trong những căn nhà có độ ẩm mốc cao

Môi trường sống chật chội với độ ẩm thấp cao là các yếu tố thuận lợi cho nấm mốc sinh sôi. Trẻ em sống trong các môi trường như này sẽ có nguy cơ cao mắc các bệnh đường hô hấp, đặc biệt là viêm phế quản.

Trẻ bị viêm phế quản nếu sinh sống trong những căn nhà có độ ẩm mốc cao

4 Triệu chứng trẻ bị viêm phế quản

Mẹ cần chú ý các triệu chứng sau của trẻ bị viêm phế quản để có phương án xử lý kịp thời cho trẻ. Các triệu chứng trẻ bị viêm phế quản cụ thể như sau:

• Ho, sốt có thể kèm theo triệu chứng thở khò khè, thở nhanh.
• Chảy nước mũi, nghẹt mũi.

Vào ban đêm, triệu chứng viêm phế quản thường có xuất hiện và phát triển nặng hơn, mẹ cần theo dõi để xử lý kịp thời nếu bệnh diễn biến nguy hiểm.

5 Trẻ bị viêm phế quản có nguy hiểm không?

Câu trả lời là CÓ. Các biến chứng nguy hiểm khi trẻ bị viêm phế quản có thể kể đến như:

Viêm phổi

Quá trình viêm nhiễm kéo dài kèm theo các cơn ho có đờm có thể gây viêm phổi. Đồng thời, hệ miễn dịch suy yếu cũng là cơ sở khiến các tác nhân như vi khuẩn, virus dễ dàng xâm nhập. Khi cơ thể bị suy hô hấp hay tràn khí màng phổi có thể gây nguy hại tới tính mạng của trẻ.

Trẻ bị viêm phế quản kéo dài có thể gây nguy hại tới tính mạng

Bệnh hen phế quản

Viêm phế quản khi không được điều trị kịp thời sẽ khiến lớp niêm mạc bị tổn thương nặng nề, lâu dần phát triển thành hen mạn tính. Hen phế quản khiến bé cảm thấy khó thở, thở gấp, rít và rất khó để điều trị. Nếu người bệnh là trẻ con hoặc người cao tuổi có thể nguy hại đến tính mạng.

Áp xe phổi

Một trong những biến chứng của viêm phế quản là áp xe phổi khiến phổi bị tổn thương toàn bộ khi kéo dài dai dẳng, không được điều trị. Bé sẽ có biểu hiện khó thở, tăng giảm huyết áp bất thường, xuất hiện các bệnh liên quan tới tim mạch.

COPD

COPD là tình trạng phổi của bé bị tắc nghẽn, xuất hiện nhiều dịch đờm ở cổ, sổ mũi, khó thở. Dịch nhầy được phế quản tiết ra khiến các vi khuẩn gây hại xâm nhập.

Các bệnh về tim mạch

Trẻ bị viêm phế quản không được điều trị kịp thời và liên tục tái phát là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn, virus xâm nhập và dần lây lan tới các cơ quan khác của cơ thể. Bệnh kéo dài gây ra viêm nhiễm, suy giảm hệ tim mạch và phát triển thành các bệnh liên quan tới tim mạch.

6 Viêm phế quản ở trẻ có lây không?

Nếu mẹ thắc mắc viêm phế quản có lây không câu trả lời là CÓ. Trên thực tế, viêm phế quản là bệnh lý có khả năng lây lan mạnh thông qua 2 con đường là lây lan trực tiếp và gián tiếp.

Lây lan trực tiếp

Nếu bé tiếp xúc trực tiếp với người bị viêm phế quản qua con đường giao tiếp, khi người bệnh ho, hắt hơi rất dễ phát tán vi rút sang trẻ em.

Lây lan gián tiếp

Lây lan gián tiếp là hiện tượng bé bị lây thông qua việc dùng chung đồ dùng, vật dụng cá nhân như khăn mặt, bát, thìa, đũa, cốc chén với người mắc bệnh. Virus có thể tồn tại vài giờ trên các vật dụng đó và làm tăng nguy cơ lây bệnh giữa các thành viên trong gia đình.

Vì vậy, mẹ nên rèn cho bé thói quen rửa tay thường xuyên, ăn uống hợp vệ sinh, tránh nơi nhiễm khuẩn và khói bụi. Mẹ không nên cho trẻ nhỏ tiếp xúc với những người đang nhiễm bệnh hoặc những người hay hút thuốc.

7 Cách điều trị viêm phế quản ở trẻ

Các mẹ nên đưa trẻ tới bệnh viện, cơ sở y tế khi trẻ có triệu chứng viêm phế quản cấp để được bác sĩ chuyên khoa chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Thông qua tiền sử bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các chẩn đoán cụ thể về tình trạng bệnh của trẻ bị viêm phế quản và chỉ định thực hiện các xét nghiệm cần thiết như chụp X-quang phổi, nuôi cấy đờm, xét nghiệm máu để loại trừ các bệnh lý khác.

Trong trường hợp trẻ bị viêm phế quản cấp ở mức độ nhẹ và tự khỏi nhưng triệu chứng bệnh vẫn còn kéo dài từ 1 – 2 tuần, mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ để có giải pháp đúng đắn.

Bên cạnh phác đồ điều trị của bác sĩ, mẹ của trẻ bị viêm phế quản cần thực hiện đồng thời những điều sau đây khi chăm sóc bé bị viêm phế quản cấp:

• Giữ ấm cơ thể cho trẻ mỗi khi ra ngoài để trẻ không bị nhiễm lạnh.
• Giữ vệ sinh khu vực mũi họng của trẻ, rửa mũi và súc họng cho trẻ giúp trẻ thở dễ dàng hơn.
• Cho trẻ uống nhiều nước bao gồm cả nước hoa quả, canh súp để làm tan dịch nhầy trong mũi họng.

8 Khi nào nên cho trẻ đến bác sĩ?

Khi trẻ bị viêm phế quản xuất hiện những triệu chứng sau đây, mẹ cần sớm đưa tới cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời:

Trẻ bị khó thở, tím tái

Mẹ có thể đánh giá sự khó thở của trẻ bị viêm phế quản một cách dễ dàng bằng đếm nhịp thở khi trẻ nằm yên hoặc khi ngủ trong vòng 1 phút, mẹ nên đếm từ 2 - 3 lần. Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mức độ thở nhanh của trẻ được tính theo tiêu chuẩn như sau:

• Trẻ em dưới 2 tháng tuổi có nhịp thở từ 60 lần/phút.
• Trẻ em 2 tháng - 12 tháng tuổi có nhịp thở từ 50 lần/phút trở lên.
• Trẻ em từ 1- 5 tuổi có nhịp thở từ 40 lần/phút trở lên.

Trẻ bị sốt cao

Trẻ sốt cao trên 39 độ C, không đáp ứng với thuốc hạ sốt hoặc bị co giật.

Trẻ ho, ngủ li bì, bỏ bú

• Trẻ bị ho từng cơn kéo dài không ngừng và trong cơn ho trẻ đỏ bừng mặt.
• Trẻ ngủ li bì, mẹ khó đánh thức.
• Trẻ có thể bỏ bú mẹ.

9 Trẻ bị viêm phế quản nên và không nên ăn gì?

Việc bổ sung chế độ dinh dưỡng cần thiết cũng là một trong những cách giúp trẻ bị viêm phế quản mau hồi phục. Vì khi bị mắc viêm phế quản, cơ thể của trẻ sẽ dễ bị mất nước và mệt mỏi. Mẹ có cho trẻ bị viêm phế quản ăn theo chế độ dinh dưỡng sau:

