Tiểu đường thai kỳ là bệnh lý thường gặp ở mẹ bầu, nguyên nhân là do sự rối loạn lượng đường trong máu trong giai đoạn mang thai. Bệnh chỉ diễn tiến mạnh mẽ trong thai kỳ, sau khi sinh em bé, bệnh sẽ biến mất.
Các kết quả khảo sát cho thấy, tỉ lệ mẹ bầu bị Tiểu đường thai kỳ là từ 2% - 10%.
Nguyên nhân dẫn đến tiểu đường thai kỳ (Ảnh: Canva)
Theo CDC Hoa Kỳ (Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ), trong cơ thể người bình thường, tụy tạng nhận nhiệm vụ sản xuất insulin - một chất có vai trò điều hòa lượng đường trong máu.
Tuy nhiên, khi mang thai, nhau thai sản sinh nội tiết tố giúp thai nhi phát triển, điều này gây ra sự rối loạn trong việc sản xuất insulin. Lúc này, tụy tạng phải sản xuất nhiều insulin hơn, do đó hiện tượng “kháng insulin” xuất hiện.
Khi cơ thể không đáp ứng được lượng insulin cần thiết trong quá trình mang thai thì sẽ dẫn đến bệnh Tiểu đường thai kỳ.
Dấu hiệu tiểu đường thai kỳ
Các dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng đầu thai kỳ thường khó nhận biết. Cách tốt nhất để nhận biết dấu hiệu Tiểu đường thai kỳ 3 tháng đầu thai kỳ là nên thường xuyên kiểm tra đường huyết trong quá trình mang thai để có biện pháp kiểm soát cũng như điều trị kịp thời.
Đa số mẹ bầu phát hiện ra Tiểu đường thai kỳ trong những lần kiểm tra định kỳ. Nếu mẹ bầu đã từng mắc Tiểu đường thai kỳ trong lần mang thai trước hoặc mẹ bầu bị tăng huyết áp, nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc có tiền sử tăng cân bất thường khi mang thai, thì có thể nhận biết được các dấu hiệu trong tam cá nguyệt đầu tiên.
Các hiện tượng như đi tiểu nhiều, thường xuyên khát nước trong giai đoạn đầu của thai kỳ không phải là dấu hiệu đặc trưng của bệnh Tiểu đường thai kỳ.
Dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng giữa có thể kể đến như sau:
Các dấu hiệu tiểu đường thai kỳ 3 tháng cuối thai kỳ bao gồm:
Ngoài ra, các mẹ cũng cần lưu ý một số dấu hiệu của Tiểu đường thai kỳ trong 3 tháng cuối:
Tuy nhiên, những dấu hiệu kể trên đây đều khó nhận biết. Vì vậy, các mẹ nên làm xét nghiệm kiểm tra đường huyết cũng như gặp bác sĩ để nhận được tư vấn là cách nhận biết dấu hiệu tiểu đường thai kỳ chính xác nhất.
Một số nguy cơ có thể xảy ra đối với thai nhi nếu bà bầu bị Tiểu đường thai kỳ:
Sản phụ có thể đối mặt với một số nguy cơ sau nếu mắc phải Tiểu đường thai kỳ khi mang thai:
Bà bầu có một trong những yếu tố sau đây thường có khả năng mắc Tiểu đường thai kỳ cao hơn:
Thử đường huyết là cách phát hiện tiểu đường thai kỳ
Những mẹ bầu nằm trong nhóm có nguy cơ cao mắc tiểu đường thai kỳ cần thường xuyên làm xét nghiệm tiểu đường thai kỳ (nghiệm pháp dung nạp glucose đường uống). Một số thông tin liên quan đến thử tiểu đường thai kỳ bằng đường huyết như sau:
Các bước thực hiện xét nghiệm Tiểu đường thai kỳ như sau:
Một số lưu ý mà bà bầu cần nhớ khi làm xét nghiệm Tiểu đường thai kỳ:
Để phòng ngừa tiểu đường thai kỳ, các mẹ nên thực hiện các biện pháp sau đây:
Duy trì cân nặng từ trước khi mang thai
Khi có kế hoạch mang thai, các mẹ cần chú ý tới chế độ ăn uống để có thể duy trì cân nặng ở mức hợp lý. Mặc dù thừa cân không phải là nguyên nhân gây ra tiểu đường thai kỳ, nhưng là nguy cơ hàng đầu.
Theo các nghiên cứu cho thấy, người có chỉ số khối cơ thể BMI lớn hơn 30 thì nguy cơ tiểu đường thai kỳ cao gấp 3 lần so với người có BMI nhỏ hơn 25.
Ngoài ra, thừa cân hoặc béo phì trong quá trình mang thai cũng gây ra nhiều nguy cơ khác cho sức khỏe của cả mẹ bầu và thai nhi.
