Thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ khoa học, đầy đủ dinh dưỡng

Thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối cần được quan tâm vì ảnh hưởng rất nhiều đến sức khỏe của mẹ và sự phát triển của thai nhi. Vì vậy, hãy cùng chuyên mục Thai Kỳ của AVAKids tham khảo bài viết dưới đây để xây dựng thực đơn khoa học cho mẹ bị tiểu đường thai kỳ nhé!

1Người bị tiểu đường thai kỳ nên ăn gì, không nên ăn gì?

1.1 Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ nên ăn gì?

Người bị tiểu đường thai kỳ nên ưu tiên các thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp để giữ đường máu ổn định. Mẹ bầu nên ăn nhiều rau xanh, trái cây ít ngọt như táo, bưởi, kiwi; sử dụng tinh bột hấp thu chậm như gạo lứt, khoai lang, yến mạch; bổ sung đạm từ thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ; và chất béo tốt từ quả bơ, dầu oliu hay các loại hạt. Việc chia nhỏ bữa ăn trong ngày cũng giúp hạn chế tăng đường huyết sau ăn.

1.2 Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ không nên ăn gì?

Ngược lại, người mắc tiểu đường thai kỳ cần hạn chế thực phẩm nhiều đường như bánh kẹo, nước ngọt, đồ uống có đường; tránh tinh bột nhanh như cơm trắng, bún, mì, bánh mì trắng; giảm trái cây quá ngọt như sầu riêng, xoài chín, nhãn, vải. Ngoài ra, nên tránh đồ chiên rán, thức ăn nhanh, thực phẩm đóng hộp nhiều muối và chất bảo quản để giảm gánh nặng cho cơ thể trong thai kỳ.

2Nguyên tắc lên thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Khi lên thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ, điều quan trọng nhất chính là cân bằng giữa 2 yếu tố đường huyết và dinh dưỡng, giúp giảm nguy cơ biến chứng như bé quá to, tiền sản giật. Đồng thời, chế độ ăn khoa học còn góp phần đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh, hạn chế các vấn đề thường gặp sau sinh như hạ đường huyết ở trẻ sơ sinh.

2.1 Nguyên tắc xây dựng thực đơn

• Ưu tiên thực phẩm GI thấp như gạo lứt, ngũ cốc nguyên cám, khoai lang để duy trì đường huyết ổn định.
• Chia nhỏ bữa ăn thành 5 - 6 bữa/ngày (3 bữa chính và 2 - 3 bữa phụ), giúp tránh tăng đường sau ăn và giữ mức đường đều đặn.
• Ưu tiên thứ tự ăn: Rau – đạm – tinh bột, giảm tốc độ hấp thu glucose.

2.2 Thành phần dinh dưỡng cần thiết

• Chất đạm: Thịt nạc, cá, trứng, đậu hũ để hỗ trợ phát triển thai nhi và xây dựng cơ bắp mẹ.
• Chất béo tốt: Dầu oliu, hạt, cá béo (cá hồi…) giúp hỗ trợ tim mạch và hấp thu vitamin.
• Chất xơ: rau xanh, đậu, quả ít ngọt để làm chậm hấp thu đường.
• Tinh bột đường: Gạo lứt, các loại khoai, bánh mì đen,...

Mẹ bầu hãy tham khảo ý kiến bác sĩ về thực đơn dành cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ theo 3 tháng đầu, 3 tháng giữa và 3 tháng cuối để đảm bảo cho thai nhi lượng dinh dưỡng phù hợp. Ngoài ra, mẹ bầu cũng có thể tham khảo về lượng chất dinh dưỡng theo bảng sau:

1.3 Theo dõi và điều chỉnh

• Nên đo đường huyết sau 1–2h mỗi bữa ăn, mục tiêu < 140 mg/dL (sau 1h), < 120 mg/dL (sau 2h).
• Dựa vào kết quả, điều chỉnh khẩu phần tổng năng lượng, lượng carb và tỷ lệ đạm – rau cho phù hợp.

3Thực đơn theo từng bữa cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

3.1 Tiểu đường thai kỳ nên ăn gì vào bữa sáng? Thực đơn bữa sáng cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

3.2 Thực đơn bữa trưa cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

3.3 Thực đơn bữa tối cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

4Thực đơn 1 tuần cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Nếu các mẹ vẫn chưa hình dung được mỗi ngày cần ăn gì, thì những thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ sau đây sẽ giúp bạn có một số gợi ý cụ thể về thực phẩm có thể ăn theo 7 ngày trong một tuần.

5Lưu ý khi sử dụng thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có ảnh hưởng nhất định đến sự phát triển của trẻ. Để giảm thiểu tối đa tác động của bệnh thì thai phụ nên lưu ý những yếu tố sau: 

• Ít ăn đồ ngọt như bánh, kem, kẹo, đường,... để tránh đường huyết tăng quá cao.
• Hạn chế đồ mặn và thực phẩm chế biến sẵn bao gồm: mì gói, thịt nguội, thịt hộp, cá hộp,… 
• Không uống nước ngọt có gas, caffeine, đồ uống có cồn, chất kích thích,… do lượng đường cao gây ảnh hưởng đến đường huyết.
• Chia khoảng cách sao cho 2 giờ có 1 bữa ăn để đảm bảo đường huyết ổn định.
• Ăn các chất theo hàm lượng khuyến nghị để cung cấp đủ dinh dưỡng cho thai nhi và duy trì ổn định nồng độ đường trong máu của mẹ.
• Bổ sung thêm canxi, vitamin, sắt, các khoáng chất khác theo ý kiến của bác sĩ để giúp thai nhi phát triển khỏe mạnh.
• Tập thể dục hay yoga cho bà bầu mỗi ngày để tăng cường sức khỏe, duy trì đường huyết ổn định, giải phóng nguồn năng lượng dư thừa.
• Thời gian luyện tập trung bình một ngày là khoảng 20 đến 40 phút.
• Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể đi bộ, bơi, khiêu vũ, tập yoga, đạp xe trong nhà,… một cách nhẹ nhàng.

