Cách giúp trẻ ngủ ngon sâu giấc, không bị giật mình quấy khóc

Giấc ngủ ảnh hưởng rất nhiều đến sự phát triển của trẻ sơ sinh, đặc biệt là sự phát triển của não bộ. Trong 3 năm đầu đời, giấc ngủ ngon sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện. Cùng AVAKids tìm hiểu cách giúp trẻ ngủ ngon sâu giấc bằng dầu massage cho bé và những đồ dùng khác qua bài viết sau nhé! 

1Thời gian ngủ của trẻ sơ sinh

Tùy vào độ tuổi mà thời gian ngủ của bé sẽ khác nhau:

• Trẻ mới sinh đến 1 tháng tuổi: Thời gian ngủ của các bé gần như là cả ngày và đêm, chỉ thức dậy vào những lúc cần bú (khoảng 2 - 3 giờ/lần). Vì bé vẫn chưa phân biệt được ngày đêm, nên đôi khi sẽ có những lúc thức giấc nhiều hơn vào ban đêm.
• Trẻ sơ sinh từ 3 tháng tuổi hoặc được 6 kg: Bé sẽ dần dần ngủ suốt đêm, khoảng 6 - 8 giờ mỗi đêm mà không thức giấc như các trẻ nhỏ hơn. Trong khoảng thời gian này, ba mẹ có thể để bé ngủ thẳng giấc nhưng vẫn nên lưu ý về thời gian cho bé bú.
• Trẻ sinh non, nhẹ cân hoặc bị trào ngược dạ dày: Ba mẹ nên lưu ý về thời gian ngủ của bé và sắp xếp cho bé được bú thường xuyên để giúp bé khỏe hơn.

Thời gian ngủ của trẻ

2Các giai đoạn trong một giấc ngủ của trẻ sơ sinh

Giống như người lớn, trong giấc ngủ của trẻ sơ sinh cũng bao gồm rất nhiều giai đoạn. Nhưng chung quy lại thì có 2 loại giấc ngủ là giấc ngủ nhanh và giấc ngủ chậm.

2.1. Giấc ngủ nhanh

Giấc ngủ nhanh hay còn gọi là giai đoạn trẻ ngủ nông, ở giai đoạn này giấc ngủ sâu chỉ chiếm khoảng một nửa thời gian ngủ của trẻ. Cụ thể, nếu bé ngủ 16 tiếng thì bé chỉ ngủ sâu được 8 tiếng còn lại 8 tiếng là giấc ngủ REM. Trong giấc ngủ này, mắt trẻ sẽ cử động nhanh và có những giấc mơ.

Giấc ngủ nhanh ở trẻ

2.2. Giấc ngủ chậm

Giấc ngủ chậm là giai đoạn trẻ ngủ sâu, cụ thể: 

• Giai đoạn 1: Buồn ngủ - Trẻ sẽ có biểu hiện như ngủ gà ngủ gật và mắt chớp liên tục.
• Giai đoạn 2: Ngủ lơ mơ - Giai đoạn này trẻ ngủ nhưng vẫn còn cử động như giật mình hoặc vặn mình qua lại.
• Giai đoạn 3: Ngủ sâu - Đây là giai đoạn trẻ sẽ không cử động và đi vào giấc ngủ sâu.
• Giai đoạn 4: Ngủ rất sâu - Giai đoạn trẻ sẽ ngủ sâu nhất trong cả giấc ngủ.

Các giai đoạn ngủ của trẻ sẽ đi từ giai đoạn 1 đến 4 của giấc ngủ chậm, sau đó lại quay về giai đoạn 2 và dần chuyển sang giấc ngủ nhanh rồi hoàn thành một chu kỳ. Và trong một giấc ngủ thì trẻ sẽ có đến vài chu kỳ như vậy.

Giấc ngủ chậm ở trẻ

3Nguyên nhân trẻ ngủ không sâu giấc

3.1. Nguyên nhân sinh lý

Như đã giới thiệu ở trên về giấc ngủ nhanh (REM: Rapid Eye Movement) và giấc ngủ chậm (Non-REM: Non Rapid Eye Movement). Không giống như người lớn chúng ta có đến 75% giấc ngủ chậm, trẻ em chỉ có 50%. Vì vậy có thể thấy trẻ có đến nửa giấc ngủ là giấc ngủ nhanh.