Dinh dưỡng lành mạnh
Chế độ ăn uống lành mạnh sẽ giúp mẹ bầu giảm nguy cơ bị tiểu đường thai kỳ, đồng thời cũng sẽ ít mệt mỏi hơn. Chế độ ăn uống cần đầy đủ các chất dinh dưỡng, cân bằng lượng tinh bột để chỉ số đường huyết không tăng cao sau bữa ăn.
Cơ địa của mỗi mẹ bầu là khác nhau nên thực đơn ăn uống cũng sẽ khác nhau. Dẫu vậy, vẫn có những nguyên tắc chung mà các mẹ có thể thực hiện, như: chia nhỏ bữa ăn, bổ sung thực phẩm giàu chất xơ, sử dụng chất béo tốt cho sức khỏe, cân bằng hàm lượng các nhóm chất dinh dưỡng trong chế độ ăn hàng ngày.
Tìm đến các chuyên gia dinh dưỡng để nhận được lời khuyên chính xác nhất, từ đó, mẹ bầu biết cách cân bằng chế độ ăn uống của mình.
Tăng cường vận động hợp lí
Vận động hàng ngày giúp mẹ bầu giảm nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ. Hãy dành khoảng 30 phút mỗi ngày để đi bộ nhẹ nhàng hoặc tập các bài tập phù hợp theo lời khuyên của bác sĩ sản khoa. Thời gian tập có thể chia nhỏ ra mỗi lần 10 phút và tập đều đặn hàng ngày.
Sau bữa ăn, mẹ bầu nên vận động nhẹ nhàng để chỉ số tiểu đường thai kỳ không tăng quá cao, tăng cường sự dẻo dai, sức chịu đựng của cơ thể và hoạt động của hệ tim mạch. Không những thế, khi vận động, cơ thể sẽ tiết ra nội tiết tố làm mẹ bầu cảm thấy thoải mái và giảm stress.
Mẹ bầu mắc tiểu đường thai kỳ cần chú ý đến chế độ ăn uống hàng ngày, cần đảm bảo đầy đủ các nhóm dinh dưỡng thiết yếu gồm: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất
Tinh bột
Chất đạm
Các loại thực phẩm giàu đạm gồm: cá, thịt nạc, các loại đậu, trứng, sữa hạt, sữa tươi
Chất béo
Rau củ
Rau củ là nguồn cung cấp chất xơ, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và táo bón khi mang thai. Các mẹ bầu nên ăn ít nhất 500 – 600g rau xanh mỗi ngày.
Trái cây
Sữa và các sản phẩm từ sữa
Một số lưu ý khác về chế độ dinh dưỡng:
Nếu em bé dưới 4kg thì mẹ có thể sinh thường. Nếu trên 4kg thì phải mổ để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.
Có. Nhưng nếu mẹ bầu không có biện pháp kiểm soát đường huyết thì nguy cơ mắc tiểu đường thai kỳ sẽ lặp lại trong lần mang thai tiếp theo
Trong một số trường hợp, mẹ bầu bị tiểu đường mức nhẹ trước khi mang thai, nhưng không được phát hiện sớm khiến cho bệnh trở nặng khi sinh con. Hậu quả có thể khiến người mẹ bị tiểu đường cả đời.
Khi chọn đồ ăn vặt cho mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ, cần lựa chọn những loại thực phẩm giàu chất xơ, protein và chất béo hoặc thức ăn chế biến sẵn cho người bị tiểu đường.
Có. Nhưng nên lựa chọn các loại sữa không đường hoặc các loại sữa chuyên biệt cho người bị tiểu đường.
Mẹ bị tiểu đường thai kỳ có thể uống được nước dừa do nước dừa chứa nhiều chất dinh dưỡng tốt cho mẹ và bé. Tuy nhiên, mẹ chỉ nên uống lượng vừa phải theo khuyến nghị của bác sĩ để đảm bảo an toàn.
Mẹ đang bị tiểu đường thai kỳ không nên uống nước mía vì trong nước mía có hàm lượng đường và carbohydrate cao, nếu uống sẽ khiến bệnh nặng thêm.
Nước cam có chỉ số đường huyết thấp nên mẹ bầu đang bị tiểu đường có thể uống nước cam. Tuy nhiên, mẹ không nên uống quá nhiều nước cam hoặc pha thêm đường vào mà chỉ nên uống nước cam nguyên chất.
Mẹ bị tiểu đường thai kỳ có thể uống sữa đậu nành vì trong sữa đậu nành có chứa isoflavone có khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường và tim mạch. Ngoài ra, uống sữa đậu nành còn giúp giảm cholesterol, đường trong máu và cải thiện khả năng dung nạp glucose.
