Vì sao trẻ sơ sinh nóng đầu nhưng không sốt? Nguyên nhân, cách xử lý an toàn mẹ nên biết

Nhiều mẹ cảm thấy lo lắng khi thấy đầu trẻ sơ sinh ấm nóng, nhưng đo nhiệt độ thì không sốt. Vậy đây có phải dấu hiệu bất thường không? Khi nào mẹ cần đưa bé đi khám? Bài viết dưới đây sẽ giúp mẹ hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết tình trạng bình thường và dấu hiệu nguy hiểm, đồng thời hướng dẫn cách xử lý đúng, an toàn để bảo vệ bé yêu ngay từ những ngày đầu đời.

1Tim hiểu tình trạng nóng đầu nhưng không sốt ở trẻ

1.1 Trẻ nóng đầu là như thế nào?

Khi sờ vào trán, đỉnh đầu, hoặc gáy bé, mẹ cảm thấy nhiệt độ cao hơn bình thường, có thể nóng ran hoặc âm ấm. Tuy nhiên, khi đo nhiệt độ bằng nhiệt kế ở vùng nách, tai hoặc hậu môn thì bé không đạt ngưỡng sốt (dưới 37,5°C ở nách hoặc tai; dưới 38°C ở hậu môn).

Đây chính là hiện tượng nóng đầu không sốt – một trạng thái khá phổ biến ở trẻ sơ sinh, đặc biệt trong 3 tháng đầu đời.

1.2 Nhiệt độ như thế nào được coi là sốt?

Dưới đây là các ngưỡng nhiệt độ được coi là sốt ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, tùy theo vị trí đo:

Lưu ý:

• Nhiệt độ được đo ở hậu môn thường cho kết quả chính xác hơn ở trẻ sơ sinh.
• Trẻ được coi là sốt nhẹ khi nhiệt độ từ 37.5–38.5°C, và sốt cao khi ≥ 39°C.
• Đo thân nhiệt vào buổi tối có thể cao hơn nhẹ so với buổi sáng do nhịp sinh học.
• Nếu trẻ chỉ có vùng đầu nóng nhưng nhiệt độ toàn thân dưới ngưỡng trên, thì không được xem là sốt. Mẹ quan sát nếu tình trạng kéo dài có thể đưa bé đi khám để có kết quả chính xác.

2Vì sao trẻ sơ sinh bị nóng đầu nhưng không sốt? 

Nếu mẹ đặt trẻ sơ sinh nằm trong một căn phòng có nhiệt độ ấm, cơ thể của trẻ sẽ nhanh chóng bị làm ấm khiến cho trẻ sơ sinh bị nóng đầu giống bị sốt. Thêm vào đó, dưới đây là những nguyên nhân khác khiến trẻ bị nóng đầu:

Do hệ điều hòa thân nhiệt chưa hoàn thiện: Trẻ sơ sinh, đặc biệt là trong 3 tháng đầu, có hệ thần kinh trung ương chưa phát triển hoàn chỉnh. Điều này khiến khả năng điều chỉnh thân nhiệt của bé chưa ổn định, dẫn đến việc da đầu hoặc các vùng cơ thể có thể nóng hơn mà không kèm sốt hay bệnh lý.

Mặc quá nhiều lớp quần áo, đội mũ dày: Vì sợ con bị lạnh, nhiều phụ huynh thường mặc quá nhiều lớp quần áo, đội mũ len, quấn khăn... khiến bé không thể thoát nhiệt hiệu quả. Nhiệt tích tụ ở vùng đầu gây cảm giác nóng, nhất là khi ngủ hoặc sau khi bú.

Vận động, bú mẹ, khóc nhiều: Sau khi bú mẹ, khi bé khóc lâu hoặc vận động tay chân nhiều, lượng máu lưu thông tăng lên, khiến vùng đầu nóng hơn bình thường. Đây là phản ứng sinh lý bình thường và thường tự hết sau vài phút khi bé ổn định lại.

Bé bị nóng do môi trường xung quanh: Nhiệt độ phòng cao, không gian bí bách, thiếu thông gió, nhiều người bế bồng hoặc ôm ấp lâu, phơi nắng không đúng cách.

Mọc răng, thay đổi sinh lý: Giai đoạn mọc răng (từ 4–7 tháng tuổi) có thể khiến bé ra mồ hôi đầu nhiều, nóng đầu nhẹ, quấy khóc nhưng không sốt. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường, thường hết sau vài ngày.

3Phân biệt tình trạng bình thường và cần lo lắng khi trẻ sơ sinh ấm đầu nhưng không sốt

Dấu hiệu bình thường, cần quan sát và theo dõi thêm:

• Bé vẫn bú mẹ, ngủ ngon, chơi bình thường: Cho thấy sức khỏe tổng thể ổn định, không có dấu hiệu bệnh lý.
• Nóng đầu nhưng nhiệt độ đo không cao: Khi đo bằng nhiệt kế vẫn dưới 37.5°C, không được coi là sốt.
• Chỉ nóng ở vùng đầu, tay chân ấm: Phân bố nhiệt bình thường, không kèm lạnh tay chân hay mồ hôi lạnh.
• Không có các biểu hiện bất thường khác: Không quấy khóc dai dẳng, không nôn ói hay tiêu chảy.