Trong giấc ngủ nhanh, não bộ của trẻ cũng như các cơ quan hô hấp hoạt động cao nên trẻ sẽ có nhịp tim nhanh hơn và rất dễ thức giấc nếu có tác động từ bên ngoài. Ngoài ra còn các lí do sinh lý khác như trẻ bú không no hoặc quá no. Khi trẻ lớn lên một chút, hoạt động ban ngày nhiều hơn hoặc mọc răng cũng sẽ khiến trẻ khó ngủ hơn bình thường.

Nguyên nhân ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé

3.2. Nguyên nhân bệnh lý

Những nguyên nhân thường gặp ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé:

• Trẻ bị còi xương: Khi trẻ bị thiếu canxi sẽ dẫn đến tình trạng còi xương cũng như ngủ không đều. Bên cạnh đó việc thiếu một số chất khác như magie, kẽm hay sắt cũng dẫn đến việc mất ngủ và ngủ không sâu giấc của trẻ.
• Trẻ bị nhiễm khuẩn đường mũi họng: Trẻ mắc các loại vi khuẩn ở đường hô hấp hoặc mũi họng như viêm họng, viêm mũi xoang, viêm phế quản,... sẽ khiến trẻ bị khó thở, ngủ không sâu giấc do khi ngủ vẫn phải mở miệng để thở.
• Trẻ mắc các bệnh lý nội khoa: Các bệnh lý nội khoa khác như viêm tai giữa, các bệnh tâm thần, trào ngược dạ dày, thực quản,… cũng ảnh hưởng rất nhiều giấc ngủ của trẻ.
• Trẻ bị mộng du: Trẻ bị mộng du sẽ có các biểu hiện như bật dậy lúc đang ngủ, đi lại hoặc nói mớ, gặp ác mộng khi ngủ. Các biểu hiện rối loạn như vậy đều làm cho trẻ ngủ không sâu và hay quấy khóc.
• Trẻ bị béo phì: Khi trẻ bị béo phì, các phần cơ ở đường hô hấp của trẻ bị hẹp sẽ khiến trẻ bị khó thở và không thể nào ngủ sâu được.

Bé mất ngủ quấy khóc

3.3. Các nguyên nhân khác do sinh hoạt thường ngày

Ngoài ra, trẻ không thể ngủ sâu giấc còn do các nguyên nhân khác như:

• Trẻ quen được bế bồng trước khi ngủ: Các trẻ hay được bố mẹ bế bồng trước khi ngủ sẽ dần hình thành thói quen và bé sẽ không thể nào ngủ được nếu không được bố mẹ bồng bế khi đi ngủ.
• Giờ giấc ngủ không hợp lý: Việc trẻ ngủ thất thường vào ban ngày, hoặc khi giấc ngủ của trẻ kéo dài quá 5 giờ chiều cũng sẽ khiến trẻ bị khó ngủ, không ngủ sâu.
• Nơi trẻ ngủ có nhiều ánh sáng hoặc bé tiếp xúc với các dụng cụ phát ra ánh sáng trước khi ngủ: Việc tiếp xúc với nguồn ánh sáng từ các thiết bị điện tử sẽ làm cơ thể trẻ giảm sản xuất melatonin (hormone điều hòa nhịp sinh học thức - ngủ). Điều này sẽ làm trẻ ngủ không ngon và mệt mỏi vào ngày hôm sau.
• Xung quanh ồn ào: Khi nơi ngủ của trẻ quá ồn ào hoặc bị thay đổi môi trường ngủ liên tục cũng sẽ khiến trẻ sợ và không ngủ ngon giấc.
• Nơi ngủ không vệ sinh, tã ướt, quần áo không vệ sinh,... : Trẻ sẽ bị ngứa ngáy, khó chịu và mất ngủ.

Sinh hoạt hàng ngày làm ảnh hưởng đến giấc ngủ của bé

4Cách tập cho bé thói quen ngủ ngoan

Giấc ngủ chiếm một vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ. Vì vậy, bố mẹ cũng phải biết cách tập cho bé thói quen ngủ ngoan để giúp trẻ khỏe mạnh hơn.

