Mấy tháng cho bé ăn dặm được? 6 dấu hiệu bé có thể ăn dặm

Ăn dặm là giai đoạn mẹ cho bé làm quen với các món ăn chứa nhiều thành phần dinh dưỡng như bột ăn dặm cho bé, bánh ăn dặm,... giúp bé bổ sung thêm nhiều chất hơn ngoài sữa mẹ. Vậy khi nào cho bé ăn dặm là đúng thời điểm? Hãy cùng AVAKids tìm hiểu ngay bài viết dưới đây nhé!

1Khi nào mẹ nên cho bé ăn dặm?

1.1. Khi bé tròn sáu tháng tuổi

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo mẹ nên cho trẻ ăn dặm khi trẻ tròn 6 tháng tuổi. Đây là thời điểm thích hợp vì hệ tiêu hóa của bé đã phát triển khá hoàn chỉnh để hấp thu những loại thực phẩm khác ngoài sữa mẹ. Ăn dặm còn là nguồn cung cấp đủ lượng sắt cần thiết, bù đắp sự thiếu hụt sắt từ nguồn sữa mẹ.

Từ khi 6 tháng tuổi, sữa mẹ chỉ cung cấp khoảng 450kcal/ngày, trong khi ở giai đoạn này trẻ cần khoảng gần 700kcal/ngày. Vì vậy, ăn dặm đúng cách là cách mẹ có thể bù đắp khoảng cách thiếu hụt năng lượng và lượng thức ăn trong các bữa ăn dặm cũng cần tăng lên khi trẻ lớn lên (tăng về số lượng và đậm độ đặc dần).

Mẹ nên cho trẻ ăn dặm khi trẻ tròn 6 tháng tuổi

1.2. Không nên cho bé ăn dặm quá sớm hoặc quá muộn

Nhiều mẹ có tâm lý nôn nóng cho bé ăn dặm quá sớm vì lo ngại sữa mẹ chưa đủ cung cấp dinh dưỡng cho bé. Tuy nhiên, các mẹ nên lưu ý rằng hệ tiêu hóa của bé cần thời gian để phát triển, xử lý và hấp thụ những nguồn thức ăn khác ngoài sữa mẹ.

Bên cạnh đó, nhu cầu dinh dưỡng của bé sẽ tăng dần theo thời gian nên việc cho bé ăn dặm quá trễ cũng sẽ không tốt cho sức khỏe bé. Không bổ sung dinh dưỡng thông qua ăn dặm sẽ khiến bé thiếu hụt dưỡng chất, từ đó khiến quá trình phát triển của bé bị chậm lại.

Trước 4 tháng tuổi, cơ thể trẻ chưa có đủ men amylase để tiêu hóa chất bột. Do vậy, nếu để cho bé làm quen với đồ ăn dặm trước 4 tháng tuổi sẽ dễ khiến bé chán sữa mẹ và bú ít đi, dẫn đến tình trạng thiếu hụt các dưỡng chất thiết yếu, quan trọng từ sữa mẹ.

Bánh gạo Gerber Teethers vị chuối, đào hộp 48g (từ 7 tháng)

2Các dấu hiệu nhận biết bé đã sẵn sàng cho giai đoạn ăn dặm

2.1. Bé vẫn bị đói sau khi bú sữa

Nếu mẹ quan sát thấy bé có vẻ bị đói sau khi đã bú mẹ đủ 8 đến 10 cữ bú hoặc 1000 ml sữa công thức mỗi ngày thì có thể con đang bắt đầu muốn ăn thêm món khác. Một số dấu hiệu cho thấy trẻ đang đói là: Há miệng và lè lưỡi, chu môi như muốn bú thêm sữa, quay đầu qua lại, mút ngón tay hoặc khóc đêm.

2.2. Bé ngả người về phía trước khi thấy đồ ăn

Khi thấy đồ ăn và bé cố ngả người về phía trước để chụp lấy, bỏ ngay vào miệng là một trong những dấu hiệu cho thấy bé đã sẵn sàng ăn dặm. Tuy nhiên mẹ nên bắt đầu cho bé ăn dặm thức ăn dạng lỏng trước nhé.

Bé ngả người về phía trước khi thấy đồ ăn

2.3. Bé biết giữ đầu thẳng và có thể tự ngồi

Khi bé đã đủ cứng cáp để có thể kiểm soát tốt đầu và cổ, có thể tự ngồi hoặc ngồi với sự hỗ trợ của người lớn thì ba mẹ có thể bắt đầu chuyển sang giai đoạn tập cho bé ăn dặm.

