Trẻ 20 tháng tuổi chưa biết nói? Gợi ý cách xử trí hiệu quả

Sự phát triển ở mỗi trẻ là không giống nhau vì vậy khả năng ngôn ngữ cũng khác nhau. Ba mẹ thường hay lo lắng khi trẻ 20 tháng chưa biết nói. Ba mẹ hãy cùng chuyên mục chăm sóc bé 0 - 3 tuổi tìm hiểu những lý do trẻ 20 tháng chưa biết nói và những cách giúp trẻ phát triển ngôn ngữ.

1Phát triển ngôn ngữ ở trẻ

Khả năng giao tiếp của trẻ thường phát triển nhiều trong giai đoạn từ 1 đến 2 tuổi. Tại thời điểm này, vốn từ vựng của trẻ mở rộng lên đến 100 từ. Trẻ bắt đầu nói được những câu 2 – 3 từ như “Cái gì vậy?”, “Con uống sữa” trong khi trước đó chỉ nói những từ đơn giản như “ba”, “bà”, “dạ” …

Vào khoảng 20 tháng, trẻ có thể sẽ:

• Đặt những câu nói hoặc câu hỏi ngắn chẳng hạn như "Con mèo đâu?" hoặc "Chào tạm biệt"
• Làm theo các yêu cầu đơn giản
• Kể tên một số đồ chơi thông thường
• Nói được một vài bộ phận trên cơ thể khi được hỏi
• Ghép từ lại với nhau như “cho con bánh” hoặc “áo của mẹ”
• Nói nhiều từ hơn vào mỗi tháng, học một hoặc hai từ mới mỗi tuần

Tuy nhiên, sự phát triển về kỹ năng giao tiếp của trẻ 8 - 12 tháng tuổi và những bé lớn hơn là khác nhau. Nếu trẻ chậm nói phải làm sao? Trẻ chậm nói có ảnh hưởng đến trí tuệ không? Mời bạn đọc tiếp nội dung dưới đây để tìm hiểu nguyên nhân và giải pháp.

2Nguyên nhân trẻ 20 tháng chưa biết nói

Một vài trẻ 20 tháng chưa biết nói, có một số lý do xảy ra như sau:

Chưa phát triển ngôn ngữ

Trẻ em khi sống cùng với anh chị lớn hơn hoặc ba mẹ dạy con theo phương pháp “gắn bó” có thể nói muộn hơn. Bởi vì anh chị của trẻ sẽ nói thay tất cả những gì trẻ muốn nói. Ba mẹ sẽ nhận biết các kiểu "nói thư tín" ở trẻ và thường đáp ứng nhu cầu của trẻ trước khi trẻ muốn nói lên bất kỳ mong muốn nào.

Tuy nhiên, cả hai trường hợp trên không hẳn là một điều xấu. Những đứa trẻ đó vẫn sẽ học hỏi, giao tiếp khi chúng lớn hơn.

Trẻ 20 tháng tuổi chưa biết nói có thể do khiếm thính

Trẻ 20 tuổi chưa biết nói có thể do khiếm thính. Ảnh: freepik

Việc xác định xem trẻ có đang nghe tốt hay không ở độ tuổi này có thể khó thực hiện tại nhà. Trên thực tế, các bậc cha mẹ thường không biết con mình bị khiếm thính cho đến khi nhận thấy trẻ 20 tháng chưa biết nói.

Nếu trẻ bị nhiễm trùng tai (thường tái phát) hoặc gia đình có tiền sử bị mất thính lực, ba mẹ nên kiểm tra thính lực của trẻ để loại trừ bất kỳ vấn đề nào có thể ảnh hưởng đến phát triển giọng nói của trẻ.

Trẻ 20 tháng chưa biết nói có thể do các vấn đề về miệng

Miệng có vấn đề cũng chính là lý do khiến trẻ 20 tháng tuổi chưa biết nói

Trường hợp các bs nghe ổn nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc nói thì đó có thể là do miệng hoặc lưỡi của trẻ có vấn đề như dính thắng lưỡi ở trẻ, bệnh cứng lưỡi, hở hàm ếch dẫn đến tình trạng trẻ 20 tháng tuổi chưa biết nói.

Cử động miệng của trẻ gặp khó khăn khi các vùng não chịu trách nhiệm về lời nói không thể phối hợp được môi, lưỡi và hàm để tạo ra âm thanh, lời nói.

Bé có vấn đề về cử động miệng cũng có thể dẫn đến tình trạng trẻ chậm nói và gặp khó khăn khi bú. Nếu ba mẹ có nghi ngờ về các khiếm khuyết miệng, lưỡi của trẻ, hãy đến gặp bác sĩ nhi khoa hoặc bác sĩ chuyên khoa về ngôn ngữ.

3Cách giúp trẻ phát triển giọng nói

Ba mẹ nên chơi các trò chơi hoặc nói chuyện cùng trẻ để giúp trẻ phát triển khả năng nói

Trẻ em chậm nói, cha mẹ phải làm sao? Các chuyên gia khuyên ba mẹ nên trò chuyện với trẻ suốt cả ngày. Khi chơi cùng, ba mẹ nên nói cho trẻ nghe những hành động đang làm bằng nhiều từ khác nhau, đồng thời lắng nghe và phản hồi lại những âm thanh mà trẻ tạo ra.

Ngoài ra, những cách hữu ích khác để cải thiện khả năng nói của trẻ 20 tháng tuổi chưa biết nói bao gồm:

• Kết hợp tạo âm thanh và tên động vật để trẻ bắt đầu "ê a" tập nói
• Chơi các trò chơi dân gian như đập tay (dạy trẻ bài đồng dao “Quả địa cầu”), trò ú òa
• Đọc sách cho trẻ nghe mỗi ngày
• Cùng nhau hát nhiều bài hát
• Khuyến khích trẻ nói chuyện bằng cách đặt những câu hỏi có sự lựa chọn. Ví dụ thay vì hỏi "Con uống sữa tươi/nước không?" ba mẹ hãy hỏi "Con muốn uống một ly sữa hay một ly nước?". Ba mẹ nên đợi câu trả lời từ trẻ và đáp lại rõ ràng để nhấn mạnh thêm khi giao tiếp với trẻ: "Cảm ơn con đã cho ba/mẹ biết con muốn gì. Ba/mẹ sẽ lấy cho con một ly sữa."

Khi ba mẹ đưa ra các câu hỏi mang tính lựa chọn cho trẻ, ngoài sự phát triển ngôn ngữ ba mẹ sẽ còn thấy được sự thay đổi trong hành vi của trẻ. Trẻ bớt nóng nảy, ngang bướng và giảm nói “không” khi ba mẹ yêu cầu làm một việc gì đó.

Nếu trẻ 20 tháng chưa biết nói và ba mẹ đã thử làm những cách mà AVAKids đã đề cập, nhưng trẻ vẫn chưa nói thêm được từ mới hoặc chưa ghép các từ lại với nhau, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhi khoa hoặc tìm lời khuyên của một chuyên gia về ngôn ngữ.