6Những câu hỏi thường gặp khi lập thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ

Dưới đây là những câu hỏi liên quan đến thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối mà AVAKids đã tổng hợp và chia sẻ:

• Cách chọn đồ ăn vặt cho mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ: Ưu tiên thực phẩm ít đường, giàu chất xơ và đạm như: hạt không muối, sữa chua không đường, trái cây ít ngọt (táo, bưởi, kiwi), bánh mì nguyên cám, khoai lang luộc, sữa hạt không đường. Tránh bánh kẹo, snack, nước có đường.
• Tiểu đường thai kỳ có được uống sữa bầu không: Có, nhưng nên chọn sữa bầu ít đường hoặc phiên bản dành riêng cho người tiểu đường thai kỳ. Cần kiểm tra đường huyết sau uống để điều chỉnh lượng phù hợp.
• Tiểu đường thai kỳ uống nước dừa được không: Có thể uống 1–2 lần/tuần, mỗi lần 100–150 ml, không uống khi đói và không uống quá nhiều vì nước dừa có đường tự nhiên.
• Tiểu đường thai kỳ uống nước mía được không: Không nên. Nước mía chứa lượng đường cao, dễ làm tăng đường huyết nhanh.
• Tiểu đường thai kỳ uống nước cam được không: Có, nhưng nên uống nước cam tươi, không thêm đường, ½ quả cam/lần và uống sau ăn để tránh tăng đường huyết.
• Tiểu đường thai kỳ uống sữa đậu nành được không: Được. Nếu dùng sữa đậu nành không đường và uống với lượng vừa phải (150–200 ml/lần).
• Tiểu đường thai kỳ uống ngũ cốc được không: Được nếu là ngũ cốc nguyên hạt – không đường, tránh ngũ cốc hòa tan nhiều đường trên thị trường.
• Tiểu đường thai kỳ uống sữa hạt được không: Được, nên chọn không đường, ít chất béo bão hòa và uống lượng vừa phải.
• Tiểu đường thai kỳ uống nước đậu đen được không: Được, nhưng nên uống nước đậu đen rang không đường, không uống quá nhiều để tránh loãng máu.
• Tiểu đường thai kỳ ăn sữa chua được không: Được, nhưng nên chọn sữa chua không đường hoặc ít đường, ưu tiên loại men sống.
• Tiểu đường thai kỳ ăn khoai lang được không: Được. Khoai lang là tinh bột hấp thu chậm, tốt cho đường huyết nhưng cần ăn đúng lượng (khoảng 100–150 g/lần).
• Tiểu đường thai kỳ ăn chuối được không: Hạn chế. Chỉ nên ăn chuối giàu chất xơ như chuối sứ, và chỉ ăn ½–1 quả/lần. Tránh chuối chín rục.
• Tiểu đường thai kỳ ăn bánh mì được không: Chọn bánh mì nguyên cám, bánh mì đen. Tránh bánh mì trắng vì làm tăng đường huyết nhanh.
• Tiểu đường thai kỳ ăn ổi được không: Được. Ổi nhiều chất xơ, ít đường nhưng nên ăn từng lượng nhỏ để tránh đầy bụng.
• Tiểu đường thai kỳ ăn yến được không: Được nếu ăn đúng liều lượng (2–3 lần/tuần, 3–5g/lần) và không chưng với đường.
• Tiểu đường thai kỳ ăn yến mạch được không: Được. Yến mạch là tinh bột hấp thu chậm, tốt cho kiểm soát đường huyết.
• Tiểu đường thai kỳ có được ăn socola được không: Chỉ nên ăn socola đen ≥ 70% cacao, lượng nhỏ (5–10 g), tránh socola sữa và socola nhiều đường.
• Tiểu đường thai kỳ uống sữa tươi không đường: Được. Đây là lựa chọn tốt vì ít đường, giàu canxi và dễ tiêu hóa.
• Tiểu đường thai kỳ uống trà sữa được không: Không nên. Trà sữa chứa nhiều đường, kem béo, topping tinh bột, dễ gây tăng đường huyết mạnh.
• Tiểu đường thai kỳ uống cafe sữa được không: Không nên uống cà phê sữa vì có đường và sữa đặc. Nếu muốn uống, nên dùng cà phê pha loãng + sữa tươi không đường, không thêm đường.
• Tiểu đường thai kỳ uống mật ong được không: Không khuyến khích. Mật ong có chỉ số đường huyết cao, dễ gây tăng đường nhanh dù là đường tự nhiên.

Bài viết trên AVAKids đã chia sẻ thực đơn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ chi tiết nhất. Hy vọng các mẹ bầu sẽ có một thai kỳ khỏe mạnh thì chế độ dinh dưỡng, giấc ngủ và tập thể thao rất quan trọng.

Lưu ý các thông tin trên chỉ mang tính chất tham khảo, các mẹ bầu nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để thiết kế chế độ ăn phù hợp với bản thân.