2.4. Bé há miệng để nhận thức ăn từ thìa

Ba mẹ có thể kiểm tra bằng cách đưa chiếc thìa ăn dặm cho bé đến gần miệng con. Nếu con cố gắng mở miệng để nhận lấy thức ăn thay vì đẩy muỗng ra thì cho thấy bé yêu đã sẵn sàng cho hành trình ăn dặm.

Bé há miệng để nhận thức ăn từ thìa

2.5. Bé có phản xạ nuốt, không tự đẩy thìa ra khỏi miệng

Bé có những hành động đòi ăn như mở miệng khi thức ăn được đưa đến, đưa tay với lấy thức ăn, nuốt thức ăn thay vì “nhè” ra.

2.6. Thích thú đối với thức ăn mẹ đưa

Một dấu hiệu khác cho thấy bé cưng nhà mình đã sẵn sàng ăn dặm là bé có sự quan tâm đến đồ ăn, chẳng hạn nhìn vào món ăn trong dĩa hay tỏ ra hào hứng khi thấy người lớn ăn.

Thích thú đối với thức ăn mẹ đưa

3Nên cho bé ăn dặm vào giờ nào trong ngày?

Nên cho bé ăn dặm vào thời gian giữa buổi sáng và buổi trưa, bé đã được bú sữa mẹ hoặc uống sữa bột trước đó 1 - 2 giờ, đây là khoảng thời gian bé không quá đói và cũng không bị no quá. Mẹ nên chú ý không nên cho bé ăn sau 19 giờ sẽ khiến cho bé khó ngủ hoặc bị khó tiêu và đầy hơi.

Khoảng thời gian ăn dặm tốt nhất trong ngày của bé nên bắt đầu từ 7h sáng và kết thúc trước 19h tối. Mẹ không nên cho bé ăn quá nhiều hoặc quá no trước khi bé đi ngủ bởi điều này sẽ khiến bé cảm thấy khó chịu và tức bụng dẫn đến khó ngủ, ảnh hưởng không tốt đến hệ tiêu hóa nói riêng cũng như sức khỏe của bé nói chung.

Mẹ nên cho trẻ ăn dặm vào giữa buổi sáng và giữa buổi trưa

4Những lưu ý khi tập cho trẻ ăn dặm

4.1. Cho trẻ ăn dặm từ lỏng đến đặc 

Đối với những trẻ mới bước vào giai đoạn ăn dặm, mẹ nên lựa chọn cho bé ăn bột loãng, sau đó tăng dần độ đặc lên. Tăng độ thô dần dần, từ bột đến cháo, cháo nguyên hạt, cơm nát,... để trẻ có thể nhanh chóng thích nghi và được các loại thức ăn như người lớn.

4.2. Lượng ăn từ ít đến nhiều 

Thời gian đầu cho bé ăn dặm, cha mẹ nên tập cho bé ăn từng chút một. Trong những bữa đầu tiên, mẹ có thể cho bé ăn dặm 30 - 60 ml/bữa. Nếu bé tỏ ra háo hức với thức ăn thì ba mẹ có thể tăng dần lên theo nhu cầu của bé để dạ dày và hệ tiêu hóa bé có thời gian làm quen, thích nghi với một loại thức ăn mới này.

Bột ăn dặm Vinamilk RiDielac Gold heo, cà rốt hộp 200g (7 - 24 tháng)

4.3. Chế biến đồ ăn dặm cho bé đầy đủ dinh dưỡng, hợp vệ sinh

Mẹ nên lựa chọn những thực phẩm nhiều dinh dưỡng và các vitamin tổng hợp cho bé để chế biến đồ ăn dặm cho trẻ chẳng hạn như các loại rau, củ quả, các loại hải sản,… để bé có đầy đủ dinh dưỡng hơn cho các hoạt động trong ngày.

Ngoài ra, khi lựa chọn thực phẩm cho trẻ, mẹ cần lựa chọn những thực phẩm sạch sẽ và có nguồn gốc an toàn. Đồng thời trong lúc nấu ăn mẹ cần đảm bảo yếu tố sạch sẽ, vệ sinh tay bằng xà phòng và dụng cụ nấu ăn bằng nước rửa chén sạch sẽ trước khi chế biến nhé. 

4.4. Cho trẻ tập ăn dặm những thức ăn gần giống với sữa mẹ

Khi bắt đầu giai đoạn tập ăn dặm, mẹ nên cho bé ăn những thực phẩm gần giống sữa mẹ và tuân thủ theo nguyên tắc “ngọt - mặn” để bé quen dần với thức ăn mới. Sau khi bé đã ăn được bằng bột vị ngọt thì mẹ bắt đầu chuyển dần sang bột vị mặn với nhiều thành phần dinh dưỡng hơn.

