Thiếu vitamin B12 gây bệnh gì? Nguyên nhân triệu chứng và cách bổ sung

Hiện nay, tình trạng người trẻ tuổi bị thiếu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin B12 rất phổ biến. Trong bài viết này, AVAKids sẽ giúp bạn trả lời câu hỏi thiếu vitamin B12 gây bệnh gì? Triệu chứng thiếu vitamin B12 và cách bổ sung loại vitamin này một cách hiệu quả.

1Nguyên nhân cơ thể thiếu vitamin B12

Thông thường, mọi người đều có thể hấp thụ đủ lượng vitamin B12 cho cơ thể từ các loại thực phẩm hàng ngày giàu vitamin B12 như: thịt, trứng, sữa và hải sản. Mặc dù ngay cả khi cơ thể con người có cơ chế tích trữ Vitamin B12 để sử dụng khi cần thiết, nhiều người vẫn bị thiếu vitamin B12 vì các lý do sau:

• Khả năng tiếp nhận vitamin B12 của cơ thể rất kém (chỉ khoảng 2% tổng hàm lượng chất này có trong thực phẩm). 
• Càng lớn tuổi, khả năng hấp thu vitamin của đường ruột ngày càng kém đi. Đây cũng là nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu hụt vitamin B12.
• Những người ăn thuần chay dễ bị thiếu hụt vitamin B12 hơn do không ăn các loại thực phẩm chứa nhiều hàm lượng vitamin này như thịt, trứng, sữa, phô mai.
• Nguy cơ thiếu vitamin B12 sẽ xảy ra cao hơn với những người mắc các bệnh như thiếu máu, teo dạ dày, các bệnh lý liên quan đến ruột non, hệ miễn dịch hoặc người đang sử dụng các loại thuốc để trị bệnh (bao gồm thuốc ức chế bơm Proton, thuốc điều trị bệnh tiểu đường),...
• Những người bị viêm teo dạ dày hoặc niêm mạc dạ dày mỏng tiêu hóa kém nên khả năng hấp thu vitamin B12 cũng bị ảnh hưởng.
• Người mắc bệnh liên quan đến ruột non như ký sinh trùng, bệnh Celiac, bệnh Crohn,... cũng không thể hấp thu vitamin B12 tốt như người bình thường.
• Các bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch cũng là nguyên nhân khiến cơ thể thiếu vitamin B12.
• Người đang dùng thuốc để điều trị bệnh như thuốc ức chế bơm proton, thuốc trị chứng đái tháo đường,... có nguy cơ cao thiếu vitamin B12.

Một trường hợp hiếm khi xảy ra thiếu vitamin B12 là do ăn chay, tức là lượng vitamin B12 đưa vào cơ thể không đủ. Những mẹ bỉm ăn chay trong quá trình cho con bú có thể khiến trẻ thiếu vitamin B12 và chậm tăng trưởng hơn so với những bé khác.

Nguyên nhân phổ biến gây ra sự thiếu hụt vitamin B12 còn là do khả năng hấp thu vitamin B12 kém của cơ thể. Ở người cao tuổi, vitamin B12 dạng tinh thể dễ dàng được hấp thu hơn loại vitamin này có trong thực phẩm.

Phụ nữ ăn chay muốn sinh con nên đến gặp bác sĩ chuyên môn

2Lượng vitamin B12 cơ thể cần mỗi ngày

Vitamin B12 thường có trong các loại thực phẩm từ động vật, thực vật hoặc các thực phẩm chức năng. Sau đây là liều lượng vitamin B12 nên hấp thụ trong ngày theo từng độ tuổi:

• Trẻ sơ sinh đến 6 tháng tuổi: 0.4 mcg
• Trẻ 7 - 12 tháng tuổi: 0.5 mcg.
• Trẻ em từ 1 - 3 tuổi: 0.9 mcg.
• Trẻ em từ 4 - 8 tuổi: 1.2 mcg.
• Trẻ em từ 9 đến 13 tuổi: 1.8 mcg.
• Thanh thiếu niên từ 14-18 tuổi: 2.4 mcg.
• Người lớn: 2.4 mcg (2.6 mcg mỗi ngày nếu mang thai và 2.8 mcg mỗi ngày nếu cho con bú).

