Dấu hiệu trẻ bị lồng ruột và một số điều ba mẹ cần lưu ý

Lồng ruột là bệnh lý hết sức nghiêm trọng thường xảy ra ở trẻ đang bú mẹ. Khi trẻ bị lồng ruột, các mạch máu nuôi ruột sẽ bị tắc nghẽn và có thể khiến ruột bị hoại tử. Bài viết sau đây của AVAKids sẽ giúp ba mẹ tìm hiểu thêm về dấu hiệu lồng ruột ở trẻ và cách xử trí. Mời ba mẹ cũng theo dõi!

1Lồng ruột ở trẻ là gì?

Lồng ruột là dạng bệnh lý được tìm thấy phổ biến ở trẻ nhỏ do một đoạn ruột ở phía trên tự do di chuyển và chui vào đoạn ruột phía dưới hoặc ngược lại. Theo thống kê, có tới 90% trường hợp lồng ruột là trẻ em dưới 1 tuổi, trong đó nhóm trẻ từ 4 - 9 tháng tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất.

Lồng ruột ở trẻ xảy ra do đoạn ruột phía trên di chuyển và chui vào phần ruột kế cận

2Nguyên nhân trẻ bị lồng ruột

Tới thời điểm hiện tại, vẫn chưa có nghiên cứu chính thức nào chỉ ra được chính xác nguyên nhân khiến trẻ bị lồng ruột. Tuy nhiên trên thực tế, phần lớn các ca bệnh lồng ruột ở trẻ em thường xảy ra do nhiễm trùng đường ruột dẫn tới niêm mạc bị sưng và khiến những đoạn ruột đó di chuyển xuống đoạn ruột phía dưới.

3Yếu tố tăng nguy cơ lồng ruột ở trẻ

Như AVAKids đã chia sẻ ở trên, rất khó để xác định nguyên nhân gây lồng ruột ở trẻ. Mặc dù vậy vẫn có một số yếu tố có ảnh hưởng lớn và làm gia tăng nguy cơ khiến trẻ bị lồng ruột. Cụ thể:

• Giai đoạn chuyển từ nuôi bằng sữa mẹ hoàn toàn sang ăn dặm một phần gây nên sự co bóp bất thường ở ruột.
• Trẻ bị viêm ruột, ung thư ruột non, polyp lòng ruột hoặc có khối u lành tính.
• Dính ruột.
• Ruột tồn tại các sẹo do tổn thương.
• Cấu tạo ruột bất bình thường do bẩm sinh.
• Trong quá khứ trẻ từng bị lồng ruột.
• Trẻ có hệ miễn dịch kém hoặc bị suy giảm hệ miễn dịch.

Chuyển từ giai đoạn bú mẹ hoàn toàn sang ăn dặm cũng có thể khiến trẻ bị lồng ruột

4Dấu hiệu trẻ bị lồng ruột

Triệu chứng lồng ruột ở trẻ thường đặc trưng bởi các biểu hiện sau:

• Trẻ đang ăn uống, sinh hoạt bình thường bỗng dưng bỏ bú, khóc thét, ngừng chơi, làn da trở nên tím tái. Đây là thời điểm các khúc ruột đã bắt đầu lồng vào nhau. 
• Một khi cơn đau tái phát, trẻ sẽ khóc liên tục theo từng cơn, không thể ti mẹ/bú bình, khóc ưỡn người và nôn ra dịch xanh/vàng hoặc thức ăn.
• Sau một vài giờ đồng hồ, trẻ bị lồng ruột sẽ mệt mỏi hơn, da bắt đầu có dấu hiệu xanh xao.
• Sau khoảng 6 - 12 giờ đồng hồ, trẻ đi tiêu màu nâu hoặc kèm theo máu tươi có lẫn dịch nhầy, da tím tái, mạch đập nhanh, môi khô, mắt trũng, người lạnh.
• Trong vòng 24h, nếu không có biện pháp can thiệp kịp thời, trẻ bị nôn liên tục, thân nhiệt giảm mạnh, da nhợt nhạt, bụng chướng, thở gấp nông, trẻ bị sốt cao, tiểu ít, hôn mê, lờ đờ và có dấu hiệu mất nước nặng.
• Nếu nặng hơn, trẻ sẽ có các biểu hiện của nhiễm độc, nhiễm khuẩn hoặc sốc nhiễm khuẩn.
• Ba mẹ sờ tay vào bụng trẻ có thể cảm nhận được khối ruột bị đảo lộn và u lên.

5Lồng ruột ở trẻ có nguy hiểm không?