4.1. Nhận biết dấu hiệu cho thấy bé buồn ngủ

Trong giai đoạn 6 - 8 tuần đầu sau khi sinh, nếu phải thức lâu hơn 2 tiếng liên tục, trẻ sẽ khó ngủ và mệt mỏi. Vì vậy, bố mẹ quan sát các biểu hiện buồn ngủ của trẻ như mắt lim dim, kéo tai, ngáp hoặc chớp mắt liên tục. Dần dần, khi đã quen với những biểu hiện trên, bố mẹ nên đặt trẻ vào nôi hoặc giường để trẻ được ngủ vì lúc đó trẻ đã rất buồn ngủ.

Bé ngáp buồn ngủ

4.2. Dạy bé cách phân biệt ngày và đêm

Một số trẻ đã hình thành thói quen thức đêm ngay từ trong bụng mẹ, điều này rất dễ nhận biết khi trẻ hay đạp bụng mẹ vào ban đêm. Khi chào đời, thói quen này vẫn duy trì ở trẻ, vì thế bố mẹ cần tập cho bé cách phân biệt ngày và đêm khi vào 2 tuần tuổi bằng những hoạt động như:

Ban ngày:

• Chơi với trẻ.
• Tâm sự hoặc hát cho trẻ nghe khi bú.
• Đánh thức trẻ dậy khi trẻ lim dim buồn ngủ lúc đang bú mẹ.
• Phòng ngủ của trẻ nên được thiết kế để nhận được nhiều ánh sáng vào ban ngày.
• Nên để trẻ quen với các tiếng ồn ban ngày như tiếng tivi, máy giặt,...

Ban đêm:

• Giữ phòng tối (có thể để đèn ngủ với ánh sáng dịu) và yên tĩnh, không trò chuyện với bé nhiều. Cần phải dạy bé nhận biết ban đêm là lúc ngủ ngay từ khi bé được hai tuần tuổi, đừng để quá muộn.
• Khi cho trẻ bú vào ban đêm, nên giữ im lặng và chỉ nói khẽ với bé.
• Bố mẹ nên tập cho bé việc ban đêm là thời gian ngủ để bé dần quen.

Giữ phòng của bé tối và yên tĩnh vào ban đêm

4.3. Tập cho bé tự ngủ

Vào giai đoạn 6 - 8 tuần tuổi, bố mẹ nên dạy cho trẻ cách tự ngủ, cần quan sát và đặt trẻ vào nôi hay giường khi bé có biểu hiện buồn ngủ, rồi dỗ cho bé ngủ dần. Điều này ảnh hưởng rất nhiều đến việc trẻ đi vào giấc ngủ, vì vậy không nên tập thói quen đưa nôi hoặc đung đưa trẻ trước khi ngủ.

Đồng thời, tập cho trẻ một số thói quen trước khi ngủ như xoa đầu, nghe nhạc nhẹ, gãi đầu nhẹ,... Việc này sẽ giúp cho việc dỗ trẻ ngủ trở nên dễ dàng hơn rất nhiều.

Nôi cũi Kinderkraft KK.JOY-W/O.ACCE (từ 0 tháng)

5Cách giúp trẻ ngủ ngon sâu giấc

5.1. Cho trẻ ngủ giấc ngắn vào ban ngày

Bố mẹ thường sẽ có suy nghĩ trẻ ngủ nhiều vào ban ngày thì sẽ rất khó ngủ vào ban đêm. Nhưng thực tế nếu trẻ được ngủ đủ giấc vào giữa sáng hoặc xế trưa, tâm trạng của trẻ sẽ rất thoải mái, từ đó ăn uống dễ hơn cũng như dễ ngủ hơn vào ban đêm.

Một lưu ý là bố mẹ nên giảm thời gian ngủ ban ngày của trẻ xuống còn từ 2 - 3 giờ/lần ngủ. Điều này sẽ giúp trẻ dễ vào giấc ban đêm hơn. Nếu trẻ ngủ lâu hơn, hãy đánh thức trẻ dậy, chơi với trẻ hoặc cho trẻ ăn một ít rồi lại tiếp tục một giấc ngủ ngắn mới.

