Bé 4 tháng tuổi lười bú, biếng ăn: Nguyên nhân và cách khắc phục

Bé 4 tháng tuổi lười bú đã khiến các bậc cha mẹ vô cùng lo lắng vì sợ bé sụt cân, suy dinh dưỡng. Cùng chuyên mục chăm sóc bé 0 - 3 tuổi tìm hiểu về nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng bé 4 tháng tuổi biếng ăn trong bài viết này nhé!

Bước sang tháng thứ 4, nhiều em bé bắt đầu có những thay đổi rõ rệt về hành vi, sinh hoạt và nhu cầu dinh dưỡng. Trong giai đoạn này, không ít cha mẹ cảm thấy hoang mang khi con bỗng dưng bú ít, thậm chí bỏ bú hoàn toàn, dù trước đó vẫn ăn ngon, tăng cân đều. Đây là tình trạng khá phổ biến nhưng nếu không hiểu rõ nguyên nhân, cha mẹ có thể lo lắng quá mức, hoặc xử lý chưa đúng cách, vô tình khiến tình trạng của bé kéo dài hơn.

1Nguyên nhân khiến bé 4 tháng tuổi lười bú

Thực tế, trẻ 4 tháng tuổi  ăn, lười bú có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau: sinh lý, bệnh lý hoặc yếu tố tâm lý. Việc xác định đúng nguyên nhân sẽ giúp cha mẹ có hướng điều chỉnh phù hợp, hỗ trợ bé ăn ngon trở lại và phát triển khỏe mạnh.

1.1 Do gặp vấn đề về sinh lý

Trẻ 4 tháng tuổi lười bú là do bé đang mọc răng sữa và do con ham vận động. Đây là tình trạng xảy ra khi quá trình biến đổi thể chất của trẻ bắt đầu có sự thay đổi. Tình trạng này thường được diễn ra trong thời gian ngắn khoảng 1 - 2 tuần. Cụ thể: 

• Trong tuần trẻ hình thành các kỹ năng: 14.5 - 19.5 tuần là thời gian bé phát triển mạnh về khả năng vận động và trí tuệ. Ở thời điểm này, bé thường chán ăn và quấy khóc dữ dội.
• Ham vận động: Lúc này, bé bắt đầu có khả năng lẫy và lắng nghe những âm thanh xung quanh. Vì khá hiếu kỳ nên khi ăn, bé sẽ rất mất tập trung.
• Mọc răng sớm: Thông thường, các bé từ 6 tháng tuổi trở lên mới dần mọc răng. Tuy nhiên, một số trường hợp trẻ mọc răng khi vừa được 4 - 5 tháng tuổi. Do đó, bé sẽ cảm thấy đau nhức, khó chịu do sưng nướu và dẫn đến tình trạng lười bú.
• Thay đổi nhu cầu dinh dưỡng tạm thời: Bé có thể bú ít hơn trong vài ngày đến 1 – 2 tuần, nhưng nếu vẫn tăng cân đều và vui vẻ thì không cần quá lo lắng.

Nguyên nhân khiến bé 4 tháng tuổi lười bú

1.2 Do các vấn đề bệnh lý 

Theo các chuyên gia, nguyên nhân khiến bé 4 tháng tuổi lười bú (biếng ăn bệnh lý) cũng có thể do bé đang gặp phải các vấn đề như:

• Thiếu vi chất dinh dưỡng: Thiếu kẽm, sắt, canxi hoặc vitamin nhóm B có thể khiến bé mất cảm giác ngon miệng, không muốn bú.
• Bé bị ốm khiến cơ thể mệt mỏi dẫn đến việc lười bú. Lúc này, bé sẽ muốn nghỉ ngơi nhiều hơn so với ăn uống.
• Bé gặp các vấn đề liên quan đến miệng như nấm lưỡi,... Các vấn đề này sẽ khiến bé mất vị giác, cảm thấy đau khi bú.
• Bé bị rối loạn tiêu hóa như trẻ bị táo bón, bệnh tiêu chảy ở trẻ em,... Các vấn đề này làm bụng trẻ khó chịu và gây chán ăn.

Bên cạnh đó, bé 4 tháng tuổi lười bú còn do bé đang mắc phải các căn bệnh như thiếu máu, lao phổi, lao hạch,... Khi đó, cha mẹ nên đưa con đến các cơ sở Y tế để được các chuyên gia tư vấn.

1.3 Do vấn đề biếng ăn tâm lý

Tâm lý của trẻ rất nhạy cảm, đặc biệt khi môi trường ăn uống không thoải mái hoặc bé bị áp lực khi bú.

• Bị ép bú, mắng mỏ: Việc ép bú, quát mắng hoặc dọa nạt khi bé không bú có thể khiến trẻ hình thành nỗi sợ bú.
• Thay đổi mùi vị sữa mẹ: Do mẹ ăn thức ăn lạ, dùng thuốc, sữa có mùi khác khiến bé từ chối bú.
• Tác dụng phụ của thuốc/vaccine: Một số bé có thể biếng ăn tạm thời sau tiêm phòng hoặc dùng kháng sinh.
• Tư thế cho bé bú không thoải mái: Khi bé khó chịu do tư thế sai hoặc dòng sữa quá mạnh/yếu, bé có thể dần dần bú ít lại.
• Cho bú không đúng thời điểm: Các cữ bú quá gần nhau, không đúng lúc bé đói, cũng khiến bé lười bú.