Lồng ruột ở trẻ là tình trạng cực kỳ nguy hiểm bởi lồng ruột sẽ làm tắc nghẽn thức ăn ở phía trên khối ruột. Bên cạnh đó, các đoạn ruột cũng luôn đi kèm với các mạch máu nuôi dưỡng, do đó, khi trẻ bị lồng ruột, các mạch máu sẽ tắc nghẽn theo.

Đoạn ruột bị tắc sẽ nhanh chóng bị kéo dãn, quá trình lưu thông tại mạch máu bị trì trệ khiến đoạn ruột bị thiếu máu, gây nên hiện tượng phù nề, viêm nhiễm, xuất huyết hay thậm chí là hoại tử.

Trong vòng 48h kể từ khi lồng ruột, chỉ có khoảng 2,5% đoạn ruột bị hoại tử. Tuy nhiên, nếu không được xử lý nhanh chóng, sau 72h, tỷ lệ hoại tử ruột sẽ lên tới 80%. Hoại tử ruột do chứng lồng ruột ở trẻ sẽ dẫn tới tình trạng nhiễm độc, nhiễm khuẩn nặng, thủng ruột gây viêm phúc mạc khiến trẻ tử vong.

Sau 48h nếu không được điều trị, phần ruột bị lồng sẽ có nguy cơ cao bị hoại tử

6Chẩn đoán và điều trị trẻ bị lồng ruột

Phương pháp chẩn đoán chứng lồng ruột ở trẻ

Một khi trẻ có những triệu chứng của lồng ruột, các bác sĩ có thể ấn nhẹ vào bụng để cảm nhận khối u hoặc một số yếu tố khác để xác định nguyên nhân gây bệnh. Tiếp theo, trẻ sẽ được chỉ định thực hiện một số xét nghiệm để được chẩn đoán chính xác xem liệu trẻ có bị lồng ruột hay không:

• Siêu âm bụng.
• Chụp CT và X-quang.
• Trong một vài trường hợp, các bác sĩ sẽ bơm một loại chất lỏng có chứa bari vào ruột non giúp các mô gấp trở lại trạng thái ban đầu rồi tiếp tục chụp X-quang để xác định bệnh.

Phương pháp điều trị trẻ bị lồng ruột

• Trường hợp trẻ được đưa đến bệnh viện sớm, các bác sĩ sẽ tiến hành tháo gỡ lồng ruột bằng hơi.
• Trường hợp trẻ được đưa tới bệnh viện muộn sau 6h hoặc do thất bại trong quá trình tháo gỡ lồng ruột bằng hơi, các phẫu thuật sẽ được thực hiện để tháo khối lồng hoặc tiến hành điều trị nhiễm trùng bằng kháng sinh trong trường hợp cần thiết.
• Trường hợp nhập viện sau 24h, trẻ sẽ lập tức được phẫu thuật để loại bỏ phần ruột bị hoại tử. Tuy nhiên, việc chăm sóc hậu phẫu sẽ rất khó khăn và phức tạp, đồng thời trẻ cũng có nguy cơ cao bị tử vong do biến chứng viêm phổi nặng và kiệt sức.

7Biện pháp phòng ngừa lồng ruột ở trẻ em

Đến nay vẫn chưa thể xác định chính xác nguyên nhân trẻ bị lồng ruột nên chưa có phương pháp phòng ngừa nào thật sự hiệu quả. Vậy nên, cách tốt nhất mà ba mẹ có thể áp dụng đó chính là thường xuyên quan tâm và quan sát trẻ để phát hiện kịp thời các triệu chứng của lồng ruột, tránh để trẻ gặp các biến chứng nguy hiểm do căn bệnh này gây ra.

Siro Pediakid 22 Vitamines bổ sung vitamin và khoáng chất 125 ml

Ba mẹ cần bổ sung các vitamin và khoáng chất hợp lý cũng là cách tăng sức đề kháng cho bé, hỗ trợ phòng các bệnh nguy hiểm. Ngoài ra, việc khám sức khỏe định kỳ và tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ cũng góp phần bảo vệ sức khỏe của trẻ.

8Đôi lời AVAKids

Trẻ bị lồng ruột nếu không được điều trị kịp thời sẽ phải đối mặt với các biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong. Chính vì vậy, nếu thấy trẻ có những biểu hiện như đau bụng từng cơn, khóc thét dữ dội bất thường, bỏ bú, ngừng chơi,... ba mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay lập tức.

Bài viết của AVAKids chỉ mang tính chất tham khảo, không có tác dụng thay thế cho việc chẩn đoán và điều trị y khoa.

Lan Anh tổng hợp

Kiểm duyệt bởi Trúc Lâm