Bột ăn dặm Vinamilk RiDielac Gold gạo, sữa hộp 200g (6 - 24 tháng)

4.5. Nguyên tắc “không ép trẻ ăn”

Nếu bé có dấu hiệu không muốn ăn, quấy khóc khi nhìn thấy đồ ăn thì mẹ nên tạm ngưng việc cho bé thử ăn dặm trong 1 khoảng thời gian ngắn từ 5 - 7 ngày. Sau đó, mẹ có thể tiếp tục tập luyện từ từ để bé có thể làm quen dần với việc ăn dặm và không bị căng thẳng khi bị thúc ép.

4.6. Nguyên tắc “tô màu chén bột”

Đây là nguyên tắc dựa theo bột ăn dặm của bé đảm bảo đủ 4 nhóm thức ăn quan trọng gồm: Bột đường, đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất giúp trẻ phát triển tốt. Tuy nhiên, mẹ không nên thêm gia vị cho bé ăn dặm như muối hay nước mắm vào thức ăn để tránh thận của bé phải làm việc quá sức.

Mẹ có thể tìm mua các loại gia vị rắc cơm cho bé, ruốc cá hồi, ruốc tôm,... tùy theo tháng tuổi để kích thích bé ăn ngon miệng hơn.

Ruốc cá hồi Meiwa ít muối lọ 50g (từ 9 tháng)

5Thực phẩm ăn dặm tốt cho bé

• Nhóm chất bột đường: Nhóm chất này sẽ giúp cung cấp năng lượng cho bé hàng này. Ba mẹ có thể cho bé ăn cháo nghiền, khoai lang nghiền hoặc bột yến mạch. Ngoài ra, ba mẹ nên lưu ý dùng gạo tẻ gạo tám mới và không kết hợp với ý dĩ, hạt sen, đậu xanh hay các loại hạt cứng vì có thể làm bé chán khi ăn cháo quá lâu. 
• Nhóm chất đạm: Đây nhóm chất được khuyến nghị cho trẻ ăn dặm, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của bé, đạm sẽ cung cấp các axit amin cần thiết, thúc đẩy sự tăng trưởng và phục hồi của tế bào. Tuy nhiên, ba mẹ nên cho bé tiêu thụ lượng chất đạm vừa phải và có sự kết hợp giữa đạm động vật và đạm thực vật.
• Nhóm rau củ và trái cây: Đây là nguồn cung cấp vitamin, chất xơ, các chất chống oxy hóa và khoáng chất, giúp bảo vệ và phát triển hệ tiêu hóa trẻ nhỏ. Ba mẹ có thể tập cho bé ăn hoa quả tươi như chuối, uống nước cam, xoài xay,... Bên cạnh đó, đối với thực phẩm dành cho bé ba mẹ hãy rửa sạch cũng như không trữ quá lâu.
• Nhóm chất béo: Bên cạnh khả năng cung cấp năng lượng cho cơ thể, chất béo còn là thành phần cấu tạo nên màng tế bào và mô não, dung môi giúp vitamin A, D, E, K,... hòa tan và hấp thu. Ba mẹ có thể bổ sung chất béo vào chế độ ăn dặm cho bé bằng dầu ăn dặm (dầu thực vật và mỡ động vật). 

Thực phẩm ăn dặm tốt cho bé

6Lịch ăn dặm cho bé đúng chuẩn

6.1. Lịch ăn dặm cho bé 7 - 8 tháng tuổi

Vào 7 - 8 tháng tuổi là giai đoạn bé đã quen với việc ăn dặm, do đó mẹ có thể tăng khẩu phần ăn lên 2 - 3 bữa tương đương 10 - 20 muỗng (khoảng 1/2 - 3/4 chén) mỗi ngày và vẫn duy trì cho trẻ bú sữa mẹ hoặc sữa công thức.

• Bữa ăn dặm thứ 1 sau cữ bú đầu tiên hoặc thứ 2 vào buổi sáng.
• Bữa ăn dặm thứ 2 sau cữ bú vào đầu giờ chiều.
• Bữa ăn dặm thứ 3 (tùy chọn) khoảng 4 - 5 giờ chiều, sau cữ bú buổi chiều.

Bột ăn dặm Nestlé Cerelac rau xanh, bí đỏ hộp 200g (từ 6 tháng)

6.2. Lịch ăn dặm cho bé 9 - 12 tháng tuổi

Khi bước sang giai đoạn 9 - 12 tháng, lúc này bé đã quen ăn dặm và sẵn sàng với 3 bữa ăn tương đương 16 - 30 muỗng (1 - 2 chén) mỗi ngày. Mẹ vẫn nên duy trì cho bé uống sữa nhưng không cần cho trẻ uống trước khi ăn.