Kem bôi da Nano Bạc cho bé Agrin 25g

5.2. Cho bé bú trước khi ngủ

Việc bé đòi bú bất kể mọi thời gian, kể cả giữa đêm sẽ khiến cho mẹ rất mệt mỏi, cũng như bé sẽ không ngủ sâu giấc vào ban đêm. Vì thế để đảm bảo sức khỏe cho cả mẹ và bé, bố mẹ nên tập cho bé thói quen bú trước khi đi ngủ.

Bên cạnh đó, bố mẹ cũng không nên lo lắng về việc trẻ bị đói khi không được bú giữa đêm. Ở giai đoạn từ tuần thứ 6 trở đi bé đã có thể ngủ xuyên đêm nếu được bố mẹ tập cho thói quen bớt bú đêm. Điều này sẽ giúp cho bé ngủ ngon và sâu giấc hơn.

Kem dưỡng da cho bé Babi Mild Pure Natural 50g

5.3. Quấn bé khi ngủ đêm

Bé đã quen với việc được quấn chặt suốt 9 tháng trong bụng mẹ, cảm giác này vẫn còn đọng lại khi bé chào đời. Cảm giác được quấn chặt khiến bé cảm thấy an tâm vì vậy mẹ nên dùng khăn mềm quấn bé khi ngủ. Việc quấn khăn này còn giúp giữ ấm bé vào ban đêm.

Bên cạnh đó, việc bố mẹ quấn khăn cho bé khi ngủ vào ban đêm cũng sẽ giúp cho cơ thể bé được ấm hơn. Vì thế việc lựa chọn 1 loại khăn quấn bé sơ sinh phù hợp cũng rất quan trọng.

Khăn xô cotton Kuku KU2384 32x48 cm - Màu ngẫu nhiên

5.4. Massage nhẹ nhàng cho bé trước khi ngủ

Ngoài các phương pháp trên, bố mẹ cũng có thể thử massage nhẹ nhàng cho bé trước khi ngủ hoặc lúc quấy khóc giữa đêm, việc này sẽ giúp bé dễ đi vào giấc ngủ sâu và êm ái. Bố mẹ có thể kết hợp việc massage cùng với các loại tinh dầu hoặc dầu massage cho bé có mùi thơm nhẹ nhàng cũng sẽ tăng hiệu quả lên rất nhiều.

Dầu massage dưỡng ẩm cho bé Johnson's Baby 50 ml

5.5. Dưỡng ẩm cho bé

Mặc dù da của trẻ rất mềm mại và mịn màng, tuy nhiên thực tế bé vẫn có khả năng mắc phải những bệnh lý như chàm hoặc bị bong da. Khi mắc phải các triệu chứng này, bé sẽ khó chịu dẫn đến giấc ngủ cũng bị giảm chất lượng đáng kể. Vì vậy, bố mẹ nên dùng thêm các loại kem dưỡng ẩm cho bé để ngăn ngừa các triệu chứng trên.

Kem dưỡng thể bơ hạt mỡ cho bé Cetaphil Daily Lotion 400 ml

5.6. Dùng tiếng ồn trắng để ru bé ngủ

Bạn có thể dùng tiếng ồn trắng để lấn át mọi tiếng ồn không mong muốn khác bằng cách mở quạt máy để phát ra tiếng ồn trắng nhưng nhớ để quạt không quay thẳng về phía bé. Hoặc dùng máy ghi âm ghi lại tiếng ồn trắng trên Youtube để bật lên phát cho bé như một công cụ ru ngủ đầy hiệu quả.

Trong lúc bé ngủ, dù bố mẹ đã cố gắng giữ yên tĩnh nhiều nhất có thể, nhưng đôi khi vẫn có những tiếng động bất chợt xảy đến mà bố mẹ không kịp trở tay. Nếu các tiếng ồn này xảy ra thường xuyên sẽ ảnh hưởng nhiều đến giấc ngủ của bé. 