Viên uống Vitabiotics Pregnacare Plus Omega 3 bổ sung vitamin và khoáng chất 56 viên

3Thiếu vitamin B12 gây bệnh gì? 10 dấu hiệu bạn cần biết

Bạn sẽ không gặp phải dấu hiệu hoặc triệu chứng gì khi chỉ mới bắt đầu bị thiếu vitamin B12 hoặc bị nhẹ. Tuy nhiên, vấn đề này không được phát hiện và xử lý kịp thời có thể dẫn đến các bệnh lý sau đây:

3.1. Cơ thể mệt mỏi, thường xuyên chóng mặt

Những người bị thiếu vitamin B12 thường gặp các tình trạng như chóng mặt, mệt mỏi và suy nhược cơ thể. Nguyên nhân là bởi khi cơ thể không nạp đủ vitamin B12, tế bào hồng cầu được tạo ra ít hơn sẽ không đủ cho việc vận chuyển oxy. Điều này sẽ khiến bạn cảm thấy lờ đờ, mệt mỏi và thậm chí kiệt sức.

Cơ thể mệt mỏi, thường xuyên chóng mặt

3.2. Khó thở

Như đã nói trên, khi thiếu hụt vitamin, cơ thể sẽ sản sinh ít hemoglobin (tế bào hồng cầu) cần thiết cho việc vận chuyển oxy hơn. Điều này có thể làm giảm lưu lượng oxy đến các mô và gây ra tình trạng thiếu máu, dẫn đến việc khiến ta thấy khó thở.

3.3. Hệ thần kinh dễ bị tổn thương

Vitamin B12 đóng vai trò cần thiết cho sự hình thành myelin - lớp vỏ màu trắng bọc lấy các sợi dây thần kinh, giúp tăng tốc độ dẫn truyền các xung thần kinh. Do đó, khi cơ thể không nạp đủ vitamin B12 có thể gây suy nhược các tế bào thần kinh. Nghiêm trọng hơn, nó có thể dẫn đến thoái hóa mô não, tủy sống, dây thần kinh thị giác và các dây thần kinh ngoại biên.

3.4. Giảm thị lực

Vì vitamin B12 là yếu tố then chốt trong chức năng của các dây thần kinh và hệ thần kinh, do đó nó cũng ảnh hưởng đến dây thần kinh thị giác nếu không được hấp thu đủ. Đó là lý do mà nhiều người thiếu hụt vitamin nhóm B này thường bị suy giảm thị lực.

3.5. Rối loạn tiêu hóa

Hàm lượng vitamin B12 thấp có thể gây ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của hệ tiêu hóa. Do đó, việc thiếu hụt B12 cũng là nguyên nhân dẫn đến tình trạng táo bón mãn tính, dạ dày khó chịu, cảm giác đầy hơi, đi phân lỏng và chán ăn.

3.6. Da nhợt nhạt, vàng da

Thiếu hụt vitamin B12 có thể dẫn đến việc hồng cầu sản xuất ra không đúng cách, gây ra tình trạng thiếu máu megaloblastic. Cụ thể, các huyết sắc tố sẽ phát triển lớn hơn, không thể phân chia nhưng dễ vỡ. Lượng hồng cầu lưu thông trong máu sẽ giảm dần và khiến da bạn trở nên nhợt nhạt hơn.

3.7. Lưỡi bị viêm và sưng

Một trong những triệu chứng thiếu hụt vitamin B12 dễ nhận thấy nhất chính là viêm lưỡi. Biểu hiện của nó được thể hiện qua việc lưỡi bạn trở nên mềm, đỏ và sưng đau.

Bên cạnh đó, khi cơ thể thiếu hụt vitamin B12 sẽ khiến quá trình tổng hợp DNA gặp khó khăn. Dẫn đến các tế bào biểu mô ở miệng bắt đầu phân chia nhanh chóng và gây ra bệnh như nấm miệng, viêm môi bong vảy hay viêm lở miệng tái hồi.

3.8. Trầm cảm

Nguyên nhân của việc tâm trạng bạn dễ thay đổi hoặc trầm cảm cũng có thể xuất phát từ sự thiếu hụt vitamin B12. Bởi loại vitamin này có tác động mạnh mẽ đến việc sản xuất serotonin - chất dẫn truyền thần kinh trong não của bạn, giúp điều chỉnh và cân bằng tâm trạng.

Việc thiếu hụt vitamin B12 sẽ khiến sản xuất ít chất serotonin

3.9. Xương yếu dần

Tương tự như vitamin D và canxi, vitamin B12 cũng là nhân tố hỗ trợ quá trình hình thành các tế bào tạo xương. Việc thiếu hụt vitamin B12 có thể gây ảnh hưởng đến xương và bệnh loãng xương, đặc biệt là với nhóm người cao tuổi. Bệnh loãng xương nếu xảy ra quá nhanh có thể dẫn đến nứt hoặc gãy xương. 