• Bữa ăn dặm thứ 1 trước hoặc sau cữ bú đầu tiên vào buổi sáng.
• Bữa ăn dặm thứ 2 trước hoặc sau cữ bú vào đầu giờ chiều.
• Bữa ăn dặm thứ 3 khoảng 4 - 5 giờ chiều, trước hoặc sau cữ bú buổi chiều.

Bột ăn dặm MetaCare gà, cà rốt, nấm hương và olive hộp 200g (7 - 24 tháng)

7Các thực phẩm nên và không nên cho bé ăn dặm

7.1. Thực phẩm nên cho bé ăn dặm

• Trái cây: Các loại hoa quả chứa nhiều dưỡng chất, vitamin cần thiết cho sự phát triển của trẻ nhỏ.
• Nước ép trái cây: Cho bé uống nước ép trái cây với lượng vừa phải sẽ giúp cung cấp các chất dinh dưỡng có lợi.
• Rau củ: Chứa nhiều chất xơ và chất dinh dưỡng, giúp trẻ khỏe mạnh.
• Nước: Giúp quá trình trao đổi chất và thải độc được tăng cường.
• Thịt gà: Nguồn cung cấp nhóm chất đạm lý tưởng cho bé.

Rau củ chứa nhiều chất xơ và chất dinh dưỡng, giúp trẻ khỏe mạnh

7.2. Thực phẩm không nên cho bé ăn dặm

• Mật ong: Trẻ nhỏ dưới 12 tháng không nên dùng mật ong để tránh ngộ độc do bào tử clostridium botulinum.
• Trứng chưa chín, thực phẩm có chứa trứng sống như mayonnaise tự làm: Trẻ dưới 12 tháng ăn trứng chưa chín có thể gây hại cho trẻ.
• Sữa ít béo: Trẻ dưới 2 tuổi cần sữa đầy đủ chất béo để tăng trưởng, vì vậy ba mẹ không nên cho bé dùng sữa ít béo trong những trường hợp không cần thiết.
• Hạt nguyên và các loại thực phẩm cứng: Không cho bé dưới 3 tuổi ăn vì có nguy cơ gây nghẹt thở.
• Sữa bò nguyên chất tiệt trùng: Không dùng cho bé trước 12 tháng.
• Các loại sữa thực vật: Một số loại sữa như sữa đậu nành, sữa gạo, sữa yến mạch, sữa hạnh nhân không cho bé uống trước 2 tuổi.
• Trà, cà phê hoặc đồ uống có đường: Trà và cà phê có chứa caffeine, không tốt đối với trẻ nhỏ.

Trà và cà phê có chứa caffeine, không tốt đối với trẻ nhỏ

8Lưu ý khi cho bé ăn dặm

• Ba mẹ không cần thêm gia vị vào thức ăn dặm của bé vì việc thêm mắm muối sẽ khiến thận của bé phải hoạt động quá sức gây hại cho thận.
• Tuy không nên thêm gia vị vào thức ăn dặm nhưng ba mẹ có thể thêm dầu ăn cho bé, mỡ hoặc vừng, lạc để bát cháo hoặc bột ăn dặm thơm ngon hơn.
• Vì hệ tiêu hóa của trẻ vẫn còn non nớt nên ba mẹ cần đảm bảo các nguyên liệu chế biến thức ăn cho bé phải sạch và an toàn.
• Ba mẹ cần rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi chế biến thức ăn và khi cho trẻ ăn.
• Nếu thực đơn ăn dặm của bé có cá hay tôm thì cần đảm bảo gỡ hết xương, bóc vỏ để tránh tình trạng hốc xương.
• Bên cạnh nguyên liệu, dụng cụ làm bếp và đồ đựng thức ăn của bé cũng cần đảm bảo sạch sẽ.
• Thức ăn sau khi nấu cần cho bé ăn ngay trong vòng hai giờ.
• Ba mẹ có thể cho bé dùng thêm thực phẩm chức năng để bổ sung lysine, selen, vitamin và khoáng chất,... Nhờ đó giúp đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của trẻ nhỏ, hỗ trợ tiêu hóa, tăng khả năng hấp thu. 
• Không cho bé ăn bánh, kẹo hay uống nước ngọt trước cữ ăn vì chất ngọt trong những sản phẩm trên sẽ làm tăng đường huyết, gây ức chế dịch vị và làm trẻ biếng ăn.

Bóc vỏ tôm để tránh tình trạng bé bị hốc

Ăn dặm là một cột mốc đáng nhớ trong quá trình phát triển của bé yêu. Hãy nắm bắt “thời điểm vàng” cho bé bắt đầu ăn dặm để bé yêu phát triển toàn diện. Nếu còn điều gì thắc mắc, bạn hãy liên hệ hotline 1900.866.874 hoặc truy cập website avakids.com để được tư vấn và đặt mua.