Dùng tiếng ồn trắng để ru bé ngủ

5.7. Thay tã cho bé thường xuyên

Nên thay tã cho bé trước khi cho bú rồi ngủ vì giữa đêm bé sẽ hay tỉnh dậy và đòi bú, nhưng sau đó lại ngủ ngay lập tức. Vì vậy, bố mẹ hãy tận dụng khoảng thời gian bé tỉnh dậy, thay tã ngay cho bé trước khi bé ngủ. Các bước thay tã bạn có thể thực hiện tuần tự như sau:

• Bước 1: Bỏ đi tã cũ.
• Bước 2: Vệ sinh vùng mặc tã của bé bằng nước sạch hoặc khăn ẩm.
• Bước 3: Thoa kem chống hăm tã cho bé.
• Bước 4: Mặc tã mới vào cho bé.
• Bước 5: Quấn lại khăn ngủ cho bé.
• Bước 6: Cho bé bú và ngủ lại.

Thay tã cho bé thường xuyên

5.8. Không cuống và đừng tác động khi bé cựa quậy một chút

Đôi khi trong lúc đang ngủ, bé chỉ trở mình một chút như người lớn chúng ta, nhưng ba mẹ lại quá quan tâm và lập tức dỗ dành làm bé thức giấc. Vì vậy, bố mẹ hãy quan sát bé, đừng vội dỗ dành. Nếu bé chỉ cựa quậy và lập tức ngủ lại ngay thì bố mẹ cũng đừng quá bận tâm.

Không cuống và đừng tác động khi bé cựa quậy một chút

5.9. Tắt các thiết bị ánh sáng trong phòng ngủ

Trong giai đoạn từ 3 - 6 tháng tuổi, bé đã bắt đầu bị ảnh hưởng bởi ánh sáng. Đặc biệt là ánh sáng xanh từ các thiết bị điện tử sẽ làm cho trẻ rất khó ngủ. Để giúp cho bé ngủ ngon, sâu giấc hơn, bố mẹ nên hạn chế ánh sáng nơi phòng ngủ của trẻ cũng như không để trẻ tiếp xúc với ánh sáng từ các thiết bị điện tử trước khi ngủ.

Tắt đèn khi bé ngủ

5.10. Cho trẻ ngủ chung phòng với ba mẹ nhưng không ngủ chung giường

Việc ngủ chung với bố mẹ có thể giúp trẻ cảm thấy an toàn. Nhưng nếu có thể, bố mẹ hãy đặt nôi em bé trong phòng của mình và tập cho trẻ ngủ ở đó. Vì đôi khi hoạt động vô thức ban đêm của ba mẹ có thể khiến cho bé bị tỉnh giấc, ảnh hưởng giấc ngủ của bé.

Ngoài ra, trong nôi của trẻ, bố mẹ cũng nên chuẩn bị giường thật ấm, chăn, gối hoặc thú nhồi bông thật êm để bé có cảm giác an toàn cũng như giữ ấm cho bé trong lúc ngủ.

Nôi tự động Autoru E1 (0 - 3 tuổi)

6Top 8 loại thực phẩm hỗ trợ bé ngủ ngon

6.1. Trứng

Trứng luộc có chứa thành phần là carbonhydrate và protein có công dụng giúp bé dễ ngủ và ngủ sâu giấc. Một số người cho rằng ăn trứng vào buổi tối sẽ làm bé khó tiêu, nhưng thực chất không phải như vậy, ăn trứng sẽ hỗ trợ rất nhiều cho giấc ngủ của trẻ.

6.2. Sữa tươi

Trong sữa tươi chứa nhiều vitamin và khoáng chất giúp ổn định thần kinh, bé sẽ cảm thấy buồn ngủ và ngủ sâu giấc hơn. Ngoài ra, thành phần canxi trong sữa còn hỗ trợ sản xuất metatonin - chất giúp giảm sự căng thẳng cho não bộ. Do vậy, mỗi ngày mẹ nên cho trẻ uống 1 ly sữa ấm trước khi đi ngủ nhé!

Thùng 48 hộp sữa tươi Dalat Milk ít đường 180 ml (từ 1 tuổi)

6.3. Chuối

Quả chuối là nguồn thực phẩm vừa bổ dưỡng lại vừa mang đến công dụng hỗ trợ bé ngủ ngon giấc. Trong chuối chứa thành phần là melatonin và serotonin có khả năng điều chỉnh chu kỳ giấc ngủ của trẻ.

Ngoài ra, magie trong chuối còn là chất giúp bé thư giãn, ngủ sâu giấc. Mẹ có thể xay chuối cùng với một ít kem bơ và sữa để bé dễ ăn và ăn ngon miệng hơn. 