3.10. Các triệu chứng tiềm tàng ở người cao tuổi

Những người cao tuổi thường hấp thụ các dưỡng chất và các loại vitamin kém hơn, không chỉ riêng vitamin B12. Ngoài ra, các triệu chứng thiếu hụt vitamin thường khó nhìn thấy hoặc xảy ra thầm lặng ở nhiều người cao tuổi. Việc này sẽ khiến những người lớn tuổi trở nên thiếu minh mẫn, sa sút trí tuệ hoặc thậm chí là suy giảm các chức năng thần kinh.

4Thiếu vitamin b12 nên ăn gì? 12 loại thực phẩm chứa nhiều vitamin B12

Việc thiếu hụt vitamin B12 hiện có thể được cải thiện bằng cách bổ sung loại vitamin nhóm B này thông qua thực phẩm hằng ngày hoặc thuốc. Tuy nhiên, nên ưu tiên bổ sung vitamin B12 bằng thực phẩm, chỉ dùng thuốc trong các trường hợp đặc biệt hoặc theo chỉ định của bác sĩ.

Vitamin B12 hiện có thể dễ dàng tìm thấy trong các sản phẩm giàu chất đạm. Cụ thể, các thực phẩm chứa nhiều lượng vitamin B12 bao gồm thịt bò, thịt heo, cá ngừ, trứng, sữa, phô mai, sữa chua, sữa đậu nành hoặc một số loại ngũ cốc ăn sáng được tăng cường thêm vitamin B12.

Nhìn chung, bạn nên duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng để nhận đủ lượng chất dinh dưỡng có lợi cho sức khỏe, không chỉ riêng vitamin B12. Bên cạnh đó, các triệu chứng thiếu hụt B12 cũng có thể dễ dàng tránh được bằng việc tạo ra thực đơn đủ chất và chế độ ăn uống lành mạnh.

4.1. Nội tạng động vật

Nội tạng động vật là một trong những thực phẩm chứa hàm lượng vitamin B12 cao. Trong đó, gan cừu chứa 3.5871% giá trị vitamin B12 trong 100g (hàm lượng cao nhất). Tiếp theo có thể kể đến là gan dê, gan bò,...

Bên cạnh nguồn cung cấp vitamin B12 dồi dào, nội tạng động vật cũng chứa các thành phần dinh dưỡng khác như đồng, selen, vitamin A, B2,... Tuy nhiên, đây là một loại thực phẩm nhiều chất béo, vì vậy nếu bạn đang trong tình trạng thừa cân, béo phì thì nên cân nhắc trước khi sử dụng.

4.2. Thịt bò

Thịt bò vừa dồi dào hàm lượng vitamin B12, vừa giàu protein và các khoáng chất cần thiết cho cơ thể như vitamin B2, B3, kẽm,... Cụ thể là trong 190g thịt bò có chứa khoảng 467% giá trị vitamin B12, đặc biệt hàm lượng này trong thịt bò ít béo cao hơn trong thịt bò thông thường.

4.3. Ngao

Ngao và những động vật vỏ nhuyễn thể có thành phần protein nạc, khoáng chất, các chất chống oxy hóa cùng hàm lượng vitamin B12 khá cao. Số lượng 20 con ngao có thể cung cấp lượng vitamin B12 đến 7000%.

Ngao và những động vật vỏ nhuyễn thể có thành phần vitamin B12 khá cao

4.4. Cá mòi

Cá mòi được biết đến nhiều là loại cá đóng hộp và rất phổ biến ngày nay. Tuy nhiên, ít ai biết rằng trong cá mòi cũng chứa hàm lượng vitamin B12 cần thiết cho cơ thể. Trong một khẩu phần ăn cá mồi khoảng 150g có chứa 554% vitamin B12. Ngoài ra, đây cũng là nguồn cung cấp omega 3 tốt cho sức khỏe.

4.5. Cá hồi

Ngoài khả năng cung cấp lượng axit béo omega 3 cần thiết cho cơ thể, cá hồi còn được xem là nguồn thực phẩm bổ sung vitamin B12 hiệu quả. Trong 178g cá hồi phi lê, tương đương với 1 khẩu phần ăn có thể mang đến 208% lượng vitamin B12 bạn cần.

4.6. Cá ngừ

Cá ngừ không còn quá xa lạ khi xuất hiện nhiều trong thực đơn ăn uống hàng ngày. Cá ngừ mang lại nguồn dinh dưỡng dồi dào như protein, vitamin và khoáng chất, trong đó phần cơ ngay dưới da của cá chứa nồng độ vitamin B12 khá cao.

Cá ngừ cũng được sử dụng để làm thực phẩm đóng hộp với 165g cá có hàm lượng vitamin B12 lên đến 115% giá trị khẩu phần hằng ngày. Cá ngừ tươi nấu chín sẽ cung cấp khoảng 453% nhu cầu vitamin B12, tương đương khoảng 10.9 mcg.

4.7. Cá hồi cầu vồng

Trong 100g cá hồi cầu vồng có thể bổ sung 312% vitamin B12 nhu cầu hằng ngày cùng 1.171 mcg acid béo omega 3. Đây được xem là loài cá mang lại giá trị dinh dưỡng lành mạnh và tuyệt vời nhất với những thành phần như protein, vitamin B, mangan, phốt pho, selen,...

4.8. Sữa và sản phẩm chế biến từ sữa

Nguồn cung cấp vitamin B12 tuyệt vời khác là sữa và các sản phẩm chế biến từ sữa như sữa chua, phô mai,... Đặc biệt, hàm lượng vitamin B12 trong sữa được hấp thu tốt hơn các thực phẩm khác và đáp ứng được 46% nhu cầu cơ thể.

Lốc 4 hộp sữa chua trái cây TH true YOGURT vị việt quất 100g (từ 1 tuổi)

4.9. Sữa tăng cường

Nếu là người ăn chay thì việc lựa chọn uống sữa sẽ giúp bạn nạp đủ dưỡng chất và không bị thiếu hụt vitamin B12. Theo nghiên cứu, một ly tăng cường như sữa đậu nành, sữa gạo,... có thể giúp cơ thể đáp ứng được 86% lượng vitamin B12 cho nhu cầu cơ thể.

Lốc 3 hộp sữa hạt hạnh nhân truyền thống 137 Degrees 180 ml (từ 1 tuổi)

4.10. Trứng

Trứng là thực phẩm chứa rất nhiều protein cùng các loại vitamin B, đặc biệt là vitamin B12 và B2. Lòng đỏ trứng là nơi tập trung nhiều dưỡng chất nhất và cũng khá dễ dàng cho cơ thể thụ. Điều này đồng nghĩa là khi cơ thể nạp 100g trứng, bạn có thể hấp thu được 46% lượng vitamin B12 cho nhu cầu hàng ngày.

4.11. Ngũ cốc

Ngũ cốc là sự lựa chọn tuyệt vời cho người ăn chay để bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là vitamin B12 cho cơ thể. Đối với 240 ml ngũ cốc tăng cường sẽ giúp cơ thể hấp thu khoảng 4.8 mcg dinh dưỡng hàng ngày. Điều này sẽ giúp người ăn chay tránh được các vấn đề về sức khỏe do thiếu hụt vitamin B12.

Ngũ cốc là sự lựa chọn tuyệt vời cho người ăn chay

4.12. Men dinh dưỡng tăng cường

Men dinh dưỡng tăng cường là loại men được tổng hợp từ nấm men, khác hẳn loại men chế biến trong bia hoặc bánh mì. Khi bạn bổ sung 15g men, cơ thể sẽ được cung cấp 775% nhu cầu vitamin B12 cho cơ thể. Người ăn chay có thể dùng loại men này để đảm bảo lượng vitamin và khoáng chất trong cơ thể không bị thiếu hụt.

5Có nên bổ sung vitamin B12 bằng thực phẩm chức năng không?

Đối tượng có nguy cơ bị thiếu vitamin B12 bao gồm người già, mẹ bầu hoặc phụ nữ đang cho con bú, người ăn chay và người có đường ruột yếu hay đã từng phẫu thuật dạ dày nên bổ sung vitamin B12 bằng thực phẩm chức năng. Bạn có thể uống viên nén, tiêm bắp và đặt vitamin dưới lưỡi. Theo nhiều nghiên cứu thì hiệu quả của đường uống và tiêm bắp là như nhau.

Một phương pháp khác để điều trị vấn đề này là tiêm vitamin B12 đối với người lớn tuổi. Bởi vì việc thiếu vitamin B12 có thể do các yếu tố bên trong cơ thể chẳng hạn như thiếu máu ác tính và không thể bổ sung bằng thực phẩm.

Viên uống Elevit bổ sung vitamin và khoáng chất 30 viên

6Mua thực phẩm bổ sung vitamin chính hãng, chất lượng cao ở đâu?

Hiện nay, hệ thống cửa hàng AVAKids đang kinh doanh các sản phẩm bổ sung vitamin chính hãng, chất lượng từ những thương hiệu uy tín. Mời bạn đến cửa hàng để tham quan và mua trực tiếp hoặc đặt hàng online qua website avakids.com.

Hi vọng bài viết này đã giúp bạn giải đáp thắc mắc cho câu hỏi "Thiếu vitamin B12 gây bệnh gì? Triệu chứng thiếu vitamin B12". Nếu như có bất kỳ thắc mắc nào, truy cập ngay website avakids.com hoặc liên hệ tổng đài 1900.866.874 (8:00 - 21:30) để được hỗ trợ, hướng dẫn và tư vấn miễn phí nhé!