Mắt trẻ sơ sinh bị lác liệu có tự khỏi được không? Gợi ý hướng điều trị cho ba mẹ

Lác mắt là tình trạng khá phổ biến ở trẻ sơ sinh và thường tự khỏi sau 3-4 tháng. Mặc dù vậy, trong một số trường hợp, lác mắt có thể là vấn đề đáng quan ngại. Vậy nguyên nhân khiến mắt trẻ bị lác là gì? Làm cách nào để nhận biết chứng lác mắt? Hãy cùng AVAKids tìm hiểu thông qua bài viết ngay sau đây.

1 Các dấu hiệu và triệu chứng bệnh lác mắt ở trẻ sơ sinh

Trong những tháng đầu đời, mắt của trẻ sơ sinh bị lác là điều hoàn toàn bình thường bởi bé đang học cách tập trung. Tuy nhiên, khi được 3-4 tháng tuổi, mắt của trẻ đã có thể nhìn thẳng và tập trung vào các đồ vật.

Trong trường hợp chứng lác mắt ở trẻ sơ sinh vẫn tiếp tục tái diễn, sẽ có những biểu hiện sau:

• Mắt hướng vào trong
• Mắt hướng ra ngoài
• Hai mắt nhìn chéo
• Nhắm một mắt
• Thường xuyên nghiêng hay quay đầu để nhìn các đồ vật

Song thị là một trong những triệu chứng phổ biến của bệnh lác. Mặc dù vậy, trẻ còn quá nhỏ để có thể nói cho bố mẹ về tình trạng của mình. Do đó, để chắc chắn, cha mẹ hãy đưa con đi gặp bác sĩ nếu nghi ngờ con bị lác.

2Lác mắt có phổ biến ở trẻ sơ sinh không?

Chứng lác mắt có thể bắt gặp ở mọi lứa tuổi nhưng thường xuất hiện nhiều nhất ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh. Theo trường Y Harvard, bệnh lác mắt ảnh hưởng tới 5% trẻ em trên thế giới, không phân biệt bé trai hay bé gái.

Chứng lác mắt ở trẻ em. Nguồn từ Very Well Health

3Nguyên nhân gây ra chứng lác mắt ở trẻ sơ sinh

Nguyên nhân cơ bản khiến trẻ bị lác đó chính là gặp vấn đề ở mắt. Mắt có thể bị ảnh hưởng bởi một hay nhiều yếu tố sau:

• Cơ mắt có vấn đề: Có 6 cơ gắn vào mỗi mắt để có thể kiểm soát chuyển động. Tất cả 12 cơ ở cả hai bên mắt cần hoạt động đồng bộ để có thể tập trung vào một đối tượng cùng lúc. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, đôi khi các cơ không thể phối hợp với nhau một cách nhịp nhàng. Từ đó dẫn đến một bên mắt có chuyển động không bình thường.

• Dây thần kinh bị tổn thương hay khiếm khuyết: Việc kiểm soát các cơ mắt có liên quan mật thiết tới 3 dây thần kinh sọ. Chính vì vậy, việc bất kỳ dây thần kinh nào bị chấn thương hay khiếm khuyết cũng có thể dẫn đến chứng lác mắt ở trẻ.

• Các vấn đề về thần kinh: Nếu trung tâm điều khiển các dây thần kinh và cơ mắt trong não gặp vấn đề cũng khiến trẻ bị lác.

4Các yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị lác ở trẻ

• Di truyền có thể là một trong những yếu tố khiến trẻ bị lác. Tình trạng này thường được bắt gặp ở những gia đình có thành viên bị lác mắt.
• Một số bệnh lý như bại não, não úng thủy hay Down cũng có thể làm tăng nguy cơ khiến trẻ bị lác.
• Trẻ bị chấn thương mắt hoặc các vùng cấu trúc xung quanh mắt.

Mẹ hút thuốc trong thời kỳ mang thai cũng là một trong những yếu tố làm gia tăng nguy cơ bị lác mắt ở trẻ sơ sinh. Nguồn từ Biotech Spain

• Trẻ sinh non thường có nguy cơ bị lác mắt cao.
• Tiếp xúc với các loại thuốc kháng sinh trước khi sinh: Chẳng hạn, trong thời kỳ mang thai, mẹ sử dụng Aspirin liều cao cũng có thể làm tăng nguy cơ khiến con bị lác.

• Mẹ hút thuốc trong khi mang thai cũng có thể gây ra chứng lác mắt ở trẻ.

Bài viết liên quan: Những điều cần tránh khi mang thai - mẹ bầu tuyệt đối không nên làm

5Chẩn đoán bệnh lác mắt

Trẻ dưới 4 tháng tuổi bị lác mắt là hiện tượng hoàn toàn bình thường. Nếu sau 4 tháng tuổi, tình trạng mắt lác vẫn tái diễn, bác sĩ có thể thực hiện chẩn đoán thông qua các xét nghiệm sau:

• Thử nghiệm Hirschberg: Một thử nghiệm đơn giản và nhanh chóng để xác định mắt lệch ở trẻ sơ sinh. Bác sĩ sẽ tiến hành chiếu một chiếc đèn bút nhỏ vào mắt trẻ và quan sát sự phản chiếu của ánh sáng trong mỗi đồng tử. Nếu bé không bị lác, phản xạ sẽ xuất hiện ở vị trí tương đồng nhau tại mỗi đồng tử. Ngược lại, nếu mắt bé bị lác, vị trí phản xạ ở hai mắt sẽ không giống nhau.

• Bác sĩ có thể che một bên mắt và yêu cầu trẻ tập trung vào một món đồ bằng mắt còn lại và tiếp tục thực hiện bằng cách đổi vị trí che mắt. Lác có thể được xác định nếu bên mắt không bị che không nhìn thẳng mà di chuyển vào trong, ra ngoài, lên hoặc xuống để tập trung vào vật thể.

Bên cạnh đó, bác sĩ có thể yêu cầu trẻ thực hiện một số xét nghiệm khác trong trường hợp cần thiết.

6Điều trị chứng lác mắt ở trẻ sơ sinh

Sau 3-4 tháng tuổi, mắt trẻ vẫn bị lác, có thể cần điều trị để ngăn ngừa tình trạng suy giảm thị lực:

• Cha mẹ sử dụng tấm che mắt đặt lên mắt không bị lác của trẻ trong vài giờ mỗi ngày để buộc não sử dụng mắt bị lệch. Phương pháp này hỗ trợ kích thích kiểm soát đầy đủ các cơ mắt và phục hồi thị lực cho trẻ.

Cha mẹ có thể cho trẻ sử dụng tấm che mắt ở bên mắt bình thường để buộc não sử dụng bên mắt bị lệch. Nguồn từ myvision.org

• Ở một số trẻ, chứng lác mắt có thể được điều trị bằng cách đeo kính được thiết kế từ loại thấu kính phù hợp.
• Nếu các phương pháp khác không thể cải thiện tình trạng mắt cho trẻ, phẫu thuật chỉnh sửa mắt có thể được thực hiện. Phẫu thuật có thể được áp dụng để điều chỉnh độ dài và vị trí các cơ mắt bị ảnh hưởng. Trẻ cũng có thể được yêu cầu phẫu thuật nếu dây thần kinh bị tổn thương là nguyên nhân khiến mắt bị lác.

7Tiên lượng của bệnh lác mắt

Nếu nghi ngờ trẻ bị lác, tốt nhất cha mẹ cần đưa con đi khám càng sớm càng tốt. Chứng lác mắt không được điều trị có thể dẫn đến các tình trạng sau:

• Nhược thị: Làm giảm thị lực ở một hoặc cả hai mắt và giảm độ nhạy tương phản. Tuy nhiên, thị lực sẽ được cải thiện nếu trẻ được điều trị sớm.

• Rối loạn lập thể: Sự nhận thức về độ sâu được tạo ra trong não khi hai mắt cùng nhìn vào một vật thể, từ đó tạo ra một hình ảnh hoàn chỉnh. Lác mắt không được điều trị có thể làm giảm nhận thức về độ sâu. Từ đó gây ra các vấn đề liên quan đến thị lực ở trẻ sơ sinh.

8Các dạng lác mắt ở trẻ sơ sinh

Chứng lác mắt ở trẻ có thể được phân loại theo hướng quay của mắt, bao gồm:

• Lác trong: Esotropia
• Lác ngoài: Exotropia
• Lác trên: Hypertropia
• Lác dưới: Hypotropia

Lác điều tiết - một biến thể của chứng lác trong. Nguồn từ Shutterstock

Lác trong là loại lác mắt phổ biến nhất ở trẻ em. Lác trong còn có một số biến thể sau:

• Esotropia ở trẻ sơ sinh: Dạng lác mắt này thường liên quan đến tiền sử gia đình và có thể được chẩn đoán khi trẻ 6 tháng tuổi. Mặc dù thường gặp ở trẻ sơ sinh khỏe mạnh, tuy nhiên nó cũng rất phổ biến ở trẻ bị úng thủy hay bại não.

• Pseudostrabismus hoặc Pseudoesotropia: Đây không phải là một dạng lác mắt. Trẻ có sống mũi rộng và nếp gấp da thừa khiến chúng có vẻ ngoài như đôi mắt đang bị lác. Hiện tượng này sẽ biến mất khi trẻ lớn lên và cấu trúc khuôn mặt phát triển.
• Lác điều tiết (Lác thích nghi): Thường được chẩn đoán khi trẻ được 2-3 tuổi. Hiện tượng này phổ biến hơn ở những trẻ bị viễn thị, từ đó không thể nhìn rõ các vật ở gần. Trong những trường hợp như vậy, mắt của trẻ có thể bị lệch để tập trung vào các vật thể gần hơn.

Ngoài ra, lác cũng được phân loại theo các đặc điểm lâm sàng khác như:

• Liên tục hoặc không liên tục.
• Lác một mắt.
• Lác xen kẽ, khi nó xảy ra ở bên mắt còn lại tại một thời điểm.

9Một số câu hỏi phổ biến khi trẻ bị lác mắt

Bệnh lác mắt có thể điều trị khỏi hoàn toàn hay không?

Nếu sau 4 tháng tuổi, trẻ vẫn bị lác, sẽ cần đến sự can thiệp của y tế để được chữa trị.

Lác có khiến trẻ chậm phát triển không?

Theo nghiên cứu, chứng lác mắt có thể gây khó khăn cho trẻ trong việc đạt được các mốc phát triển như: ngồi, bò, cầm nắm, đứng và đi bộ.

Lan Anh tổng hợp từ Momjunction