• Hoa quả và rau xanh: Các loại vitamin A, C, E giúp giảm viêm cho phế quản và giảm tình trạng khó thở cho trẻ. Bông cải xanh, cà rốt, dâu tây, rau bina, cam, dưa, táo là các loại rau xanh và hoa quả chứa nhiều chất chống oxy hóa rốt cho bé đang bị viêm phế quản cấp.
• Trẻ bị viêm phế quản cấp cần bổ sung các thực phẩm từ sữa: Sữa có trong sữa bò, sữa đậu nành hoặc sữa chua có chứa nhiều protein, canxi và vitamin D tốt cho hệ tiêu hóa cho cơ thể trẻ.
• Nhóm thực phẩm giàu protein: Mẹ cần bổ sung nhóm thực phẩm chứa nhiều năng lượng và protein cho trẻ bị viêm phế quản. Nó sẽ giúp phục hồi nhanh tình trạng bệnh của bé, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể, tránh tình trạng sụt cân và thiếu chất. Thực phẩm giàu protein mà bé nên ăn gồm thịt lợn, thịt gia cầm, cá, trứng, đậu, pho mát, dầu thực vật, bơ.
• Trẻ bị viêm phế quản cấp cần bổ sung nhiều nước: Nước giúp giảm tình trạng viêm, khô họng, đào thải các loại độc tố, tăng cường chuyển hóa thức ăn và hấp thu chất dinh dưỡng.
• Thực phẩm giàu dinh dưỡng khác: Ngoài nhóm thực phẩm rau xanh, hoa quả, protein, mẹ còn cần cho trẻ bị viêm phế quản ăn thêm thực phẩm chứa nhiều dinh dưỡng như bột gạo hay ngũ cốc, đậu nành.
• Các loại thảo mộc tự nhiên: Bên cạnh thuốc, các loại thảo mộc tự nhiên như húng chanh, bạc hà, mật ong cũng giúp giảm triệu chứng viêm phế quản cấp ở trẻ như giảm viêm, giảm ho.

Bên cạnh các thực phẩm nên ăn, mẹ cần tránh cho trẻ bị viêm phế quản ăn các loại sau:

• Thức ăn/thực phẩm có lượng đường cao như bánh, kẹo.
• Nước ngọt có gas.
• Mẹ cần tránh cho bé ăn thức ăn nhiều chất xơ, ít dinh dưỡng, khó tiêu hóa.
• Các món ăn chiên xào có chứa nhiều dầu mỡ.
• Đồ ăn, thức uống ướp lạnh.

10 Cách phòng tránh bệnh viêm phế quản ở trẻ em

Để phòng ngừa viêm phế quản ở trẻ, mẹ cần chú ý:

• Xây dựng môi trường sống thoáng mát, sạch sẽ nhằm ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và nấm mốc. Thường xuyên dọn dẹp, vệ sinh nơi ở, luôn giữ tay, chân bé và cả người chăm sóc bé luôn được sạch sẽ.
• Hạn chế tiếp xúc với người bệnh hay cho bé ra ngoài nơi công cộng vào thời điểm giao mùa.
• Trẻ ra đường phải được đeo khẩu trang y tế kỹ lưỡng, khi về nhà cần vệ sinh tay chân.
• Có chế độ ăn uống hợp lý, cho trẻ uống nhiều nước, tăng cường bổ sung thêm rau xanh, hoa quả tương và các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng trong bữa ăn hàng ngày của trẻ em.
• Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ để phòng tránh nguy cơ mắc bệnh.
• Với trẻ đã bị dị ứng do phấn hoa, lông chó mèo, mạt bụi, mẹ cần hạn chế cho tiếp xúc.
• Hạn chế cho trẻ tiếp xúc với khói bụi ô nhiễm, khói thuốc lá.

11 Đôi lời từ AVAKids

Bài viết trên đã trang bị cho mẹ các thông tin cần thiết để chăm trẻ bị viêm phế quản và các cách để phòng ngừa bệnh viêm phế quản. AVAKids hy vọng mẹ sẽ tìm được phương pháp chăm sóc trẻ bị viêm phế quản cấp phù hợp.

Lưu ý, thông tin chỉ mang tính chất tham khảo không thay thế cho việc chẩn đoán hay điều trị y khoa.

Linh Linh tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm