Nguyên nhân viêm đường tiết niệu ở trẻ em và cách điều trị, phòng ngừa

Viêm đường tiết niệu ở trẻ em có thể gây ra các biến nhiều biến chứng nguy hiểm, nếu không được chữa trị kịp thời như: viêm thận, nhiễm khuẩn huyết,... Vì vậy, ba mẹ cần chú ý và chăm sóc trẻ cẩn thận, nếu muốn biết cách phòng tránh và điều trị phù hợp, hãy cùng chuyên mục Góc chuyên gia của AVAKids tham khảo bài viết dưới dưới đây nhé!

1Viêm đường tiết niệu ở trẻ em là gì?

Viêm đường tiết niệu ở trẻ em được biết đến là tình trạng viêm nhiễm ở hệ tiết niệu bao gồm: bàng quang, thận, niệu đạo, niệu quản,... Căn bệnh này có tỷ lệ trẻ em mắc phải khá cao xếp thứ 3 chỉ sau nhiễm trùng hô hấp và nhiễm trùng đường tiêu hóa.

Trong đó, số bé gái mắc viêm đường tiết niệu nhiều gấp 5 lần so với bé trai. Nếu không được chữa trị kịp thời sẽ gây ra các biến chứng nguy hiểm, bởi trẻ em có hệ thống miễn dịch yếu.

Viêm đường tiết niệu gây ra nhiều biến chứng cho trẻ nhỏ

2Nguyên nhân viêm đường tiết niệu ở trẻ em

Nguyên nhân sâu xa

Một trong những nguyên nhân khiến cho trẻ bị mắc viêm đường tiết niệu đó là do môi trường sống bị ô nhiễm, vệ sinh cá nhân không đúng cách. Có thể ba mẹ không thường xuyên mặc quần cho trẻ hoặc mặc quần thủng, chơi lăn lê trên mặt đất, sử dụng bỉm không đúng cách hoặc bé không rửa tay sau khi đi vệ sinh,... 

Những nguyên nhân sâu xa trên đã tạo điều cho vi khuẩn như: Klebsiella, Pseudomonas aeruginosa và Enterococci,... trú ngụ ở hậu môn, theo đường niệu đạo và bàng quang gây ra tình trạng nhiễm trùng.

Yếu tố tăng nguy cơ

Ngoài ra, các bé nhỏ đang thuộc một trong số tiêu chí dưới đây có thể dễ bị viêm đường tiết niệu hơn so với những đứa trẻ khác.

• Trẻ em dưới 2 tuổi hệ miễn dịch yếu, chưa hoàn thiện hoặc bị dị dạng nước tiểu bẩm sinh.
• Mắc phải một số bệnh lý như: sỏi bàng quang,... làm nước tiểu ứ đọng gây ra nhiễm khuẩn.
• Bàng quang thần kinh giãn to, mất trương lực do co bóp hoặc rối loạn trương lực nên không đẩy được nước tiểu ra ngoài sau mỗi lần đi tiểu.
• Suy giảm sức đề kháng nên nhiễm virus cúm, nhiễm trùng da, nhiễm trùng đường hô hấp, hoặc bị bệnh tiêu chảy ở trẻ em gây mất nước có thể làm tăng nguy cơ bị bệnh đường niệu.

Đặc điểm giải phẫu

Cấu trúc sinh lý niệu đạo ở bé gái ngắn, lỗ tiểu lại gần với hậu môn nên rất dễ nhiễm vi khuẩn, Còn bé trai ít viêm hơn do đường tiết niệu đại dài, cách xa hậu môn, nên chỉ gặp bệnh lý này khi gặp vấn đề về bao đầu như chít hẹp gây tắc nước tiểu, nhiễm khuẩn từ bên trong.

3Dấu hiệu trẻ bị viêm đường tiết niệu

Có rất nhiều dấu hiệu để nhận biết được bé bị viêm nhiễm đường tiết niệu hay không, trong đó có một số biểu hiện cụ thể, phổ biến như:

• Rối loạn tiểu tiện: Đi đái khó khăn, buốt, đái rắt, đi tiểu phải rặn, đi tiểu nhiều về ban đêm, nước tiểu có màu trắng đục, nhiều lợn cợn lắng đọng, mùi khai. Nên trẻ thường bị đau và la hét khi đi đái.
• Sốt nhẹ hay sốt cao: Nhiễm trùng đường tiểu dưới (viêm bàng quang) thường không có tình trạng sốt hoặc sốt nhẹ. Ngược lại nhiễm trùng đường tiểu trên (viêm thận bể thận) thường có dấu hiệu sốt cao trên 39 độ C.
• Rối loạn tiêu hóa: Trong trường hợp này trẻ có thể bị nôn hoặc tiêu chảy dẫn đến cơ thể mệt mỏi, biếng ăn, không thích chạy nhảy, thường xuyên quấy khóc không rõ nguyên nhân.