2Biểu hiện biếng ăn tâm lý ở trẻ 4 tháng tuổi

Biếng ăn tâm lý là một tình trạng đặc biệt cần được nhận diện để có cách xử trí phù hợp, tránh làm tình hình tệ hơn. Dưới đây là một số biểu hiện thường gặp:

• Vẫn có biểu hiện đói (mút tay, ọ ẹ...) nhưng khi đưa ti mẹ hoặc bình sữa thì bú rất ít, ngậm hờ rồi nhả ra hoặc không chịu bú.
• Có thái độ sợ hãi, khóc thét, gồng người khi nhìn thấy ti mẹ hoặc bình sữa.
• Ngậm sữa trong miệng nhưng không chịu nuốt, hoặc khóc lóc, phản kháng khi bị ép bú.
• Tránh né việc bú: Mím chặt miệng, quay đầu đi, dùng tay che miệng khi mẹ cố gắng cho bú.
• Không hợp tác khi bú, dễ cáu gắt.
• Khi không phải giờ ăn, bé vẫn vui chơi, hoạt động bình thường.
• Thường không kèm theo các triệu chứng bệnh lý như sốt, tiêu chảy, ho, sổ mũi...
• Có thể vẫn thích thú với các loại thức ăn vặt khác nếu được cho thử (ví dụ: sữa chua, hoa quả nghiền - tuy nhiên không nên cho trẻ 4 tháng ăn những thứ này nếu chưa có chỉ định).

Trẻ biếng ăn tâm lý sẽ quấy khóc khi nhìn thấy bình sữa

3Cách xử trí khi bé 4 tháng tuổi biếng ăn, lười bú 

Dưới đây là một số cách khắc phục khi trẻ 4 tháng tuổi lười bú dành cho mẹ:

3.1 Áp dụng phương pháp da kề da

Tiếp xúc da kề da giữa mẹ và bé giúp tăng cường sự kết nối, tạo cảm giác an toàn, thoải mái cho bé. Điều này giúp ổn định thân nhiệt, nhịp tim, hô hấp và tăng tiết hormone oxytocin – hỗ trợ mẹ tiết sữa nhiều hơn đồng thời còn có thể kích thích phản xạ tìm vú và bú mẹ tự nhiên hơn.

Mẹ có thể thực hiện phương pháp da kề da 10–15 phút mỗi ngày, đặc biệt khi bé có dấu hiệu lười bú.

3.2 Kiểm tra chế độ dinh dưỡng cho mẹ

Sữa mẹ phản ánh chế độ ăn uống của mẹ. Nếu mẹ ăn thiếu chất, sữa có thể kém dinh dưỡng, ảnh hưởng mùi vị. Mẹ nên ăn đủ chất đạm, chất béo, rau xanh, trái cây và uống đủ nước (ít nhất 2–3 lít mỗi ngày) để có nguồn sữa tốt nhất cho bé.

Khi bé 4 tháng tuổi lười bú, mẹ hãy bổ sung thêm các loại vitamin và khoáng chất như vitamin B, kẽm,... Những dưỡng chất này sẽ giúp kích thích trẻ ăn ngon, giảm tình trạng lười bú. 

3.3 Không ép bé tập ăn dặm sớm

4 tháng tuổi là độ tuổi còn khá sớm để tập cho bé ăn dặm hay hấp thu bất kỳ loại thức ăn nào ngoài sữa mẹ. Do đó, cha mẹ tuyệt đối không ép bé ăn dặm sớm trong giai đoạn này.

Mặt khác, hệ tiêu hóa của trẻ còn yếu nên khó có thể tiêu hóa thức ăn thô từ bên ngoài. Vì vậy, mẹ chỉ nên cho bé ăn dặm khi tròn 6 tháng tuổi. Đồng thời, mẹ nên quan sát xem bé đã sẵn sàng cho việc ăn dặm ở độ tuổi này chưa.

Trong trường hợp mẹ hết sữa hoặc ít sữa không đủ cho bé bú, mẹ có thể cho bé sử dụng sữa bột. Một lưu ý cho mẹ khi chọn sữa cho trẻ 4 tháng tuổi là phải chọn các dòng sữa tăng cường tiêu hóa và miễn dịch, từ đó bé mới có thể hấp thu các dưỡng chất để phát triển toàn diện. Bởi ở giai đoạn này, hệ tiêu hóa của bé còn rất non nớt, dễ gặp các tình trạng chướng bụng, nôn trớ nếu sử dụng sữa không phù hợp. 

Sữa bột Friso Gold Pro số 4 800g (3 - 6 tuổi)

3.4 Hạn chế cho bé dùng thuốc

Việc tăng sức đề kháng cho bé là tốt nhưng nếu cho con sử dụng kháng sinh trong thời gian dài có thể ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa, từ đó xuất hiện tình trạng trẻ 4 tháng tuổi lười bú. Vì thế, ba mẹ nên cho trẻ sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ. 

3.5 Chăm sóc bé trong giai đoạn mọc răng

Khi bé mọc răng, mẹ hãy vệ sinh răng miệng cho bé thật sạch sẽ để tránh tình trạng răng sữa mọc lệch. Nếu bé bị sốt, cha mẹ nên cho bé dùng thuốc hạ sốt và bù nước cùng chất điện giải một cách đầy đủ.

3.6 Hạ sốt cho bé

Khi trẻ bị sốt, cha mẹ hãy sử dụng những biện pháp như khăn hạ sốt, chườm khăn ấm, mặc quần áo sơ sinh thoáng mát hoặc cho bé uống thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu bé sốt cao trên 39 độ C, bố mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời. 

Hy vọng những thông tin của AVAKids sẽ giải đáp được nỗi lo lắng của cha mẹ khi thấy bé 4 tháng tuổi lười bú và giúp ba mẹ chăm sóc trẻ 0 - 1 tuổi tốt hơn. Đây là một tình trạng thường gặp, tuy nhiên để đảm bảo sự phát triển toàn diện của bé cha mẹ nên có những biện pháp khắc phục an toàn.