Phụ nữ mang thai bị tiểu đường thai kỳ có thể uống ngũ cốc, tuy nhiên cần kiểm soát lượng ngũ cốc nạp vào để quản lý được lượng đường huyết trong máu, tránh làm bệnh nặng thêm.
Chỉ số Gi của sữa hạt thấp nên sẽ giúp duy trì đường huyết ở mức ổn định, kích thích sản sinh insulin. Ngoài ra, do không chứa lactose nên rất phù hợp với mẹ bị tiểu đường thai kỳ.
Mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể uống nước đậu đen do đây là một trong những thực phẩm giàu chất xơ, chứa ít đường, ít tinh bột nên rất tốt cho người bị bệnh tiểu đường.
Các loại sữa chua hiện nay đều có chỉ số đường huyết khá thấp nên nếu mẹ bầu bị tiểu đường thai kỳ ăn cũng không làm tăng lượng đường huyết. Tuy nhiên, mẹ bầu nên ưu tiên các loại sữa chua ít đường, tách béo hoặc không đường.
Khoai lang hoàn toàn an toàn cho bà bầu bị tiểu đường thai kỳ. Khoai lang rất giàu chất dinh dưỡng, có chỉ số đường huyết thấp, giàu canxi và chất xơ. Khả năng chống tăng huyết áp và táo bón của khoai lang cũng rất có lợi cho phụ nữ mang thai mắc bệnh tiểu đường thai kỳ.
Câu trả lời là có. Chuối chứa nhiều chất dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Hàm lượng carbohydrate trong chuối hỗ trợ cải thiện độ nhạy insulin từ đó làm thuyên giảm các triệu chứng của tiểu đường thai kỳ.
Mẹ bầu bị bệnh tiểu đường thai kỳ có thể ăn những loại bánh mì được làm từ ngũ cốc nguyên hạt, giàu chất xơ. Đây đều là những loại bánh mì có lượng đường huyết thấp.
Ổi có nhiều công dụng trong việc điều trị bệnh tiểu đường bên cạnh đó, ổi cũng giàu chất dinh dưỡng nên bà bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể ăn ổi.
Tổ yến có chứa nhiều chất dinh dưỡng quan trọng và không ảnh hưởng đến chỉ số đường huyết. Do đó, các bà mẹ bị tiểu đường thai kỳ hoàn toàn có thể đưa yến vào thực đơn hằng ngày.
Những mẹ bầu bị tiểu đường hoàn toàn có thể ăn yến mạch hằng ngày vì chỉ số GI của yến mạch thấp. Bên cạnh đó, ngũ cốc yến mạch giàu chất xơ, có khả năng kích thích sản sinh insulin.
Ăn socola vừa phải trong khi mang thai cũng làm giảm nguy cơ tiền sản giật do đó bà bầu bị tiểu đường thai kỳ có thể ăn socola. Tuy nhiên, các mẹ cũng không nên lạm dụng mà ăn quá nhiều socola.
Sữa tươi không đường đã được tách đường nên mẹ bị tiểu đường thai kỳ hoàn toàn có thể uống.
Bà bầu bị tiểu đường thai kỳ nên hạn chế uống trà sữa. Tốt nhất là tránh hoàn toàn vì trà sữa chứa rất nhiều đường và calo, có thể làm tăng đột ngột chỉ số đường huyết.
Nếu bà bầu bị tiểu đường thai kỳ nên tránh uống cà phê sữa hay bất kỳ loại cà phê nào khác vì cà phê chứa nhiều cafein không tốt cho thai nhi.
Phụ nữ mang thai mắc bệnh tiểu đường thai kỳ không nên dùng mật ong. Vì mật ong chứa rất nhiều đường, lên tới 81,02g trên 100g. Điều này sẽ dẫn đến sự gia tăng lượng đường trong máu.
Tiểu đường thai kỳ là một bệnh lý nguy hiểm và thường gặp ở phụ nữ có thai. Tuy nhiên, nếu biết điều chỉnh chế độ ăn uống, nghỉ ngơi, tập luyện thể dục thì mẹ bầu hoàn toàn có thể kiểm soát được chỉ số đường huyết trong máu và sinh con an toàn. AVAKids hy vọng đã cung cấp những thông tin hữu ích cho các mẹ. Chúc các mẹ có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn.
Lưu ý các thông tin mà AVAKids cung cấp trên đây chỉ mang tính chất tham khảo. Để có được thông tin chính xác, hãy tham khảo ý kiến từ các bác sĩ và chuyên gia.
Bài viết có hữu ích với bạn không?
Cám ơn bạn đã phản hồi!
202.000₫
Chọn mua
219.000₫
Chọn mua
219.000₫
Chọn mua
219.000₫
Chọn mua