6.4. Yến mạch

Yến mạch là thực phẩm chứa dồi dào vitamin cần thiết. Những vitamin này sẽ giúp bé giảm bớt căng thẳng, bất an, kích thích bé ngủ ngon giấc.

Yến mạch nguyên chất cán vỡ vị truyền thống Quaker 420g (dành cho bé từ 3 tuổi)

6.5. Cải bó xôi

Cải bó xôi chứa nhiều magie giúp thư giãn cơ bắp và tế bào não bộ, từ đó làm cho cơ thể bé thoải mái và dễ chịu. Ngoài ra, thực phẩm này còn có công dụng ngăn ngừa ung thư. Mẹ nên thêm cải bó xôi vào thực đơn ăn uống hằng ngày của bé.

6.6. Hạt óc chó

Hạt óc chó là nguồn dinh dưỡng tự nhiên, chứa phần lớn mà melatonin. Chất này sẽ cung cấp cung cấp những tín hiệu não, thông báo với não bộ rằng công việc đã được thực hiện, cơ thể đang mệt mỏi và cần một giấc ngủ.

Mỗi ngày mẹ có thể cho trẻ dùng 15g óc chó nấu cùng cháo loãng trước khi đi ngủ, điều này vô cùng có lợi đối với các bé bị mất ngủ, phải dùng nhiều thuốc kháng sinh,... 

Hạt óc chó giúp bé ngủ ngon

6.7. Rau chân vịt

Rau chân vịt là giúp bé ngủ ngon hơn vì chứa nhiều tryptophan. Đây là một loại axit amin tham gia vào quá trình tổng hợp protein, tạo ra melatonin, kích thích và hỗ trợ chu kỳ giấc ngủ của bé, giúp bé sâu giấc.

6.8. Cá hồi

Cá hồi là thực phẩm dồi dào omega-3, rất tốt cho sự phát triển hiệu quả của não bộ ở trẻ. Chất này có công dụng giúp bé phát triển một hệ thần kinh khỏe mạnh, ngủ ngon và sâu giấc hơn vào ban đêm.

Không chỉ vậy, cá hồi còn chứa nhiều vitamin B6 và các loại vitamin cần thiết tham gia vào quá trình sản xuất melatonin và serotonin, có lợi cho giấc ngủ trẻ. Ngoài ra, cá còn là thực phẩm tăng cường trí thông minh, nhất là giai đoạn phát triển của trẻ.

Cá hồi giúp bé ngủ ngon giấc hơn

7Một số lưu ý để đảm bảo an toàn cho trẻ ngủ suốt đêm

Bố mẹ cần lưu ý một số vấn đề dưới đây để đảm bảo an toàn cho trẻ ngủ suốt đêm:

• Cho bé mặc quần áo thoáng mát và thoải mái nhất.
• Hãy để bé ngủ với tư thế nằm ngửa, vừa an toàn vừa giúp trẻ ngủ ngon.
• Để bé ngủ ở những nơi có mặt phẳng, chắc chắn giúp bé an toàn hơn.
• Hãy bế bé vào nôi hoặc giường nếu con ngủ trên ghế ăn dặm hoặc xe đẩy cho bé.
• Đối với các vật to như đồ chơi cho bé hoặc thú nhồi bông có thể khiến bé ngộp thở, lưu ý nên bỏ ra khỏi khu vực ngủ của bé nếu không cần thiết.
• Ngậm ti giả khi ngủ cũng giúp bé ngủ ngon, an toàn hơn.
• Không đội nón len hoặc vải cho bé vì có thể khiến bé nóng khi ngủ.
• Giữ nơi ngủ của bé ban đêm không có ánh sáng.
• Đừng vội dỗ dành cho bé nếu thấy bé cựa mình, thức giấc nửa đêm.

Những lưu ý đảm bảo giấc ngủ cho bé

Thông qua bài viết này hy vọng bố mẹ có thể áp dụng các cách giúp trẻ ngủ ngon sâu giấc suốt đêm không giật mình quấy khóc. Nếu bạn muốn tham khảo một số sản phẩm giúp bé cải thiện vấn đề này thì có thể truy cập website avakids.com hoặc gọi đến số hotline 1900.866.874 để được tư vấn tốt nhất nhé!