Dấu hiệu bất thường, cần đưa trẻ đi khám:

• Nóng đầu kèm sốt cao ≥ 38°C: Có thể là dấu hiệu nhiễm trùng, cần xử lý sớm.
• Bỏ bú, quấy khóc liên tục, ngủ li bì
• Ra nhiều mồ hôi lạnh, da nhợt hoặc tái
• Kèm tiêu chảy, nôn, co giật, thở nhanh

Khi thấy các dấu hiệu trên mẹ cần đưa bé đi khám ngay!

4Cách xử lý đúng khi trẻ sơ sinh bị nóng đầu nhưng không sốt

4.1 Mặc quần áo phù hợp cho trẻ 

Cha mẹ nên lựa chọn trang phục cho trẻ đúng theo mùa để tránh trẻ bị quá nóng hoặc quá lạnh và cần lưu ý một số điểm sau:

• Vào những ngày thời tiết nắng nóng, hãy cho trẻ mặc quần áo sơ sinh bằng vải tự nhiên và thoáng khí. Tránh cho trẻ mặc quá nhiều lớp áo để cơ thể của bé có thể dễ dàng tỏa nhiệt ra bên ngoài.
• Vào những ngày thời tiết lạnh, cha mẹ hãy cho trẻ mặc đồ sơ sinh kiểu liền thân. Ngoài ra, cha mẹ cũng có thể quấn toàn thân của trẻ bằng một tấm vải ấm nhưng thoáng khí.
• Nới lỏng quần áo, không ủ quá kỹ mặc đồ cotton mỏng nhẹ, thấm hút tốt, không mặc quá 2 lớp, không quấn chăn kín, không đội mũ trong nhà trừ khi trời lạnh

4.2 Kiểm tra nhiệt độ phòng của trẻ 

Nhiệt độ phòng cũng là một trong những yếu tố làm cho trẻ bị nóng đầu mà không bị sốt. Vì thế cha mẹ hãy ghi nhớ những điểm sau: 

• Duy trì nhiệt độ phòng của trẻ ổn định ở mức từ 26 - 28 độ C vào tất cả các mùa.
• Vào mùa hè, cha mẹ có thể sử dụng máy điều hoà để duy trì nhiệt độ phòng, còn vào mùa đông thì có thể dùng máy sưởi.
• Có thể sử dụng quạt trần để giúp lưu thông không khí trong phòng của trẻ tránh gió thổi trực tiếp vào bé.
• Mở cửa cho phòng thông thoáng, tránh bí hơi.

4.4 Kiểm tra các yếu tố khác

Với một số yếu tố khiến cho trẻ bị nóng đầu mà không bị sốt, sau đây là những cách ứng phó mà cha mẹ có thể tìm hiểu:

• Thay đổi thời gian vui chơi của trẻ khi thời tiết nắng nóng. 
• Cho trẻ bú đủ sữa công thức (sữa mẹ) và uống đủ nước khi thời tiết oi bức giúp cân bằng nhiệt độ cơ thể của trẻ.
• Theo dõi thân nhiệt đúng cách: Dùng nhiệt kế đo nách hoặc tai để kiểm tra nhiệt độ, tránh đánh giá nhiệt độ chỉ bằng tay sờ vì không chính xác đo lại sau 20–30 phút nếu thấy bé có dấu hiệu nóng đầu kéo dài.
• Lau mồ hôi đầu thường xuyên bằng cách dùng khăn mềm, sạch để lau mồ hôi vùng đầu, gáy, cổ. Đổi khăn gối khi bị ẩm, tránh gây cảm lạnh cho bé.
• Hỏi ý kiến của bác sĩ trước khi cho con sử dụng thuốc để tránh cản trở quá trình điều nhiệt của cơ thể trẻ.

5Giải đáp các câu hỏi thường gặp

5.1 Nóng đầu có phải dấu hiệu sốt ẩn không?

Sốt ẩn là khái niệm không có trong y học. Chỉ có thể kết luận trẻ sốt khi đo nhiệt độ thân thể bằng thiết bị chuẩn, không thể dựa vào cảm giác nóng bên ngoài.

5.2 Có nên chườm mát khi bé bị nóng đầu?

Nếu bé không sốt, không cần chườm mát. Mẹ chỉ nên lau mồ hôi bằng khăn ấm, mặc đồ mỏng nhẹ và giữ phòng mát mẻ. Chườm lạnh sai cách có thể khiến bé bị cảm lạnh, ho.

5.3 Trẻ sơ sinh ra nhiều mồ hôi đầu khi ngủ có sao không?

Đây là hiện tượng bình thường ở trẻ sơ sinh. Khi ngủ sâu giấc, bé tiết mồ hôi nhiều hơn, đặc biệt ở vùng đầu. Chỉ cần lau khô và thay khăn gối thường xuyên, không cần lo lắng.

5.4 Có nên bôi dầu vào đầu trẻ để giữ ấm?

Không nên. Việc bôi dầu gió, dầu nóng hoặc tinh dầu vào đầu bé có thể gây kích ứng da, dị ứng hoặc ảnh hưởng đến hô hấp. Mẹ chỉ nên mặc đồ phù hợp và giữ môi trường ổn định.