Trẻ bị đau, buốt khi đi tiểu tiện

4Biến chứng viêm đường tiết niệu ở trẻ em

Viêm đường tiết niệu nếu không được điều trị sớm có thể gây ra nhiều nguy hiểm đối với trẻ, vậy nên ba mẹ tuyệt đối không được chủ quan. Trong đó, phải kể đến một số biến chứng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và phát triển của trẻ như:

• Viêm thận kẽ, viêm quanh thận, trào ngược bàng quang niệu quản gây suy thận.
• Áp xe thận, thận bị ứ nước tiểu quá lâu sẽ gây ra tình trạng sưng phù.
• Viêm đường tiết niệu tái phát nhiều lần gây ra tổn thương và để lại sẹo thận.
• Nhiễm khuẩn huyết, nhiễm trùng, hoại tử ống thận, nghiêm trọng hơn dẫn đến tử vong.

5Cách chẩn đoán

Thông thường tại các cơ sở y tế để chẩn đoán được bệnh viêm đường tiết niệu các bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định lấy mẫu nước tiểu.

• Phân tích nước tiểu: Nước tiểu sẽ được kiểm tra bằng một que thử để kiểm tra dấu hiệu nhiễm trùng xem có sự xuất hiện của máu hay bạch cầu không hoặc sử dụng kính hiển vi để tìm vi khuẩn hoặc mủ trong nước tiểu.
• Cấy nước tiểu: Quá trình kiểm tra này sẽ diễn ra trong vòng 1-2 ngày để xác định được loại vi khuẩn gây ra nhiễm trùng tiểu, lượng vi sinh đang tồn tại và loại kháng sinh thích hợp.

6Điều trị viêm đường tiết niệu ở trẻ em

Trong trường hợp trẻ được chẩn đoán mắc viêm đường tiết niệu, các bác sĩ thường sẽ kê đơn thuốc kháng sinh để ngăn ngừa tổn thương đến thận. Tùy theo từng loại vi khuẩn, mức độ của bệnh và tình tình trạng nhiễm trùng mà các bác sĩ sẽ đưa ra đơn thuốc phù hợp.

Một số thuốc kháng sinh thường được bác sĩ kê để điều trị nhiễm trùng tiểu ở trẻ em bao gồm:

• Amoxicillin
• Amoxicillin và axit clavulanic
• Cephalosporin
• Doxycycline (dành cho trẻ em trên 8 tuổi)
• Nitrofurantoin
• Sulfamethoxazole-trimethoprim

Với những trẻ em nhiễm trùng ở mức độ nhẹ thường bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh và tự uống, điều trị tại nhà. Tuy nhiên, đối với những trường hợp bị nhiễm trùng nặng, sẽ được nhập viện để điều trị.

Điều trị viêm đường tiết niệu tại nhà nếu trẻ bị ở mức độ nhẹ

7Lưu ý khi chăm sóc trẻ bị viêm đường tiết niệu

Khi chăm sóc trẻ bị viêm đường tiết niệu, cha mẹ cần lưu ý một số vấn đề dưới đây để giúp trẻ nhanh chóng khỏi bệnh:

• Tuân thủ việc dùng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.
• Theo dõi biểu hiện của trẻ và thường xuyên trao đổi với bác sĩ.
• Chú ý tái khám theo đúng lịch hẹn.
• Cung cấp đủ lượng nước và các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng để tăng đề kháng.
• Vệ sinh và hướng dẫn trẻ đi vệ sinh đúng cách.

Cung cấp đủ dinh dưỡng cần thiết cho trẻ

8Cách phòng tránh nhiễm khuẩn đường tiết niệu

Để phòng tránh được căn bệnh viêm đường tiết niệu ở trẻ em, các ba mẹ cần chú ý và đặc biệt quan tâm đến những vấn đề sau:

• Vệ sinh đúng cách cho trẻ, với bé gái không nên lau từ sau ra trước, thường xuyên kiểm tra bỉm tã và thay thường xuyên.
• Cho bé uống nhiều nước trong ngày, để dễ dàng bài tiết nước tiểu, loại bỏ vi khuẩn ra khỏi đường tiết niệu.
• Cung cấp cho bé các loại rau củ chứa nhiều vitamin và khoáng chất để tăng lượng nước hỗ trợ bài tiết nước tiểu tốt nhất.
• Dặn trẻ nên đi vệ sinh khi buồn tiểu, không nên nhịn đi tiểu và hướng dẫn trẻ đi vệ sinh đúng cách.

9Đôi lời từ AVAKids

Bài viết trên AVAKids đã chia sẻ những thông tin hữu ích về viêm đường tiết niệu ở trẻ em, hy vọng sẽ giúp ích cho ba mẹ trong việc phòng ngừa và điều trị dễ dàng hơn. Tuy nhiên, những thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, không thể thay thế các thay thế việc chẩn đoán và điều trị y khoa.

Hà Trang tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm